Matthew 22
1 Yeshua answered and spoke to them again in parables, saying,
Jezus przedstawił jeszcze jedną przypowieść:
2 “The Kingdom of Heaven is like a certain king, who made a wedding feast for his son,
—Królestwo niebieskie jest podobne do władcy, który wyprawił synowi wesele.
3 and sent out his servants to call those who were invited to the wedding feast, but they would not come.
Posłał służących, aby powiadomili zaproszonych, ale ci nie chcieli przyjść.
4 Again he sent out other servants, saying, ‘Tell those who are invited, “Behold, I have prepared my dinner. My cattle and my fatlings are killed, and all things are ready. Come to the wedding feast!”’
Poprzez innych służących wysłał im więc następującą wiadomość: „Uczta gotowa, mięso na rożnach—wszystko przygotowane! Zapraszam na wesele!”.
5 But they made light of it, and went their ways, one to his own farm, another to his merchandise;
Ale goście zlekceważyli zaproszenie: jeden poszedł na pole, inny—do swojego sklepu.
6 and the rest grabbed his servants, treated them shamefully, and killed them.
A niektórzy nawet naubliżali posłańcom i zabili ich.
7 When the king heard that, he was angry, and sent his armies, destroyed those murderers, and burnt their city.
Władca wpadł w gniew: wysłał wojsko, zgładził zabójców i spalił ich miasto.
8 “Then he said to his servants, ‘The wedding is ready, but those who were invited weren’t worthy.
Potem rzekł sługom: „Uczta weselna została przygotowana, ale zaproszeni okazali się jej niegodni.
9 Go therefore to the intersections of the highways, and as many as you may find, invite to the wedding feast.’
Wyjdźcie więc na ulice i zaproście na wesele wszystkich, których spotkacie”.
10 Those servants went out into the highways and gathered together as many as they found, both bad and good. The wedding was filled with guests.
Poszli więc i przyprowadzili z ulic wszystkich napotkanych ludzi—zarówno złych, jak i dobrych. W ten sposób sala biesiadna zapełniła się gośćmi.
11 “But when the king came in to see the guests, he saw there a man who didn’t have on wedding clothing,
Gdy władca wszedł, aby ich zobaczyć, zauważył człowieka, który nie miał na sobie weselnego ubrania.
12 and he said to him, ‘Friend, how did you come in here not wearing wedding clothing?’ He was speechless.
„Przyjacielu!”—zwrócił się do niego. —„Jak się tu znalazłeś, nie mając weselnego ubrania?”. On jednak nic nie odpowiedział.
13 Then the king said to the servants, ‘Bind him hand and foot, take him away, and throw him into the outer darkness. That is where the weeping and grinding of teeth will be.’
Wówczas władca rozkazał sługom: „Zwiążcie mu ręce i nogi i wyrzućcie go na zewnątrz, w ciemności, gdzie panuje lament i rozpacz!”.
14 For many are called, but few chosen.”
Wielu jest bowiem zaproszonych, ale mało wybranych.
15 Then the Pharisees went and took counsel how they might entrap him in his talk.
Tymczasem faryzeusze naradzali się, jak sprowokować Jezusa do jakiejś niefortunnej wypowiedzi. Potrzebny był im bowiem pretekst do oskarżenia Go.
16 They sent their disciples to him, along with the Herodians, saying, “Rabbi, we know that you are honest, and teach the way of God in truth, no matter whom you teach; for you aren’t partial to anyone.
Wysłali więc swoich ludzi oraz zwolenników Heroda z takim pytaniem: —Nauczycielu! Wiemy, że nie boisz się mówić prawdy. Nie dostosowujesz się też do opinii ludzi ani do ich oczekiwań, lecz uczciwie nauczasz prawd Bożych.
17 Tell us therefore, what do you think? Is it lawful to pay taxes to Caesar, or not?”
Powiedz nam więc, czy słusznie płacimy podatki Rzymowi, czy nie?
18 But Yeshua perceived their wickedness, and said, “Why do you test me, you hypocrites?
—Obłudnicy! Chcecie Mnie pogrążyć?!—powiedział Jezus, zdając sobie sprawę z ich podstępu.
19 Show me the tax money.” They brought to him a denarius.
—Pokażcie Mi najpierw monetę! Gdy Mu ją podano, zapytał:
20 He asked them, “Whose is this image and inscription?”
—Czyją podobiznę i tytuł na niej widzicie?
21 They said to him, “Caesar’s.” Then he said to them, “Give therefore to Caesar the things that are Caesar’s, and to God the things that are God’s.”
—Cezara—odpowiedzieli. —Oddawajcie więc cezarowi to, co jego, a Bogu—co należy do Boga!
22 When they heard it, they marvelled, and left him and went away.
Ta odpowiedź tak ich zaskoczyła, że zaraz stamtąd odeszli.
