Proverbes 27

1 Ne te glorifie pas des choses de demain; car tu ne sais pas ce qu'enfantera le jour qui va venir.

Nie chlub się ze dnia jutrzejszego; bo nie wiesz, coć przyniesie dzień dzisiejszy.

2 Que ton prochain te loue, et non ta bouche; qu'un étranger fasse ton éloge, et non tes lèvres.

Niechaj cię kto inny chwali, a nie usta twoje; obcy, a nie wargi twoje.

3 La pierre est lourde et le sable est difficile à transporter; la colère de l'insensé est plus pesante que la pierre et le sable.

Ciężkić jest kamień, i piasek ważny; ale gniew głupiego cięższy, niż to oboje.

4 Le courroux est sans pitié, la colère pénétrante; mais l'envie ne peut rien supporter.

Okrutnyć jest gniew, i nagła popędliwość; ale przed zazdrością któż się ostoi?

5 Mieux vaut le blâme à découvert que des amitiés cachées.

Lepsza jest przymówka jawna, niżeli miłość skryta.

6 Les blessures faites par un ami sont plus dignes de confiance que les baisers d'un ennemi.

Lepsze są rany od przyjaciela, niż łagodne całowanie człowieka nienawidzącego.

7 L'âme dans la satiété ne fait aucun cas d'un rayon de miel; à l'âme affamée tout semble doux, même les choses amères.

Dusza nasycona i plastr miodu podepcze; ale głodnej duszy i gorzkość wszelaka słodka.

8 L'homme qui s'est expatrié est réduit en esclavage, comme le petit oiseau tombé de son nid.

Jako ptak odlatuje od gniazda swojego: tak człowiek odchodzi od miejsca swego.

9 Le cœur se réjouit du vin, des parfums et de l'encens; mais l'âme est déchirée par les malheurs.

Jako maść i kadzenie uwesela serce: tak słodkość przyjaciela uwesela więcej, niż własna rada.

10 N'abandonne point ton ami ni l'ami de ton père; si tu es en détresse, n'entre point dans la maison de ton frère; mieux vaut un ami auprès de toi qu'un frère qui demeure au loin.

Przyjaciela twego, i przyjaciela ojca twego nie opuszczaj, a do domu brata twego nie wchodź w dzień utrapienia twego; bo lepszy sąsiad bliski, niż brat daleki.

11 Sois sage, ô mon fils, afin que ton cœur se réjouisse; éloigne de toi les paroles de blâme.

Bądź mądrym, synu mój! a uweselaj serce moje, abym miał co odpowiedzieć temu, któryby mi urągał.

12 L'homme habile, à l'approche d'un malheur, se tient caché; mais les insensés courent au-devant, et en portent la peine.

Ostrożny, upatrując złe, ukrywa się; ale prostak wprost idąc, w szkodę popada.

13 Ôte son manteau à quiconque ravage le champ d'autrui; car c'est un méchant qui a passé là.

Weźmij szatę tego, któryć ręczył za obcego; a od tego, który ręczył za cudzoziemkę, weźmij zastaw jego.

14 Celui qui bénira son ami à haute voix, dès l'aurore, semblera ne différer en rien de celui qui le maudit.

Temu, który przyjacielowi swemu wielkim głosem rano wstawając błogosławi, poczytane to będzie za przeklęstwo.

15 La pluie, en hiver, tombant dans une maison en chasse le maître; il en est de même d'une femme querelleuse dans sa propre maison.

Kapanie ustawiczne w dzień gwałtownego deszczu, i żona swarliwa są sobie podobni;

16 L'aquilon est un vent rigoureux, et pourtant il est réputé de bon augure.

Kto ją kryje, kryje wiatr, a wonią wyda; jako olejek wonny w prawej ręce jego.

17 Le fer aiguise le fer; ainsi l'ami ranime le visage de son ami.

Żelazo żelazem bywa naostrzone; tak mąż zaostrza oblicze przyjaciela swego.

18 Qui plante un figuier en mange les fruits; qui barde son maître sera honoré.

Kto strzeże drzewa figowego, pożywa owocu jego; także kto strzeże pana swego, uczczony będzie.

19 Les visages ne ressemblent point aux visages; ainsi en est-il des pensées des hommes.

Jako się w wodzie twarz przeciwko twarzy ukazuje: tak serce człowiecze przeciw człowiekowi.

20 L'enfer et la perdition ne sont jamais rassasiés; de même les yeux des hommes sont insatiables; (Sheol h7585)

Piekło i zatracenie nie mogą być nasycone; także i oczy ludzkie nasycić się nie mogą. (Sheol h7585)

21 On éprouve par le feu l'or et l'argent; l'épreuve de l'homme est la bouche de ceux qui le louent.

Tygiel srebra a piec złota doświadcza, a człowieka wieść sławy jego.

22 Tu auras beau flageller en pleine assemblée l'imprudent qui se déshonore, tu ne lui ôteras point son imprudence.

Choćbyś głupiego i w stępie między krupami stąporem stłukł, nie odejdzie od niego głupstwo jego.

23 Apprends à bien connaître les besoins de tes brebis, et applique ton cœur au soin de tes grands troupeaux.

Doglądaj pilnie dobytku twego, a miej pieczę o trzodach twoich.

24 La force et le pouvoir de l'homme de durent pas des siècles; ils ne passent pas de génération en génération.

Boć nie na wieki trwa bogactwo, ani korona od narodu do narodu.

25 Occupe-toi de l'herbe des champs; fauche tes près et recueille du fourrage durant l'été.

Gdy wzrasta trawa, a ukazują się zioła, tedy z gór siano zbierają.

26 Si tu veux avoir des brebis pour te vêtir, cultive tes champs pour avoir des agneaux.

Owce będą na szaty twoje, a nagrodą polną kozły.

27 Mon fils, tu tiens de moi des préceptes sûrs pour ta vie et pour la vie de tes serviteurs.

Nadto dostatek mleka koziego na pokarm twój, na pokarm domu twego, i na pożywienie dziewek twoich.