Proverbs 6
1 My son! if thou hast been surety for thy friend, Hast stricken for a stranger thy hand,
Synu mój, jeśli poręczyłeś za swego bliźniego i dałeś porękę za obcego;
2 Hast been snared with sayings of thy mouth, Hast been captured with sayings of thy mouth,
Związałeś się słowami ust twoich, schwytany jesteś mową twoich ust.
3 Do this now, my son, and be delivered, For thou hast come into the hand of thy friend. Go, trample on thyself, and strengthen thy friend,
Uczyń więc tak, synu mój, uwolnij się, gdy wpadłeś w ręce swego bliźniego; idź, upokórz się i nalegaj na twego bliźniego.
4 Give not sleep to thine eyes, And slumber to thine eyelids,
Nie daj snu swoim oczom i nie pozwól powiekom drzemać.
5 Be delivered as a roe from the hand, And as a bird from the hand of a fowler.
Uwolnij się jak sarna z rąk [myśliwego] i jak ptak z ręki ptasznika.
6 Go unto the ant, O slothful one, See her ways and be wise;
Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej drogom i bądź mądry;
7 Which hath not captain, overseer, and ruler,
Chociaż nie ma ona wodza ani przełożonego, ani pana;
8 She doth prepare in summer her bread, She hath gathered in harvest her food.
To w lecie przygotowuje swój pokarm i gromadzi w żniwa swą żywność.
9 Till when, O slothful one, dost thou lie? When dost thou arise from thy sleep?
Jak długo będziesz leżał, leniwcze? Kiedy wstaniesz ze swego snu?
10 A little sleep, a little slumber, A little clasping of the hands to rest,
Jeszcze trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć;
11 And thy poverty hath come as a traveller, And thy want as an armed man.
A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny i twój niedostatek jak mąż uzbrojony.
12 A man of worthlessness, a man of iniquity, Walking [with] perverseness of mouth,
Człowiek nikczemny i niegodziwy chodzi z przewrotnością na ustach;
13 Winking with his eyes, speaking with his feet, Directing with his fingers,
Mruga swymi oczyma, mówi swymi nogami, wskazuje swymi palcami;
14 Frowardness [is] in his heart, devising evil at all times, Contentions he sendeth forth.
Przewrotność [jest] w jego sercu, stale knuje zło [i] sieje niezgodę.
15 Therefore suddenly cometh his calamity, Instantly he is broken — and no healing.
Dlatego nagle spadnie na niego nieszczęście; nagle zostanie złamany i pozbawiony ratunku.
16 These six hath Jehovah hated, Yea, seven [are] abominations to His soul.
Jest sześć rzeczy, których nienawidzi PAN, siedem budzi w nim odrazę:
17 Eyes high — tongues false — And hands shedding innocent blood —
Wyniosłe oczy, kłamliwy język i ręce, które przelewają krew niewinną;
18 A heart devising thoughts of vanity — Feet hasting to run to evil —
Serce, które knuje złe myśli; nogi, które spiesznie biegną do zła;
19 A false witness [who] doth breathe out lies — And one sending forth contentions between brethren.
Fałszywy świadek, który mówi kłamstwa, i ten, który sieje niezgodę między braćmi.
20 Keep, my son, the command of thy father, And leave not the law of thy mother.
Synu mój, strzeż przykazania twego ojca i nie odrzucaj prawa twojej matki.
21 Bind them on thy heart continually, Tie them on thy neck.
Przywiąż je na zawsze do serca twego i zawieś je sobie na szyi.
22 In thy going up and down, it leadeth thee, In thy lying down, it watcheth over thee, And thou hast awaked — it talketh [with] thee.
Gdy będziesz chodził, poprowadzi cię; gdy zaśniesz, strzec cię będzie, a gdy się obudzisz, będzie mówić do ciebie;
23 For a lamp [is] the command, And the law a light, And a way of life [are] reproofs of instruction,
Bo przykazanie [jest] pochodnią, prawo światłością, a upomnienia do karności są drogą życia;
24 To preserve thee from an evil woman, From the flattery of the tongue of a strange woman.
Aby cię strzegły przed złą kobietą [i] przed gładkim językiem obcej kobiety.
25 Desire not her beauty in thy heart, And let her not take thee with her eyelids.
Nie pożądaj w twoim sercu jej piękności i niech cię nie łowi swymi powiekami.
26 For a harlot consumeth unto a cake of bread, And an adulteress the precious soul hunteth.
Bo dla kobiety nierządnej [zubożeje człowiek] o kawałek chleba, a żona cudzołożna czyha na cenne życie.
27 Doth a man take fire into his bosom, And are his garments not burnt?
Czy może ktoś wziąć ogień w zanadrze, a jego szaty się nie spalą?
28 Doth a man walk on the hot coals, And are his feet not scorched?
Czy może ktoś chodzić po rozżarzonych węglach, a jego nogi się nie poparzą?
29 So [is] he who hath gone in unto the wife of his neighbour, None who doth touch her is innocent.
Tak ten, kto wchodzi do żony swego bliźniego; ktokolwiek ją dotknie, nie będzie bez winy.
30 They do not despise the thief, When he stealeth to fill his soul when he is hungry,
Nie pogardza się złodziejem, jeśli kradnie, by nasycić swoją duszę, będąc głodnym;
31 And being found he repayeth sevenfold, All the substance of his house he giveth.
Ale [jeśli] go złapią, zwróci siedmiokrotnie [albo] odda cały dobytek swego domu.
32 He who committeth adultery [with] a woman lacketh heart, He is destroying his soul who doth it.
Lecz kto cudzołoży z kobietą, jest pozbawiony rozsądku; kto tak robi, gubi swoją duszę.
33 A stroke and shame he doth find, And his reproach is not wiped away,
Znajdzie chłostę i wstyd, a jego hańba nie będzie zmazana.
34 For jealousy [is] the fury of a man, And he doth not spare in a day of vengeance.
Bo zazdrość rozpala gniew mężczyzny i nie będzie pobłażał w dniu zemsty.
35 He accepteth not the appearance of any atonement, Yea, he doth not consent, Though thou dost multiply bribes!
Nie będzie miał względu na żaden okup i nie przyjmie darów, choćbyś najwięcej mu dawał.
