Sananlaskujen 22

1 Hyvä sanoma on kalliimpi kuin suuri rikkaus, ja suosio on parempi kuin hopia ja kulta.

Cenniejsze [jest] dobre imię niż wielkie bogactwa, a przychylność lepsza niż srebro i złoto.

2 Rikas ja köyhä tulevat toinen toistansa vastaan: ja Herra on ne kaikki tehnyt.

Bogaty i ubogi spotykają się, PAN jest stwórcą obydwu.

3 Viisas näkee pahan, ja karttaa; taitamattomat juoksevat lävitse, ja saavat vahingon.

Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, ale prości idą dalej i ponoszą karę.

4 Nöyryyden ja Herran pelvon palkka on rikkaus, kunnia ja elämä.

Owocem pokory i bojaźni PANA jest bogactwo, chwała i życie.

5 Orjantappurat ja paulat ovat väärän tiellä; vaan joka siitä taamma vetäytyy, hän varjelee henkensä.

Ciernie i sidła [są] na drodze przewrotnego; kto strzeże swej duszy, trzyma się z dala od nich.

6 Niinkuin sinä lapsen totutat nuoruudessa, niin ei hän siitä luovu, kuin hän vanhenee.

Pouczaj dziecko w drodze, którą ma iść, a gdy się zestarzeje, nie odstąpi od niej.

7 Rikas vallitsee köyhiä, ja joka lainaksi ottaa, hän on lainaajan orja.

Bogaty panuje nad ubogimi, a ten, co pożycza, jest sługą tego, który mu pożycza.

8 Joka vääryyttä kylvää, se niittäää vaivan, ja hänen pahuutensa hukkuu vitsalla.

Kto sieje nieprawość, będzie żąć cierpienie, a rózga jego gniewu przepadnie.

9 Laupiaat silmät siunataan, sillä hän antaa leivästä köyhälle.

Kto ma dobrotliwe oko, będzie błogosławiony, bo dzieli się swym chlebem z ubogim.

10 Aja pilkkaaja pois, niin riita asettuu, ja tora ja häväistys lakkaa.

Wyrzuć szydercę, a ustanie spór, owszem, zakończy się kłótnia i zniewaga.

11 Joka sydämen puhtautta rakastaa, sen huulet ovat otolliset, ja kuningas on hänen ystävänsä.

Kto kocha czystość serca, tego wdzięk warg sprawi, że król [będzie] jego przyjacielem.

12 Herran silmät varjelevat hyvän neuvon, ja kukistavat ylönkatsojan sanat.

Oczy PANA strzegą wiedzy, a on obala słowa przewrotnego.

13 Laiska sanoo: jalopeura on ulkona, ja minä tapetaan kadulla.

Leniwy mówi: Lew jest na dworze, będę zabity na środku ulicy.

14 Porttoin suu on syvä kuoppa: joka ei Herran suosiossa ole, hän lankee siihen.

Usta obcych [kobiet są] głębokim dołem; wpadnie tam ten, na kogo PAN się gniewa.

15 Hulluus riippuu nuorukaisen sydämessä, vaan kurituksen vitsa ajaa sen kauvas hänestä.

Głupota jest przywiązana do serca dziecka, ale rózga karności wypędzi ją z niego.

16 Joka köyhälle tekee vääryyttä enentääksensä tavaraansa, hänen pitää itse rikkaalle antaman, ja tosin köyhäksi tuleman.

Kto ciemięży ubogiego, aby przysporzyć sobie [bogactwa, i] kto daje bogatemu, pewnie zubożeje.

17 Kallista korvas ja kuule viisasten sanat, ja pane minun oppini sydämees.

Nadstaw ucha i słuchaj słów mędrców, i skłoń swe serce do mojej wiedzy;

18 Sillä se on sinulle suloinen, jos sinä pidät sen mielessäs, ja ne sovitetaan yhteen sinun huulilles.

Bo to miło, jeśli zachowasz je w swoim sercu, będą razem ułożone na wargach.

19 Että sinun toivos olis Herrassa, olen minä sinua tänäpänä neuvonut; niin ota myös sinä näistä vaari.

Oznajmiłem to dzisiaj właśnie tobie, abyś pokładał ufność w PANU.

20 Enkö minä ole suurista asioista kirjoittanut sinun etees, neuvoin ja opettain?

Czy nie napisałem ci znamienitych rzeczy zawierających rady i wiedzę;

21 Osoittaakseni sinulle vahvan totuuden perustuksen, vastatakses niitä oikein, jotka sinun lähettävät.

Aby dać ci poznać pewność słów prawdy; abyś umiał odpowiedzieć słowami prawdy tym, którzy do ciebie posyłają?

22 Älä ryöstä köyhää, vaikka hän köyhä on, ja älä solvaise vaivaista portissa.

Nie okradaj nędzarza, ponieważ jest ubogi, ani nie uciskaj w bramie biednego.

23 Sillä Herra ajaa heidän asiansa, ja sortaa heidän soortajansa.

PAN bowiem będzie bronił ich sprawy i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.

24 Älä antaudu vihaisen miehen seuraan, ja älä ole julman tykönä,

Nie przyjaźnij się z człowiekiem gniewliwym i nie obcuj z człowiekiem porywczym.

25 Ettes oppisi hänen teitänsä, ja saisi sielulles paulaa.

Byś nie przywykł do jego dróg i nie zastawił sideł na swą duszę.

26 Älä ole niiden tykönä, jotka kättä lyövät ja velkaa takaavat;

Nie bądź z tych, którzy dają porękę, ani z tych, którzy ręczą za długi;

27 Sillä jos sinulla ei ole varaa maksaa, niin vuotees otetaan altas pois.

Jeśli nie masz czym zapłacić, dlaczego miałby ktoś zabrać spod ciebie posłanie?

28 Älä siirrä takaperin entisiä rajoja, jotka esi-isäs tehneet ovat.

Nie przesuwaj dawnej granicy, którą ustalili twoi ojcowie.

29 Jos sinä näet nopsan miehen asiassansa, sen pitää seisoman kuninkaan edessä: ei hänen pidä seisoman halpain edessä.

Widzisz człowieka pilnego w swoich sprawach? On będzie stał przed królami, nie będzie stał przed podłymi.