< Proverbes 23 >

1 Quand tu seras assis pour manger avec quelque Seigneur, considère attentivement ce qui sera devant toi.
No makisangoka a mangan iti maysa a turay, paliiwem a nasayaat ti adda iti sangoanam,
2 Autrement tu te mettras le couteau à la gorge, si ton appétit te domine.
ket mangikabilka iti kampit iti karabukobmo no sika tay tao a pagaayatna ti mangan iti adu a taraon.
3 Ne désire point ses friandises, car c'est une viande trompeuse.
Saanmo a tarigagayan dagiti naimas a taraon, ta taraon daytoy ti kinaulbod.
4 Ne travaille point à t'enrichir; et désiste-toi de la résolution que tu en as prise.
Saanka nga agtrabaho iti kasta unay tapno bumaknangka; ammom koma no kaanoka nga aginana.
5 Jetteras-tu tes yeux sur ce qui [bientôt] n'est plus? car certainement il se fera des ailes; il s'envolera, comme un aigle dans les cieux.
No dagita matam ket masisirap iti kuarta, agpukaw daytoy, ket kasla giddato nga iyunnatna dagiti payakna sa tumayab iti tangatang a kasla agila.
6 Ne mange point la viande de celui qui a l'œil malin, et ne désire point ses friandises.
Saanmo a kankanen ti taraon ti dakes a tao- isu ti tao a nabayagen a kumitkita iti taraonmo- ken saanmo a tarigagayan dagiti naimas a taraonna,
7 Car selon qu'il a pensé en son âme, tel est-il. Il te dira bien: mange et bois, mais son cœur n'est point avec toi.
ta isuna tay kita iti tao a mangbilbilang ti gatad ti taraon. Kunana kenka, “Manganka ken uminomka!” ngem saan a dayta ti adda iti pusona.
8 Ton morceau, que tu auras mangé, tu le voudrais rendre, et tu auras perdu tes paroles agréables.
Kayatmo pay ketdin nga isarua ti sangabassit a nakanmo, ket sayang laeng ti panagyamanmo kenkuana.
9 Ne parle point, le fou t'écoutant; car il méprisera la prudence de ton discours.
Saanmo a kasarsarita ti maag, ta umsiennanto dagiti nasirib a sasaom.
10 Ne recule point la borne ancienne, et n'entre point dans les champs des orphelins:
Saanmo nga iyakar ti nagkakauna a mohon wenno agumen dagiti talon dagiti ulila,
11 Car leur garant est puissant; il défendra leur cause contre toi.
ta napigsa ti Mannubbotda, ket isunanto ti mangirupir iti kalinteganda a maibusor kenka.
12 Applique ton cœur à l'instruction, et tes oreilles aux paroles de science.
Ipapusom dagiti sursuro, ken denggem dagiti sasao iti kinasirib.
13 N'écarte point du jeune enfant la correction; quand tu l'auras frappé de la verge, il n'en mourra point.
Saanka a bumdeng a mangisuro iti ubing, ta no bautem isuna, saan isuna a matay.
14 Tu le frapperas avec la verge, mais tu délivreras son âme du sépulcre. (Sheol h7585)
No bautem isuna, maisalakanmo ti kararuana manipud iti sheol. (Sheol h7585)
15 Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur s'en réjouira, oui, moi-même.
Anakko, no nasirib ta pusom, naragsak met ngarud toy pusok;
16 Certes mes reins tressailliront de joie, quand tes lèvres proféreront des choses droites.
agrag-o toy kaunggak no agisawsawang dagita bibigmo iti nasayaat.
17 Que ton cœur ne porte point d'envie aux pécheurs; mais [adonne-toi] à la crainte de l'Eternel tout le jour.
Saanmo nga ipalubos nga apalan ta pusom dagiti managbasol, ngem itultuloymo ketdi ti agbuteng kenni Yahweh iti inaldaw.
18 Car véritablement il y aura [bonne] issue, et ton attente ne sera point retranchée.
Awan duadua nga adda masakbayan ket saanto a mapukaw ti namnamam.
