Luc 12
1 Pendant ce temps, comme une foule de plusieurs milliers de personnes s'était rassemblée, au point de se piétiner les unes les autres, il se mit à dire à ses disciples, tout d'abord: « Gardez-vous du levain des pharisiens, qui est l'hypocrisie.
εν οις επισυναχθεισων των μυριαδων του οχλου ωστε καταπατειν αλληλους ηρξατο λεγειν προς τους μαθητας αυτου πρωτον προσεχετε εαυτοις απο της ζυμης των φαρισαιων ητις εστιν υποκρισις
2 Mais il n'y a rien de caché qui ne soit révélé, ni de dissimulé qui ne soit connu.
ουδεν δε συγκεκαλυμμενον εστιν ο ουκ αποκαλυφθησεται και κρυπτον ο ου γνωσθησεται
3 C'est pourquoi tout ce que vous avez dit dans les ténèbres sera entendu dans la lumière. Ce que vous avez dit à l'oreille dans les chambres intérieures sera proclamé sur les toits.
ανθ ων οσα εν τη σκοτια ειπατε εν τω φωτι ακουσθησεται και ο προς το ους ελαλησατε εν τοις ταμειοις κηρυχθησεται επι των δωματων
4 « Je vous le dis, mes amis, ne craignez pas ceux qui tuent le corps et qui, après cela, n'ont plus rien à faire.
λεγω δε υμιν τοις φιλοις μου μη φοβηθητε απο των αποκτεινοντων το σωμα και μετα ταυτα μη εχοντων περισσοτερον τι ποιησαι
5 Mais je vais vous avertir de qui vous devez avoir peur. Craignez celui qui, après avoir tué, a le pouvoir de jeter dans la géhenne. Oui, je vous le dis, craignez-le. (Geenna g1067)
υποδειξω δε υμιν τινα φοβηθητε φοβηθητε τον μετα το αποκτειναι εξουσιαν εχοντα εμβαλειν εις την γεενναν ναι λεγω υμιν τουτον φοβηθητε (Geenna g1067)
6 « Cinq moineaux ne sont-ils pas vendus pour deux pièces d'assaria? Aucun d'eux n'est oublié par Dieu.
ουχι πεντε στρουθια πωλειται ασσαριων δυο και εν εξ αυτων ουκ εστιν επιλελησμενον ενωπιον του θεου
7 Mais tous les cheveux de votre tête sont comptés. N'ayez donc pas peur. Vous avez plus de valeur que beaucoup de moineaux.
αλλα και αι τριχες της κεφαλης υμων πασαι ηριθμηνται μη ουν φοβεισθε πολλων στρουθιων διαφερετε
8 « Je vous le dis, quiconque me confesse devant les hommes, le Fils de l'homme le confessera aussi devant les anges de Dieu;
λεγω δε υμιν πας ος αν ομολογηση εν εμοι εμπροσθεν των ανθρωπων και ο υιος του ανθρωπου ομολογησει εν αυτω εμπροσθεν των αγγελων του θεου
9 mais celui qui me renie devant les hommes sera renié devant les anges de Dieu.
ο δε αρνησαμενος με ενωπιον των ανθρωπων απαρνηθησεται ενωπιον των αγγελων του θεου
10 Quiconque dira une parole contre le Fils de l'homme sera pardonné, mais ceux qui blasphèmeront contre le Saint-Esprit ne seront pas pardonnés.
και πας ος ερει λογον εις τον υιον του ανθρωπου αφεθησεται αυτω τω δε εις το αγιον πνευμα βλασφημησαντι ουκ αφεθησεται
11 Quand on vous amènera devant les synagogues, les magistrats et les autorités, ne vous inquiétez pas de ce que vous répondrez ou de ce que vous direz;
οταν δε προσφερωσιν υμας επι τας συναγωγας και τας αρχας και τας εξουσιας μη μεριμνατε πως η τι απολογησησθε η τι ειπητε
12 car l'Esprit Saint vous enseignera à l'heure même ce que vous devez dire. »
το γαρ αγιον πνευμα διδαξει υμας εν αυτη τη ωρα α δει ειπειν
13 Un homme de la foule lui dit: « Maître, dis à mon frère de partager avec moi l'héritage. »
ειπεν δε τις αυτω εκ του οχλου διδασκαλε ειπε τω αδελφω μου μερισασθαι μετ εμου την κληρονομιαν
14 Mais il lui dit: « Homme, qui m'a établi juge ou arbitre sur vous? »
ο δε ειπεν αυτω ανθρωπε τις με κατεστησεν δικαστην η μεριστην εφ υμας
15 Il leur dit: « Prenez garde! Gardez-vous de la convoitise, car la vie d'un homme ne consiste pas dans l'abondance des choses qu'il possède. »
ειπεν δε προς αυτους ορατε και φυλασσεσθε απο της πλεονεξιας οτι ουκ εν τω περισσευειν τινι η ζωη αυτου εστιν εκ των υπαρχοντων αυτου
