Ezekiel 18
1 The LORD’s word came to me again, saying,
Ang pulong ni Jehova midangat kanako pag-usab, nga nagaingon:
2 “What do you mean, that you use this proverb concerning Eretz-Israel, saying, ‘The fathers have eaten sour grapes, and the children’s teeth are set on edge’?
Unsay buot ipasabut ninyo, nga kamo nagagamit man niini nga sanglitanan mahatungod sa yuta sa Israel, nga nagaingon: Ang mga amahan nakakaon sa mga maaslom nga parras, ug ang mga ngipon sa mga anak maoy mibati sa kangilo?
3 “As I live,” says the Lord GOD, “you shall not use this proverb any more in Israel.
Ingon nga ako buhi, nagaingon ang Ginoong Jehova, dili na kamo makabaton ug lain nga higayon sa paggamit niini nga sanglitanan diha sa Israel.
4 Behold, all souls are mine; as the soul of the father, so also the soul of the son is mine. The soul who sins, he shall die.
Ania karon, ang tanang mga kalag ako man, ingon man ang kalag sa amahan, ingon man usab ang kalag sa anak nga lalake ako man: ang kalag nga makasala, kini mamatay.
5 “But if a man is just, and does that which is lawful and right,
Apan kong ang tawo matarung man, ug magabuhat nianang subay sa balaod ug matul-id.
6 and has not eaten on the mountains, hasn’t lifted up his eyes to the idols of the house of Israel, hasn’t defiled his neighbor’s wife, hasn’t come near a woman in her impurity,
Ug wala makakaon sa ibabaw sa kabukiran, lni makayahat sa iyang mga mata ngadto sa mga dios-dios sa balay sa Israel, ni makahugaw sa asawa sa iyang isigkatawo, ni makaduol sa usa ka babaye nga anaa pa sa iyang kinaiya nga binulan,
7 and has not wronged any, but has restored to the debtor his pledge, has taken nothing by robbery, has given his bread to the hungry, and has covered the naked with a garment;
Ug wala makapanlupig kang bisan kinsa, kondili nag-uli sa utangan sa iyang prenda, wala makapangawat sa bisan unsa, naghatag sa iyang tinapay sa gigutom, ug nakapabisti sa mga hubo;
8 he who hasn’t lent to them with interest, hasn’t taken any increase from them, who has withdrawn his hand from iniquity, has executed true justice between man and man,
Siya nga wala makapahulam nga tinungtongan, ni makadawat bisan unsa nga pinatuboan, nga nagpalikay sa iyang kamot gikan sa kasal-anan, nga nagbuhat ug matuod nga justicia sa taliwala sa tawo ug tawo,
9 has walked in my statutes, and has kept my ordinances, to deal truly; he is just, he shall surely live,” says the Lord GOD.
Nga naglakaw sa akong kabalaoran, ug nagtuman sa akong mga tulomanon, sa minatuoray nga pagbuhat; siya matarung, siya sa pagkamatuod mabuhi, nagaingon ang Ginoong Jehova.
10 “If he fathers a son who is a robber who sheds blood, and who does any one of these things,
Kong siya manganak ug lalake nga kawatan, usa ka magpaalagay ug dugo, ug nga nagabuhat sa bisan usa niining mga butanga.
11 or who does not do any of those things but has eaten at the mountain shrines and defiled his neighbor’s wife,
Ug wala magabuhat sa bisan mausa nianang mga katungdanan, kondili nagkaon hinoon sa ibabaw sa kabukiran, ug naghugaw sa asawa sa iyang isigkatawo,
12 has wronged the poor and needy, has taken by robbery, has not restored the pledge, and has lifted up his eyes to the idols, has committed abomination,
Nakapanlupig sa kabus ug hangul, nakapangawat, wala makauli sa gipasalig sa prenda, ug nakayahat sa iyang mga mata ngadto sa mga dios-dios, nakabuhat sa mga dulumtanan,
13 has lent with interest, and has taken increase from the poor, shall he then live? He shall not live. He has done all these abominations. He shall surely die. His blood will be on him.
