Luko 1
1 Ĉar multaj jam entreprenis aranĝi historion pri la faktoj, kiuj estas konstatitaj inter ni,
Many have taken on the work of putting together an account of the things that have been fulfilled among us,
2 kiel ilin transdonis al ni tiuj, kiuj de la komenco vidis mem kaj estis administrantoj de la vorto,
just as they were passed down to us by those who from the first were eyewitnesses and servants of the word.
3 ŝajnis bone ankaŭ al mi, esplorinta ĉion atente de la komenco, skribi en ordo al vi, plej eminenta Teofilo,
So it seemed good to me also, because I have accurately investigated everything from the beginning, to write an orderly account for you, most excellent Theophilus,
4 por ke vi povu scii la certecon pri la aferoj, pri kiuj vi estas instruita.
so that you might know the certainty of the things you have been taught.
5 En la tagoj de Herodo, reĝo de Judujo, estis pastro nomata Zeĥarja, el la deĵora grupo de Abija; kaj li havis edzinon el la filinoj de Aaron, kaj ŝia nomo estis Elizabeto.
In the days of Herod, king of Judea, there was a certain priest named Zechariah, from the division of Abijah. His wife was from the daughters of Aaron, and her name was Elizabeth.
6 Kaj ambaŭ estis justaj antaŭ Dio, irantaj laŭ ĉiuj ordonoj kaj instruoj de la Eternulo sen riproĉo.
They were both righteous before God, obeying all the commandments and ordinances of the Lord.
7 Kaj ili ne havis infanon, ĉar Elizabeto estis senfrukta, kaj ili ambaŭ estis en profunda aĝo.
But they had no child, because Elizabeth was barren, and they were both very old by this time.
8 Kaj dum li plenumis sian pastradon antaŭ Dio en la vico de sia grupo,
Now it came about that Zechariah was in God's presence, carrying out the priestly duties in the order of his division.
9 laŭ la kutimo de la pastra ofico estis lia loto eniri en la sanktejon de la Eternulo kaj incensadi.
According to the customary way of choosing which priest would serve, he had been chosen by lot to enter into the temple of the Lord to burn incense.
10 Kaj la tuta amaso de la popolo preĝis ekstere dum la horo de la incensado.
The whole crowd of people was praying outside at the hour when the incense was burned.
11 Kaj aperis antaŭ li anĝelo de la Eternulo, staranta dekstre de la altaro de incensado.
Now an angel of the Lord appeared to him and stood at the right side of the incense altar.
12 Kaj Zeĥarja maltrankviliĝis, kiam li vidis lin, kaj sur lin falis timo.
When Zechariah saw him, he was terrified and fear fell on him.
13 Sed la anĝelo diris al li: Ne timu, Zeĥarja; ĉar via preĝo estas aŭdita, kaj via edzino Elizabeto naskos al vi filon, kaj vi donos al li la nomon Johano.
But the angel said to him, “Do not be afraid, Zechariah, because your prayer has been heard. Your wife Elizabeth will bear you a son. You will call his name John.
14 Kaj vi havos ĝojon kaj feliĉon, kaj multaj ĝojos pro lia naskiĝo.
You will have joy and gladness, and many will rejoice at his birth.
15 Ĉar li estos granda antaŭ la Sinjoro, kaj li ne trinkos vinon nek ebriigaĵon; kaj li estos plena de la Sankta Spirito jam de la ventro de sia patrino.
For he will be great in the sight of the Lord. He must never drink wine or strong drink, and he will be filled with the Holy Spirit from his mother's womb.
16 Kaj multajn el la filoj de Izrael li turnos al la Eternulo, ilia Dio.
Many of the people of Israel will be turned to the Lord their God.
17 Kaj li iros antaŭ Lia vizaĝo en la spirito kaj potenco de Elija, por turni la korojn de la patroj al la infanoj kaj la malobeemajn al la saĝeco de la justuloj, por pretigi por la Sinjoro popolon preparitan.
He will go before the face of the Lord in the spirit and power of Elijah, to turn the hearts of the fathers to the children and the disobedient to the wisdom of the righteous—to make ready for the Lord a people prepared for him.”
18 Kaj Zeĥarja diris al la anĝelo: Per kio mi scios tion? ĉar mi estas maljunulo, kaj mia edzino havas profundan aĝon.
Zechariah said to the angel, “How can I know this? For I am an old man and my wife is very old.”
