Matthieu 5
1 Jésus, voyant cette multitude, monta sur la montagne, et quand il se fut assis, ses disciples s'approchèrent de lui.
A [Jezus], widząc tłumy, wszedł na górę, a gdy usiadł, podeszli do niego jego uczniowie.
2 Alors, ouvrant la bouche, il se mit à les enseigner, disant:
Wtedy otworzył usta i nauczał ich:
3 «Heureux les pauvres en esprit, car le royaume des cieux est à eux.»
Błogosławieni ubodzy w duchu, ponieważ do nich należy królestwo niebieskie.
4 «Heureux les affligés, car ils seront consolés.»
Błogosławieni, którzy się smucą, ponieważ oni będą pocieszeni.
5 «Heureux ceux qui sont doux, car ils posséderont la terre.»
Błogosławieni cisi, ponieważ oni odziedziczą ziemię.
6 «Heureux ceux qui ont faim et soif de la justice, car ils seront rassasiés.»
Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, ponieważ oni będą nasyceni.
7 «Heureux les miséricordieux, car ils obtiendront miséricorde.»
Błogosławieni miłosierni, ponieważ oni dostąpią miłosierdzia.
8 «Heureux ceux qui ont le coeur pur, car ils verront Dieu.»
Błogosławieni czystego serca, ponieważ oni zobaczą Boga.
9 «Heureux les pacifiques, car ils seront appelés fils de Dieu.»
Błogosławieni czyniący pokój, ponieważ oni będą nazwani synami Bożymi.
10 «Heureux ceux qui sont persécutés pour la justice, car le royaume des cieux est à eux.»
Błogosławieni, którzy cierpią prześladowanie z powodu sprawiedliwości, ponieważ do nich należy królestwo niebieskie.
11 «Vous serez heureux, lorsqu'on vous insultera, qu'on vous persécutera et qu'on dira de vous toute sorte de mal à cause de moi.
Błogosławieni jesteście, gdy z mego powodu będą wam złorzeczyć, prześladować was i mówić kłamliwie wszystko, co złe, przeciwko wam.
12 Réjouissez-vous alors et tressaillez de joie, car votre récompense est grande dans les cieux: c'est ainsi qu'on a persécuté les prophètes qui ont été avant vous.»
Radujcie się i weselcie, ponieważ obfita jest wasza nagroda w niebie; tak bowiem prześladowali proroków, którzy [byli] przed wami.
13 «Vous êtes le sel de la terre; mais si le sel perd sa saveur, avec quoi la lui rendra-t-on? Il n'est plus bon qu'à être jeté dehors et foulé aux pieds par les hommes.
Wy jesteście solą ziemi; lecz jeśli sól zwietrzeje, czym [ją] posolą? Na nic się już nie przyda, tylko na wyrzucenie i podeptanie przez ludzi.
14 Vous êtes la lumière du monde. Une ville située au sommet d'une montagne, ne peut être cachée.
Wy jesteście światłością świata. Nie może się ukryć miasto położone na górze.
15 On n'allume pas non plus une lampe pour la mettre sous le boisseau, mais on la met sur son pied, et elle brille pour tous ceux qui sont dans la maison.
Nie zapala się świecy i nie stawia jej pod naczyniem, ale na świeczniku, i świeci wszystkim, którzy [są] w domu.
16 Qu'ainsi votre lumière brille devant les hommes, afin qu'ils voient vos bonnes oeuvres, et qu'ils glorifient votre Père qui est dans les cieux.»
Tak niech wasza światłość świeci przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki i chwalili waszego Ojca, który jest w niebie.
17 «Ne pensez pas que je sois venu abolir la Loi et les Prophètes: je ne suis pas venu abolir, mais accomplir;
Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków. Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić.
18 car je vous dis, en vérité, que, jusqu’à ce que le ciel et la terre passent, pas un iota, pas un trait de lettre de la Loi ne passera, que tout ne soit exécuté.
Zaprawdę bowiem powiadam wam: Dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna jota, ani jedna kreska nie przeminie z prawa, aż wszystko się wypełni.
19 Celui donc qui aura violé un des moindres de ces commandements, et aura, par son exemple, appris aux hommes à les violer, sera appelé le plus petit dans le royaume des cieux; mais celui qui les aura observés, et aura appris aux hommes à les observer, celui-là sera appelé grand dans le royaume des cieux.
