Sananlaskujen 3

1 Poikani, älä unhota minun opetustani, vaan sinun sydämesi säilyttäköön minun käskyni;

Synu mój, nie zapominaj mego prawa, a niech twoje serce strzeże moich przykazań;

2 sillä pitkää ikää, elinvuosia ja rauhaa ne sinulle kartuttavat.

Bo przyniosą ci długie dni i lata życia oraz pokoju.

3 Laupeus ja uskollisuus älkööt hyljätkö sinua. Sido ne kaulaasi, kirjoita ne sydämesi tauluun,

Niech cię nie opuszczają miłosierdzie i prawda, przywiąż je do swojej szyi, wypisz je na tablicy swojego serca.

4 niin saat armon ja hyvän ymmärryksen Jumalan ja ihmisten silmien edessä.

Wtedy znajdziesz łaskę i uznanie w oczach Boga i ludzi.

5 Turvaa Herraan kaikesta sydämestäsi äläkä nojaudu omaan ymmärrykseesi.

Ufaj PANU z całego swego serca i nie polegaj na swoim rozumie.

6 Tunne hänet kaikilla teilläsi, niin hän sinun polkusi tasoittaa.

Zważaj na niego we wszystkich swoich drogach, a on będzie prostować twoje ścieżki.

7 Älä ole viisas omissa silmissäsi. Pelkää Herraa ja karta pahaa.

Nie bądź mądrym we własnych oczach, [ale] bój się PANA i odstąp od zła.

8 Se on terveellistä sinun ruumiillesi ja virkistävää sinun luillesi.

[To] da twemu ciału zdrowie i pokrzepienie twoim kościom.

9 Kunnioita Herraa antamalla varoistasi ja kaiken satosi parhaimmasta,

Czcij PANA swoim majątkiem i pierwocinami wszystkich twoich dochodów.

10 niin sinun jyväaittasi täyttyvät runsaudella, ja viini pursuu sinun kuurnistasi.

A twoje spichrze będą napełnione dostatkiem i twoje prasy będą przelewać się od nowego wina.

11 Poikani, älä pidä Herran kuritusta halpana äläkä kyllästy hänen rangaistukseensa;

Synu mój, nie gardź karceniem PANA i nie zniechęcaj się jego upomnieniem.

12 sillä jota Herra rakastaa, sitä hän rankaisee, niinkuin isä poikaa, joka hänelle rakas on.

Bo kogo PAN miłuje, tego karze, jak ojciec syna, [którego] kocha.

13 Autuas se ihminen, joka on löytänyt viisauden, ihminen, joka on saanut taidon.

Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który nabiera rozumu;

14 Sillä parempi on hankkia sitä kuin hopeata, ja siitä saatu voitto on kultaa jalompi.

Gdyż jego nabycie jest lepsze niż nabycie srebra, jego zdobycie [bardziej pożyteczne] niż złoto.

15 Se on kalliimpi kuin helmet, eivät mitkään kalleutesi vedä sille vertaa.

Jest droższa nad perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.

16 Pitkä ikä on sen oikeassa kädessä, vasemmassa rikkaus ja kunnia.

Długie dni są w jej prawej ręce, a w lewej bogactwa i chwała.

17 Sen tiet ovat suloiset tiet, sen polut rauhaisat kaikki tyynni.

Jej drogi są drogami rozkoszy i wszystkie jej ścieżki spokojne.

18 Elämän puu on se niille, jotka siihen tarttuvat; onnelliset ne, jotka siitä pitävät kiinni.

Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej chwycą; a ci, którzy się jej trzymają, są błogosławieni.

19 Herra on viisaudella perustanut maan, taivaat taidolla vahvistanut.

PAN ugruntował ziemię mądrością, a niebiosa umocnił rozumem.

20 Hänen toimestansa syvyydet kuohuivat esiin, ja pilvet pisaroivat kastetta.

Dzięki jego wiedzy rozstąpiły się głębiny, a obłoki spuszczają rosę.

21 Poikani, nämä älkööt häipykö näkyvistäsi, säilytä neuvokkuus ja taidollisuus,

Synu mój, niech [one] ci [z] oczu nie schodzą; strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;

22 niin ne ovat elämä sinun sielullesi ja kaunistus sinun kaulaasi.

A będą życiem twojej duszy i ozdobą twojej szyi.

23 Silloin sinä kuljet tiesi turvallisesti etkä loukkaa jalkaasi.

Wtedy będziesz bezpiecznie chodził swoją drogą, a noga twoja się nie potknie.

24 Kun menet maata, et pelkää mitään, ja maata mentyäsi on unesi makea.

Gdy się położysz, nie będziesz się lękał; a gdy zaśniesz, twój sen będzie przyjemny.

25 Pääset peljästymästä äkkikauhistuksia ja turmiota, joka jumalattomat yllättää.

Nie lękaj się nagłego strachu ani spustoszenia niegodziwych, gdy przyjdzie.

26 Sillä sinä saat luottaa Herraan, hän varjelee sinun jalkasi joutumasta kiinni.

PAN bowiem będzie twoją ufnością i twojej nogi będzie strzegł od sideł.

27 Älä kiellä tarvitsevalta hyvää, milloin sitä tehdä voit.

Nie wzbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy stać cię na to, aby [dobrze] czynić.

28 Älä sano lähimmäisellesi: "Mene nyt ja tule toiste, huomenna minä annan", kun sinulla kuitenkin on.

Nie mów bliźniemu: Idź i przyjdź znowu, dam ci jutro, gdy masz to u siebie.

29 Älä mieti pahaa lähimmäistäsi vastaan, kun hän luottavaisesti luonasi asuu.

Nie knuj zła przeciwko swemu bliźniemu, gdy spokojnie mieszka obok ciebie.

30 Älä riitele kenenkään kanssa syyttä, kun ei toinen ole sinulle pahaa tehnyt.

Nie spieraj się z człowiekiem bez przyczyny, jeśli ci nic złego nie wyrządził.

31 Älä kadehdi väkivallan miestä äläkä hänen teitänsä omiksesi valitse;

Nie zazdrość ciemięzcy i nie wybieraj żadnej z jego dróg.

32 sillä väärämielinen on Herralle kauhistus, mutta oikeamielisille hän on tuttava.

Przewrotny bowiem budzi w PANU odrazę, ale jego tajemnica [jest] z prawymi.

33 Herran kirous on jumalattoman huoneessa, mutta vanhurskasten asuinsijaa hän siunaa.

Przekleństwo PANA [jest] w domu niegodziwego, lecz [PAN] błogosławi mieszkanie sprawiedliwych.

34 Pilkkaajille hänkin on pilkallinen, mutta nöyrille hän antaa armon.

On szydzi z szyderców, ale daje łaskę pokornym.

35 Viisaat perivät kunnian, mutta tyhmäin osa on häpeä.

Mądrzy odziedziczą chwałę, a głupi poniosą hańbę.