16 Il leur adressa une parabole, en disant: « La terre d'un homme riche produisait en abondance.
ειπεν δε παραβολην προς αυτους λεγων ανθρωπου τινος πλουσιου ευφορησεν η χωρα
17 Il raisonnait en lui-même, disant: « Que vais-je faire, car je n'ai pas de place pour stocker mes récoltes? »
και διελογιζετο εν εαυτω λεγων τι ποιησω οτι ουκ εχω που συναξω τους καρπους μου
18 Il répondit: « Voici ce que je vais faire. Je démolirai mes granges, j'en construirai de plus grandes, et j'y entreposerai tout mon grain et mes biens.
και ειπεν τουτο ποιησω καθελω μου τας αποθηκας και μειζονας οικοδομησω και συναξω εκει παντα τα γεννηματα μου και τα αγαθα μου
19 Je dirai à mon âme: « Âme, tu as beaucoup de biens accumulés depuis de nombreuses années. Prends ton aise, mange, bois, et sois joyeux. »'
και ερω τη ψυχη μου ψυχη εχεις πολλα αγαθα κειμενα εις ετη πολλα αναπαυου φαγε πιε ευφραινου
20 Mais Dieu lui dit: « Insensé, ce soir, on te demande ton âme. Les choses que tu as préparées, à qui appartiendront-elles?
ειπεν δε αυτω ο θεος αφρων ταυτη τη νυκτι την ψυχην σου απαιτουσιν απο σου α δε ητοιμασας τινι εσται
21 Il en est de même de celui qui amasse un trésor pour lui-même, et qui n'est pas riche envers Dieu. »
ουτως ο θησαυριζων εαυτω και μη εις θεον πλουτων
22 Il dit à ses disciples: « C'est pourquoi je vous dis: ne vous inquiétez pas pour votre vie, de ce que vous mangerez, ni pour votre corps, de ce que vous porterez.
ειπεν δε προς τους μαθητας αυτου δια τουτο υμιν λεγω μη μεριμνατε τη ψυχη υμων τι φαγητε μηδε τω σωματι τι ενδυσησθε
23 La vie est plus que la nourriture, et le corps plus que le vêtement.
η ψυχη πλειον εστιν της τροφης και το σωμα του ενδυματος
24 Considérez les corbeaux: ils ne sèment pas, ils ne moissonnent pas, ils n'ont ni grenier ni étable, et Dieu les nourrit. Combien vous êtes plus précieux que les oiseaux!
κατανοησατε τους κορακας οτι ου σπειρουσιν ουδε θεριζουσιν οις ουκ εστιν ταμειον ουδε αποθηκη και ο θεος τρεφει αυτους ποσω μαλλον υμεις διαφερετε των πετεινων
25 Lequel d'entre vous, en s'inquiétant, peut ajouter une coudée à sa taille?
τις δε εξ υμων μεριμνων δυναται προσθειναι επι την ηλικιαν αυτου πηχυν ενα
26 Si donc vous n'êtes pas capables de faire les moindres choses, pourquoi vous inquiétez-vous du reste?
ει ουν ουτε ελαχιστον δυνασθε τι περι των λοιπων μεριμνατε
27 Considérez les lys, comment ils croissent. Je vous le dis, Salomon lui-même, dans toute sa gloire, n'était pas vêtu comme l'un d'eux.
κατανοησατε τα κρινα πως αυξανει ου κοπια ουδε νηθει λεγω δε υμιν ουδε σολομων εν παση τη δοξη αυτου περιεβαλετο ως εν τουτων
28 Mais si c'est ainsi que Dieu habille l'herbe des champs, qui existe aujourd'hui et qui demain sera jetée au four, à combien plus forte raison vous habillera-t-il, vous, les gens de peu de foi?
ει δε τον χορτον εν τω αγρω σημερον οντα και αυριον εις κλιβανον βαλλομενον ο θεος ουτως αμφιεννυσιν ποσω μαλλον υμας ολιγοπιστοι
29 « Ne cherchez pas ce que vous mangerez ni ce que vous boirez, et ne vous inquiétez pas.
