Luc 15
1 Tous les publicains et les gens de mauvaise vie se tenaient auprès de Jésus pour l'entendre.
ησαν δε εγγιζοντες αυτω παντες οι τελωναι και [ οι ] αμαρτωλοι ακουειν αυτου
2 Les pharisiens et les scribes en murmuraient, disant: «Cet homme accueille les pécheurs et mange avec eux.»
και διεγογγυζον οι φαρισαιοι και οι γραμματεις λεγοντες οτι ουτος αμαρτωλους προσδεχεται και συνεσθιει αυτοις
3 Mais il leur adressa cette parabole:
ειπεν δε προς αυτους την παραβολην ταυτην λεγων
4 «Quel est l'homme parmi vous qui, ayant cent brebis, s'il en perd une, ne laisse les quatre-vingt-dix-neuf autres au désert, et n'aille après celle qui est perdue, jusqu’à ce qu'il l'ait retrouvée?
τις ανθρωπος εξ υμων εχων εκατον προβατα και απολεσας εν εξ αυτων ου καταλειπει τα ενενηκοντα εννεα εν τη ερημω και πορευεται επι το απολωλος εως ου ευρη αυτο
5 Puis, quand il l'a retrouvée, il la met tout joyeux sur ses épaules,
και ευρων επιτιθησιν επι τους ωμους αυτου χαιρων
6 et en rentrant chez lui il appelle ses amis. et ses voisins, et leur dit: «Félicitez-moi de ce que j'ai retrouvé ma brebis qui était perdue.»
και ελθων εις τον οικον συγκαλει τους φιλους και τους γειτονας λεγων αυτοις συγχαρητε μοι οτι ευρον το προβατον μου το απολωλος
7 Je vous dis qu'il y aura de même plus de joie dans le ciel pour un seul pécheur qui se repent, que pour quatre-vingt-dix-neuf justes qui n'ont pas besoin de se repentir.
λεγω υμιν οτι ουτως χαρα εσται εν τω ουρανω επι ενι αμαρτωλω μετανοουντι η επι ενενηκοντα εννεα δικαιοις οιτινες ου χρειαν εχουσιν μετανοιας
8 Ou bien, quelle est la femme qui, ayant dix drachmes, si elle vient à en perdre une, n'allume une lampe, ne balaie sa maison, et ne cherche avec soin, jusqu’à ce qu'elle l'ait retrouvée?
η τις γυνη δραχμας εχουσα δεκα εαν απολεση δραχμην μιαν ουχι απτει λυχνον και σαροι την οικιαν και ζητει επιμελως εως οτου ευρη
9 Puis, quand elle l'a retrouvée, elle appelle ses amies et ses voisines, et leur dit: «Félicitez-moi de ce que j'ai retrouvé la drachme que j'avais perdue.»
και ευρουσα συγκαλει τας φιλας και τας γειτονας λεγουσα συγχαρητε μοι οτι ευρον την δραχμην ην απωλεσα
10 De même, je vous le dis, il y a de la joie devant les anges de Dieu pour un seul pécheur qui se repent.»
ουτως λεγω υμιν χαρα γινεται ενωπιον των αγγελων του θεου επι ενι αμαρτωλω μετανοουντι
11 Il ajouta: «Un homme avait deux fils.
ειπεν δε ανθρωπος τις ειχεν δυο υιους
12 Le plus jeune dit à son père: «Mon père, donne-moi la part de patrimoine qui me revient; » et le père leur partagea son bien.
και ειπεν ο νεωτερος αυτων τω πατρι πατερ δος μοι το επιβαλλον μερος της ουσιας και διειλεν αυτοις τον βιον
13 Peu de jours après, le plus jeune ayant tout ramassé, partit pour un lointain pays, et y dissipa son avoir en vivant dans la débauche.
και μετ ου πολλας ημερας συναγαγων απαντα ο νεωτερος υιος απεδημησεν εις χωραν μακραν και εκει διεσκορπισεν την ουσιαν αυτου ζων ασωτως
14 Quand il eut tout dépensé, une grande famine survint dans le pays, et il commença d'être dans le besoin.
δαπανησαντος δε αυτου παντα εγενετο λιμος ισχυρος κατα την χωραν εκεινην και αυτος ηρξατο υστερεισθαι
15 Il alla se mettre au service d'un citoyen du pays, qui l'envoya dans ses terres garder les pourceaux;
και πορευθεις εκολληθη ενι των πολιτων της χωρας εκεινης και επεμψεν αυτον εις τους αγρους αυτου βοσκειν χοιρους
16 et il aurait bien voulu se rassasier des caroubes que mangeaient les pourceaux; mais personne ne lui en donnait.
και επεθυμει γεμισαι την κοιλιαν αυτου απο των κερατιων ων ησθιον οι χοιροι και ουδεις εδιδου αυτω
17 Alors, rentrant en lui-même, il se dit: «Combien d'ouvriers de mon père ont plus de pain qu'il ne leur en faut, et moi, je meurs ici de faim.