19 Kaj la anĝelo responde diris al li: Mi estas Gabriel, kiu staras antaŭ Dio; kaj mi estas sendita, por paroli al vi kaj fari al vi tiun bonan sciigon.
The angel answered and said to him, “I am Gabriel, who stands in the presence of God. I was sent to speak to you, to bring you this good news.
20 Kaj jen vi silentos kaj estos ne kapabla paroli, ĝis la tago, kiam tio okazos, ĉar vi ne kredis miajn vortojn, kiuj plenumiĝos siatempe.
Behold! You will be silent, unable to speak, until the day these things take place. This is because you did not believe my words, which will be fulfilled at the right time.”
21 Kaj la popolo atendis Zeĥarjan, kaj miris pro lia restado en la sanktejo.
Now the people were waiting for Zechariah. They were surprised that he was spending so much time in the temple.
22 Kaj kiam li elvenis, li ne povis paroli al ili; kaj ili eksciis, ke li vidis vizion en la sanktejo; kaj li faradis signojn al ili, kaj restis muta.
But when he came out, he could not speak to them. They realized that he had seen a vision while he was in the temple. He kept on making signs to them and remained silent.
23 Kaj kiam finiĝis la tagoj de lia pastrado, li foriris en sian domon.
It came about that when the days of his service were over, he went to his house.
24 Kaj post tiuj tagoj lia edzino Elizabeto gravediĝis, kaj kaŝis sin kvin monatojn, dirante:
After these days, his wife Elizabeth conceived and for five months she kept herself hidden. She said,
25 Tiamaniere agis la Eternulo rilate al mi en la tagoj, kiam Li favore rigardis min, por forpreni mian riproĉon inter homoj.
“This is what the Lord has done for me when he looked at me with favor in order to take away my shame before people.”
26 Kaj en la sesa monato la anĝelo Gabriel estis sendita de Dio en urbon de Galileo, nomatan Nazaret,
In the sixth month, the angel Gabriel was sent from God to a city in Galilee named Nazareth,
27 al virgulino fianĉinigita kun viro, kies nomo estis Jozef, el la domo de David; kaj la nomo de la virgulino estis Maria.
to a virgin engaged to a man whose name was Joseph. He belonged to the house of David, and the virgin's name was Mary.
28 Kaj li venis al ŝi, kaj diris: Saluton al vi la grace favorita, la Eternulo estas kun vi.
He came to her and said, “Greetings, you who are highly favored! The Lord is with you.”
29 Sed ŝi tre maltrankviliĝis ĉe tiu diro, kaj konsideris, kia povas esti tiu saluto.
But she was very confused by his words and she wondered what kind of greeting this could be.
30 Kaj la anĝelo diris al ŝi: Ne timu, Maria; ĉar vi trovis gracon antaŭ Dio.
The angel said to her, “Do not be afraid, Mary, for you have found favor with God.
31 Kaj jen vi gravediĝos en via ventro kaj naskos filon, kaj vi nomos lin JESUO.
See, you will conceive in your womb and bear a son. You will call his name 'Jesus.'
32 Li estos granda, kaj estos nomata Filo de la Plejaltulo; kaj Dio, la Eternulo, donos al li la tronon de lia patro David;
He will be great and will be called the Son of the Most High. The Lord God will give him the throne of his ancestor David.
He will reign over the house of Jacob forever, and there will be no end to his kingdom.” (aiōn g165)
34 Kaj Maria diris al la anĝelo: Kiel estos tio, ĉar mi ne konas viron?
Mary said to the angel, “How will this happen, since I have not slept with any man?”
35 Kaj la anĝelo responde diris al ŝi: La Sankta Spirito venos sur vin, kaj la potenco de la Plejaltulo superombros vin; pro kio ankaŭ la naskotaĵo estos nomata sankta, la Filo de Dio.
The angel answered and said to her, “The Holy Spirit will come upon you, and the power of the Most High will come over you. So the holy one to be born will be called the Son of God.
36 Kaj jen via parencino Elizabeto ankaŭ gravediĝis je filo en sia maljuneco, kaj la nuna monato estas la sesa por ŝi, kiun oni nomis senfrukta.