Kto by więc złamał jedno z tych najmniejszych przykazań i uczyłby tak ludzi, będzie nazwany najmniejszym w królestwie niebieskim. A kto by [je] wypełniał i uczył, ten będzie nazwany wielkim w królestwie niebieskim.
20 Car je vous dis que si votre justice ne l'emporte de beaucoup sur celle des scribes et des pharisiens, vous n'entrerez pas dans le royaume des cieux.»
Mówię wam bowiem: Jeśli wasza sprawiedliwość nie będzie obfitsza niż uczonych w Piśmie i faryzeuszy, żadnym sposobem nie wejdziecie do królestwa niebieskiego.
21 «Vous avez entendu qu'il a été dit aux anciens: «Tu ne tueras point; celui qui aura tué sera condamné.»
Słyszeliście, że powiedziano przodkom: Nie będziesz zabijał, a kto by zabił, podlega sądowi.
22 Mais moi, je vous dis que quiconque se met en colère contre son frère, mérite la condamnation. Celui qui dira à son frère «raca, » mérite d'être condamné par le sanhédrin; celui qui lui dira «scélérat, » mérite d'être jeté dans la Géhenne ardente.» (Geenna g1067)
Lecz ja wam mówię: Każdy, kto się gniewa na swego brata bez przyczyny, podlega sądowi, a kto powie swemu bratu: Raka, podlega Radzie, a kto powie: Głupcze, podlega [karze] ognia piekielnego. (Geenna g1067)
23 «Si donc tu présentes ton offrande à l'autel, et que, là, il te souvienne que ton frère a quelque chose contre toi,
Jeśli więc przyniesiesz swój dar na ołtarz i tam przypomnisz sobie, że twój brat ma coś przeciwko tobie;
24 laisse là ton offrande, devant l'autel; va d'abord te réconcilier avec ton frère, puis viens présenter ton offrande.
Zostaw swój dar tam przed ołtarzem, idź i najpierw pojednaj się ze swoim bratem, a potem przyjdź i ofiaruj swój dar.
25 Accorde-toi promptement avec ta partie adverse, même pendant que tu es en chemin avec elle, de peur qu'elle ne te livre au juge, le juge au sergent, et que tu ne sois jeté en prison.
Pogódź się ze swoim przeciwnikiem szybko, dopóki jesteś z nim w drodze, aby przeciwnik nie wydał cię sędziemu, a sędzia strażnikowi, i aby nie wtrącono cię do więzienia.
26 En vérité, je te dis que tu n'en sortiras pas que tu n'aies payé jusqu'au dernier sou.»
Zaprawdę powiadam ci: Nie wyjdziesz stamtąd, dopóki nie oddasz ostatniego grosza.
27 «Vous avez entendu qu'il a été dit: «Tu ne commettras point adultère.»
Słyszeliście, że powiedziano przodkom: Nie będziesz cudzołożył.
28 Mais moi, je vous dis que quiconque regarde une femme pour la convoiter, a déjà commis l'adultère dans son coeur.»
Lecz ja wam mówię: Każdy, kto patrzy na kobietę, aby jej pożądać, już popełnił z nią cudzołóstwo w swoim sercu.
29 «Si ton oeil droit est pour toi une occasion de chute, arrache-le et le jette loin de toi; car il vaut mieux pour toi qu'un seul de tes membres périsse, que si ton corps tout entier était jeté dans la Géhenne. (Geenna g1067)
Jeśli więc twoje prawe oko jest ci powodem upadku, wyłup je i odrzuć od siebie. Pożyteczniej bowiem jest dla ciebie, aby zginął jeden z twoich członków, niż żeby całe twoje ciało było wrzucone do ognia piekielnego. (Geenna g1067)
30 Si ta main droite est pour toi une occasion de chute, coupe-la et la jette loin de toi; car il vaut mieux pour toi qu'un seul de tes membres périsse, que si ton corps tout entier allait dans la Géhenne.» (Geenna g1067)
A jeśli twoja prawa ręka jest ci powodem upadku, odetnij ją i odrzuć od siebie. Pożyteczniej bowiem jest dla ciebie, aby zginął jeden z twoich członków, niż żeby całe twoje ciało było wrzucone do ognia piekielnego. (Geenna g1067)
31 «Il a été dit: «Que celui qui répudie sa femme, lui donne un acte de divorce.»
Powiedziano też: Kto oddala swoją żonę, niech jej da list rozwodowy.
32 Mais moi, je vous dis que quiconque répudie sa femme, si ce n'est pour raison d'infidélité, la pousse à devenir adultère, et que celui qui épouse une femme répudiée, commet un adultère.»
