Luko 1
1 Ĉar multaj jam entreprenis aranĝi historion pri la faktoj, kiuj estas konstatitaj inter ni,
Since many have undertaken to set in order a narrative concerning those matters which have been fulfilled among us,
2 kiel ilin transdonis al ni tiuj, kiuj de la komenco vidis mem kaj estis administrantoj de la vorto,
even as those who from the beginning were eyewitnesses and servants of the word delivered them to us,
3 ŝajnis bone ankaŭ al mi, esplorinta ĉion atente de la komenco, skribi en ordo al vi, plej eminenta Teofilo,
it seemed good to me also, having traced the course of all things accurately from the first, to write to you in order, most excellent Theophilus;
4 por ke vi povu scii la certecon pri la aferoj, pri kiuj vi estas instruita.
that you might know the certainty concerning the things in which you were instructed.
5 En la tagoj de Herodo, reĝo de Judujo, estis pastro nomata Zeĥarja, el la deĵora grupo de Abija; kaj li havis edzinon el la filinoj de Aaron, kaj ŝia nomo estis Elizabeto.
There was in the days of Herod, the king of Judea, a certain priest named Zacharias, of the priestly division of Abijah. He had a wife of the daughters of Aaron, and her name was Elizabeth.
6 Kaj ambaŭ estis justaj antaŭ Dio, irantaj laŭ ĉiuj ordonoj kaj instruoj de la Eternulo sen riproĉo.
They were both righteous before God, walking blamelessly in all the commandments and ordinances of the Lord.
7 Kaj ili ne havis infanon, ĉar Elizabeto estis senfrukta, kaj ili ambaŭ estis en profunda aĝo.
But they had no child, because Elizabeth was barren, and they both were well advanced in years.
8 Kaj dum li plenumis sian pastradon antaŭ Dio en la vico de sia grupo,
Now while he executed the priest’s office before God in the order of his division
9 laŭ la kutimo de la pastra ofico estis lia loto eniri en la sanktejon de la Eternulo kaj incensadi.
according to the custom of the priest’s office, his lot was to enter into the temple of the Lord and burn incense.
10 Kaj la tuta amaso de la popolo preĝis ekstere dum la horo de la incensado.
The whole multitude of the people were praying outside at the hour of incense.
11 Kaj aperis antaŭ li anĝelo de la Eternulo, staranta dekstre de la altaro de incensado.
An angel of the Lord appeared to him, standing on the right side of the altar of incense.
12 Kaj Zeĥarja maltrankviliĝis, kiam li vidis lin, kaj sur lin falis timo.
Zacharias was troubled when he saw him, and fear fell upon him.
13 Sed la anĝelo diris al li: Ne timu, Zeĥarja; ĉar via preĝo estas aŭdita, kaj via edzino Elizabeto naskos al vi filon, kaj vi donos al li la nomon Johano.
But the angel said to him, “Do not be afraid, Zacharias, because your request has been heard. Your wife, Elizabeth, will bear you a son, and you shall call his name John.
14 Kaj vi havos ĝojon kaj feliĉon, kaj multaj ĝojos pro lia naskiĝo.
You will have joy and gladness, and many will rejoice at his birth.
15 Ĉar li estos granda antaŭ la Sinjoro, kaj li ne trinkos vinon nek ebriigaĵon; kaj li estos plena de la Sankta Spirito jam de la ventro de sia patrino.
For he will be great in the sight of the Lord, and he will drink no wine nor strong drink. He will be filled with the Holy Spirit, even from his mother’s womb.
16 Kaj multajn el la filoj de Izrael li turnos al la Eternulo, ilia Dio.
He will turn many of the children of Israel to the Lord their God.
17 Kaj li iros antaŭ Lia vizaĝo en la spirito kaj potenco de Elija, por turni la korojn de la patroj al la infanoj kaj la malobeemajn al la saĝeco de la justuloj, por pretigi por la Sinjoro popolon preparitan.
He will go before him in the spirit and power of Elijah, ‘to turn the hearts of the fathers to the children,’ and the disobedient to the wisdom of the just; to prepare a people prepared for the Lord.”
18 Kaj Zeĥarja diris al la anĝelo: Per kio mi scios tion? ĉar mi estas maljunulo, kaj mia edzino havas profundan aĝon.
Zacharias said to the angel, “How can I be sure of this? For I am an old man, and my wife is well advanced in years.”
