Handelingen 18

1 Na deze dingen vertrok Paulus van Athene en ging naar Korinthe.

Leleꞌ naa, hambu mane monaeꞌ Roma, naran Klaudius. Ana namanasa atahori Yahudi ra, ma oi hendi se mia kota Roma sia nusa Italia. De ara sea-saranggaa sia bee-bꞌee. Hambu atahori Yahudi esa naran Akila, no saon, Priskila. Ruꞌa se rela lao hela nusa Italia, risiꞌ kota esa, naran Korintus. Akila ia, mia nusa Pontus. Ue-tatao na, mana tao saa-saa mia banda rouꞌ. Leleꞌ naa, Paulus o lao hela kota Atena boe, de lao nisiꞌ Korintus neu. Sia naa, ana nahine Akila no Priskila, huu ana o mana tao saa-saa mia banda rouꞌ boe. Ara leo ma tao-ues raꞌabꞌue.

2 En hij vond een zekeren Jood, met name Aquila, geboortig van Pontus, die kort geleden uit Italië was gekomen, met Priscilla zijn vrouw, omdat Klaudius had geboden dat al de Joden uit Rome zouden vertrekken.

3 En hij kwam bij hen, en omdat hij van hetzelfde beroep was, bleef hij bij hen en arbeidde, want zij waren tentenmakers van beroep.

4 Op iederen sabbat nu redetwistte hij in de synagoge en hij overtuigde Joden en Grieken.

Mete ma losa atahori Yahudi ra fai hahae ao na, Paulus masoꞌ nisiꞌ ume hule-oꞌe neu. Ana sobꞌa kokoe atahori Yahudi ra ro atahori feaꞌ ra, fo ramahere Lamatuaꞌ Yesus.

5 Nadat nu Silas en Timotheüs van Macedonië afgekomen waren, sprak Paulus te vuriger, den Joden bewijzende dat Jezus is de Christus.

Silas no Timotius rema mia nusa Makedonia ma, Paulus hahae tao ues na. Hatuꞌ-rerelon ana akaꞌ a nafadꞌe atahori Yahudi ra nae, “Atahori fo hita tahati eniꞌ a maꞌahulun, fo Lamatualain helu nae haituaꞌ a, Ana nema ena. Naeni, Yesus!”

6 Doch toen zij tegenstonden en lasterden, schudde hij zijn kleederen af en zeide tot hen: Uw bloed zij op uw hoofd! ik ben rein! van nu af zal ik tot de heidenen gaan!

Te atahori Yahudi ruma akaꞌ labꞌan ma olaꞌ raꞌatutudꞌaꞌ e. De Paulus nggafur afu mia bua na, fo tao bukti nae, eni nda tao afiꞌ neu se sa, huu ara nda nau simbo Dudꞌui Maloleꞌ fo eni nafadꞌeꞌ a. Ana olaꞌ nae, “Hei seli ma! Hei miꞌimbambakeꞌ! Te hela neu! Mete te hei lemba-misaa sala-kilu mara. Au nda tanggon hei sa ena. Aleꞌ ia au nda tao-mataꞌ neu hei atahori Yahudi ra sa ena. Au ae uu unori atahori feaꞌ nda atahori Yahudi ra sa.”

7 En vandaar ging hij weg en kwam in het huis van iemand met name Titus Justus, die godvruchtig was, wiens huis naast de synagoge stond.

Hambu ume esa sia ume hule-oꞌeꞌ a seriꞌ. Tenu umeꞌ a naran, Titius Yustus. Ana nda atahori Yahudi sa, te ralan hii Lamatualain. Paulus lao hela atahori Yahudi ra ma, ana masoꞌ nisiꞌ ama Titius ume na.

8 Krispus nu, de overste der synagoge, geloofde in; den Heere met geheel zijn huisgezin, en velen van de Korinthiërs hoorden, en geloofden, en werden gedoopt.

Nda dooꞌ sa ma, malangga ume hule-oꞌe a namahere Lamatuaꞌ Yesus. Nara na, Krispus. Ume isi nara o ramahere, onaꞌ atahori Korintus feaꞌ mana rena Paulus ra boe. De Paulus se sarani basa se.

9 En de Heere zeide des nachts in een visioen tot Paulus: Vrees niet, maar spreek en zwijg niet,

Tetembaꞌ esa, onaꞌ meit e, Paulus rena Lamatualain olaꞌ nae, “Paulus! Afiꞌ mumutau, ma afiꞌ male-maꞌa sia ue-tataos ia, te ue-tatao ma nda feꞌe basa sa. Ho musi munori mukundoo Dudꞌui Malole Ngga neu atahori ia ra.

