< Luc 22 >

1 La fête des pains sans levain, appelée la Pâque, était proche.
Lino pobwe lyachinkwa chitakwe bumena chakali chaamba kusika, litegwa Pasika.
2 Les principaux sacrificateurs et les scribes cherchaient comment ils pourraient se défaire de Jésus, car ils craignaient le peuple.
BaPayizi bapati alimwi abalembi bakalikuyaandula mbubanga balabika Jesu kulufu, nkaambo bakalikuyoowa bantu.
3 Or Satan entra dans Judas, surnommé Iscariot: cet homme, l'un des Douze,
Lino Satani wakanjila muli Judasi Isikkaliyoti, ooyo wakali umwi wabalikkumi ababili.
4 alla trouver les principaux sacrificateurs et les officiers des gardes du temple pour conférer avec eux sur la manière de leur livrer Jésus.
Judasi wakayinka kubapayizi bapatki akubapati babasilumamba waakubaambila mbanga ulapeda Jesu kulimbabo.
5 Ceux-ci en furent remplis de joie; ils convinrent de lui donner de l'argent;
Bakabotelwa alimwi bazuminana kuti bamupe mali.
6 et Judas s'étant engagé, cherchait une occasion favorable pour le leur livrer, sans provoquer d'attroupement.
Wakazumina alimwi wakayaandula mweenya wakubapa kule abantu.
7 Cependant le jour des pains sans levain, où l’on devait immoler la pâque, étant arrivé,
Nibwakasika buzuba bwachinkwa chitakwe bumena, aawo nikwakeelede kupayigwa kabelele kakwiindilila.
8 Jésus envoya Pierre et Jean, en disant: «Allez nous préparer la pâque, afin que nous la mangions.»
Jesu wakatuma Pita a Joni kaamba kuti, “Mweende mukatubambile chakulya cha Pasika kuchitila kuti tzolye.”
9 Ils lui dirent: «où veux-tu que nous la préparions?»
Bakabuzya kulinguwe bati, “Nkookuli nkoyanda kuti tukachite mabambe aaya?”
10 Il leur répondit: «En entrant dans la ville, vous rencontrerez un homme qui porte une cruche d'eau; suivez-le dans la maison où il entrera,
Wakabasandula kuti, “Amulange naa mwanjila mumuunzi, mulaswaana mwaalumi utukkide nongo yamanzi. Mukamutobele mung'anda eeyo njatakanjile.
11 et vous direz au maître de la maison: «Le maître te fait dire: où est la salle où je dois manger la pâque avec mes disciples?»
Amukatedi kuli muna ng'anda, “Muyiisi wati kulinduwe, ilikuli ng'anda yakulida, oomo munditalide Pasika abasikwiiya bangu?”
12 Et cet homme vous montrera une grande salle haute, meublée: préparez-y tout ce qu'il faut.»
Uyokutondezya n'anda mpati yakulala yakujulu iili aazyoonse. Kachite mabambe ooko.”
13 Ils s'en allèrent, trouvèrent les choses comme il le leur avait dit; et ils préparèrent la pâque.
Aboobo bakiinka, alimwi bakujana zyoonse mbuli mbakali waamba kulimbabo. Mpawo bakabamba kulya kwa Pasika.
14 Quand l'heure fut venue, Jésus se mit à table, et les apôtres avec lui.
Eelyo chiindi nichakasika, wakakkala aansi abasikwiiya.
15 Et il leur dit: «J'ai vivement désiré de manger cette pâque avec vous, avant de souffrir,
Mpawo wakati kulimbabo, “Ndalikuyandisya kapati kulya Pasika andinywe nkesinapenzegwa,
16 car je vous dis que je n'y prendrai plus part, jusqu’à ce que le moment soit venu dans le royaume de Dieu.»
Nkaambo ndati kulindinywe, nsikoyoolya lubo kusikila zyazuzikizigwa mubwaami bwa Leza.”
