Proverbes 31

1 Paroles du roi Lemuel. Sentences par lesquelles sa mère l’instruisit.

قسەی لەموئێلی پاشا، ئەو سروشەی کە دایکی فێری کرد:

2 Que te dirai-je, mon fils? Que te dirai-je, fils de mes entrailles? Que te dirai-je, mon fils, objet de mes vœux?

گوێ بگرە ڕۆڵە! گوێ بگرە، ڕۆڵەی هەناوم! گوێ بگرە ڕۆڵە، ڕۆڵەی نەزرەکانم!

3 Ne livre pas ta vigueur aux femmes, Et tes voies à celles qui perdent les rois.

هێزت مەدە ژنان، ڕێگاکانیشت مەدە ژنانی لەناوبەری پاشایان.

4 Ce n’est point aux rois, Lemuel, Ce n’est point aux rois de boire du vin, Ni aux princes de rechercher des liqueurs fortes,

ئەی لەموئێل، بۆ پاشایان نییە، بۆ پاشایان نییە شەراب بنۆشن، بۆ میرانیش نییە ئارەزووی ئارەق بکەن،

5 De peur qu’en buvant ils n’oublient la loi, Et ne méconnaissent les droits de tous les malheureux.

نەوەک بخۆنەوە و یاسا لەبیر بکەن، مافی ستەملێکراوان زەوت بکەن.

6 Donnez des liqueurs fortes à celui qui périt, Et du vin à celui qui a l’amertume dans l’âme;

ئارەق بدە بەوەی لەناودەچێت، شەرابیش بەوانەی دەروونیان تاڵە.

7 Qu’il boive et oublie sa pauvreté, Et qu’il ne se souvienne plus de ses peines.

با بخواتەوە و هەژارییەکەی لەبیر بکات، ئیتر ماندووبوونەکەی نایەتەوە یاد.

8 Ouvre ta bouche pour le muet, Pour la cause de tous les délaissés.

بەرگری لە مافی ئەو کەسانە بکە کە ناتوانن داوای مافەکانیان بکەن، بۆ مافی هەموو دەربەدەران.

9 Ouvre ta bouche, juge avec justice, Et défends le malheureux et l’indigent.

دەمت بکەرەوە و بە ڕاستودروستی دادوەری بکە، پارێزگاری لە مافی کڵۆڵان و نەداران بکە.

10 Qui peut trouver une femme vertueuse? Elle a bien plus de valeur que les perles.

کێ ژنی خانەدانی دەست دەکەوێت؟ نرخی لە یاقووت گرانترە.

11 Le cœur de son mari a confiance en elle, Et les produits ne lui feront pas défaut.

مێردەکەی بە تەواوی پشتی پێ دەبەستێت و لە هیچی کەم نابێت.

12 Elle lui fait du bien, et non du mal, Tous les jours de sa vie.

ژنەکە بە درێژایی ژیانی چاکە دێنێتە سەر ڕێی نەک خراپە.

13 Elle se procure de la laine et du lin, Et travaille d’une main joyeuse.

خوری و کەتان هەڵدەبژێرێت، بە دوو دەستی پەرۆشەوە ئیش دەکات.

14 Elle est comme un navire marchand, Elle amène son pain de loin.

وەک کەشتی بازرگان وایە، خۆراکی خۆی لە دوورەوە دەهێنێت.

15 Elle se lève lorsqu’il est encore nuit, Et elle donne la nourriture à sa maison Et la tâche à ses servantes.

هێشتا شەوە لە خەو هەڵدەستێت، خواردن بۆ ماڵەوە ئامادە دەکات و ئەرک بۆ کارەکەرەکان دیاری دەکات.

16 Elle pense à un champ, et elle l’acquiert; Du fruit de son travail elle plante une vigne.

لە کێڵگەیەک ورد دەبێتەوە و دەیکڕێت، بە قازانجی دەستی ڕەزەمێوێک دەچێنێت.

17 Elle ceint de force ses reins, Et elle affermit ses bras.

ناوقەدی توند دەبەستێت و بازووی لێ هەڵدەکات.

18 Elle sent que ce qu’elle gagne est bon; Sa lampe ne s’éteint point pendant la nuit.

دەبینێت بازرگانییەکەی چاکە، بە شەو چرای ناکوژێتەوە.

19 Elle met la main à la quenouille, Et ses doigts tiennent le fuseau.

خوری بە بازوویەوە دەئاڵێنێت و تەشی لەناو لەپیدایە.

20 Elle tend la main au malheureux, Elle tend la main à l’indigent.

دەستەکانی بۆ کڵۆڵ دەکاتەوە و دەست درێژ دەکات بۆ نەداران.

21 Elle ne craint pas la neige pour sa maison, Car toute sa maison est vêtue de cramoisi.

ترسی ماڵەکەی نییە لە بەفر، چونکە هەموو ماڵەکەی بەرگی ئاڵیان لەبەردایە.

22 Elle se fait des couvertures, Elle a des vêtements de fin lin et de pourpre.

چەرچەف بۆ نوێنەکەی دروستدەکات، کەتانی ناسک و ڕیسی ئەرخەوانی لەبەر دەکات.

23 Son mari est considéré aux portes, Lorsqu’il siège avec les anciens du pays.

مێردی لە دەروازەکانی شاردا ناسراوە، لەوێ لەگەڵ پیرانی شارەکە دادەنیشێت.

24 Elle fait des chemises, et les vend, Et elle livre des ceintures au marchand.

ژنەکە کراسی کەتان دروستدەکات و دەیفرۆشێت، پشتێن بۆ بازرگانان دابین دەکات.

25 Elle est revêtue de force et de gloire, Et elle se rit de l’avenir.

هێز و ڕێز بەرگی ئەون، پێدەکەنێت بۆ ڕۆژانی ئایندە.

26 Elle ouvre la bouche avec sagesse, Et des instructions aimables sont sur sa langue.

دەمی بە دانایی دەکاتەوە و فێرکردنەکانی میهرەبانی لەسەر زمانییەتی.

27 Elle veille sur ce qui se passe dans sa maison, Et elle ne mange pas le pain de paresse.

چاودێری هاتوچۆی ماڵومنداڵەکەی دەکات، نانی تەمبەڵی ناخوات.

28 Ses fils se lèvent, et la disent heureuse; Son mari se lève, et lui donne des louanges:

منداڵەکانی هەڵدەستن و خۆزگەی پێ دەخوازن، مێردەکەشی ستایشی دەکات:

29 Plusieurs filles ont une conduite vertueuse; Mais toi, tu les surpasses toutes.

«زۆر ژن خانەدان بوونە، بەڵام تۆ لە سەرووی هەموویانی.»

30 La grâce est trompeuse, et la beauté est vaine; La femme qui craint l’Éternel est celle qui sera louée.

شۆخ و شەنگی فریودەرە و جوانی پووچە، بەڵام ئەو ئافرەتەی لە یەزدان بترسێت، ستایش دەکرێت.

31 Récompensez-la du fruit de son travail, Et qu’aux portes ses œuvres la louent.

ڕەنجی شانی خۆی پێ بدەن و با کردەوەکانی لەبەر دەروازەکانی شاردا ستایشی بکەن.