10 Want Ik ben met u en niemand zal u grijpen om u kwaad te doen, want Ik heb veel volk in deze stad.

Musunedꞌa o! Ho nda ue-tao ao ma sa. Te Au o nggo. Onaꞌ mae atahori sangga raꞌasususaꞌ nggo, te Au pasa ei ngga o nggo. Au o taomataꞌ neu nggo hatuꞌ-rerelon. Afiꞌ liliiꞌ, sia kota ia, atahori nggara naeꞌ.”

11 Hij bleef dan een jaar en zes maanden, leerende onder hen het woord Gods.

Paulus rena taꞌo naa ma, ana leo dꞌoo-dꞌoo mia kota Korintus. Ana nanori Lamatuaꞌ Dala Masodꞌa Na, too esa seseriꞌ.

12 Maar toen Gallio stadhouder van Achaje was, stonden de Joden eenparig tegen Paulus op en brachten hem voor den rechterstoel,

Leleꞌ naa, Galio dadꞌi hofernor sia nusa Akaya. Basa boe ma, atahori Yahudi ruma maꞌiraꞌ fo ro Paulus nisiꞌ hofernor, sia mamana nggero dedꞌeat.

13 zeggende: Deze raadt den menschen aan om God te dienen tegen de wet!

Losa naa ma, ara kalaak Paulus rae, “Atahori ia kokoe atahori hetar fo tungga agama feuꞌ. Te mana parenda Roma ra nda rataa agama naa sa!”

14 Toen nu Paulus zijn mond zou opendoen, zeide Gallio tot de Joden: Indien er eenige onrechtvaardigheid of schelmstuk gepleegd was, o Joden! dan zou ik met reden u aanhooren;

Paulus nae olaꞌ nasalaeꞌ ao na ma, hofernor olaꞌ nggero e. Ana naꞌangge atahori mana kalaak Paulus nae, “We! Atahori Yahudi re, pasa ndikiꞌ mara! Mete ma hei mae mendi atahori mana tao deulakaꞌ do atahori mana ratatiꞌ, naa, au musi rena hei dedꞌeat mara.

15 maar als het een verschil is over een woord, en over namen, en over uw eigen wet, dan moet gij zelven daarin voorzien; daarover wil ik geen rechter zijn!

Te dedꞌeat fo hei mendiꞌ ia, hei dedꞌea ume rala ma. Hei mireresi akaꞌ a hohoro-lalaneꞌ agama Yahudi, no dedꞌea-oꞌolan ma nara nara. Dedꞌeat naa, nda mana parenda ia ra urusan na sa!”

16 En hij dreef hen weg van den rechterstoel.

Boe ma, hofernor mbuu hendiꞌ se mia mamana nggenggero dedꞌeat naa.

17 Doch zij allen grepen Sosthenes, den overste der synagoge, en sloegen hem voor den rechterstoel; en Gallio trok zich niets daarvan aan.

Atahori Yunani ra o toꞌu rala atahori sa, naran Sostenes. Eni, malangga sia atahori Yahudi ra ume hule-oꞌe na. Ara toꞌu rendi e, de momoko e mia hofernor mata na. Te hofernor nda tao mataꞌ neu se sa.

18 Als nu Paulus nog vele dagen daar gebleven was, nam hij afscheid van de broeders en ging scheep naar Syrië, en met hem Aquila en Priscilla, nadat hij zich te Kenchrea het hoofd geschoren had, want hij stond onder een gelofte.

Basa ma, Paulus leo nakandoo sia Korintus. Te dodꞌoo ma, ana natea atahori mamahereꞌ sia naa ra. Ana nisiꞌ kotaꞌ esa, nara na Kengkrea, naꞌabꞌue no Priskila no Akila, fo rahani ofai. Sia naa, Paulus eu namboliꞌ langga na, fo dadꞌi bukti oi, saa fo eni helu neu Lamatualain, ia naa, eni tao basa ena. Dei de ara sae ofai lao risiꞌ kota Efesus. Losa naa ma, ara onda. Paulus lao hela nonoon ka ruaꞌ ra, de nisiꞌ atahori Yahudi ra ume hule-oꞌe na, de ola-ola no atahori mana sia naa ra.

