Sentencoj 10

1 Sentencoj de Salomono. Saĝa filo estas ĝojo por sia patro, Kaj filo malsaĝa estas malĝojo por sia patrino.

Provérbios de Salomão. O filho sábio alegra a seu pai, mas o filho louco é a tristeza de sua mãe.

2 Maljustaj trezoroj ne donas utilon; Sed bonfaremo savas de morto.

Os tesouros da impiedade de nada aproveitam; porém a justiça livra da morte.

3 La Eternulo ne malsatigos animon de piulo; Sed la avidon de malpiulo Li forpuŝas.

O Senhor não deixa ter fome a alma do justo, mas a fazenda dos ímpios rechaça.

4 Maldiligenta mano malriĉigas; Sed mano de diligentuloj riĉigas.

O que trabalha com mão enganosa empobrece, mas a mão dos diligentes enriquece.

5 Kiu kolektas dum la somero, tiu estas filo saĝa; Sed kiu dormas en la tempo de rikolto, tiu estas filo hontinda.

O que ajunta no verão é filho entendido, mas o que dorme na sega é filho que faz envergonhar.

6 Beno estas sur la kapo de piulo; Sed la buŝo de malpiulo kaŝas krimon.

Bençãos há sobre a cabeça do justo, mas a violência cobre a boca dos ímpios.

7 La memoro de piulo estas benata; Sed la nomo de malpiuloj forputros.

A memória do justo é abençoada, mas o nome dos ímpios apodrecerá.

8 Kiu havas saĝan koron, tiu akceptos moralordonojn; Sed kiu havas malsaĝan buŝon, tiu renversiĝos.

O sábio de coração aceita os mandamentos, mas o louco de lábios será transtornado.

9 Kiu iras en senkulpeco, tiu iras sendanĝere; Sed kiu kurbigas siajn vojojn, tiu estos punita.

Quem anda em sinceridade, anda seguro; mas o que perverte os seus caminhos será conhecido.

10 Kiu grimacas per la okulo, tiu kaŭzas suferon; Kaj kiu havas malsaĝan buŝon, tiu renversiĝos.

O que acena com os olhos dá dores, e o tolo de lábios será transtornado.

11 La buŝo de piulo estas fonto de vivo; Sed la buŝo de malpiulo kaŝas krimon.

A boca do justo é fonte de vida, mas a boca dos ímpios cobre a violência.

12 Malamo kaŭzas malpacon; Sed amo kovras ĉiujn pekojn.

O ódio excita contendas, mas o amor cobre todas as transgressões.

13 Sur la lipoj de prudentulo troviĝas saĝo; Sed vergo apartenas al la dorso de sensaĝulo.

Nos lábios do entendido se acha a sabedoria, mas a vara é para as costas do falto de entendimento.

14 Saĝuloj konservas la scion; Sed la buŝo de malsaĝulo estas proksima al la pereo.

Os sábios escondem a sabedoria; mas a boca do tolo está perto da ruína.

15 La havo de riĉulo estas lia fortika urbo; Sed pereo por la malriĉuloj estas ilia malriĉo.

A fazenda do rico é a cidade da sua fortaleza: a pobreza dos pobres é a sua ruína.

16 La laborpago de piulo estas por la vivo; La enspezoj de malpiulo estas por peko.

A obra do justo conduz à vida, as novidades do ímpio ao pecado.

17 Kiu konservas la instruon, tiu iras al vivo; Sed kiu forĵetas atentigon, tiu restas en eraro.

O caminho para a vida é daquele que guarda a correção, mas o que deixa a repreensão faz errar.

18 Kiu kaŝas malamon, tiu havas falseman buŝon; Kaj kiu elirigas kalumnion, tiu estas malsaĝulo.

O que encobre o ódio tem lábios falsos, e o que produz má fama é um insensato.

19 Ĉe multo da vortoj ne evitebla estas peko; Sed kiu retenas siajn lipojn, tiu estas saĝa.

Na multidão de palavras não há falta de transgressão, mas o que modera os seus lábios é prudente.

20 La lango de piulo estas plej bonspeca arĝento; La koro de malpiuloj estas kiel nenio.

Prata escolhida é a língua do justo: o coração dos ímpios é de nenhum preço.

21 La lipoj de piulo gvidas multajn; Sed malsaĝuloj mortas pro manko de saĝo.

Os lábios do justo apascentam a muitos, mas os tolos, por falta de entendimento, morrem.

22 La beno de la Eternulo riĉigas, Kaj malĝojon Li ne aldonas al ĝi.

A benção do Senhor é a que enriquece; e não lhe acrescenta dores.

23 Por malsaĝulo estas ĝojo fari malbonon; Kaj saĝo, por saĝulo.

Como brincadeira é para o tolo fazer abominação, mas sabedoria para o homem entendido.

24 Kio timigas malpiulon, tio trafos lin; Kaj kion deziras piuloj, tio estos donita al ili.

O temor do ímpio virá sobre ele, mas o desejo dos justos Deus lhe cumprirá.

25 Kiel pasanta ventego, tiel malpiulo rapide malaperas; Sed piulo havas eternan fundamenton.

Como passa a tempestade, assim o ímpio mais não é; mas o justo tem perpétuo fundamento.

26 Kiel la vinagro por la dentoj kaj la fumo por la okuloj, Tiel la maldiligentulo estas por tiuj, kiuj lin sendis.

Como vinagre para os dentes, como o fumo para os olhos, assim é o preguiçoso para aqueles que o mandam.

27 La timo antaŭ la Eternulo multigas la tagojn; Sed la jaroj de malpiuloj estos mallongigitaj.

O temor do Senhor aumenta os dias, mas os anos dos ímpios serão abreviados.

28 La atendo de piuloj fariĝos ĝojo; Sed la espero de malpiuloj pereos.

A esperança dos justos é alegria, mas a expectação dos ímpios perecerá.

29 La vojo de la Eternulo estas defendo por la senpekulo, Sed pereo por la malbonfarantoj.

O caminho do Senhor é fortaleza para os retos, mas ruína será para os que obram iniquidade.

30 Piulo neniam falpuŝiĝos; Sed la malpiuloj ne restos sur la tero.

O justo nunca jamais será abalado, mas os ímpios não habitarão a terra.

31 La buŝo de piulo eligas saĝon; Sed lango falsema estos ekstermita.

A boca do justo em abundância produz sabedoria, mas a língua da perversidade será desarreigada.

32 La lipoj de piulo anoncas favoraĵon, Kaj la buŝo de malpiuloj malicaĵon.

Os beiços do justo sabem o que agrada, mas a boca dos ímpios anda cheia de perversidades.