Proverbs 1
1 The proverbs of Solomon, the son of David, king of Israel:
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: |
2 to know wisdom and instruction; to discern the words of understanding;
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. |
3 to receive instruction in wise dealing, in righteousness, justice, and equity;
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. |
4 to give prudence to the simple, knowledge and discretion to the young man—
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. |
5 that the wise man may hear, and increase in learning; that the man of understanding may attain to sound counsel;
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. |
6 to understand a proverb and parables, the words and riddles of the wise.
7 The fear of the LORD is the beginning of knowledge, but the foolish despise wisdom and instruction.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. |
8 My son, listen to your father’s instruction, and don’t forsake your mother’s teaching;
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، |
9 for they will be a garland to grace your head, and chains around your neck.
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. |
10 My son, if sinners entice you, don’t consent.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. |
11 If they say, “Come with us. Let’s lie in wait for blood. Let’s lurk secretly for the innocent without cause.
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم |
12 Let’s swallow them up alive like Sheol, and whole, like those who go down into the pit. (Sheol h7585)
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) |
13 We’ll find all valuable wealth. We’ll fill our houses with plunder.
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ |
14 You shall cast your lot among us. We’ll all have one purse”—
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» |
15 my son, don’t walk on the path with them. Keep your foot from their path,
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ |
16 for their feet run to evil. They hurry to shed blood.
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. |
17 For the net is spread in vain in the sight of any bird;
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. |
18 but these lay in wait for their own blood. They lurk secretly for their own lives.
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. |
19 So are the ways of everyone who is greedy for gain. It takes away the life of its owners.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. |
20 Wisdom calls aloud in the street. She utters her voice in the public squares.
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. |
21 She calls at the head of noisy places. At the entrance of the city gates, she utters her words:
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: |
22 “How long, you simple ones, will you love simplicity? How long will mockers delight themselves in mockery, and fools hate knowledge?
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ |
23 Turn at my reproof. Behold, I will pour out my spirit on you. I will make known my words to you.
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. |
24 Because I have called, and you have refused; I have stretched out my hand, and no one has paid attention;
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. |
25 but you have ignored all my counsel, and wanted none of my reproof;
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. |
26 I also will laugh at your disaster. I will mock when calamity overtakes you,
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، |
27 when calamity overtakes you like a storm, when your disaster comes on like a whirlwind, when distress and anguish come on you.
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. |
28 Then they will call on me, but I will not answer. They will seek me diligently, but they will not find me,
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ |
29 because they hated knowledge, and didn’t choose the fear of the LORD.
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. |
30 They wanted none of my counsel. They despised all my reproof.
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. |
31 Therefore they will eat of the fruit of their own way, and be filled with their own schemes.
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. |
32 For the backsliding of the simple will kill them. The careless ease of fools will destroy them.
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. |
33 But whoever listens to me will dwell securely, and will be at ease, without fear of harm.”
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» |
