Proverbes 22
1 Une bonne renommée est préférable à de grandes richesses, et la bonne grâce à l’argent et à l’or.
Cenniejsze [jest] dobre imię niż wielkie bogactwa, a przychylność lepsza niż srebro i złoto.
2 Le riche et le pauvre se rencontrent: l’Éternel les a tous faits.
Bogaty i ubogi spotykają się, PAN jest stwórcą obydwu.
3 L’homme avisé voit le mal et se cache; mais les simples passent outre et en portent la peine.
Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, ale prości idą dalej i ponoszą karę.
4 La fin de la débonnaireté, de la crainte de l’Éternel, c’est la richesse, et la gloire, et la vie.
Owocem pokory i bojaźni PANA jest bogactwo, chwała i życie.
5 Il y a des épines, des pièges, sur la voie du pervers; celui qui garde son âme s’en éloigne.
Ciernie i sidła [są] na drodze przewrotnego; kto strzeże swej duszy, trzyma się z dala od nich.
6 Élève le jeune garçon selon la règle de sa voie; même lorsqu’il vieillira, il ne s’en détournera point.
Pouczaj dziecko w drodze, którą ma iść, a gdy się zestarzeje, nie odstąpi od niej.
7 Le riche gouverne les pauvres, et celui qui emprunte est serviteur de l’homme qui prête.
Bogaty panuje nad ubogimi, a ten, co pożycza, jest sługą tego, który mu pożycza.
8 Qui sème l’injustice moissonnera le malheur, et la verge de son courroux prendra fin.
Kto sieje nieprawość, będzie żąć cierpienie, a rózga jego gniewu przepadnie.
9 [Celui qui a] l’œil bienveillant sera béni, car il donne de son pain au pauvre.
Kto ma dobrotliwe oko, będzie błogosławiony, bo dzieli się swym chlebem z ubogim.
10 Chasse le moqueur, et la querelle s’en ira, et les disputes et la honte cesseront.
Wyrzuć szydercę, a ustanie spór, owszem, zakończy się kłótnia i zniewaga.
11 Celui qui aime la pureté de cœur a la grâce sur les lèvres, [et] le roi est son ami.
Kto kocha czystość serca, tego wdzięk warg sprawi, że król [będzie] jego przyjacielem.
12 Les yeux de l’Éternel gardent la connaissance, mais il renverse les paroles du perfide.
Oczy PANA strzegą wiedzy, a on obala słowa przewrotnego.
13 Le paresseux dit: Il y a un lion là dehors, je serai tué au milieu des rues!
Leniwy mówi: Lew jest na dworze, będę zabity na środku ulicy.
14 La bouche des étrangères est une fosse profonde; celui contre qui l’Éternel est irrité y tombera.
Usta obcych [kobiet są] głębokim dołem; wpadnie tam ten, na kogo PAN się gniewa.
15 La folie est liée au cœur du jeune enfant; la verge de la correction l’éloignera de lui.
Głupota jest przywiązana do serca dziecka, ale rózga karności wypędzi ją z niego.
16 Celui qui opprime le pauvre, ce sera pour l’enrichir; celui qui donne au riche, ce sera pour le faire tomber dans l’indigence.
Kto ciemięży ubogiego, aby przysporzyć sobie [bogactwa, i] kto daje bogatemu, pewnie zubożeje.
17 Incline ton oreille et écoute les paroles des sages, et applique ton cœur à ma science;
Nadstaw ucha i słuchaj słów mędrców, i skłoń swe serce do mojej wiedzy;
18 car c’est une chose agréable si tu les gardes au-dedans de toi: elles seront disposées ensemble sur tes lèvres.
Bo to miło, jeśli zachowasz je w swoim sercu, będą razem ułożone na wargach.
19 Afin que ta confiance soit en l’Éternel, je te [les] ai fait connaître à toi, aujourd’hui.
Oznajmiłem to dzisiaj właśnie tobie, abyś pokładał ufność w PANU.
20 Ne t’ai-je pas écrit des choses excellentes en conseils et en connaissance,
Czy nie napisałem ci znamienitych rzeczy zawierających rady i wiedzę;
21 pour te faire connaître la sûre norme des paroles de vérité, afin que tu répondes des paroles de vérité à ceux qui t’envoient?
Aby dać ci poznać pewność słów prawdy; abyś umiał odpowiedzieć słowami prawdy tym, którzy do ciebie posyłają?
22 Ne pille pas le pauvre, parce qu’il est pauvre, et ne foule pas l’affligé à la porte;
Nie okradaj nędzarza, ponieważ jest ubogi, ani nie uciskaj w bramie biednego.
23 car l’Éternel prendra en main leur cause, et dépouillera l’âme de ceux qui les dépouillent.
PAN bowiem będzie bronił ich sprawy i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
24 Ne sois pas l’ami de l’homme colère, et n’entre pas chez l’homme violent;
Nie przyjaźnij się z człowiekiem gniewliwym i nie obcuj z człowiekiem porywczym.
25 de peur que tu n’apprennes ses sentiers, et que tu n’emportes un piège dans ton âme.
Byś nie przywykł do jego dróg i nie zastawił sideł na swą duszę.
26 Ne sois point parmi ceux qui frappent dans la main, parmi ceux qui se rendent caution pour des dettes:
Nie bądź z tych, którzy dają porękę, ani z tych, którzy ręczą za długi;
27 si tu n’avais pas de quoi payer, pourquoi voudrais-tu qu’on prenne ton lit de dessous toi?
Jeśli nie masz czym zapłacić, dlaczego miałby ktoś zabrać spod ciebie posłanie?
28 Ne recule pas la borne ancienne que tes pères ont faite.
Nie przesuwaj dawnej granicy, którą ustalili twoi ojcowie.
29 As-tu vu un homme diligent dans son travail? il se tiendra devant les rois, il ne se tiendra pas devant des gens obscurs.
Widzisz człowieka pilnego w swoich sprawach? On będzie stał przed królami, nie będzie stał przed podłymi.
