Proverbes 13

1 Un fils sage écoute l’instruction de son père, Mais le moqueur n’écoute pas la réprimande.

Mądry syn [przyjmuje] pouczenie ojca, a szyderca nie słucha strofowania.

2 Par le fruit de la bouche on jouit du bien; Mais ce que désirent les perfides, c’est la violence.

Człowiek będzie spożywać dobro z owocu swoich ust, a dusza przewrotnych [będzie spożywać] przemoc.

3 Celui qui veille sur sa bouche garde son âme; Celui qui ouvre de grandes lèvres court à sa perte.

Kto strzeże swych ust, strzeże swojej duszy; kto [szeroko] otwiera swe wargi, będzie zniszczony.

4 L’âme du paresseux a des désirs qu’il ne peut satisfaire; Mais l’âme des hommes diligents sera rassasiée.

Dusza leniwego pragnie, a nic nie ma, a dusza pracowitych zostanie obficie nasycona.

5 Le juste hait les paroles mensongères; Le méchant se rend odieux et se couvre de honte.

Sprawiedliwy nienawidzi kłamliwego słowa, a niegodziwy staje się obrzydliwy i zhańbiony.

6 La justice garde celui dont la voie est intègre, Mais la méchanceté cause la ruine du pécheur.

Sprawiedliwość strzeże tego, który postępuje uczciwie, a niegodziwość powala grzesznika.

7 Tel fait le riche et n’a rien du tout, Tel fait le pauvre et a de grands biens.

Znajduje się taki, który czyni siebie bogatym, a nie ma nic; inny czyni siebie ubogim, choć ma wiele bogactw.

8 La richesse d’un homme sert de rançon pour sa vie, Mais le pauvre n’écoute pas la réprimande.

Okupem za życie człowieka jest jego bogactwo, a ubogi nie słucha strofowania.

9 La lumière des justes est joyeuse, Mais la lampe des méchants s’éteint.

Radośnie błyszczy światło sprawiedliwych, a pochodnia niegodziwych zgaśnie.

10 C’est seulement par orgueil qu’on excite des querelles, Mais la sagesse est avec ceux qui écoutent les conseils.

Spór powstaje tylko dzięki pysze, a mądrość jest przy tych, co przyjmują radę.

11 La richesse mal acquise diminue, Mais celui qui amasse peu à peu l’augmente.

Łatwo zdobyte bogactwo zmniejsza się, a kto je gromadzi [swą] ręką, pomnaża je.

12 Un espoir différé rend le cœur malade, Mais un désir accompli est un arbre de vie.

Przedłużająca się nadzieja sprawia ból sercu, a spełnione pragnienie [jest] drzewem życia.

13 Celui qui méprise la parole se perd, Mais celui qui craint le précepte est récompensé.

Kto gardzi słowem [Bożym], ten zginie, a kto się boi przykazania, dostanie nagrodę.

14 L’enseignement du sage est une source de vie, Pour détourner des pièges de la mort.

Prawo mądrego jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.

15 Une raison saine a pour fruit la grâce, Mais la voie des perfides est rude.

Prawdziwy rozum daje łaskę, a droga przewrotnych jest ciężka.

16 Tout homme prudent agit avec connaissance, Mais l’insensé fait étalage de folie.

Każdy roztropny postępuje rozważnie, a głupi ujawnia głupotę.

17 Un envoyé méchant tombe dans le malheur, Mais un messager fidèle apporte la guérison.

Niegodziwy posłaniec popada w zło, a wierny wysłannik jest lekarstwem.

18 La pauvreté et la honte sont le partage de celui qui rejette la correction, Mais celui qui a égard à la réprimande est honoré.

Ubóstwo i hańba [spadną na] tego, który odrzuca karność, a kto szanuje upomnienia, dozna czci.

19 Un désir accompli est doux à l’âme, Mais s’éloigner du mal fait horreur aux insensés.

Spełnione pragnienie jest słodkie dla duszy, a odwrócenie się od zła budzi odrazę w głupcach.

20 Celui qui fréquente les sages devient sage, Mais celui qui se plaît avec les insensés s’en trouve mal.

Kto przestaje z mądrymi, będzie mądry, a towarzysz głupców będzie zniszczony.

21 Le malheur poursuit ceux qui pèchent, Mais le bonheur récompense les justes.

Nieszczęście ściga grzeszników, a sprawiedliwych [Bóg] nagrodzi dobrem.

22 L’homme de bien a pour héritiers les enfants de ses enfants, Mais les richesses du pécheur sont réservées pour le juste.

Dobry [człowiek] zostawia dziedzictwo dzieciom [swoich] dzieci, a majątek grzesznika jest zachowany dla sprawiedliwego.

23 Le champ que défriche le pauvre donne une nourriture abondante, Mais tel périt par défaut de justice.

Obfita żywność jest na roli ubogich, lecz i ta może niszczeć przez nieroztropność.

24 Celui qui ménage sa verge hait son fils, Mais celui qui l’aime cherche à le corriger.

Kto oszczędza swą rózgę, nienawidzi swego syna, a kto go kocha, karze w porę.

25 Le juste mange et satisfait son appétit, Mais le ventre des méchants éprouve la disette.

Sprawiedliwy je i syci swoją duszę, a żołądek niegodziwych cierpi niedostatek.