17 Et, ayant pris une coupe, il rendit grâces, et dit: «Prenez cette coupe et la distribuez entre vous,
Mpawo Jesu wakabweza nkomeki, alimwi eelyo nakapa kulumba, wakati, “Mubweze eechi, alimwi mukachaabane aakati kanu.
18 car je vous dis que je ne boirai pas du fruit de la vigne, jusqu’à ce que le royaume de Dieu soit venu.»
Nkaambo ndati kulindinywe, nsikoyoonywa muchelo wa musaansa lubo kusikila bwaami bwa Leza bwasika.”
19 Puis il prit du pain, et, ayant rendu grâces, il le rompit, et le leur donna en disant: «Ceci est mon corps, qui va être donné pour vous: faites ceci en mémoire de moi.»
Mpawo wakabweza chinkwa, alimwi eelyo nakapa kulumba, wakachikwamuna, alimwi wakabapa, kati, “Ooyu mubili wangu, ooyo wapegwa akaambo kanu. Mukachite eechi mukuyeya ndime.”
20 Après avoir soupé, il leur donna de même la coupe, en disant: «Cette coupe est la nouvelle alliance en mon sang, qui va être versé pour vous...
Wakabweza nkomeki munzila yeeelene musule lya chilalilo, kalikuti, “Eeyi nkomeki nchizuminano changu chipya mu gazi lyangu, lyatilwa akaambo kanu.
21 Seulement voici, la main de celui qui me livre est avec moi à cette table!
Pesi muswiilile. Ooyo undiwuzya uli andime antafula.
22 Car le Fils de l'homme s'en va selon ce qui a été arrêté; mais malheur à l'homme par qui il est livré!»
Nkaambo Mwana mulombe wa Muntu nchobeni uliinka mbuli mbuzyakabambwa. Pesi mawe kuliwoyo muntu uyonduuzya!”
23 Et les disciples se mirent à se demander les uns aux autres quel était bien celui d'entre eux qui devait commettre ce crime.
Bakatalika kuzuwisyania chabochabo kuti ngwani unga uyookonzya kuchita eechi.
24 Il s'éleva aussi une querelle entre eux, pour savoir lequel paraissait être le plus grand.
Mpawo kwakaba kukazyania aakati kabo aatala akuti nguuli wabo wakalikubwezwa kali mupati.
25 Jésus leur dit: «Les rois des nations en sont Seigneurs, et les princes qui les gouvernent sont appelés Bienfaiteurs.
Wakati kulimbabo, “Baami ba bamaasi mbasimalelo aatala ambabo, alimwi aabo bali aabweendelezi aatala ambabo babonwa mbuli baabo bachita bubotu kubantu babo.
26 Qu'il n'en soit point ainsi entre vous; mais que le plus grand parmi vous soit comme le plus petit, et celui qui est à la tête comme celui qui sert.
Pesi tazyeelede kuba boobu pe andinywe. Anikuti, muleke ooyo mupati aakati kanu abe mbuli muniini, alimwi muleke ooyo uli alugwasyo abe mbuli ooyo ubeleka.
27 Car quel est le plus grand, de celui qui est à table, ou de celui qui sert? N'est-ce pas celui qui est à table?... et moi, cependant, je suis au milieu de vous comme celui qui sert.
Nkaambo ngwani mupati, ooyo uukkala antafula, na ooyo ubeleka? Nikubaboobo ndili aakati kanu mbuli woyo uubeleka.
28 Vous êtes demeurés avec moi dans mes épreuves,
Pesi ndinywe nimwakiinkilila kunembo andime mumasukukusyo aangu.
29 c'est pourquoi je dispose du royaume en votre faveur, comme mon Père en a disposé en ma faveur,
Ndapa kulindinywe bwaami, mbuli Taata wangu mbakapa bwaami kulindime,
30 afin que vous mangiez et buviez à ma table dans mon royaume, et que vous soyez assis sur des trônes, pour juger les douze tribus d'Israël.
kuti mukonzye kulya akunywa aantafula lyangu mubwaami bwangu, alimwi uyookkala azyuuno kolikubeteka mikowa iilikkumi ayibili ya Izilayeli.
