Sentencoj 19
1 Pli bona estas malriĉulo, kiu iras en sia senkulpeco, Ol homo, kiu estas malicbuŝulo kaj malsaĝulo.
Melhor é o pobre que anda na sua sinceridade, do que o perverso de lábios e tolo:
2 Vivo sen prudento ne estas bona; Kaj kiu tro rapidas, tiu maltrafas la vojon.
Assim como ficar a alma sem conhecimento não é bom, e o apressado nos pés peca.
3 Malsaĝeco de homo erarigas lian vojon, Kaj lia koro koleras la Eternulon.
A estultícia do homem perverterá o seu caminho, e o seu coração se irará contra o Senhor.
4 Riĉeco donas multon da amikoj; Sed malriĉulo estas forlasata de sia amiko.
As riquezas grangeiam muitos amigos, mas ao pobre o seu próprio amigo o deixa.
5 Falsa atestanto ne restos sen puno; Kaj kiu elspiras mensogojn, tiu ne saviĝos.
A falsa testemunha não ficará inocente, e o que respira mentiras não escapará.
6 Multaj serĉas favoron de malavarulo; Kaj ĉiu estas amiko de homo, kiu donas donacojn.
Muitos suplicam a face do príncipe, e cada um é amigo daquele que dá dádivas.
7 Ĉiuj fratoj de malriĉulo lin malamas; Tiom pli malproksimiĝas de li liaj amikoj! Li havas esperon pri vortoj, kiuj ne estos plenumitaj.
Todos os irmãos do pobre o aborrecem; quanto mais se alongarão deles os seus amigos! corre de após eles com palavras, que não servem de nada.
8 Kiu akiras prudenton, tiu amas sian animon; Kiu gardas saĝon, tiu trovas bonon.
O que adquire entendimento ama a sua alma: o que guarda inteligência achará o bem.
9 Falsa atestanto ne restos sen puno; Kaj kiu elspiras mensogojn, tiu pereos.
A falsa testemunha não ficará inocente; e o que respira mentiras perecerá.
10 Al malsaĝulo ne konvenas agrablaĵo; Ankoraŭ malpli konvenas al sklavo regi super princoj.
Ao tolo não está bem o deleite; quanto menos ao servo dominar os príncipes!
11 Saĝo de homo faras lin pacienca; Kaj gloro por li estas pardoni pekon.
O entendimento do homem retém a sua ira, e a sua glória é passar sobre a transgressão.
12 Kiel kriego de leono estas la kolero de reĝo; Kaj lia favoro estas kiel roso sur herbo.
Como o bramido do filho do leão, é a indignação do rei; mas como o orvalho sobre a erva é a sua benevolência.
13 Pereo por sia patro estas malsaĝa filo; Kaj malpacema edzino estas kiel konstanta gutado.
Grande miséria é para o pai o filho insensato, e um gotejar contínuo as contenções da mulher.
14 Domo kaj havo estas heredataj post gepatroj; Sed saĝa edzino estas de la Eternulo.
A casa e a fazenda são a herança dos pais; porém do Senhor vem a mulher prudente.
15 Mallaboremeco enigas en profundan dormon, Kaj animo maldiligenta suferos malsaton.
A preguiça faz cair em profundo sono, e a alma enganadora padecerá fome.
16 Kiu konservas moralordonon, tiu konservas sian animon; Sed kiu ne atentas Lian vojon, tiu mortos.
O que guardar o mandamento guardará a sua alma; porém o que desprezar os seus caminhos morrerá.
17 Kiu kompatas malriĉulon, tiu pruntedonas al la Eternulo, Kaj Tiu redonos al li por lia bonfaro.
Ao Senhor empresta o que se compadece do pobre, e ele lhe pagará o seu benefício.
18 Punu vian filon, dum ekzistas espero, Sed via koro ne deziru lian pereon.
Castiga a teu filho enquanto há esperança, porém para o matar não alçarás a tua alma
19 Koleranto devas esti punata; Ĉar se vi lin indulgos, li fariĝos ankoraŭ pli kolerema.
O que é de grande indignação suportará o dano; porque se tu o livrares, ainda terás de tornar a faze-lo.
20 Aŭskultu konsilon kaj akceptu admonon, Por ke vi poste estu saĝa.
Ouve o conselho, e recebe a correção, para que sejas sábio nos teus últimos dias.
21 Multaj estas la intencoj en la koro de homo, Sed la decido de la Eternulo restas fortike.
Muitos propósitos há no coração do homem, porém o conselho do Senhor permanecerá.
22 Ornamo estas por la homo lia bonfaro; Kaj pli bona estas malriĉulo, ol homo mensogema.
O desejo do homem é a sua beneficência; porém o pobre é melhor do que o mentiroso.
23 Timo antaŭ la Eternulo kondukas al vivo, Al sateco, kaj al evito de malbono.
O temor do Senhor encaminha para a vida; aquele que o tem ficará satisfeito, e não o visitará mal nenhum.
24 Mallaboremulo metas sian manon en la poton, Kaj eĉ al sia buŝo li ĝin ne relevas.
O preguiçoso esconde a sua mão no seio; enfada-se de torna-la à sua boca.
25 Se vi batos blasfemanton, sensciulo fariĝos atenta; Se oni punas saĝulon, li komprenas la instruon.
Fere o escarnecedor, e o simples tomará aviso; repreende ao entendido, e aprenderá conhecimento.
26 Kiu ruinigas patron kaj forpelas patrinon, Tiu estas filo hontinda kaj malbeninda.
O que aflige a seu pai, ou afugenta a sua mãe, filho é que traz vergonha e desonra.
27 Ĉesu, mia filo, aŭskulti admonon Kaj tamen dekliniĝi de la vortoj de la instruo.
Cessa, filho meu, ouvindo a instrução, de te desviares das palavras do conhecimento.
28 Fripona atestanto mokas juĝon; Kaj la buŝo de malvirtuloj englutas maljustaĵon.
A testemunha de Belial escarnece do juízo, e a boca dos ímpios engole a iniquidade.
29 La blasfemantojn atendas punoj, Kaj batoj la dorson de malsaĝuloj.
Preparados estão os juízos para os escarnecedores e açoites para as costas dos tolos.