19 Toi, mon fils, écoute, et sois sage; et fais marcher ton cœur dans cette voie.
Dumngegka, anakko, ket agbalinka a masirib ken agbiagka iti umno a wagas.
20 Ne fréquente point les ivrognes, ni les gourmands.
Saanka a makikadua kadagiti mammartek, wenno kadagiti narawet a mangan iti karne,
21 Car l'ivrogne et le gourmand seront appauvris; et le long dormir fait vêtir des robes déchirées.
ta pumanglawto dagiti mammartek ken narawet, ket agkawesdanto iti rutay rutay.
22 Ecoute ton père, [comme] étant celui qui t'a engendré; et ne méprise point ta mère, quand elle sera devenue vieille.
Dengggem ti amam a nangiputot kenka ken saanmo a laisen ti inam inton bumaket isuna.
23 Achète la vérité, et ne la vends point; achète la sagesse, l'instruction et la prudence.
Arigna a gatangem ti kinapudno, ngem saanmo nga ilaklako; arigna a gatangem ti kinasirib, panangisuro ken pannakaawat.
24 Le père du juste s'égayera extrêmement; et celui qui aura engendré le sage, en aura de la joie.
Agrag-o iti kasta unay ti ama ti tao nga agar-aramid iti nalinteg, ken agragsak met ti makin-anak iti maysa a masirib nga anak.
25 Que ton père et ta mère se réjouissent, et que celle qui t'a enfanté s'égaye.
Maragsakan koma da amam ken inam ken agrag-o koma ti nangisikog kenka.
26 Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux prennent garde à mes voies.
Anakko, itedmo kaniak ta pusom, ket paliiwen koma dagita matam dagiti wagasko.
27 Car la femme débauchée est une fosse profonde, et l'étrangère est un puits de détresse;
Ta ti maysa a balangkantis ket maiyarig iti nauneg nga abut, ken maiyarig met iti akikid nga abut ti asawa ti sabali pay a lalaki.
28 Aussi se tient-elle en embûche, comme après la proie: et elle multipliera les transgresseurs entre les hommes.
Aglemlemmeng isuna nga agur-uray a kas iti agtatakaw, ken papaaddoenna ti bilang dagiti nagulib iti sangkataoan.
29 A qui est: malheur à moi? à qui est: hélas? à qui les débats? à qui le bruit? à qui les blessures sans cause? à qui la rougeur des yeux?
Siasino aya ti kakaasi? Siasino aya ti agladladingit? Siasino aya ti makirangranget? Siasino aya ti agrekreklamo? Siasino aya ti nasugatan nga awan gapgapuna? Siasino aya ti limmablabbaga ti matana?
30 A ceux qui s'arrêtent auprès du vin, et qui vont chercher le vin mixtionné.
Dagidiay naigamer iti arak, dagidiay agin-inom iti naglalaok nga arak.
31 Ne regarde point le vin quand il se montre rouge, et quand il donne sa couleur dans la coupe, et qu'il coule droit.
Saanmo a kitkitaen ti arak no nalabaga daytoy, no rumimat-rimat ti uneg ti kopa ken mayat ti panagaruyotna.
32 Il mord par derrière comme un serpent, et il pique comme un basilic.
Iti udina, kumagat a kasla karasaen ken kumagat a kasla nagita nga uleg.
33 Puis tes yeux regarderont les femmes étrangères, et ton cœur parlera en insensé.
Makakitanto dagiti matam kadagiti karkarna a banbanag, ket agisawangto ta pusom kadagiti saan nga um-umno a banbanag.
34 Et tu seras comme celui qui dort au cœur de la mer, et comme celui qui dort au sommet du mât.
Agbalinkanto a maysa kadagiti matmaturog kadagiti nangangato a taaw wenno agid-idda kadagiti tali ken kawar ti barko.
35 On m'a battu, [diras-tu], et je n'en ai point été malade; on m'a moulu de coups, et je ne l'ai point senti; quand me réveillerai-je? Je me remettrai encore à le chercher.
“Kinabildak!” kunamto, “ngem saanak a nasaktan. Pinang-ordak, ngem diak narikna. Kaanoakto a makariing? Mangbirukak pay iti sabali a mainum.”

< Proverbes 23 >