19 Kaj la anĝelo responde diris al li: Mi estas Gabriel, kiu staras antaŭ Dio; kaj mi estas sendita, por paroli al vi kaj fari al vi tiun bonan sciigon.
The angel answered him, “I am Gabriel, who stands in the presence of God. I was sent to speak to you and to bring you this good news.
20 Kaj jen vi silentos kaj estos ne kapabla paroli, ĝis la tago, kiam tio okazos, ĉar vi ne kredis miajn vortojn, kiuj plenumiĝos siatempe.
Behold, you will be silent and not able to speak until the day that these things will happen, because you did not believe my words, which will be fulfilled in their proper time.”
21 Kaj la popolo atendis Zeĥarjan, kaj miris pro lia restado en la sanktejo.
The people were waiting for Zacharias, and they marveled that he delayed in the temple.
22 Kaj kiam li elvenis, li ne povis paroli al ili; kaj ili eksciis, ke li vidis vizion en la sanktejo; kaj li faradis signojn al ili, kaj restis muta.
When he came out, he could not speak to them. They perceived that he had seen a vision in the temple. He continued making signs to them, and remained mute.
23 Kaj kiam finiĝis la tagoj de lia pastrado, li foriris en sian domon.
When the days of his service were fulfilled, he departed to his house.
24 Kaj post tiuj tagoj lia edzino Elizabeto gravediĝis, kaj kaŝis sin kvin monatojn, dirante:
After these days Elizabeth his wife conceived, and she hid herself five months, saying,
25 Tiamaniere agis la Eternulo rilate al mi en la tagoj, kiam Li favore rigardis min, por forpreni mian riproĉon inter homoj.
“Thus has the Lord done to me in the days in which he looked at me, to take away my reproach among men.”
26 Kaj en la sesa monato la anĝelo Gabriel estis sendita de Dio en urbon de Galileo, nomatan Nazaret,
Now in the sixth month, the angel Gabriel was sent from God to a city of Galilee named Nazareth,
27 al virgulino fianĉinigita kun viro, kies nomo estis Jozef, el la domo de David; kaj la nomo de la virgulino estis Maria.
to a virgin pledged to be married to a man whose name was Joseph, of David’s house. The virgin’s name was Mary.
28 Kaj li venis al ŝi, kaj diris: Saluton al vi la grace favorita, la Eternulo estas kun vi.
Having come in, the angel said to her, “Rejoice, you highly favored one! The Lord is with you. Blessed are you among women!”
29 Sed ŝi tre maltrankviliĝis ĉe tiu diro, kaj konsideris, kia povas esti tiu saluto.
But when she saw him, she was greatly troubled at the saying, and considered what kind of salutation this might be.
30 Kaj la anĝelo diris al ŝi: Ne timu, Maria; ĉar vi trovis gracon antaŭ Dio.
The angel said to her, “Do not be afraid, Mary, for you have found favor with God.
31 Kaj jen vi gravediĝos en via ventro kaj naskos filon, kaj vi nomos lin JESUO.
Behold, you will conceive in your womb and give birth to a son, and shall name him ‘Jesus.’
32 Li estos granda, kaj estos nomata Filo de la Plejaltulo; kaj Dio, la Eternulo, donos al li la tronon de lia patro David;
He will be great and will be called the Son of the Most High. The Lord God will give him the throne of his father David,
and he will reign over the house of Jacob for the ages (aiōn g165). There will be no end to his Kingdom."
34 Kaj Maria diris al la anĝelo: Kiel estos tio, ĉar mi ne konas viron?
Mary said to the angel, “How can this be, seeing I am a virgin?”
35 Kaj la anĝelo responde diris al ŝi: La Sankta Spirito venos sur vin, kaj la potenco de la Plejaltulo superombros vin; pro kio ankaŭ la naskotaĵo estos nomata sankta, la Filo de Dio.
The angel answered her, “The Holy Spirit will come on you, and the power of the Most High will overshadow you. Therefore also the holy one who is born from you will be called the Son of God.
36 Kaj jen via parencino Elizabeto ankaŭ gravediĝis je filo en sia maljuneco, kaj la nuna monato estas la sesa por ŝi, kiun oni nomis senfrukta.
