Proverbes 15

1 Une réponse douce apaise la fureur; mais la parole dure excite la colère.

Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.

2 La langue des sages embellit la science; mais la bouche des insensés ne prononce que folie.

Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.

3 Les yeux de l'Éternel sont en tous lieux; ils contemplent les méchants et les bons.

Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.

4 Une langue qui corrige est comme l'arbre de vie; mais une langue perverse est comme un vent qui brise tout.

Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.

5 L'insensé méprise l'instruction de son père; mais celui qui prend garde à la réprimande deviendra prudent.

Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.

6 Il y a grande abondance dans la maison du juste; mais il y a du trouble dans le revenu du méchant.

W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.

7 Les lèvres des sages sèment la science; mais il n'en est pas ainsi du cœur des insensés.

Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.

8 Le sacrifice des méchants est en abomination à l'Éternel; mais la requête des hommes droits lui est agréable.

Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.

9 La voie du méchant est en abomination à l'Éternel; mais il aime celui qui s'adonne à la justice.

Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.

10 Un châtiment sévère attend celui qui quitte le droit chemin; et celui qui hait d'être repris, mourra.

Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.

11 Le séjour des morts et l'abîme sont devant l'Éternel; combien plus les cœurs des enfants des hommes? (Sheol h7585)

Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)

12 Le moqueur n'aime point qu'on le reprenne, et il n'ira jamais vers les sages.

Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.

13 Le cœur joyeux embellit le visage; mais la tristesse du cœur abat l'esprit.

Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.

14 Un cœur intelligent cherche la science; mais la bouche des fous se repaît de folie.

Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.

15 Tous les jours de l'affligé sont mauvais; mais un cœur joyeux est un festin continuel.

Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.

16 Peu, avec la crainte de l'Éternel, vaut mieux qu'un grand trésor, avec lequel il y a du trouble.

Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.

17 Mieux vaut un repas d'herbes, où il y a de l'amitié, qu'un festin de bœuf engraissé où il y a de la haine.

Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.

18 L'homme violent excite les disputes; mais celui qui est lent à la colère apaise les querelles.

Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.

19 La voie du paresseux est comme une haie de ronces; mais le sentier des hommes droits est comme un chemin battu.

Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.

20 L'enfant sage réjouit son père; mais l'homme insensé méprise sa mère.

Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.

21 La folie est la joie de celui qui est dépourvu de sens; mais l'homme prudent suit le droit chemin.

Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.

22 Les projets échouent où manquent les conseils; mais ils s'affermissent lorsqu'il y a beaucoup de conseillers.

Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.

23 On a de la joie à donner une réponse de sa bouche; et qu'une parole dite à propos est bonne!

Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!

24 Pour l'homme prudent, le chemin de la vie mène en haut, et lui fait éviter le Sépulcre qui est en bas. (Sheol h7585)

Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)

25 L'Éternel démolit la maison des orgueilleux; mais il affermit les bornes de la veuve.

PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.

26 Les pensées du méchant sont en abomination à l'Éternel; mais les paroles pures lui sont agréables.

Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.

27 Celui qui est adonné au gain déshonnête, trouble sa maison; mais celui qui hait les présents vivra.

Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.

28 Le cœur du juste médite ce qu'il doit répondre; mais la bouche des méchants profère des choses mauvaises.

Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.

29 L'Éternel s'éloigne des méchants; mais il exauce la requête des justes.

PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.

30 La lumière des yeux réjouit le cœur, et une bonne nouvelle engraisse les os.

Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.

31 L'oreille qui écoute la réprimande qui donne la vie, habitera parmi les sages.

Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.

32 Celui qui rejette l'instruction, méprise son âme; mais celui qui écoute la réprimande, acquiert du sens.

Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.

33 La crainte de l'Éternel enseigne la sagesse, et l'humilité va devant la gloire.

Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.