Proverbs 15

1 A gentle answer turns away wrath, but a harsh word stirs up anger.

جواب ملایم خشم را فرو می‌نشاند، اما جواب تند آن را بر می‌انگیزاند.

2 The tongue of the wise commends knowledge, but the mouths of fools gush out folly.

از زبان مرد دانا حکمت می‌چکد، اما از دهان آدم نادان حماقت بیرون می‌آید.

3 The LORD’s eyes are everywhere, keeping watch on the evil and the good.

خدا همه جا را زیر نظر دارد و ناظر اعمال نیکان و بدان است.

4 A gentle tongue is a tree of life, but deceit in it crushes the spirit.

زبان شفابخش درخت حیات است، اما زبان فریبکار روح را در هم می‌شکند.

5 A fool despises his father’s correction, but he who heeds reproof shows prudence.

شخص نادان نصیحت پدر خود را خوار می‌شمارد، ولی فرزند عاقل تأدیب پدرش را می‌پذیرد.

6 In the house of the righteous is much treasure, but the income of the wicked brings trouble.

در خانهٔ شخص درستکار گنج فراوان است، اما دسترنج آدمهای بدکار برای ایشان تلخکامی به بار می‌آورد.

7 The lips of the wise spread knowledge; not so with the heart of fools.

حکمت توسط دانایان منتشر می‌شود نه به‌وسیلۀ جاهلانی که در آنها راستی نیست.

8 The sacrifice made by the wicked is an abomination to the LORD, but the prayer of the upright is his delight.

خداوند از قربانیهای بدکاران نفرت دارد، اما از دعای درستکاران خشنود است.

9 The way of the wicked is an abomination to the LORD, but he loves him who follows after righteousness.

خداوند از اعمال بدکاران متنفر است، اما پیروان راستی را دوست می‌دارد.

10 There is stern discipline for one who forsakes the way. Whoever hates reproof shall die.

کسانی که راه راست را ترک گفته‌اند تنبیه سختی در انتظارشان است و اگر نخواهند تنبیه و اصلاح شوند خواهند مرد.

11 Sheol and Abaddon are before the LORD— how much more then the hearts of the children of men! (Sheol h7585)

حتی دنیای مردگان از نظر خداوند پنهان نیست، چه رسد به افکار انسان! (Sheol h7585)

12 A scoffer doesn’t love to be reproved; he will not go to the wise.

کسی که کارش مسخره کردن است از نزدیک شدن به افراد دانا خودداری می‌کند چون دوست ندارد سرزنش آنان را بشنود.

13 A glad heart makes a cheerful face, but an aching heart breaks the spirit.

دل شاد، چهره را شاداب می‌سازد، اما تلخی دل، روح را افسرده می‌کند.

14 The heart of one who has understanding seeks knowledge, but the mouths of fools feed on folly.

شخص دانا تشنهٔ دانایی است، اما نادان خود را با حماقت سیر می‌کند.

15 All the days of the afflicted are wretched, but one who has a cheerful heart enjoys a continual feast.

انسان وقتی غمگین است همه چیز به نظرش بد می‌آید، اما وقتی دلش شاد است هر چیزی او را خوشحال می‌کند.

16 Better is little, with the fear of the LORD, than great treasure with trouble.

دارایی کم همراه با خداترسی بهتر است از ثروت هنگفت با اضطراب.

17 Better is a dinner of herbs, where love is, than a fattened calf with hatred.

نان خشک خوردن در جایی که محبت هست، بهتر است از غذای شاهانه خوردن در جایی که نفرت وجود دارد.

18 A wrathful man stirs up contention, but one who is slow to anger appeases strife.

آدم تندخو نزاع به پا می‌کند، ولی شخص صبور دعوا را فرو می‌نشاند.

19 The way of the sluggard is like a thorn patch, but the path of the upright is a highway.

راه آدم تنبل با خارها پوشیده است، اما راه شخص درستکار شاهراهی هموار است.

20 A wise son makes a father glad, but a foolish man despises his mother.

فرزند دانا پدرش را خوشحال می‌کند، اما فرزند نادان مادرش را تحقیر می‌نماید.

21 Folly is joy to one who is void of wisdom, but a man of understanding keeps his way straight.

آدم نادان از کارهای ابلهانه لذت می‌برد، اما شخص فهمیده از راه راست منحرف نمی‌شود.

22 Where there is no counsel, plans fail; but in a multitude of counsellors they are established.

نقشه‌ای که بدون مشورت کشیده شود، با شکست مواجه می‌گردد، اما مشورت بسیار، باعث موفقیت می‌شود.

23 Joy comes to a man with the reply of his mouth. How good is a word at the right time!

انسان وقتی جواب درست می‌دهد از آن لذت می‌برد. چه عالی است سخنی که بجا گفته شود!

24 The path of life leads upward for the wise, to keep him from going downward to Sheol. (Sheol h7585)

راه دانایان به سوی حیات بالا می‌رود و آنها را از فرو رفتن به جهنم باز می‌دارد. (Sheol h7585)

25 The LORD will uproot the house of the proud, but he will keep the widow’s borders intact.

خداوند خانه متکبران را از بین می‌برد، اما ملک بیوه‌زنان را حفظ می‌کند.

26 The LORD detests the thoughts of the wicked, but the thoughts of the pure are pleasing.

خداوند از نقشه‌های پلید متنفر است، ولی افکار پاک مورد پسند او می‌باشند.

27 He who is greedy for gain troubles his own house, but he who hates bribes will live.

کسی که دنبال سود نامشروع می‌رود به خانواده‌اش لطمه می‌زند، اما شخصی که از رشوه نفرت دارد زندگی خوبی خواهد داشت.

28 The heart of the righteous weighs answers, but the mouth of the wicked gushes out evil.

شخص نیک قبل از جواب دادن فکر می‌کند، اما شریر زود جواب می‌دهد و مشکلات به بار می‌آورد.

29 The LORD is far from the wicked, but he hears the prayer of the righteous.

خداوند از بدکاران دور است، ولی دعای نیکان را می‌شنود.

30 The light of the eyes rejoices the heart. Good news gives health to the bones.

دیدن صورت شاد و شنیدن خبر خوش به انسان شادی و سلامتی می‌بخشد.

31 The ear that listens to reproof lives, and will be at home amongst the wise.

کسی که انتقادهای سازنده را بپذیرد، جزو دانایان به حساب خواهد آمد.

32 He who refuses correction despises his own soul, but he who listens to reproof gets understanding.

کسی که تأدیب را نپذیرد به خودش لطمه می‌زند، ولی هر که آن را بپذیرد دانایی کسب می‌کند.

33 The fear of the LORD teaches wisdom. Before honour is humility.

خداترسی به انسان حکمت می‌آموزد و فروتنی برای او عزت و احترام به بار می‌آورد.