εις εαυτον δε ελθων ειπεν ποσοι μισθιοι του πατρος μου περισσευουσιν αρτων εγω δε λιμω απολλυμαι
18 Je me lèverai, j'irai vers mon père, et je lui dirai: «Mon père, j'ai péché contre le ciel et contre toi;
αναστας πορευσομαι προς τον πατερα μου και ερω αυτω πατερ ημαρτον εις τον ουρανον και ενωπιον σου
19 je ne mérite plus d'être appelé ton fils, traite-moi comme l'un de tes ouvriers.»
ουκετι ειμι αξιος κληθηναι υιος σου ποιησον με ως ενα των μισθιων σου
20 Et il se leva, et alla vers son père. Lorsqu'il était encore bien loin, son père le vit, et tout ému, il courut à lui, se jeta à son cou et le baisa tendrement.
και αναστας ηλθεν προς τον πατερα αυτου ετι δε αυτου μακραν απεχοντος ειδεν αυτον ο πατηρ αυτου και εσπλαγχνισθη και δραμων επεπεσεν επι τον τραχηλον αυτου και κατεφιλησεν αυτον
21 Son fils lui dit: «Mon père, j'ai péché contre le ciel et contre toi, je ne mérite plus d'être appelé ton fils.»
ειπεν δε αυτω ο υιος πατερ ημαρτον εις τον ουρανον και ενωπιον σου και ουκετι ειμι αξιος κληθηναι υιος σου
22 Mais le père dit à ses serviteurs: «Apportez vite une robe, la plus belle, et l'en revêtez; mettez-lui un anneau au doigt et des sandales aux pieds.
ειπεν δε ο πατηρ προς τους δουλους αυτου εξενεγκατε την στολην την πρωτην και ενδυσατε αυτον και δοτε δακτυλιον εις την χειρα αυτου και υποδηματα εις τους ποδας
23 Amenez le veau gras, qu'on le tue,
και ενεγκαντες τον μοσχον τον σιτευτον θυσατε και φαγοντες ευφρανθωμεν
24 et faisons un festin de réjouissance, parce que mon fils que voici était mort, et qu'il est revenu à la vie; il était perdu, et il est retrouvé.» Et ils se mirent à se réjouir.
οτι ουτος ο υιος μου νεκρος ην και ανεζησεν και απολωλως ην και ευρεθη και ηρξαντο ευφραινεσθαι
25 Cependant le fils aîné, qui était aux champs, revint, et en approchant de la maison, il entendit de la musique et des danses.
ην δε ο υιος αυτου ο πρεσβυτερος εν αγρω και ως ερχομενος ηγγισεν τη οικια ηκουσεν συμφωνιας και χορων
26 Il appela un des serviteurs, et lui demanda ce que c'était.
και προσκαλεσαμενος ενα των παιδων επυνθανετο τι ειη ταυτα
27 Le serviteur lui dit: «Ton frère est arrivé, et ton père a fait tuer le veau gras, parce qu'il a retrouvé son fils en bonne santé.»
ο δε ειπεν αυτω οτι ο αδελφος σου ηκει και εθυσεν ο πατηρ σου τον μοσχον τον σιτευτον οτι υγιαινοντα αυτον απελαβεν
28 Il en fut irrité et ne voulut point entrer. Son père sortit donc et le pria instamment de venir.
ωργισθη δε και ουκ ηθελεν εισελθειν ο ουν πατηρ αυτου εξελθων παρεκαλει αυτον
29 Il répondit à son père: «Il y a tant d'années que je te sers, sans avoir contrevenu à tes ordres, et tu ne m'as jamais donné, à moi, un chevreau pour me réjouir avec mes amis;
ο δε αποκριθεις ειπεν τω πατρι ιδου τοσαυτα ετη δουλευω σοι και ουδεποτε εντολην σου παρηλθον και εμοι ουδεποτε εδωκας εριφον ινα μετα των φιλων μου ευφρανθω
30 et quand ton fils, qui a dévoré ton bien avec des femmes débauchées, arrive, tu tues pour lui le veau gras!» —
οτε δε ο υιος σου ουτος ο καταφαγων σου τον βιον μετα πορνων ηλθεν εθυσας αυτω τον μοσχον τον σιτευτον
31 «Mon enfant, lui dit le père, tu es toujours avec moi, et tout ce que j'ai est à toi;
ο δε ειπεν αυτω τεκνον συ παντοτε μετ εμου ει και παντα τα εμα σα εστιν
32 mais il fallait bien s'égayer et se réjouir, parce que ton frère était mort, et qu'il est revenu à la vie; il était perdu, et il est retrouvé.»
ευφρανθηναι δε και χαρηναι εδει οτι ο αδελφος σου ουτος νεκρος ην και ανεζησεν και απολωλως ην και ευρεθη