23 On that day Sadducees (those who say that there is no resurrection) came to him. They asked him,
Jeszcze tego samego dnia przyszli do Jezusa saduceusze—przedstawiciele ugrupowania nauczającego, że nie będzie zmartwychwstania.
24 saying, “Rabbi, Moses said, ‘If a man dies, having no children, his brother shall marry his wife and raise up offspring for his brother.’
—Nauczycielu!—zwrócili się do Niego. —Prawo Mojżesza naucza: „Jeśli umrze mężczyzna i nie pozostawi po sobie potomstwa, jego brat powinien ożenić się z wdową po zmarłym i mieć z nią potomstwo”.
25 Now there were with us seven brothers. The first married and died, and having no offspring left his wife to his brother.
Otóż żyło kiedyś u nas siedmiu braci. Najstarszy z nich ożenił się, ale wkrótce zmarł, nie pozostawiając dzieci. Wdowa została żoną młodszego brata.
26 In the same way, the second also, and the third, to the seventh.
I tak było z drugim, trzecim i resztą braci.
27 After them all, the woman died.
W końcu zmarła także ta kobieta.
28 In the resurrection therefore, whose wife will she be of the seven? For they all had her.”
Jeśli rzeczywiście umarli zmartwychwstaną, to czyją będzie wtedy żoną, skoro wszyscy bracia się z nią ożenili?
29 But Yeshua answered them, “You are mistaken, not knowing the Scriptures, nor the power of God.
—Cała trudność polega na tym—odparł Jezus—że nie znacie Pisma ani mocy Bożej!
30 For in the resurrection they neither marry nor are given in marriage, but are like God’s angels in heaven.
Po zmartwychwstaniu więzy małżeńskie nie będą obowiązywać ani tych siedmiu braci, ani kobiety, bo wszyscy pod tym względem będą podobni do aniołów.
31 But concerning the resurrection of the dead, haven’t you read that which was spoken to you by God, saying,
Jeśli zaś chodzi o samo zmartwychwstanie, to czy nigdy nie czytaliście, że Bóg powiedział:
32 ‘I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob’? God is not the God of the dead, but of the living.”
„Jestem Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba”? Przecież nie nazwałby siebie Bogiem tych, którzy już nie istnieją!
33 When the multitudes heard it, they were astonished at his teaching.
Zgromadzeni, słysząc Jego odpowiedź, nie mogli wyjść z podziwu.
34 But the Pharisees, when they heard that he had silenced the Sadducees, gathered themselves together.
Faryzeusze dowiedzieli się, że Jezus zamknął usta saduceuszom. Przyszli więc tam
35 One of them, a Torah scholar, asked him a question, testing him.
i jeden z nich—przywódca religijny—zadał Mu podchwytliwe pytanie:
36 “Rabbi, which is the greatest commandment in the law?”
—Nauczycielu, które z przykazań Prawa Mojżesza jest najważniejsze?
37 Yeshua said to him, “‘You shall love the Lord your God with all your heart, with all your soul, and with all your mind.’
—„Kochaj twojego Pana i Boga całym sercem, duszą i umysłem!”—odpowiedział Jezus.
38 This is the first and great commandment.
—To jest pierwsze i najważniejsze przykazanie.
39 A second likewise is this, ‘You shall love your neighbour as yourself.’
Drugie jest podobne: „Kochaj innych tak, jak kochasz samego siebie!”.
40 The whole Torah and the Prophets depend on these two commandments.”
Na tych dwóch przykazaniach opiera się całe Prawo Mojżesza i księgi proroków.
41 Now while the Pharisees were gathered together, Yeshua asked them a question,
Następnie sam zapytał otaczających Go faryzeuszy:
42 saying, “What do you think of the Messiah? Whose son is he?” They said to him, “Of David.”
—Jak sądzicie? Skąd ma pochodzić Mesjasz? —Z rodu króla Dawida—odrzekli.
43 He said to them, “How then does David in the Spirit call him Lord, saying,
—To dlaczego sam Dawid, a przez jego usta Duch Święty, nazywa Go Panem?—zapytał Jezus. —Dawid powiedział przecież:
44 ‘The Lord said to my Lord, sit on my right hand, until I make your enemies a footstool for your feet’?
„Bóg rzekł do mojego Pana: Zasiądź po mojej prawej stronie, dopóki nie rzucę Ci pod nogi Twoich nieprzyjaciół”.
45 “If then David calls him Lord, how is he his son?”
Skoro więc Dawid nazwał Go Panem, to jak Mesjasz może być jego potomkiem?
46 No one was able to answer him a word, neither did any man dare ask him any more questions from that day forward.
Nikt nie potrafił Mu na to odpowiedzieć. Dlatego też nikt już więcej nie śmiał Go o nic pytać.
