< Actes 18 >

1 Après cela, Paul partit d’Athènes, et se rendit à Corinthe.
Lanya bona ń́ pendi, Pɔli ń ñ̃a Ateni, ki gedi Korenti.
2 Il y trouva un Juif nommé Aquilas, originaire du Pont, récemment arrivé d’Italie avec sa femme Priscille, parce que Claude avait ordonné à tous les Juifs de sortir de Rome. Il se lia avec eux;
Likani, wan cendi Juufi ke bi yi o Akila, ke bi mali o Pɔnti, ke o dá ñani Itali ki pundi, wani yeni o denpua Prisila, kelima Kulodi den ñani bu li ñɔbonli ke Juufinba kuli ke ban ña Roma dogu nni. Pɔli ǹ tuogi ba.
3 et, comme il avait le même métier, il demeura chez eux et y travailla: ils étaient faiseurs de tentes.
Kelima bi den taa kpenkpendtuonli i, wan kali yeni ba ban ya tuuni, kelima bi den caandi ti jondi i ki kuadi.
4 Paul discourait dans la synagogue chaque sabbat, et il persuadait des Juifs et des Grecs.
Pɔli den wangi mi maama li jaandieli nni mi fuodma daali. O den maadi ke Grekinba yeni Juufinba tuo ki ga o maama.
5 Mais quand Silas et Timothée furent arrivés de la Macédoine, il se donna tout entier à la parole, attestant aux Juifs que Jésus était le Christ.
Ama Silasi yeni Timote ń ñani Maseduani, ki jiidi ki cua, Foŋanma ń niini Pɔli wan kadi ki waani yeni i mɔni ke Jesu n tie Kiristi.
6 Les Juifs faisant alors de l’opposition et se livrant à des injures, Paul secoua ses vêtements, et leur dit: Que votre sang retombe sur votre tête! J’en suis pur. Dès maintenant, j’irai vers les païens.
Juufinba ń yie, ki sugdi o, Pɔli ń yogi o tialakaadi bi po, ki maadi ba, “I sɔma ń guani ki wuli i yucela po; Mini naa pia tagliba kuli. Lan cili mɔlane ki ji ya caa, n ba gedi bi nilanba kani i”
7 Et sortant de là, il entra chez un nommé Justus, homme craignant Dieu, et dont la maison était contiguë à la synagogue.
Ke o ñani lankani, ki gedi Titiyusi Justusi, ya ja n pugi U Tienu deni. O deni den ki fagi yeni li jaandieli,
8 Cependant Crispus, le chef de la synagogue, crut au Seigneur avec toute sa famille. Et plusieurs Corinthiens, qui avaient entendu Paul, crurent aussi, et furent baptisés.
Krispus, li jaandieli yudaano den taani ki daani O Diedo nni wani yeni yaaba n ye o deni kuli; ke Korenti niba yaaba n gbadi li maama kuli den tuo ki duu U Kiristi nni yeni mi ñinwulma bogdili.
9 Le Seigneur dit à Paul en vision pendant la nuit: Ne crains point; mais parle, et ne te tais point,
Ke O Diedo legdi Pɔli po ti dangdi nni ku ñiagu ki maadi, “Da jie, ama ya maadi ki da ŋmini.
10 Car je suis avec toi, et personne ne mettra la main sur toi pour te faire du mal: parle, car j’ai un peuple nombreux dans cette ville.
Kelima, N ye yeni a, ke obakuli kan bigni ke wan tieni a yaali n bia, kelima n pia bi niba ke bi yabi u dociamu ne nni”
11 Il y demeura un an et six mois, enseignant parmi les Corinthiens la parole de Dieu.
Pɔli den tieni li kani binli yeni bina luoba, ki tundi ba, ki wangi ba U Tienu maama.
12 Du temps que Gallion était proconsul de l’Achaïe, les Juifs se soulevèrent unanimement contre Paul, et le menèrent devant le tribunal,
Ama Galio ń tua Asihaya gufeneri, Juufinba ń fiini ki nanga Pɔli po, ki gedi yeni o ti buudi danba kani,
13 en disant: Cet homme excite les gens à servir Dieu d’une manière contraire à la loi.
ki maadi, “Ya nilo ne bɔndi bi niba ke bi pugi U Tienu, ama ti yikodi naa cabi yeni”
14 Paul allait ouvrir la bouche, lorsque Gallion dit aux Juifs: S’il s’agissait de quelque injustice ou de quelque méchante action, je vous écouterais comme de raison, ô Juifs;
Lanyognu, Pɔli ń ya bua ga mi maama, Galio ń maadi Juufinba, “Yinba, Juufinba, li ya bi tie jodi bii tuonbiadi maama, li bi baa pia u sanu ke min maadi yeni yi.
