Proverbs 3
1 My son! my law forget not, And my commands let thy heart keep,
Synu mój, nie zapominaj mego prawa, a niech twoje serce strzeże moich przykazań;
2 For length of days and years, Life and peace they do add to thee.
Bo przyniosą ci długie dni i lata życia oraz pokoju.
3 Let not kindness and truth forsake thee, Bind them on thy neck, Write them on the tablet of thy heart,
Niech cię nie opuszczają miłosierdzie i prawda, przywiąż je do swojej szyi, wypisz je na tablicy swojego serca.
4 And find grace and good understanding In the eyes of God and man.
Wtedy znajdziesz łaskę i uznanie w oczach Boga i ludzi.
5 Trust unto Jehovah with all thy heart, And unto thine own understanding lean not.
Ufaj PANU z całego swego serca i nie polegaj na swoim rozumie.
6 In all thy ways know thou Him, And He doth make straight thy paths.
Zważaj na niego we wszystkich swoich drogach, a on będzie prostować twoje ścieżki.
7 Be not wise in thine own eyes, Fear Jehovah, and turn aside from evil.
Nie bądź mądrym we własnych oczach, [ale] bój się PANA i odstąp od zła.
8 Healing it is to thy navel, And moistening to thy bones.
[To] da twemu ciału zdrowie i pokrzepienie twoim kościom.
9 Honour Jehovah from thy substance, And from the beginning of all thine increase;
Czcij PANA swoim majątkiem i pierwocinami wszystkich twoich dochodów.
10 And filled are thy barns [with] plenty, And [with] new wine thy presses break forth.
A twoje spichrze będą napełnione dostatkiem i twoje prasy będą przelewać się od nowego wina.
11 Chastisement of Jehovah, my son, despise not, And be not vexed with His reproof,
Synu mój, nie gardź karceniem PANA i nie zniechęcaj się jego upomnieniem.
12 For whom Jehovah loveth He reproveth, Even as a father the son He is pleased with.
Bo kogo PAN miłuje, tego karze, jak ojciec syna, [którego] kocha.
13 O the happiness of a man [who] hath found wisdom, And of a man [who] bringeth forth understanding.
Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który nabiera rozumu;
14 For better [is] her merchandise Than the merchandise of silver, And than gold — her increase.
Gdyż jego nabycie jest lepsze niż nabycie srebra, jego zdobycie [bardziej pożyteczne] niż złoto.
15 Precious she [is] above rubies, And all thy pleasures are not comparable to her.
Jest droższa nad perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
16 Length of days [is] in her right hand, In her left [are] wealth and honour.
Długie dni są w jej prawej ręce, a w lewej bogactwa i chwała.
17 Her ways [are] ways of pleasantness, And all her paths [are] peace.
Jej drogi są drogami rozkoszy i wszystkie jej ścieżki spokojne.
18 A tree of life she [is] to those laying hold on her, And whoso is retaining her [is] happy.
Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej chwycą; a ci, którzy się jej trzymają, są błogosławieni.
19 Jehovah by wisdom did found the earth, He prepared the heavens by understanding.
PAN ugruntował ziemię mądrością, a niebiosa umocnił rozumem.
20 By His knowledge depths have been rent, And clouds do drop dew.
Dzięki jego wiedzy rozstąpiły się głębiny, a obłoki spuszczają rosę.
21 My son! let them not turn from thine eyes, Keep thou wisdom and thoughtfulness,
Synu mój, niech [one] ci [z] oczu nie schodzą; strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
22 And they are life to thy soul, and grace to thy neck.
A będą życiem twojej duszy i ozdobą twojej szyi.
23 Then thou goest thy way confidently, And thy foot doth not stumble.
Wtedy będziesz bezpiecznie chodził swoją drogą, a noga twoja się nie potknie.
24 If thou liest down, thou art not afraid, Yea, thou hast lain down, And sweet hath been thy sleep.
Gdy się położysz, nie będziesz się lękał; a gdy zaśniesz, twój sen będzie przyjemny.
25 Be not afraid of sudden fear, And of the desolation of the wicked when it cometh.
Nie lękaj się nagłego strachu ani spustoszenia niegodziwych, gdy przyjdzie.
26 For Jehovah is at thy side, And He hath kept thy foot from capture.
PAN bowiem będzie twoją ufnością i twojej nogi będzie strzegł od sideł.
27 Withhold not good from its owners, When thy hand [is] toward God to do [it].
Nie wzbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy stać cię na to, aby [dobrze] czynić.
28 Say not thou to thy friend, 'Go, and return, and to-morrow I give,' And substance with thee.
Nie mów bliźniemu: Idź i przyjdź znowu, dam ci jutro, gdy masz to u siebie.
29 Devise not against thy neighbour evil, And he sitting confidently with thee.
Nie knuj zła przeciwko swemu bliźniemu, gdy spokojnie mieszka obok ciebie.
30 Strive not with a man without cause, If he have not done thee evil.
Nie spieraj się z człowiekiem bez przyczyny, jeśli ci nic złego nie wyrządził.
31 Be not envious of a man of violence, Nor fix thou on any of his ways.
Nie zazdrość ciemięzcy i nie wybieraj żadnej z jego dróg.
32 For an abomination to Jehovah [is] the perverted, And with the upright [is] His secret counsel.
Przewrotny bowiem budzi w PANU odrazę, ale jego tajemnica [jest] z prawymi.
33 The curse of Jehovah [is] in the house of the wicked. And the habitation of the righteous He blesseth.
Przekleństwo PANA [jest] w domu niegodziwego, lecz [PAN] błogosławi mieszkanie sprawiedliwych.
34 If the scorners He doth scorn, Yet to the humble He doth give grace.
On szydzi z szyderców, ale daje łaskę pokornym.
35 Honour do the wise inherit, And fools are bearing away shame!
Mądrzy odziedziczą chwałę, a głupi poniosą hańbę.