Behold, Elizabeth your relative also has conceived a son in her old age; and this is the sixth month with her who was called barren.
37 Ĉar ĉe Dio nenio estas neebla.
For nothing spoken by God is impossible.”
38 Kaj Maria diris: Jen la sklavino de la Eternulo; estu al mi laŭ via diro. Kaj la anĝelo foriris de ŝi.
Mary said, “Behold, the servant of the Lord; let it be done to me according to your word.” Then the angel departed from her.
39 Kaj en tiuj tagoj Maria leviĝis kaj senprokraste vojaĝis en la montan regionon, en urbon de Judujo;
Mary arose in those days and went into the hill country with haste, into a city of Judah,
40 kaj enirinte en la domon de Zeĥarja, ŝi salutis Elizabeton.
and entered into the house of Zacharias and greeted Elizabeth.
41 Kaj kiam Elizabeto aŭdis la saluton de Maria, la infaneto eksaltis en ŝia ventro; kaj Elizabeto pleniĝis de la Sankta Spirito,
When Elizabeth heard Mary’s greeting, the baby leaped in her womb; and Elizabeth was filled with the Holy Spirit.
42 kaj ŝi levis sian voĉon per laŭta krio, kaj diris: Benata vi estas inter virinoj, kaj benata estas la frukto de via ventro.
She called out with a loud voice and said, “Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb!
43 Kaj pro kio okazas al mi ĉi tio, ke la patrino de mia Sinjoro venas al mi?
Why am I so favored, that the mother of my Lord should come to me?
44 Ĉar jen kiam la voĉo de via saluto venis en miajn orelojn, la infaneto ĝoje eksaltis en mia ventro.
For behold, when the voice of your greeting came into my ears, the baby leaped in my womb for joy!
45 Kaj feliĉa estas ŝi, kiu kredis, ĉar plenumiĝos tio, kio estas dirita al ŝi de la Eternulo.
Blessed is she who believed, for there will be a fulfillment of the things which have been spoken to her from the Lord!”
46 Kaj Maria diris: Mia animo altigas la Eternulon,
Mary said, “My soul magnifies the Lord.
47 Kaj mia spirito ĝojis en Dio, mia Savanto,
My spirit has rejoiced in God my Savior,
48 Ĉar Li rigardis la humilecon de Sia sklavino; Ĉar jen de nun ĉiuj generacioj nomos min feliĉa.
for he has looked at the humble state of his servant. For behold, from now on, all generations will call me blessed.
49 Ĉar la Potenculo faris al mi grandaĵojn, Kaj sankta estas Lia nomo.
For he who is mighty has done great things for me. Holy is his name.
50 Kaj Lia boneco estas por ĉiuj generacioj Al tiuj, kiuj Lin timas.
His mercy is for generations and generations on those who fear him.
51 Li montris forton per Sia brako, Li dispelis fierulojn en la penso de ilia koro.
He has shown strength with his arm. He has scattered the proud in the imagination of their hearts.
52 Li malaltigis potenculojn de iliaj tronoj, Kaj Li altigis humilulojn.
He has put down princes from their thrones, and has exalted the lowly.
53 Malsatulojn Li plenigis per bonaĵo, Kaj riĉulojn Li forsendis malplenaj.
He has filled the hungry with good things. He has sent the rich away empty.
54 Li helpis Sian servanton Izrael, Memorante Sian korfavoron.
He has given help to Israel, his servant, that he might remember mercy,
as he spoke to our fathers, to Abraham and his offspring for the age (aiōn g165)."
56 Kaj Maria loĝis ĉi ŝi tri monatojn, kaj reiris al sia domo.
Mary stayed with her about three months, and then returned to her house.
57 Kaj venis por Elizabeto la tempo, en kiu ŝi devis naski; kaj ŝi naskis filon.
Now the time that Elizabeth should give birth was fulfilled, and she gave birth to a son.
58 Kaj ŝiaj najbaroj kaj ŝiaj parencoj aŭdis, ke la Eternulo pligrandigis Sian bonecon al ŝi; kaj ili ĝojis kun ŝi.
Her neighbors and her relatives heard that the Lord had magnified his mercy toward her, and they rejoiced with her.