19 Zij kwamen nu te Efesus en daar liet hij hen achter; maar hij zelf ging naar de synagoge om met de Joden te redetwisten.

20 En toen dezen hem vroegen om nog langer te blijven, bewilligde hij niet,

Ara ola-olaꞌ ma, atahori Yahudi ra roꞌe Paulus leo dodꞌoo no se. Te ana tola no naꞌus,

21 maar hij nam afscheid en zeide: Ik zal tot u terugkomen, als het God belieft. En hij voer af van Efesus;

ma natea se nae, “Toronoo nggare! Afiꞌ haꞌi ralaꞌ e! Mete ma Lamatualain soi dalaꞌ, dei fo au uma seꞌu seluꞌ nggi.” Olaꞌ basa ma, ana lao hela Efesus.

22 en te Cesarea gekomen zijnde trok hij op, en de gemeente gegroet hebbende kwam hij af naar Antiochië.

Boe ma, ana sae ofai nakandoo kota Kaisarea neu, de onda sia naa. Basa de, ana nisiꞌ Yerusalem, fo neu natea atahori mamahereꞌ mana sia naa ra. Basa ma, ana baliꞌ nisiꞌ kota Antiokia.

23 En nadat hij daar eenigen tijd had doorgebracht ging hij heen en doorreisde het land van Galatië en Frygië, versterkende al de discipelen.

Ana leo dodꞌoo mia naa. Basa ma, ana lao ndule nusa Galatia no nusa Frigia fo tao manggatee atahori mamahereꞌ ra rala nara.

24 Een zekere Jood nu, met name Apollos, geboortig van Alexandrië, een welsprekend man, kwam naar Efesus; en hij was machtig in de Schrifturen.

Leleꞌ naa, hambu atahori Yahudi sa mia kota Aleksandria sia nusa Masir. Naran, Apolos. Eni, atahori mana olaꞌ mahineꞌ. Ma nahine basa Lamatualain Susura Meumare Na isi na. Faiꞌ naa, ana feꞌe losa Efesus ena.

25 Deze was onderwezen in den weg des Heeren, en vurig van geest zijnde, sprak en onderwees hij nauwkeurig de dingen aangaande Jezus; doch hij kende alleen den doop van Johannes.

Ana rena dudꞌuit soꞌal Yesus ena, ma ana o hii dui seluꞌ neu atahori feaꞌ ra boe. Ana dui no manggarulit, ma saa fo ana olaꞌ naa, memaꞌ tebꞌe. Te ana nda feꞌe nahine basa dalaꞌ ra sa. Nahine akaꞌ a Yohanis sarani atahori, mete ma doaꞌ tao salaꞌ ena.

26 En deze begon vrijmoedig te spreken in de synagoge. Maar toen Priscilla en Aquila hem gehoord hadden, namen zij hem mede en leiden hem den weg Gods nauwkeuriger uit.

Lao esa boe, ana olaꞌ nda bambi-bambi sa mia atahori Yahudi ra ume hule-oꞌe na. Priskila no Akila o rena e boe. Ara hule-oꞌe basa ma, roꞌe rendi e nisiꞌ sira ume na. Ara rafadꞌe e, Lamatuaꞌ Yesus Dala Masodꞌa Na losa lutuꞌ-leloꞌ.

27 Toen hij nu naar Achaje wilde gaan, moedigden de broeders hem aan, en schreven aan de discipelen dat zij hem zouden ontvangen. En daar gekomen zijnde, was hij zeer nuttig voor hen die geloofd hadden door de genade.

Basa naa ma, Apolos naꞌetuꞌ fo nisiꞌ nusa Akaya. Atahori mamahereꞌ sia Efesus ra ralaꞌ esa ro hihii na. Ara tao susura esa fee toronoo nara sia Akaya, fo roꞌe se simbo Apolos no malole. Apolos toꞌu nala susura ma, ana lao. Losa Akaya ana tebꞌe-tebꞌe tulu-fali atahori mamahereꞌ sia naa ra.

28 Want met kracht overtuigde hij de Joden in het openbaar, bewijzende door de Schrifturen dat Jezus is de Christus.

Ana o naselu-bale no atahori Yahudi sia atahori hetar mata nara, te nda rasenggiꞌ e sa. Ana olaꞌ nendiꞌ Lamatualain Susura Meumare Na fo nanori se nae, “Atahori fo Lamatualain helu nae haituaꞌ a, fo hita tahaniꞌ a, naeni, Yesus!”