Nakahatag nga gipatungtongan, ug nakadawat sa gipatubo; nan mabuhi ba diay siya? siya dili mabuhi: siya nakabuhat niining tanan nga mga dulumtanan; siya sa pagkamatuod mamatay; ang iyang dugo anha sa ibabaw niya.
14 “Now, behold, if he fathers a son who sees all his father’s sins which he has done, and fears, and doesn’t do likewise,
Karon, tan-awa, kong siya manganak ug lalake, nga makakita sa tanan nga mga sala sa iyang amahan, nga iyang gihimo, ug magabaton sa kahadlok, ug dili magabuhat sa ingon.
15 who hasn’t eaten on the mountains, hasn’t lifted up his eyes to the idols of the house of Israel, hasn’t defiled his neighbor’s wife,
Nga wala magkaon sa ibabaw sa kabukiran, ni makayahat sa iyang mga mata ngadto sa mga dios-dios sa balay sa Israel, wala maghugaw sa asawa sa iyang isigkatawo,
16 hasn’t wronged any, hasn’t taken anything to pledge, hasn’t taken by robbery, but has given his bread to the hungry, and has covered the naked with a garment;
Ni makapanlupig kang bisan kinsa wala magdawat ug bisan unsa ng pasalig sa prenda, ni makapangawat, kondili naghatag hinoon sa iyang tinapay niadtong gigutom, ug nagpabisti sa mga hubo;
17 who has withdrawn his hand from the poor, who hasn’t received interest or increase, has executed my ordinances, has walked in my statutes; he shall not die for the iniquity of his father. He shall surely live.
Nga nagpalikay sa iyang kamot gikan sa kabus, nga wala magdagat ug tungtong ni tubo, nga nagtuman sa akong mga tulomanon, naglakaw sa akong kabalaoran: siya dili mamatay tungod sa kasal-anan sa iyang amahan, siya sa pagkamatuod mabuhi.
18 As for his father, because he cruelly oppressed, robbed his brother, and did that which is not good among his people, behold, he will die in his iniquity.
Mahatungod sa iyang amahan, kay siya nagdaugdaug man sa dakung kabangis, nangawat sa iyang igsoon, ug nagbuhat nianang dili maayo sa taliwala sa iyang katawohan, ania karon, siya mamatay sa iyang kasal-anan.
19 “Yet you say, ‘Why doesn’t the son bear the iniquity of the father?’ When the son has done that which is lawful and right, and has kept all my statutes, and has done them, he will surely live.
Ngani umingon kamo: Ngano man nga ang anak nga lalake dili magapas-an sa kasal-anan sa amahan? Sa diha nga ang anak nga lalake makabuhat nianang nahasubay sa balaod ug matarung, ug nagbantay sa tanan ko nga kabalaoran, ug nagbuhat niana, siya sa pagkamatuod mabuhi.
20 The soul who sins, he shall die. The son shall not bear the iniquity of the father, neither shall the father bear the iniquity of the son. The righteousness of the righteous shall be on him, and the wickedness of the wicked shall be on him.
Ang kalag nga makasala, kini mamatay: ang anak dili magapas-an sa kasal-anan sa amahan, ni ang amahan magapas-an sa kasal-anan sa anak; ang pagkamatarung sa matarung anha kaniya, ug ang pagkadautan sa dautan anha kaniya.
21 “But if the wicked turns from all his sins that he has committed, and keeps all my statutes, and does that which is lawful and right, he shall surely live. He shall not die.
Apan kong ang dautan motalikod gikan sa tanan niyang mga sala nga iyang nahimo, ug magabantay sa akong tanan nga kabalaoran, ug magabuhat nianang nahasubay sa balaod ug matarung, siya sa pagkamatuod mabuhi, siya dili mamatay.
22 None of his transgressions that he has committed will be remembered against him. In his righteousness that he has done, he shall live.
Walay usa sa iyang mga paglapas nga iyang nahimo nga pagahandumon pa batok kaniya: diha sa iyang pagkamatarung nga iyang nahimo siya mabuhi.
