Proverbs 15
1 A gentle answer turns away wrath, but a harsh word stirs up anger.
Odpowiedź łagodna uśmierza gniew; ale słowa przykre wzruszają popędliwość.
2 The tongue of the wise commends knowledge, but the mouths of fools gush out folly.
Język mądrych zdobi umiejętność; ale usta głupich wywierają głupstwo.
3 The LORD’s eyes are everywhere, keeping watch on the evil and the good.
Na każdem miejscu oczy Pańskie upatrują złe i dobre.
4 A gentle tongue is a tree of life, but deceit in it crushes the spirit.
Zdrowy język jest drzewo żywota; ale przewrotność z niego jest jako zdruzgotanie od wiatru.
5 A fool despises his father’s correction, but he who heeds reproof shows prudence.
Głupi gardzi karaniem ojca swego; ale kto przyjmuje napomnienie, stanie się ostrożnym.
6 In the house of the righteous is much treasure, but the income of the wicked brings trouble.
W domu sprawiedliwego jest dostatek wielki; ale w dochodach niepobożnego zamięszanie.
7 The lips of the wise spread knowledge; not so with the heart of fools.
Wargi mądrych sieją umiejętność; ale serce głupich nie tak.
8 The sacrifice made by the wicked is an abomination to the LORD, but the prayer of the upright is his delight.
Ofiara niepobożnych jest obrzydliwością Panu; ale modlitwa szczerych podoba mu się.
9 The way of the wicked is an abomination to the LORD, but he loves him who follows after righteousness.
Obrzydliwością Panu jest droga bezbożnego, ale tego, co idzie za sprawiedliwością, miłuje.
10 There is stern discipline for one who forsakes the way. Whoever hates reproof shall die.
Karanie srogie należy temu, co opuszcza drogę; a kto ma w nienawiści karność, umrze.
11 Sheol and Abaddon are before the LORD— how much more then the hearts of the children of men! (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie są przed Panem; jakoż daleko więcej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 A scoffer doesn’t love to be reproved; he will not go to the wise.
Naśmiewca nie miłuje tego, który go karze, ani do mądrych przychodzi.
13 A glad heart makes a cheerful face, but an aching heart breaks the spirit.
Serce wesołe uwesela twarz; ale dla żałości serca duch strapiony bywa.
14 The heart of one who has understanding seeks knowledge, but the mouths of fools feed on folly.
Serce rozumne szuka umiejętności; ale usta głupich karmią się głupstwem
15 All the days of the afflicted are wretched, but one who has a cheerful heart enjoys a continual feast.
Wszystkie dni ubogiego są złe; ale kto jest wesołego serca, ma gody ustawiczne.
16 Better is little, with the fear of the LORD, than great treasure with trouble.
Lepsza jest trocha w bojaźni Pańskiej, niżeli skarb wielki z kłopotem.
17 Better is a dinner of herbs, where love is, than a fattened calf with hatred.
Lepszy jest pokarm z jarzyny, gdzie jest miłość, niżeli z karmnego wołu, gdzie jest nienawiść.
18 A wrathful man stirs up contention, but one who is slow to anger appeases strife.
Mąż gniewliwy wszczyna swary; ale nierychły do gniewu uśmierza zwady.
19 The way of the sluggard is like a thorn patch, but the path of the upright is a highway.
Droga leniwego jest jako płot cierniowy, ale ścieszka szczerych jest równa.
20 A wise son makes a father glad, but a foolish man despises his mother.
Syn mądry uwesela ojca; ale głupi człowiek lekce waży matkę swoję.
21 Folly is joy to one who is void of wisdom, but a man of understanding keeps his way straight.
Głupstwo jest weselem głupiemu, ale człowiek roztropny prostuje drogę swoję.
22 Where there is no counsel, plans fail; but in a multitude of counsellors they are established.
Gdzie niemasz rady, rozsypują się myśli; ale w mnóstwie radców ostoją się.
23 Joy comes to a man with the reply of his mouth. How good is a word at the right time!
Weseli się człowiek z odpowiedzi ust swoich: bo słowo według czasu wyrzeczone, o jako jest dobre!
24 The path of life leads upward for the wise, to keep him from going downward to Sheol. (Sheol h7585)
Drogę żywota rozumny ma ku górze, aby się uchronił piekła głębokiego. (Sheol h7585)
25 The LORD will uproot the house of the proud, but he will keep the widow’s borders intact.
Pan wywróci dom pysznych; ale wdowy granicę utwierdzi.
26 The LORD detests the thoughts of the wicked, but the thoughts of the pure are pleasing.
Myśli złego są obrzydliwością Panu! ale powieści czystych są przyjemne.
27 He who is greedy for gain troubles his own house, but he who hates bribes will live.
Kto chciwie naśladuje łakomstwa, zamięszanie czyni w domu swoim; ale kto ma w nienawiści dary, będzie żył.
28 The heart of the righteous weighs answers, but the mouth of the wicked gushes out evil.
Serce sprawiedliwego przemyśliwa, co ma mówić; ale usta niepobożnych wywierają złe rzeczy.
29 The LORD is far from the wicked, but he hears the prayer of the righteous.
Dalekim jest Pan od niepobożnych; ale modlitwę sprawiedliwych wysłuchiwa.
30 The light of the eyes rejoices the heart. Good news gives health to the bones.
Światłość oczów uwesela serce, a wieść dobra tuczy kości.
31 The ear that listens to reproof lives, and will be at home amongst the wise.
Ucho, które słucha karności żywota, w pośrodku mądrych mieszkać będzie.
32 He who refuses correction despises his own soul, but he who listens to reproof gets understanding.
Kto uchodzi ćwiczenia, zaniedbywa duszy swojej; ale kto przyjmuje karanie, ma rozum.
33 The fear of the LORD teaches wisdom. Before honour is humility.
Bojaźń Pańska jest ćwiczenie się w mądrości, a sławę uprzedza poniżenie.