31 «Simon, Simon, Satan vous a réclamés, pour vous cribler comme on crible le froment;
Sayimoni, Sayimoni, chenjela, Satani wakukumbila, kuti amwi walikukonzya kukupupulula mbuli witi.
32 mais j'ai prié pour toi, afin que ta foi ne défaille point; et toi, quand tu seras venu à résipiscence, affermis tes frères.»
Pesi ndakukombela, kuti lusyomo lwako lutakachilwi. Niwabweda msule lubo, simwa bakulana bako.”
33 — «Seigneur, lui dit Pierre, je suis prêt à aller avec toi, et en prison et à la mort.»
Pita wakati kulinguwe, “Mwaami, ndililibambilide kwiinka ayebo koonse kuntolongo alimwi a kulufu.”
34 Jésus lui répondit: «Je te dis, Pierre, que le coq ne chantera pas aujourd'hui, que tu n'aies nié trois fois de me connaître.»
Jesu wakamusandula, “Ndakwaambila, Pita, mukuku takoyookokolika buzuba obuno, iwebo kotanandikaka tutatu kuti tondizi pe.”
35 Ensuite il dit à ses disciples: «Lorsque je vous ai envoyés sans bourse, sans sac ni sandales, avez-vous manqué de quelque chose?» — «Non, de rien, » répondirent-ils.
Mpawo Jesu wakati kulimbabo, “Eelyo nindakamutuma aanze kamutakwe chikkwama chemali, chikkwama chazyoonse, na nsangu, mwakakubula chintu na?” Bakasandula, “Takwe pe.”
36 Il leur dit donc: «Eh bien! maintenant, que celui qui a une bourse la prenne, et un sac également; et que celui qui n'a point d'épée vende son manteau pour en acheter une;
Mpawo wakti kulimbabo, “Pesi lino, ooyo uli echikkwama, mumuleke achibweze, alimwi lubo chikkwama chazyoonse. Ooyo utakwe panga weelede kuzya chikobela chakwe alimwi awule limwi.
37 car je vous dis, que cette parole des Écritures «et il a été mis an nombre des criminels, » doit encore s'accomplir en ma personne: ce qui me concerne touche à sa fin.
Nkaambo ndati kulindinywe, eezyo zilembedwe aatala andime zyeelede kuzuzikizigwa, 'Wakabalwa aantomwe abatakwe mulawu.'
38 Ils lui dirent: «Seigneur, il y a ici deux épées.» Il leur répondit: «Cela suffit.»
Mpawo bakati, “Mwaami, langa! Ngaya mapanga obile.”wakati kulimba, kwakkwana.”
39 Puis il sortit, et s'achemina, selon sa coutume, vers la montagne des Oliviers. Ses disciples aussi l'accompagnèrent.
Jesu wakiinka, mbuli mbakalikukkala kachita chiindi chiingi, ku Chilundu cha Olivi, alimwi basikwiiya bakamutobela.
40 Quand il fut arrivé au lieu où il se rendait, il leur dit: «Priez, de peur que vous ne tombiez en tentation;
Eelyo nibakasika, wakati kulimbabo, “Mukombe kuti mutanjili mumasukusyo.”
41 et il s'éloigna d'eux, à la distance d'environ un jet de pierre, et s'étant mis à genoux, il pria,
Wakazwa aakati kabo afwifwi aasikila bbwe lyakuwala amaboko, alimwi wakafugama aansi alimwi wakakomba,
42 disant: «Père, si tu voulais faire passer ce calice loin de moi! toutefois que ta volonté soit faite, et non la mienne.»
kati, “Taata, na kamuyanda, mugwisye nkomeki eeyi kuzwa kulindime. Nikubaboobo pe pe lwangu luyando, pesi lwanu ngalukachitwe.”
43 Un ange venu du ciel, lui apparut pour le fortifier,
Mpawo mungelo kuzwa kujulu wakaboneka kulinguwe, kalikumusimya.
