Sentencoj 16
1 Al la homo apartenas la projektoj de la koro; Sed de la Eternulo venas la vortoj de la lango.
Do homem são as preparações do coração, mas do Senhor a resposta da boca.
2 Ĉiuj vojoj de la homo estas puraj en liaj okuloj; Sed la Eternulo esploras la spiritojn.
Todos os caminhos do homem são limpos aos seus olhos, mas o Senhor pesa os espíritos.
3 Transdonu al la Eternulo viajn farojn; Tiam viaj entreprenoj staros forte.
Confia do Senhor as tuas obras, e teus pensamentos serão estabelecidos.
4 Ĉiu faro de la Eternulo havas sian celon; Eĉ malvirtulo estas farita por tago de malbono.
O Senhor fez todas as coisas para si, para os seus próprios fins, e até ao ímpio para o dia do mal.
5 Ĉiu malhumilulo estas abomenaĵo por la Eternulo; Kaj li certe ne restos ne punita.
Abominação é ao Senhor todo o altivo de coração: ainda que ele junte mão à mão, não será inocente
6 Per bono kaj vero pardoniĝas peko; Kaj per timo antaŭ la Eternulo oni evitas malbonon.
Pela misericórdia e pela fidelidade se expia a iniquidade, e pelo temor do Senhor os homens se desviam do mal.
7 Kiam al la Eternulo plaĉas la vojoj de homo, Li eĉ liajn malamikojn pacigas kun li.
Sendo os caminhos do homem agradáveis ao Senhor, até a seus inimigos faz que tenham paz com ele.
8 Pli bona estas malmulto, sed kun justeco, Ol granda profito, sed maljusta.
Melhor é o pouco com justiça, do que a abundância de colheita com injustiça.
9 La koro de homo pripensas sian vojon; Sed la Eternulo direktas lian iradon.
O coração do homem considera o seu caminho, mas o Senhor lhe dirige os passos.
10 Sorĉo estas sur la lipoj de reĝo; Lia buŝo ne peku ĉe la juĝo.
Adivinhação se acha nos lábios do rei: em juízo não prevaricará a sua boca.
11 Ĝusta pesilo kaj ĝustaj pesiltasoj estas de la Eternulo; Ĉiuj pezilŝtonoj en la sako estas Lia faro.
O peso e a balança justa são do Senhor: obra sua são todos os pesos da bolsa.
12 Abomenaĵo por reĝoj estas fari maljustaĵon; Ĉar per justeco staras fortike la trono.
Abominação é para os reis obrarem impiedade, porque com justiça se estabelece o trono.
13 Al la reĝoj plaĉas lipoj veramaj; Kaj ili amas tiun, kiu parolas la veron.
Os lábios de justiça são o contentamento dos reis, e eles amarão ao que fala coisas retas.
14 Kolero de reĝo estas kuriero de morto; Sed homo saĝa igas ĝin pardoni.
O furor do rei é como uns mensageiros da morte, mas o homem sábio o apaziguará.
15 Luma vizaĝo de reĝo estas vivo; Kaj lia favoro estas kiel nubo kun printempa pluvo.
Na luz do rosto do rei está a vida, e a sua benevolência é como a nuvem da chuva serodia.
16 Akiro de saĝeco estas multe pli bona ol oro; Kaj akiro de prudento estas preferinda ol arĝento.
Quanto melhor é adquirir a sabedoria do que o ouro! e quanto mais excelente adquirir a prudência do que a prata!
17 La vojo de virtuloj evitas malbonon; Kiu gardas sian vojon, tiu konservas sian animon.
A carreira dos retos é desviar-se do mal; o que guarda a sua alma conserva o seu caminho.
18 Antaŭ la pereo iras fiereco; Kaj antaŭ la falo iras malhumileco.
A soberba precede a ruína, e a altivez do espírito precede a queda.
19 Pli bone estas esti humila kun malriĉuloj, Ol dividi akiron kun fieruloj.
Melhor é ser humilde de espírito com os mansos, do que repartir o despojo com os soberbos.
20 Kiu prudente kondukas aferon, tiu trovos bonon; Kaj kiu fidas la Eternulon, tiu estas feliĉa.
O que atenta prudentemente para a palavra achará o bem, e o que confia no Senhor será bem-aventurado.
21 Kiu havas prudentan koron, tiu estas nomata saĝulo; Kaj agrablaj paroloj plivalorigas la instruon.
O sábio de coração será chamado prudente, e a doçura dos lábios aumentará o ensino.
22 Saĝo estas fonto de vivo por sia posedanto; Sed la instruo de malsaĝuloj estas malsaĝeco.
O entendimento, para aqueles que o possuem, é uma fonte de vida, mas a instrução dos tolos é a sua estultícia.
23 La koro de saĝulo prudentigas lian buŝon, Kaj en lia buŝo plivaloriĝas la instruo.
O coração do sábio instrui a sua boca, e sobre os seus lábios aumentará a doutrina.
24 Agrabla parolo estas freŝa mielo, Dolĉa por la animo kaj saniga por la ostoj.
Favo de mel são as palavras suaves, doces para a alma, e saúde para os ossos.
25 Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.
Há caminho, que parece direito ao homem, mas o seu fim são os caminhos da morte.
26 Kiu laboras, tiu laboras por si mem; Ĉar lin devigas lia buŝo.
O trabalhador trabalha para si mesmo, porque a sua boca o insta.
27 Malbona homo kaŭzas malbonon; Kaj sur liaj lipoj estas kvazaŭ brulanta fajro.
O homem de Belial cava o mal, e nos seus lábios se acha como um fogo ardente.
28 Malica homo disvastigas malpacon; Kaj kalumnianto disigas amikojn.
O homem perverso levanta a contenda, e o murmurador separa os maiores amigos.
29 Rabemulo forlogas sian proksimulon Kaj kondukas lin sur vojo malbona.
O homem violento persuade ao seu companheiro, e o guia por caminho não bom.
30 Kiu faras signojn per la okuloj, tiu intencas malicon; Kiu faras signojn per la lipoj, tiu plenumas malbonon.
Fecha os olhos para imaginar perversidades; mordendo os lábios, efetua o mal.
31 Krono de gloro estas la grizeco; Sur la vojo de justeco ĝi estas trovata.
Coroa de honra são as cãs, achando-se elas no caminho de justiça.
32 Pacienculo estas pli bona ol fortulo; Kaj kiu regas sian spiriton, tiu estas pli bona ol militakiranto de urbo.
Melhor é o longânimo do que o valente, e o que governa o seu espírito do que o que toma uma cidade.
33 Sur la baskon oni ĵetas loton; Sed ĝia tuta decido estas de la Eternulo.
A sorte se lança no regaço, mas do Senhor procede toda a sua disposição.
