Sentencoj 1
1 Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
6 Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
27 Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
