Proverbes 1
1 Proverbes de Salomon, fils de David, roi d'Israël:
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 pour connaître la sagesse et l'instruction; pour comprendre les discours sensés;
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 pour acquérir une instruction éclairée, la justice, l'équité et la droiture;
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 pour donner aux simples le discernement; au jeune homme la connaissance et la réflexion.
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 Que le sage écoute, et il gagnera en savoir; l'homme intelligent connaîtra les conseils prudents,
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
6 il comprendra les proverbes et les sens mystérieux, les maximes des sages et leurs énigmes.
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 La crainte de Yahweh est le commencement de la sagesse; les insensés méprisent la sagesse et l'instruction.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Ecoute, mon fils, l'instruction de ton père, et ne rejette pas l'enseignement de ta mère;
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 car c'est une couronne de grâce pour ta tête, et une parure pour ton cou.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 Mon fils, si des pécheurs veulent te séduire, ne donne pas ton acquiescement.
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 S'ils disent: « Viens avec nous, dressons des embûches pour répandre le sang, tendons sans raison des pièges à l'innocent.
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
12 Engloutissons-les tout vifs, comme fait le schéol, tout entiers, comme ceux qui descendent dans la fosse. (Sheol h7585)
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 Nous trouverons toutes sortes de biens précieux, nous remplirons de butin nos maisons;
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 tu tireras ta part au sort avec nous, il n'y aura qu'une bourse pour nous tous. » —
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 Mon fils, ne va pas avec eux sur le chemin, détourne ton pied de leur sentier;
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 car leurs pieds courent au mal, ils se hâtent pour répandre le sang.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 C'est vainement qu'on jette le filet devant les yeux de tout ce qui a des ailes;
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 eux, c'est contre leur propre sang qu'ils dressent des embûches; c'est à leur âme qu'ils tendent des pièges.
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 Telles sont les voies de tout homme âpre au gain; le gain cause la perte de ceux qui le détiennent.
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 La sagesse crie dans les rues, elle élève sa voix sur les places.
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 Elle prêche dans des carrefours bruyants; à l'entrée des portes, dans la ville, elle dit ses paroles:
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 « Jusques à quand, simples, aimerez-vous la simplicité? Jusques à quand les railleurs se plairont-ils à la raillerie, et les insensés haïront-ils la science?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Retournez-vous pour entendre ma réprimande; voici que je répandrai sur vous mon esprit, je vous ferai connaître mes paroles.
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 « Puisque j'appelle et que vous résistez, que j'étends ma main et que personne n'y prend garde,
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 puisque vous négligez tous mes conseils et que vous ne voulez pas de ma réprimande,
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 moi aussi je rirai de votre malheur, je me moquerai quand viendra sur vous l'épouvante,
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
27 quand l'épouvante viendra sur vous comme une tempête, que le malheur fondra sur vous comme un tourbillon, que viendront sur vous la détresse et l'angoisse.
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 « Alors ils m'appelleront, et je ne répondrai pas; ils me chercheront, et ils ne me trouveront pas.
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 Parce qu'ils ont haï la science, et qu'ils n'ont pas désiré la crainte de Yahweh,
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 parce qu'ils n'ont pas voulu de mes conseils, et qu'ils ont dédaigné toutes mes réprimandes,
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 ils mangeront du fruit de leur voie, et ils se rassasieront de leurs propres conseils.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 Car l'égarement des simples les tue, et la sécurité des insensés les perd.
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 Mais celui qui m'écoute reposera avec sécurité, il vivra tranquille, sans craindre le malheur. »
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