και υμεις μη ζητειτε τι φαγητε η τι πιητε και μη μετεωριζεσθε
30 Car les nations du monde recherchent toutes ces choses, mais votre Père sait que vous en avez besoin.
ταυτα γαρ παντα τα εθνη του κοσμου επιζητει υμων δε ο πατηρ οιδεν οτι χρηζετε τουτων
31 Cherchez le royaume de Dieu, et toutes ces choses vous seront données en plus.
πλην ζητειτε την βασιλειαν του θεου και ταυτα παντα προστεθησεται υμιν
32 « Ne crains pas, petit troupeau, car le bon plaisir de ton Père est de te donner le Royaume.
μη φοβου το μικρον ποιμνιον οτι ευδοκησεν ο πατηρ υμων δουναι υμιν την βασιλειαν
33 Vendez ce que vous avez et faites des dons aux indigents. Faites-vous des bourses qui ne vieillissent pas, un trésor inaltérable dans les cieux, où aucun voleur ne s'approche et où aucune mite ne détruit.
πωλησατε τα υπαρχοντα υμων και δοτε ελεημοσυνην ποιησατε εαυτοις βαλαντια μη παλαιουμενα θησαυρον ανεκλειπτον εν τοις ουρανοις οπου κλεπτης ουκ εγγιζει ουδε σης διαφθειρει
34 Car là où est ton trésor, là aussi sera ton cœur.
οπου γαρ εστιν ο θησαυρος υμων εκει και η καρδια υμων εσται
35 « Que votre taille soit habillée et vos lampes allumées.
εστωσαν υμων αι οσφυες περιεζωσμεναι και οι λυχνοι καιομενοι
36 Soyez comme des hommes qui guettent leur maître au retour des noces, afin que, lorsqu'il viendra frapper, ils lui ouvrent aussitôt.
και υμεις ομοιοι ανθρωποις προσδεχομενοις τον κυριον εαυτων ποτε αναλυσει εκ των γαμων ινα ελθοντος και κρουσαντος ευθεως ανοιξωσιν αυτω
37 Heureux ces serviteurs que le maître trouvera veillant quand il viendra. Je vous le dis avec certitude, il s'habillera lui-même, les fera s'allonger et viendra les servir.
μακαριοι οι δουλοι εκεινοι ους ελθων ο κυριος ευρησει γρηγορουντας αμην λεγω υμιν οτι περιζωσεται και ανακλινει αυτους και παρελθων διακονησει αυτοις
38 Ils seront bénis s'il vient à la deuxième ou à la troisième veille et les trouve ainsi.
και εαν ελθη εν τη δευτερα φυλακη και εν τη τριτη φυλακη ελθη και ευρη ουτως μακαριοι εισιν οι δουλοι εκεινοι
39 Mais sachez que si le maître de maison avait su à quelle heure le voleur allait venir, il aurait veillé et n'aurait pas permis qu'on entre dans sa maison.
τουτο δε γινωσκετε οτι ει ηδει ο οικοδεσποτης ποια ωρα ο κλεπτης ερχεται εγρηγορησεν αν και ουκ αν αφηκεν διορυγηναι τον οικον αυτου
40 C'est pourquoi, vous aussi, tenez-vous prêts, car le Fils de l'homme vient à l'heure où vous ne l'attendez pas. »
και υμεις ουν γινεσθε ετοιμοι οτι η ωρα ου δοκειτε ο υιος του ανθρωπου ερχεται
41 Pierre lui dit: « Seigneur, est-ce que tu racontes cette parabole à nous, ou à tout le monde? ».
ειπεν δε αυτω ο πετρος κυριε προς ημας την παραβολην ταυτην λεγεις η και προς παντας
42 Le Seigneur dit: « Quel est donc l'intendant fidèle et avisé que son maître établira sur sa maison, pour lui donner sa part de nourriture aux moments opportuns?
ειπεν δε ο κυριος τις αρα εστιν ο πιστος οικονομος και φρονιμος ον καταστησει ο κυριος επι της θεραπειας αυτου του διδοναι εν καιρω το σιτομετριον
43 Heureux ce serviteur que son maître trouvera en train de faire cela quand il viendra.
μακαριος ο δουλος εκεινος ον ελθων ο κυριος αυτου ευρησει ποιουντα ουτως
44 Je vous le dis en vérité, il l'établira sur tout ce qu'il possède.
αληθως λεγω υμιν οτι επι πασιν τοις υπαρχουσιν αυτου καταστησει αυτον
45 Mais si ce serviteur dit en son cœur: « Mon maître tarde à venir », et qu'il se mette à battre les serviteurs et les servantes, à manger, à boire et à s'enivrer,
εαν δε ειπη ο δουλος εκεινος εν τη καρδια αυτου χρονιζει ο κυριος μου ερχεσθαι και αρξηται τυπτειν τους παιδας και τας παιδισκας εσθιειν τε και πινειν και μεθυσκεσθαι
46 le maître de ce serviteur viendra le jour où il ne l'attend pas et à l'heure qu'il ne connaît pas, il le coupera en deux et mettra sa part avec les infidèles.