59 Kaj en la oka tago oni venis, por cirkumcidi la infaneton; kaj ili eknomis lin Zeĥarja, laŭ la nomo de lia patro.
On the eighth day, they came to circumcise the child; and they would have called him Zacharias, after the name of his father.
60 Kaj lia patrino responde diris: Tute ne; sed li estos nomata Johano.
His mother answered, “Not so; but he will be called John.”
61 Kaj ili diris al ŝi: El via parencaro estas neniu, kiu estas nomata per tiu nomo.
They said to her, “There is no one among your relatives who is called by this name.”
62 Kaj ili faris signojn al lia patro pri tio, kiel li volas, ke li estu nomata.
They made signs to his father, what he would have him called.
63 Kaj li petis tabuleton, kaj skribis jene: Lia nomo estas Johano. Kaj ĉiuj miris.
He asked for a writing tablet, and wrote, “His name is John.” They all marveled.
64 Kaj tuj lia buŝo malfermiĝis, kaj lia lango liberiĝis; kaj li parolis, glorante Dion.
His mouth was opened immediately and his tongue freed, and he spoke, blessing God.
65 Kaj timo venis sur ĉiujn, kiuj loĝis ĉirkaŭ ili, kaj tra la tuta monta regiono de Judujo disvastiĝis rakonto pri ĉio tio.
Fear came on all who lived around them, and all these sayings were talked about throughout all the hill country of Judea.
66 Kaj ĉiuj aŭdantoj konservis tion en sia koro, dirante: Kia do estos ĉi tiu knabeto? Ĉar la mano de la Eternulo estis kun li.
All who heard them laid them up in their heart, saying, “What then will this child be?” The hand of the Lord was with him.
67 Kaj lia patro Zeĥarja pleniĝis de la Sankta Spirito, kaj profetis, dirante:
His father Zacharias was filled with the Holy Spirit, and prophesied, saying,
68 Benata estu la Eternulo, la Dio de Izrael, Ĉar Li vizitis Sian popolon kaj faris por ili elaĉeton,
“Blessed be the Lord, the God of Israel, for he has visited and redeemed his people;
69 Kaj levis kornon de savo por ni En la domo de Sia servanto David,
and has raised up a horn of salvation for us in the house of his servant David
70 Kiel Li parolis per la buŝo de Siaj sanktaj profetoj, de post la komenco de la mondo, (aiōn g165)
(as he spoke by the mouth of his holy prophets who have been from the age (aiōn g165)),
71 Savadon el niaj malamikoj kaj el la mano de ĉiuj niaj malamantoj;
salvation from our enemies and from the hand of all who hate us;
72 Por montri Sian bonecon ĉe niaj patroj, Kaj por memori Sian sanktan interligon;
to show mercy toward our fathers, to remember his holy covenant,
73 La ĵuron, kiun Li ĵuris al nia patro Abraham;
the oath which he swore to Abraham our father,
74 Ke Li donos al ni, ke, liberigite el la mano de niaj malamikoj, Ni servu Lin sentime,
to grant to us that we, being delivered out of the hand of our enemies, should serve him without fear,
75 En sankteco kaj justeco antaŭ Li ĉiujn niajn tagojn.
in holiness and righteousness before him all the days of our life.
76 Kaj vi, infano, estos nomata profeto de la Plejaltulo, Ĉar vi iros antaŭ la vizaĝo de la Sinjoro, por pretigi liajn vojojn,
And you, child, will be called a prophet of the Most High; for you will go before the face of the Lord to prepare his ways,
77 Por doni al lia popolo scion de savo En la pardonado de iliaj pekoj,
to give knowledge of salvation to his people by the remission of their sins,
78 Pro la kompata koro de nia Dio, Per kiu nin vizitis la sunleviĝo de supre,
because of the tender mercy of our God, by which the dawn from on high will visit us,
79 Por lumi sur tiujn, kiuj sidas en mallumo kaj en la ombro de morto, Por gvidi niajn piedojn en la vojojn de paco.
to shine on those who sit in darkness and the shadow of death; to guide our feet into the way of peace.”
80 Kaj kreskis la infano kaj fortiĝis en spirito, kaj estis en la dezertoj ĝis la tago de sia ekmontriĝo al Izrael.
The child was growing and becoming strong in spirit, and was in the desert until the day of his public appearance to Israel.