44 et, étant dans l'agonie, Jésus priait avec plus d'ardeur. Sa sueur était pareille à des caillots de sang, qui tombaient à terre.
Kali mukulila kupati, wakakombesya loko chanchobeni, alimwi nkasaalo yakwe yakaba mbuli malosi mapati agazi kayilikulokela anyika.
45 Après avoir prié, il se leva, vint vers ses disciples, qu'il trouva endormis de tristesse,
Eelyo nakazwa kukukomba kwakwe, wakaya kui basikwiiya bakwe alimwi wakabajana kabalikoona akaambo kabuusu bwakwe
46 et leur dit: «Pourquoi donnez-vous? Levez-vous, et priez, de peur que vous ne tombiez en tentation.»
alimwi wakababuzya, “Nkaambonzi nimulikoona? Mubuke mukombe, kuti mutakanjili mumasukuusyo.”
47 Il parlait encore, lorsqu'une troupe parut. Celui qu'on appelait Judas, l'un des Douze, marchait en tête; et il s'approcha de Jésus pour le baiser.
Aawo nakachilikwaambula, bona, inkamu yakaboneka, aantomwe a Judasi, umwi wa bali kkumi ababili, kali kubazulwida. Wakaza afwifwi a Jesu kuzomumyonta,
48 Jésus lui dit: «Judas, c'est par un baiser que tu livres le Fils de l'homme!»
pesi Jesu wakati kulinguwe, “Judasi ulikuuzya Mwana mulombe wa Muntu alumyonto?”
49 Ceux qui accompagnaient Jésus, voyant ce qui allait arriver, dirent: «Seigneur, si nous frappions de l'épée?»
Eelyo bakazyungulukide Jesu nibakabona zyakali kuchitikana, bakati, “Mwaami, tuume na apanga?”
50 et l'un d'eux frappa le serviteur du souverain sacrificateur, et lui emporta l'oreille droite.
Mpawo umwi wabo wakawuma mulanda wa mupayizi mupati, alimwi wakakwapula kutwi kwakwe kwachilisyo.
51 Mais Jésus prenant la parole, dit: «Arrêtez! attendez!...» et, ayant touché l'oreille de cet homme, il le guérit.
Jesu wakati, “Eezyo zyakkwana!” Wakaguma kutwi kwakwe, alimwi wakamuponia.
52 Il dit aux principaux sacrificateurs, aux officiers des gardes du temple et aux anciens qui étaient venus pour le saisir: «Vous êtes venus avec des épées et des bâtons, comme si vous poursuiviez un brigand.
Jesu wakati kuli silutwe wa bapayizi ba muchikombelo, alimwi akubapati bakamubukila, “Muza mbuli kumubbi, kamuli amapanga a nkoli?
53 J'étais pourtant tous les jours avec vous dans le temple, et vous ne m'avez pas arrêté; mais c'est ici votre heure et la puissance des ténèbres.»
Eelyo nindakali aandinywe mazuba oonse muchikombele, takwe nimwakabika maboko aanu alindime. Pesi eeli ndihola lyanu, alimwi bweendelezi bwamumudima.”
54 Alors ils se saisirent de lui, l’emmenèrent, et le conduisirent dans le palais du souverain sacrificateur. Pierre suivait de loin.
Kabamukwensa, bakamubweza alimwi bamutola kun'anda yamupayizi mupati. Pesi Pita wakalikutobela kulekule.
55 Les soldats allumèrent du feu au milieu de la cour, et s'assirent. Pierre prit place parmi eux.
Musule lyakudukula mulilo aakati kabbetekelo alimwi kabali bakkala aansi aantomwe, Pita wakakkala aakatai kabo.
56 Une servante l'apercevant assis près du feu, le regarda fixement, et dit: «Celui-ci était aussi avec lui; »
Umwi mulanda mwanakazi wakamubona aawo nakakkende mumumuni wamulilo alimwi wakalanga kulinguwe chakumudunamina alimwi wakati, “Ooyu mwaalumi alakwe wakali aanguwe.”