See, your relative Elizabeth has also conceived a son in her old age. This is the sixth month for her, she who was called barren.
37 Ĉar ĉe Dio nenio estas neebla.
For nothing will be impossible for God.”
38 Kaj Maria diris: Jen la sklavino de la Eternulo; estu al mi laŭ via diro. Kaj la anĝelo foriris de ŝi.
Mary said, “See, I am the female servant of the Lord. Let it be for me according to your message.” Then the angel left her.
39 Kaj en tiuj tagoj Maria leviĝis kaj senprokraste vojaĝis en la montan regionon, en urbon de Judujo;
Then Mary arose in those days and quickly went into the hill country, to a city in Judea.
40 kaj enirinte en la domon de Zeĥarja, ŝi salutis Elizabeton.
She went into the house of Zechariah and greeted Elizabeth.
41 Kaj kiam Elizabeto aŭdis la saluton de Maria, la infaneto eksaltis en ŝia ventro; kaj Elizabeto pleniĝis de la Sankta Spirito,
Now it happened that when Elizabeth heard Mary's greeting, the baby in her womb jumped, and Elizabeth was filled with the Holy Spirit.
42 kaj ŝi levis sian voĉon per laŭta krio, kaj diris: Benata vi estas inter virinoj, kaj benata estas la frukto de via ventro.
She raised her voice and said loudly, “Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb.
43 Kaj pro kio okazas al mi ĉi tio, ke la patrino de mia Sinjoro venas al mi?
Why has it happened to me that the mother of my Lord should come to me?
44 Ĉar jen kiam la voĉo de via saluto venis en miajn orelojn, la infaneto ĝoje eksaltis en mia ventro.
For see, when the sound of your greeting came to my ears, the baby in my womb jumped for joy.
45 Kaj feliĉa estas ŝi, kiu kredis, ĉar plenumiĝos tio, kio estas dirita al ŝi de la Eternulo.
Blessed is she who believed that there would be a fulfillment of the things that were told her from the Lord.”
46 Kaj Maria diris: Mia animo altigas la Eternulon,
Mary said, “My soul praises the Lord,
47 Kaj mia spirito ĝojis en Dio, mia Savanto,
and my spirit has rejoiced in God my savior.
48 Ĉar Li rigardis la humilecon de Sia sklavino; Ĉar jen de nun ĉiuj generacioj nomos min feliĉa.
For he has looked at the low condition of his female servant. For see, from now on all generations will call me blessed.
49 Ĉar la Potenculo faris al mi grandaĵojn, Kaj sankta estas Lia nomo.
For he who is mighty has done great things for me, and his name is holy.
50 Kaj Lia boneco estas por ĉiuj generacioj Al tiuj, kiuj Lin timas.
His mercy lasts from generation to generation for those who fear him.
51 Li montris forton per Sia brako, Li dispelis fierulojn en la penso de ilia koro.
He has displayed strength with his arm; he has scattered those who were proud about the thoughts of their hearts.
52 Li malaltigis potenculojn de iliaj tronoj, Kaj Li altigis humilulojn.
He has thrown down princes from their thrones and he has raised up those of low condition.
53 Malsatulojn Li plenigis per bonaĵo, Kaj riĉulojn Li forsendis malplenaj.
He has filled the hungry with good things, but the rich he has sent away empty.
54 Li helpis Sian servanton Izrael, Memorante Sian korfavoron.
He has given help to Israel his servant, so as to remember to show mercy
(as he said to our fathers) to Abraham and his descendants forever.” (aiōn g165)
56 Kaj Maria loĝis ĉi ŝi tri monatojn, kaj reiris al sia domo.
Mary stayed with Elizabeth about three months and then returned to her house.
57 Kaj venis por Elizabeto la tempo, en kiu ŝi devis naski; kaj ŝi naskis filon.
Now the time had come for Elizabeth to deliver her baby and she gave birth to a son.
58 Kaj ŝiaj najbaroj kaj ŝiaj parencoj aŭdis, ke la Eternulo pligrandigis Sian bonecon al ŝi; kaj ili ĝojis kun ŝi.
Her neighbors and her relatives heard that the Lord had shown his great mercy to her, and they rejoiced with her.
59 Kaj en la oka tago oni venis, por cirkumcidi la infaneton; kaj ili eknomis lin Zeĥarja, laŭ la nomo de lia patro.
Now it happened on the eighth day that they came to circumcise the child. They would have called him “Zechariah,” after the name of his father.