Lecz ja wam mówię: Kto oddala swoją żonę – poza przypadkiem nierządu – prowadzi ją do cudzołóstwa, a kto żeni się z oddaloną, cudzołoży.
33 «Vous avez encore entendu qu'il a été dit aux anciens: «Tu ne te parjureras point, mais tu t'acquitteras envers le Seigneur des serments que tu auras faits»,
Słyszeliście też, że powiedziano przodkom: Nie będziesz fałszywie przysięgał, ale dotrzymasz Panu swych przysiąg.
34 Mais moi, je vous dis de ne point jurer du tout, ni par le ciel, car c'est le trône de Dieu;
Lecz ja wam mówię: Wcale nie przysięgajcie – ani na niebo, gdyż jest tronem Boga;
35 ni par la terre, car c'est son marchepied; ni par Jérusalem, car c'est la ville du grand Roi.
Ani na ziemię, gdyż jest podnóżkiem jego stóp, ani na Jerozolimę, gdyż jest miastem wielkiego króla.
36 Ne jure pas non plus par ta tête, car tu ne peux rendre blanc ou noir un seul de tes cheveux.
Ani na swoją głowę nie będziesz przysięgał, gdyż nie możesz jednego włosa uczynić białym albo czarnym.
37 Que votre parole soit: Oui! oui! Non! non! Ce qui se dit de plus vient du malin.
Ale wasza mowa niech będzie: Tak – tak, nie – nie. A co jest ponadto, pochodzi od złego.
38 Vous avez entendu qu'il a été dit: «Oeil pour oeil et dent pour dent.»
Słyszeliście, że powiedziano: Oko za oko i ząb za ząb.
39 Mais moi, je vous dis de ne point tenir tête au méchant. Si quelqu'un te frappe sur la joue droite, présente-lui l'autre.
Lecz ja wam mówię: Nie sprzeciwiajcie się złemu, ale jeśli ktoś uderzy cię w prawy policzek, nadstaw mu i drugi.
40 Si quelqu'un veut t'intenter un procès pour prendre ta tunique, abandonne-lui aussi le manteau.
Temu, kto chce się z tobą procesować i wziąć twoją szatę, zostaw i płaszcz.
41 Si quelqu'un te met en réquisition pour faire un mille, fais-en deux avec lui.
A jeśli ktoś cię przymusza, żebyś [szedł] z nim jedną milę, idź z nim [i] dwie.
42 Donne à qui te demande, et n'évite pas celui qui veut t'emprunter.»
Temu, kto cię prosi, daj, a od tego, kto chce od ciebie pożyczyć, nie odwracaj się.
43 Vous avez entendu qu'il a été dit: «Tu aimeras ton prochain, et tu haïras ton ennemi.»
Słyszeliście, że powiedziano: Będziesz miłował swego bliźniego, a swego nieprzyjaciela będziesz nienawidził.
44 Mais moi, je vous dis: Aimez vos ennemis et priez pour ceux qui vous persécutent:
Lecz ja wam mówię: Miłujcie waszych nieprzyjaciół, błogosławcie tym, którzy was przeklinają, dobrze czyńcie tym, którzy was nienawidzą i módlcie się za tych, którzy wam wyrządzają zło i prześladują was;
45 afin que vous soyez fils de votre Père qui est dans les cieux; car il fait lever son soleil sur les méchants et sur les bons, et il répand sa pluie sur les justes et sur les injustes.
Abyście byli synami waszego Ojca, który [jest] w niebie. On bowiem sprawia, że jego słońce wschodzi nad złymi i nad dobrymi i deszcz zsyła na sprawiedliwych i niesprawiedliwych.
46 Si vous aimez ceux qui vous aiment, quelle récompense méritez-vous? Les publicains mêmes n'en font-ils pas autant?
Jeśli bowiem miłujecie tych, którzy was miłują, jakąż macie nagrodę? Czyż i celnicy tego nie czynią?
47 Et si vous ne saluez que vos frères, que faites-vous d'extraordinaire? Les païens mêmes n'en font-ils pas autant?
A jeśli tylko waszych braci pozdrawiacie, cóż szczególnego czynicie? Czyż i celnicy tak nie czynią?
48 Soyez donc parfaits comme votre Père céleste est parfait.»
Bądźcie więc doskonali, tak jak doskonały jest wasz Ojciec, który jest w niebie.