15 mais, s’il s’agit de discussions sur une parole, sur des noms, et sur votre loi, cela vous regarde: je ne veux pas être juge de ces choses.
Ama nani lan tie lanbona yeni yela maama yeni i maabilkacema yeni ii, yinba mɔno ń ŋanbi ma i ŋmiali nni. N ki bua lan ya maama buudi daano.”
16 Et il les renvoya du tribunal.
Galio ń beli ba ki ñani ba ti buudi diegu nni.
17 Alors tous, se saisissant de Sosthène, le chef de la synagogue, le battirent devant le tribunal, sans que Gallion s’en mît en peine.
Lanwani ii, bikuli ń taani ki cuo Sosteni, yua den tie li jaandieli yudaano, puapua o ti buudi diegu cancanli. Ama Galio nan den ki songi ban tie yaali.
18 Paul resta encore assez longtemps à Corinthe. Ensuite il prit congé des frères, et s’embarqua pour la Syrie, avec Priscille et Aquilas, après s’être fait raser la tête à Cenchrées, car il avait fait un vœu.
Pɔli den waagi li kani waamu yeni o kpiiba, ki ti fii ki cabi ba ku kua ku ñinbiagu ki gedi Siri wani yeni Prisila yeni Akila. Wan ba fii li ñinbiayaali kani, o den cedi ke bi kuo o Sankreya dogu nni kelima o den niani U Tienu ke o baa ŋua Nasaleti ñɔmaama i.
19 Ils arrivèrent à Éphèse, et Paul y laissa ses compagnons. Étant entré dans la synagogue, il s’entretint avec les Juifs,
Ban pundi Efesa, Pɔli ń cabi Prisila yeni Akila lankani, ki gedi obá li jaadieli nni ki ban ya tundi Juufinba.
20 qui le prièrent de prolonger son séjour.
Bi den mia ke wan kali bi kani waamu, wan yie.
21 Mais il n’y consentit point, et il prit congé d’eux, en disant: Il faut absolument que je célèbre la fête prochaine à Jérusalem. Je reviendrai vers vous, si Dieu le veut. Et il partit d’Éphèse.
O den cabi ba, ki yedi ba, “N ba guani i kani li ya tie U Tienu buama.” ki fii Efesa.
22 Étant débarqué à Césarée, il monta à Jérusalem, et, après avoir salué l’Église, il descendit à Antioche.
Pɔli ń pundi Sesare, wan do, ki fuondi Jerusalema Kiristi nitaanli, ki ñani lankani, ki jiidi ki gedi Antiyosi.
23 Lorsqu’il eut passé quelque temps à Antioche, Paul se mit en route, et parcourut successivement la Galatie et la Phrygie, fortifiant tous les disciples.
Wan kali likani waamu, wan fii likani ki toli Galatia yeni Prijia diema nni ki ya paandi Kiristi ŋɔdkaaba kuli.
24 Un Juif nommé Apollos, originaire d’Alexandrie, homme éloquent et versé dans les Écritures, vint à Éphèse.
Juufi ja, ke bi yi o Apolɔsi ke bi mali o Aleksandri ń cua Efesa. O den bani mi maama, ki go paa mi dianma nni.
25 Il était instruit dans la voie du Seigneur, et, fervent d’esprit, il annonçait et enseignait avec exactitude ce qui concerne Jésus, bien qu’il ne connût que le baptême de Jean.
Bi den kuani o O Diedo maama tundma cogu. O yantiali den tiegi yeni U Tienu maama, o den maadi ki go maali ki li tuagi yeni Jesu maama. Ama o den bani Jan ñinwulma bogdili baba i.
26 Il se mit à parler librement dans la synagogue. Aquilas et Priscille, l’ayant entendu, le prirent avec eux, et lui exposèrent plus exactement la voie de Dieu.
Apolɔsi den fuoni o yama, ki maadi li jaandieli nni. Ama Prisila yeni Akila ń cengi o maama, ban piadi yeni o ki ŋanbi ki waani o O Diedo sanu.
27 Comme il voulait passer en Achaïe, les frères l’y encouragèrent, et écrivirent aux disciples de le bien recevoir. Quand il fut arrivé, il se rendit, par la grâce de Dieu, très utile à ceux qui avaient cru;
Wan den bua wan pendi ki gedi Acihayia, o kpiiba den paani o pali, ki diani li tili, ki teni Acihayia Kiristi ŋɔdkaaba ki waani ba ke ban ga o cangu. Wan pundi likani, o den todi U Tienu ŋanbli ń cedi ke yaaba duu Jesu po.
28 Car il réfutait vivement les Juifs en public, démontrant par les Écritures que Jésus est le Christ.
Apolɔsi den yaadi Juufinba asala siiga nni, ki nia yeni ba, ki taadi i diani banma ki wangi ba ke Jesu n tie Kiristi.

< Actes 18 >