Sananlaskujen 1
1 Salomon, Davidin pojan, Israelin kuninkaan sananlaskut;
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 Oppia viisautta ja kuritusta, ymmärtää tiedon puhetta,
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 Vastaanottaa ymmärryksen neuvoa, vanhurskautta, oikeutta ja siveyttä;
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 Että tyhmät viisaaksi tulisivat ja nuorukaiset taidon ja ymmärryksen saisivat.
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 Joka viisas on, se kuulkaan, että jän viisaammaksi tulis; ja joka toimellinen on, se ottakoon neuvon,
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
6 Että hän ymmärtäis sananlaskut ja niiden selityksen, viisasten opin ja heidän tapauksensa.
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 Herran pelko on viisauden alku; tyhmät hylkäävät viisauden ja opin.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Poikani kuule isäs kuritusta, ja älä hylkää äitis käskyä!
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 Sillä se on sinun sinun pääs päällä otollinen kaunistus, ja käädyt kaulassas.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 Poikani! jos pahanjuoniset sinua sinua houkuttelevat, niin älä heihin suostu.
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 Jos he sanovat: käy meidän kanssamme: me väijymme verta, ja viritämme pauloja nuhteettoman eteen ilman syytä;
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
12 Me nielemme hänen, niinkuin helvetti elävältä, ja hurskaan niinkuin hautaan pudotamme; (Sheol h7585)
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 Me löydämme kaikellaista kallista tavaraa, ja täytämme huoneemme saaliista;
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 Koettele meidän kanssamme: meillä kaikilla pitää yksi kukkaro oleman:
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 Poikani! älä vaella heidän kanssansa: estä jalkas heidän retkiltänsä.
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 Sillä heidän jalkansa juoksevat pahuuteen, ja he kiiruhtavat verta vuodattamaan.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 Sillä turhaan verkot viritetään lintuin silmäin edessä.
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 Itse he myös väijyvät toinen toisensa verta, ja petoksella seisovat toinen toisensa hengen perään.
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 Niin kaikki ahneet tekevät, ja ahneus on isännillensä surmaksi.
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 Viisaus ulkona valittaa, ja kadulla äänensä ilmoittaa.
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 Hän huutaa kansan edessä portissa, ja tuottaa sanansa edes kaupungissa, sanoen:
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 Kuinka kauvan te tyhmät tahdotte olla taitamattomat, ja pilkkakirveet rakastaa naurua? ja te hullut vihata opetusta?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Kääntäkäät itsenne minun kuritukseni puoleen: katso, ja minä tuon teille henkeni edes, ja ilmoitan teille sanani;
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 Että minä kutsuin teitä, ja te estelitte teitänne: minä kokotin käteni, ja ei yksikään ottanut siitä vaaria,
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 Te hylkäsitte kaiken neuvoni, ja ette tahtoneet kuritustani;
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 Niin minä myös nauran teidän vahinkoanne, ja pilkkaan teitä, kuin teidän päällenne tulee se, jota te pelkäätte,
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
27 Kuin se tulee, jota te pelkäätte, niinkuin rajuilma, ja tuska niinkuin tuulispää; kuin teidän päällenne tulee ahdistus ja vaiva.
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 Silloin he minua avuksensa huutavat, ja en minä kuule heitä: varhain he etsivät minua, ja ei löydä minua.
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 Että he vihasivat opetusta, ja ei ottaneet vastaan Herran pelkoa,
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 Eikä tyytyneet minun neuvooni, mutta laittivat kaiken kuritukseni;
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 Niin pitää heidän syömän tiensä hedelmästä, ja neuvostansa ravituksi tuleman.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 Sillä tyhmäin himo tappaa heidät, ja hulluin onni kadottaa heidät.
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 Mutta joka minua kuulee, hän asuu turvallisesti, ja ei mitään pahaa pelkää.
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
