Proverbes 3
1 Mon fils, n’oublie pas mes enseignements, Et que ton cœur garde mes préceptes;
Synu mój, nie zapominaj mego prawa, a niech twoje serce strzeże moich przykazań;
2 Car ils prolongeront les jours et les années de ta vie, Et ils augmenteront ta paix.
Bo przyniosą ci długie dni i lata życia oraz pokoju.
3 Que la bonté et la fidélité ne t’abandonnent pas; Lie-les à ton cou, écris-les sur la table de ton cœur.
Niech cię nie opuszczają miłosierdzie i prawda, przywiąż je do swojej szyi, wypisz je na tablicy swojego serca.
4 Tu acquerras ainsi de la grâce et une raison saine, Aux yeux de Dieu et des hommes.
Wtedy znajdziesz łaskę i uznanie w oczach Boga i ludzi.
5 Confie-toi en l’Éternel de tout ton cœur, Et ne t’appuie pas sur ta sagesse;
Ufaj PANU z całego swego serca i nie polegaj na swoim rozumie.
6 Reconnais-le dans toutes tes voies, Et il aplanira tes sentiers.
Zważaj na niego we wszystkich swoich drogach, a on będzie prostować twoje ścieżki.
7 Ne sois point sage à tes propres yeux, Crains l’Éternel, et détourne-toi du mal:
Nie bądź mądrym we własnych oczach, [ale] bój się PANA i odstąp od zła.
8 Ce sera la santé pour tes muscles, Et un rafraîchissement pour tes os.
[To] da twemu ciału zdrowie i pokrzepienie twoim kościom.
9 Honore l’Éternel avec tes biens, Et avec les prémices de tout ton revenu:
Czcij PANA swoim majątkiem i pierwocinami wszystkich twoich dochodów.
10 Alors tes greniers seront remplis d’abondance, Et tes cuves regorgeront de moût.
A twoje spichrze będą napełnione dostatkiem i twoje prasy będą przelewać się od nowego wina.
11 Mon fils, ne méprise pas la correction de l’Éternel, Et ne t’effraie point de ses châtiments;
Synu mój, nie gardź karceniem PANA i nie zniechęcaj się jego upomnieniem.
12 Car l’Éternel châtie celui qu’il aime, Comme un père l’enfant qu’il chérit.
Bo kogo PAN miłuje, tego karze, jak ojciec syna, [którego] kocha.
13 Heureux l’homme qui a trouvé la sagesse, Et l’homme qui possède l’intelligence!
Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który nabiera rozumu;
14 Car le gain qu’elle procure est préférable à celui de l’argent, Et le profit qu’on en tire vaut mieux que l’or;
Gdyż jego nabycie jest lepsze niż nabycie srebra, jego zdobycie [bardziej pożyteczne] niż złoto.
15 Elle est plus précieuse que les perles, Elle a plus de valeur que tous les objets de prix.
Jest droższa nad perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
16 Dans sa droite est une longue vie; Dans sa gauche, la richesse et la gloire.
Długie dni są w jej prawej ręce, a w lewej bogactwa i chwała.
17 Ses voies sont des voies agréables, Et tous ses sentiers sont paisibles.
Jej drogi są drogami rozkoszy i wszystkie jej ścieżki spokojne.
18 Elle est un arbre de vie pour ceux qui la saisissent, Et ceux qui la possèdent sont heureux.
Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej chwycą; a ci, którzy się jej trzymają, są błogosławieni.
19 C’est par la sagesse que l’Éternel a fondé la terre, C’est par l’intelligence qu’il a affermi les cieux;
PAN ugruntował ziemię mądrością, a niebiosa umocnił rozumem.
20 C’est par sa science que les abîmes se sont ouverts, Et que les nuages distillent la rosée.
Dzięki jego wiedzy rozstąpiły się głębiny, a obłoki spuszczają rosę.
21 Mon fils, que ces enseignements ne s’éloignent pas de tes yeux, Garde la sagesse et la réflexion:
Synu mój, niech [one] ci [z] oczu nie schodzą; strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
22 Elles seront la vie de ton âme, Et l’ornement de ton cou.
A będą życiem twojej duszy i ozdobą twojej szyi.
23 Alors tu marcheras avec assurance dans ton chemin, Et ton pied ne heurtera pas.
Wtedy będziesz bezpiecznie chodził swoją drogą, a noga twoja się nie potknie.
24 Si tu te couches, tu seras sans crainte; Et quand tu seras couché, ton sommeil sera doux.
Gdy się położysz, nie będziesz się lękał; a gdy zaśniesz, twój sen będzie przyjemny.
25 Ne redoute ni une terreur soudaine, Ni une attaque de la part des méchants;
Nie lękaj się nagłego strachu ani spustoszenia niegodziwych, gdy przyjdzie.
26 Car l’Éternel sera ton assurance, Et il préservera ton pied de toute embûche.
PAN bowiem będzie twoją ufnością i twojej nogi będzie strzegł od sideł.
27 Ne refuse pas un bienfait à celui qui y a droit, Quand tu as le pouvoir de l’accorder.
Nie wzbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy stać cię na to, aby [dobrze] czynić.
28 Ne dis pas à ton prochain: Va et reviens, Demain je donnerai! Quand tu as de quoi donner.
Nie mów bliźniemu: Idź i przyjdź znowu, dam ci jutro, gdy masz to u siebie.
29 Ne médite pas le mal contre ton prochain, Lorsqu’il demeure tranquillement près de toi.
Nie knuj zła przeciwko swemu bliźniemu, gdy spokojnie mieszka obok ciebie.
30 Ne conteste pas sans motif avec quelqu’un, Lorsqu’il ne t’a point fait de mal.
Nie spieraj się z człowiekiem bez przyczyny, jeśli ci nic złego nie wyrządził.
31 Ne porte pas envie à l’homme violent, Et ne choisis aucune de ses voies.
Nie zazdrość ciemięzcy i nie wybieraj żadnej z jego dróg.
32 Car l’Éternel a en horreur les hommes pervers, Mais il est un ami pour les hommes droits;
Przewrotny bowiem budzi w PANU odrazę, ale jego tajemnica [jest] z prawymi.
33 La malédiction de l’Éternel est dans la maison du méchant, Mais il bénit la demeure des justes;
Przekleństwo PANA [jest] w domu niegodziwego, lecz [PAN] błogosławi mieszkanie sprawiedliwych.
34 Il se moque des moqueurs, Mais il fait grâce aux humbles;
On szydzi z szyderców, ale daje łaskę pokornym.
35 Les sages hériteront la gloire, Mais les insensés ont la honte en partage.
Mądrzy odziedziczą chwałę, a głupi poniosą hańbę.