23 Have I any pleasure in the death of the wicked?” says the Lord GOD, “and not rather that he should return from his way, and live?
May kalipay ba ako sa kamatayon sa tawong dautan? nagaingon ang Ginoong Jehova; ug dili magapanghinaut hinoon nga siya mobalik gikan sa iyang dalan, ug mabuhi?
24 “But when the righteous turns away from his righteousness, and commits iniquity, and does according to all the abominations that the wicked man does, should he live? None of his righteous deeds that he has done will be remembered. In his trespass that he has trespassed, and in his sin that he has sinned, in them he shall die.
Apan kong ang matarung motalikod gikan sa iyang pagkamatarung, ug magapakasala ug magabuhat sumala sa tanan nga mga dulumtanan nga gibuhat sa tawo nga dautan, mabuhi ba diay siya? Walay mausa sa iyang mga matarung buhat nga iyang nahimo nga pagahandumon: sa iyang paglapas nga iyang nalapas, ug sa iyang sala nga iyang nahimo, diha niana siya mamatay.
25 “Yet you say, ‘The way of the Lord is not equal.’ Hear now, house of Israel: Is my way not equal? Aren’t your ways unequal?
Bisan pa niana kamo nagaingon: Ang dalan ni Jehova dili magsama. Pamati karon, Oh balay sa Israel: dili ba magsama man ang akong dalan? dili ba maoy wala managsama ang inyong mga dalan?
26 When the righteous man turns away from his righteousness, and commits iniquity, and dies in it, then he dies in his iniquity that he has done.
Sa diha nga ang usa ka tawo nga matarung motalikod gikan sa iyang pagkamatarung ug magapakasala, ug mamatay diha niana; diha sa iyang kasal-anan nga iyang nahimo siya mamatay.
27 Again, when the wicked man turns away from his wickedness that he has committed, and does that which is lawful and right, he will save his soul alive.
Ingon man usab, sa diha nga ang dautang tawo motalikod gikan sa iyang tanang kadautan nga iyang nahimo, ug magabuhat nianang nahasubay sa balaod ug matarung, siya magaluwas sa iyang kalag nga buhi.
28 Because he considers, and turns away from all his transgressions that he has committed, he shall surely live. He shall not die.
Tungod kay siya nagapalandong, ug mitalikod gikan sa tanan niyang kalapasan nga iyang gihimo, siya sa pagkamatuod mabuhi, ug siya dili mamatay.
29 Yet the house of Israel says, ‘The way of the Lord is not fair.’ House of Israel, aren’t my ways fair? Aren’t your ways unfair?
Apan bisan pa niana nagaingon ang balay sa Israel: Ang dalan ni Jehova dili magsama. Oh balay sa Israel, dili ba ang akong mga dalan managsama? dili ba ang inyong mga dalan maoy wala managsama?
30 “Therefore I will judge you, house of Israel, everyone according to his ways,” says the Lord GOD. “Return, and turn yourselves from all your transgressions, so iniquity will not be your ruin.
Busa ako maghukom kanimo, Oh balay sa Israel, ang tagsatagsa sumala sa iyang mga dalan, nagaingon ang Ginoong Jehova: Bumalik kamo kanako ug tumalikod kamo gikan sa tanan ninyong kalapasan; aron ang pagkadautan dili mahimong inyong kalaglagan.
31 Cast away from you all your transgressions in which you have transgressed; and make yourself a new heart and a new spirit. For why will you die, house of Israel?
Isalibay gikan kaninyo ang tanan ninyong kalapasan, diin kamo makasala; ug magbag-o kamo sa kasingkasing ug magbag-o sa espiritu: kay ngano ba nga mamatay kamo, Oh balay sa Israel?
32 For I have no pleasure in the death of him who dies,” says the Lord GOD. “Therefore turn yourselves, and live!
Kay ako walay kalipay sa kamatayon niya nga mamatay, nagaingon ang Ginoong Jehova: busa bumalik kamo, ug mangabuhi.