60 Kaj lia patrino responde diris: Tute ne; sed li estos nomata Johano.
But his mother answered and said, “No. He will be called John.”
61 Kaj ili diris al ŝi: El via parencaro estas neniu, kiu estas nomata per tiu nomo.
They said to her, “There is no one among your relatives who is called by this name.”
62 Kaj ili faris signojn al lia patro pri tio, kiel li volas, ke li estu nomata.
They made signs to his father as to how he wanted him to be named.
63 Kaj li petis tabuleton, kaj skribis jene: Lia nomo estas Johano. Kaj ĉiuj miris.
His father asked for a writing tablet and wrote, “His name is John.” They all were astonished at this.
64 Kaj tuj lia buŝo malfermiĝis, kaj lia lango liberiĝis; kaj li parolis, glorante Dion.
Immediately his mouth was opened and his tongue was freed. He spoke and praised God.
65 Kaj timo venis sur ĉiujn, kiuj loĝis ĉirkaŭ ili, kaj tra la tuta monta regiono de Judujo disvastiĝis rakonto pri ĉio tio.
Fear came on all who lived around them. All these matters were spread throughout all the hill country of Judea.
66 Kaj ĉiuj aŭdantoj konservis tion en sia koro, dirante: Kia do estos ĉi tiu knabeto? Ĉar la mano de la Eternulo estis kun li.
All who heard them stored them in their hearts, saying, “What then will this child become?” For the hand of the Lord was with him.
67 Kaj lia patro Zeĥarja pleniĝis de la Sankta Spirito, kaj profetis, dirante:
His father Zechariah was filled with the Holy Spirit and prophesied, saying,
68 Benata estu la Eternulo, la Dio de Izrael, Ĉar Li vizitis Sian popolon kaj faris por ili elaĉeton,
“Praised be the Lord, the God of Israel, for he has come to help and he has accomplished redemption for his people.
69 Kaj levis kornon de savo por ni En la domo de Sia servanto David,
He has raised up a horn of salvation for us in the house of his servant David
70 Kiel Li parolis per la buŝo de Siaj sanktaj profetoj, de post la komenco de la mondo, (aiōn g165)
(as he spoke by the mouth of his holy prophets from long ago), (aiōn g165)
71 Savadon el niaj malamikoj kaj el la mano de ĉiuj niaj malamantoj;
salvation from our enemies and from the hand of all who hate us.
72 Por montri Sian bonecon ĉe niaj patroj, Kaj por memori Sian sanktan interligon;
He will do this to show mercy to our fathers and to remember his holy covenant,
73 La ĵuron, kiun Li ĵuris al nia patro Abraham;
the oath that he spoke to Abraham our father.
74 Ke Li donos al ni, ke, liberigite el la mano de niaj malamikoj, Ni servu Lin sentime,
He swore to grant to us that we, having been delivered out of the hand of our enemies, would serve him without fear,
75 En sankteco kaj justeco antaŭ Li ĉiujn niajn tagojn.
in holiness and righteousness before him all our days.
76 Kaj vi, infano, estos nomata profeto de la Plejaltulo, Ĉar vi iros antaŭ la vizaĝo de la Sinjoro, por pretigi liajn vojojn,
Yes, and you, child, will be called a prophet of the Most High, for you will go before the face of the Lord to prepare his paths, to prepare people for his coming,
77 Por doni al lia popolo scion de savo En la pardonado de iliaj pekoj,
to give knowledge of salvation to his people by the forgiveness of their sins.
78 Pro la kompata koro de nia Dio, Per kiu nin vizitis la sunleviĝo de supre,
This will happen because of the tender mercy of our God, because of which the sunrise from on high will come to help us,
79 Por lumi sur tiujn, kiuj sidas en mallumo kaj en la ombro de morto, Por gvidi niajn piedojn en la vojojn de paco.
to shine on those who sit in darkness and in the shadow of death. He will do this to guide our feet into the path of peace.”
80 Kaj kreskis la infano kaj fortiĝis en spirito, kaj estis en la dezertoj ĝis la tago de sia ekmontriĝo al Izrael.
Now the child grew and became strong in spirit, and he was in the wilderness until the day of his public appearance to Israel.