57 mais Pierre renia Jésus, en disant: «Femme, je ne le connais pas.»
Pesi Pita wakakaka, kati, “Mwanakazi, nsimwizi pe.”
58 Un instant après, une autre personne le voyant, dit: «Toi aussi, tu es un de ces gens-là.» Pierre dit: «Non, je n'en suis point.»
Musule lyakayindi kaniini loko umwi wakamubona, alimwi wakati, “Nduwe umwi wabo.” Pesi Pita wakati, “Mwaalumi, tensi ndime.”
59 Il s'était à peine écoulé une heure, qu'une autre personne insista, disant: «Certainement cet homme était aussi avec lui, car il est Galiléen.»
Nikwakiinda hola lyomwe uumbi mwaalumi wakasisimpizya alimwi wakati, “Nchobeni mwaalumi ooyu alakwe wakali aanguwe, nkaambo ngwaku Galili.”
60 Pierre répondit: «Je ne sais ce que tu veux dire.» Au même instant, comme il parlait encore, un coq chanta:
Pesi Pita wakati, “Mwaalumi, nsizi pe eecho ncholikwaamba.” Chakufwambaana, nakachilikwaambula, mukuku wakakokolika.
61 le Seigneur s'étant retourné, regarda Pierre.- Alors Pierre se souvint de la parole que le Seigneur lui avait dite, «avant que le coq chante aujourd'hui, tu me renieras trois fois; »
Wakachebuka, Mwaami wakalanga Pita, alimwi Pita wakayeya ijwi lya Mwaami, eelyo nakati kulinguwe, “Mukuku katanaakokolika sunu uyondikaka tutatu.”
62 et, étant sorti du palais, il pleura amèrement.
Pita wakiinka aanze alimwi wakakulila kapati.
63 Ceux qui tenaient Jésus, le bafouaient, et le frappaient:
Mpawo baalumi bakalindide Jesu bakamuseka alimwi bakamuuma.
64 ils lui avaient bandé les yeux et lui demandaient: «Devine qui t'a frappé.»
Bakabika chivumbyo aatala lyakwe alimwi bakamubuzya, kabati, “Sinsima! Ngwani ooyo wakuuma?”
65 Et ils lui disaient beaucoup d'autres injures.
Bakaambula zimwi zyiingi zintu aatala a Jesu, kabalikumutuka.
66 Dès qu'il fit jour, le corps des anciens du peuple s'assembla avec les principaux sacrificateurs et les scribes, et ayant fait introduire Jésus dans leur Sanhédrin,
Chakufwambaana mbuli mbulyakali zuba, bapati babantu bakaswaanana aantomwe, bapayizi bapati alimwi abalembi. Bakamutola mu Nkuta
67 ils lui dirent: «Si tu es le Messie, dis-le nous.» — «Si je vous le dis, leur répondit-il, vous ne le croirez pas.
alimwi bakati, “Na koli Kkilisito, twaambile.” Pesi wakati kulimbabo, “Na ndamwaambila, tamukoyoondisyoma pe,
68 et si je vous interroge, vous ne répondrez pas;
alimwi na ndamubuzya, tamukoyoosandula pe.
69 mais désormais le Fils de l’homme sera assis à la droite du Dieu tout-puissant.»
Pesi kuzwa lino kaziya kunembo, Mwana mulombe wa Muntu unoyokkede kuchilisyo chamanguzu aa Leza.”
70 Ils s'écrièrent tous: «Tu es donc le Fils de Dieu?» Il leur répondit: «Vous le dites, je le suis.»
Boonse bakati, “Nkokwaamba kuti uli Mwana mulombe wa Leza?” Jesu wakati kulimbabo, “Mwaamba kuti ndime.”
71 Alors ils dirent: «Qu’avons-nous encore besoin de témoignage? nous l'avons entendu nous-mêmes de sa bouche.»
Bakati, “Nkaambonzi nituchiyanda mukamboni? Nkaambo lwesu tobweni twalimvwida kuzwa kumulomo wakwe.”

< Luc 22 >