Luko 19
1 Kaj li eniris en Jeriĥon kaj ĝin trapasis.
Jesus entered Jericho and made his way through the town.
2 Kaj jen viro, nomata Zakĥeo; kaj li estis ĉefimpostisto, kaj li estis riĉa.
There was a man there, known by the name of Zacchaeus, who was a commissioner of taxes and a rich man.
3 Kaj li penis vidi Jesuon, kia homo li estas; kaj li ne povis pro la homamaso, ĉar li estis malgranda je staturo.
He tried to see what Jesus was like; but, being short, he was unable to do so because of the crowd.
4 Kaj antaŭkurinte antaŭen, li supreniris sur sikomorarbon, por lin vidi; ĉar li estis preterpasonta tie.
So he ran on ahead and climbed into a mulberry tree, to see Jesus, for he knew that he must pass that way.
5 Kaj kiam Jesuo venis al la loko, li suprenrigardis, kaj diris al li: Zakĥeo, rapide malsupreniru, ĉar hodiaŭ mi devas loĝi en via domo.
When Jesus came to the place, he looked up and said to him: “Zacchaeus, be quick and come down, for I must stop at your house to-day.”
6 Kaj li rapide malsupreniris, kaj akceptis lin ĝoje.
So Zacchaeus got down quickly, and joyfully welcomed him.
7 Kaj vidinte, ĉiuj murmuris, dirante: Ĉe pekulo li eniris, por gasti.
On seeing this, every one began to complain: “He has gone to stay with a man who is an outcast.”
8 Kaj Zakĥeo, starante, diris al la Sinjoro: Jen duonon de miaj posedaĵoj, Sinjoro, mi donacas al la malriĉuloj; kaj se el iu mi maljuste eldevigis ion, mi redonas kvaroblon.
But Zacchaeus stood forward and said to the Master: “Listen, Master! I will give half my property to the poor, and, if I have defrauded any one of anything, I will give him back four times as much.”
9 Kaj Jesuo diris al li: Hodiaŭ venis savo al ĉi tiu domo, ĉar li ankaŭ estas filo de Abraham.
“Salvation has come to this house to-day,” answered Jesus, “for even this man is a son of Abraham.
10 Ĉar la Filo de homo venis, por serĉi kaj savi la perditaĵon.
The Son of Man has come to ‘search for those who are lost’ and to save them.”
11 Kaj kiam oni aŭdis tion, li parolis ankoraŭ parabolon, ĉar li estis proksime al Jerusalem, kaj oni supozis, ke la regno de Dio tuj aperos.
As the people were listening to this, Jesus went on to tell them a parable. He did so because he was near Jerusalem, and because they thought that the Kingdom of God was going to be proclaimed at once.
12 Li do diris: Unu nobelo forvojaĝis en malproksiman landon, por ricevi al si regnon, kaj reveni.
He said: “A nobleman once went to a distant country to receive his appointment to a Kingdom and then return.
13 Kaj vokinte al si dek siajn servistojn, li donis al ili dek min’ojn, kaj diris al ili: Negocadu, ĝis mi revenos.
He called ten of his servants and gave them ten pounds each, and told them to trade with them during his absence.
14 Sed liaj regnanoj lin malamis, kaj sendis delegitaron post li, dirante: Ni ne volas, ke tiu viro reĝu super ni.
But his subjects hated him and sent envoys after him to say ‘We will not have this man as our King.’
15 Kaj kiam li revenis, ricevinte la regnon, li ordonis voki al li tiujn servistojn, al kiuj li donis la monon, por ke li sciiĝu, kiom ili gajnis per negocado.
On his return, after having been appointed King, he directed that the servants to whom he had given his money should be summoned, so that he might learn what amount of trade they had done.
16 Kaj venis la unua, kaj diris: Sinjoro, via min’o produktis dek min’ojn.
The first came up, and said ‘Sir, your ten pounds have made a hundred.’
17 Kaj li diris al li: Bonege, bona servisto; ĉar vi estis fidela en tre malgranda afero, havu aŭtoritaton super dek urboj.
‘Well done, good servant!’ exclaimed the master. ‘As you have proved trustworthy in a very small matter, I appoint you governor over ten towns.’
18 Kaj venis la dua, kaj diris: Sinjoro, via min’o faris kvin min’ojn.
When the second came, he said ‘Your ten pounds, Sir, have produced fifty.’
19 Li diris ankaŭ al tiu: Vi ankaŭ estu super kvin urboj.
So the master said to him ‘And you I appoint over five towns.’
20 Kaj alia venis, kaj diris: Sinjoro, jen via min’o, kiun mi konservis, flankemetitan en viŝtuko;
Another servant also came and said ‘Sir, here are your ten pounds; I have kept them put away in a handkerchief.
21 ĉar mi vin timis, ĉar vi estas homo severa; vi prenas tion, kion vi ne demetis, kaj rikoltas tion, kion vi ne semis.
For I was afraid of you, because you are a stern man. You take what you have not planted, and reap what you have not sown.’
22 Li diris al li: El via propra buŝo mi vin juĝos, vi malbona servisto. Vi sciis, ke mi estas homo severa, kiu prenas tion, kion mi ne demetis, kaj rikoltas tion, kion mi ne semis;
The master answered ‘Out of your own mouth I judge you, you worthless servant. You knew that I am a stern man, that I take what I have not planted, and reap what I have not sown?
23 kial do vi ne donis mian monon en bankon, por ke, reveninte, mi postulu ĝin kun procento?
Then why did not you put my money into a bank? And I, on my return, could have claimed it with interest.
24 Kaj li diris al la apudstarantoj: Forprenu de li la min’on, kaj donu ĝin al tiu, kiu havas la dek min’ojn.
Take away from him the ten pounds,’ he said to those standing by, ‘and give them to the one who has the hundred.’