ηξει ο κυριος του δουλου εκεινου εν ημερα η ου προσδοκα και εν ωρα η ου γινωσκει και διχοτομησει αυτον και το μερος αυτου μετα των απιστων θησει
47 Le serviteur qui connaissait la volonté de son maître et qui ne s'est pas préparé et n'a pas fait ce qu'il voulait, sera battu de plusieurs coups;
εκεινος δε ο δουλος ο γνους το θελημα του κυριου εαυτου και μη ετοιμασας μηδε ποιησας προς το θελημα αυτου δαρησεται πολλας
48 mais celui qui ne connaissait pas et qui a fait des choses dignes de coups, sera battu de peu de coups. A celui à qui on a beaucoup donné, on demandera beaucoup; et à celui à qui on a beaucoup confié, on demandera davantage.
ο δε μη γνους ποιησας δε αξια πληγων δαρησεται ολιγας παντι δε ω εδοθη πολυ πολυ ζητηθησεται παρ αυτου και ω παρεθεντο πολυ περισσοτερον αιτησουσιν αυτον
49 « Je suis venu jeter du feu sur la terre. Je voudrais qu'il soit déjà allumé.
πυρ ηλθον βαλειν εις την γην και τι θελω ει ηδη ανηφθη
50 Mais j'ai un baptême à recevoir, et combien je suis affligé jusqu'à ce qu'il soit accompli!
βαπτισμα δε εχω βαπτισθηναι και πως συνεχομαι εως ου τελεσθη
51 Pensez-vous que je sois venu pour donner la paix sur la terre? Je vous le dis, non, mais plutôt la division.
δοκειτε οτι ειρηνην παρεγενομην δουναι εν τη γη ουχι λεγω υμιν αλλ η διαμερισμον
52 Car désormais, dans une même maison, il y aura cinq personnes divisées, trois contre deux, et deux contre trois.
εσονται γαρ απο του νυν πεντε εν οικω ενι διαμεμερισμενοι τρεις επι δυσιν και δυο επι τρισιν
53 Ils seront divisés, père contre fils, et fils contre père; mère contre fille, et fille contre sa mère; belle-mère contre sa belle-fille, et belle-fille contre sa belle-mère. »
διαμερισθησεται πατηρ εφ υιω και υιος επι πατρι μητηρ επι θυγατρι και θυγατηρ επι μητρι πενθερα επι την νυμφην αυτης και νυμφη επι την πενθεραν αυτης
54 Il dit aussi à la foule: « Quand vous voyez un nuage s'élever à l'ouest, vous dites aussitôt: « Il va y avoir une averse », et cela arrive.
ελεγεν δε και τοις οχλοις οταν ιδητε την νεφελην ανατελλουσαν απο δυσμων ευθεως λεγετε ομβρος ερχεται και γινεται ουτως
55 Quand un vent du sud souffle, vous dites: « Il y aura une chaleur torride », et cela arrive.
και οταν νοτον πνεοντα λεγετε οτι καυσων εσται και γινεται
56 Hypocrites! Vous savez interpréter l'aspect de la terre et du ciel, mais comment se fait-il que vous n'interprétiez pas ce temps?
υποκριται το προσωπον της γης και του ουρανου οιδατε δοκιμαζειν τον δε καιρον τουτον πως ου δοκιμαζετε
57 « Pourquoi ne jugez-vous pas par vous-mêmes ce qui est juste?
τι δε και αφ εαυτων ου κρινετε το δικαιον
58 En effet, lorsque tu vas avec ton adversaire devant le magistrat, efforce-toi en chemin de te libérer de lui, de peur qu'il ne te traîne devant le juge, que le juge ne te livre à l'officier, et que l'officier ne te jette en prison.
ως γαρ υπαγεις μετα του αντιδικου σου επ αρχοντα εν τη οδω δος εργασιαν απηλλαχθαι απ αυτου μηποτε κατασυρη σε προς τον κριτην και ο κριτης σε παραδω τω πρακτορι και ο πρακτωρ σε βαλλη εις φυλακην
59 Je vous le dis, vous ne sortirez nullement de là avant d'avoir payé jusqu'au dernier sou. »
λεγω σοι ου μη εξελθης εκειθεν εως ου και το εσχατον λεπτον αποδως