25 (Kaj ili diris al li: Sinjoro, li havas dek min’ojn.)
‘But, Sir,’ they interposed, ‘he has a hundred pounds already!’
26 Mi diras al vi, ke al ĉiu, kiu havas, estos donite; kaj for de tiu, kiu ne havas, estos prenita eĉ tio, kion li havas.
‘I tell you,’ he answered, ‘that, to him who has, more will be given, but, from him who has nothing, even what he has will be taken away.
27 Cetere tiujn miajn malamikojn, kiuj ne volis, ke mi reĝu super ili, konduku ĉi tien, kaj mortigu ilin antaŭ mi.
But as for my enemies, these men who would not have me as their King, bring them here and put them to death in my presence.’”
28 Kaj tion dirinte, li ekiris antaŭe, suprenirante al Jerusalem.
After saying this, Jesus went on in front, going up to Jerusalem.
29 Kaj kiam li alproksimiĝis al Betfage kaj Betania, apud la monto nomata Olivarba, li sendis du el siaj disĉiploj,
It was when Jesus had almost reached Bethphage and Bethany, near the Mount of Olives, that he sent on two of the disciples.
30 dirante: Iru en la kontraŭan vilaĝon, en kiu, enirante, vi trovos azenidon ligitan, sur kiu neniu iam ankoraŭ sidis; ĝin malligu kaj alkonduku.
“Go to the village facing us,” he said, “and, when you get there, you will find a foal tethered, which no one has yet ridden; untie it and lead it here.
31 Kaj se iu demandos al vi: Kial vi ĝin malligas? parolu jene: La Sinjoro ĝin bezonas.
And, if anybody asks you ‘Why are you untying it?,’ you are to say this — ‘The Master wants it.’”
32 Kaj la senditoj foriris, kaj trovis, ĝuste kiel li diris al ili.
So the two who were sent went and found it as Jesus had told them.
33 Kaj dum ili malligis la azenidon, ĝiaj posedantoj diris al ili: Kial vi malligas la azenidon?
While they were untying the foal, the owners asked them — “Why are you untying the foal?”
34 Kaj ili diris: La Sinjoro ĝin bezonas.
And the two disciples answered — “The Master wants it.”
35 Kaj ili alkondukis ĝin al Jesuo; kaj ĵetinte siajn vestojn sur la azenidon, ili sidigis Jesuon sur ĝin.
Then they led it back to Jesus, and threw their cloaks on the foal and put Jesus upon it.
36 Kaj dum li iris, ili sternis siajn vestojn sur la vojo.
As he went along, the people kept spreading their cloaks in the road.
37 Kaj kiam li jam alproksimiĝis, malsuprenironte la deklivon de la monto Olivarba, la tuta amaso de la disĉiploj komencis ĝoji kaj laŭdi Dion per laŭta voĉo pro ĉiuj potencaĵoj, kiujn ili vidis;
When he had almost reached the place where the road led down the Mount of Olives, every one of the many disciples began in their joy to praise God loudly for all the miracles that they had seen:
38 dirante: Estu benata la Reĝo, kiu venas en la nomo de la Eternulo; paco en la ĉielo kaj gloro en la supera alto.
“Blessed is He who comes — Our King — in the name of the Lord! Peace in Heaven, And glory on high.”
39 Kaj iuj Fariseoj el la homamaso diris al li: Majstro, admonu viajn disĉiplojn.
Some of the Pharisees in the crowd said to him: “Teacher, reprove your disciples.”
40 Kaj responde li diris: Mi diras al vi, ke se ĉi tiuj silentos, la ŝtonoj ekkrios.
But Jesus answered: “I tell you that if these men are silent, the very stones will call out.”
41 Kaj kiam li alproksimiĝis, li rigardis la urbon, kaj ploris pro ĝi,
When he drew near, on seeing the city, he wept over it, and said:
42 dirante: Ho, se vi mem scius en ĉi tiu tago la aferojn apartenantajn al paco! sed nun ili estas kaŝitaj for de viaj okuloj.
“Would that you had known, while yet there was time — even you — the things that make for peace! But now they have been hidden from your sight.
43 Ĉar venos sur vin tagoj, kiam viaj malamikoj ĉirkaŭbaros vin per palisaro, kaj ronde ĉirkaŭos vin, kaj ĉiuflanke premos vin,
For a time is coming upon you when your enemies will surround you with earthworks, and encircle you, and hem you in on all sides;
44 kaj detruos ĝis la tero vin, kaj viajn infanojn en vi, kaj ne lasos en vi ŝtonon sur ŝtono, pro tio, ke vi ne sciis la tempon de via vizitado.
they will trample you down and your children within you, and they will not leave in you one stone upon another, because you did not know ‘the time of your visitation.’”
45 Kaj enirinte en la templon, li komencis elpeli la vendantojn,
Jesus went into the Temple Courts and began to drive out those who were selling,
46 dirante al ili: Estas skribite: Mia domo estos domo de preĝo; sed vi faris ĝin kaverno de rabistoj.
saying as he did so: “Scripture says — ‘My House shall be a House of Prayer’; but you have made it ‘a den of robbers.’”
47 Kaj li instruis tagon post tago en la templo. Sed la ĉefpastroj kaj la skribistoj kaj la ĉefoj de la popolo penadis lin pereigi,
Jesus continued to teach each day in the Temple Courts; but the Chief Priests and Teachers of the Law were eager to take his life, and so also were the leading men.
48 kaj ne trovis, kion fari, ĉar la tuta popolo tre atente aŭskultis lin.
Yet they could not see what to do, for the people all hung upon his words.
