Yochanan 6
1 After these things, Yeshua went away to the other side of the sea of Galilee, which is also called the Sea of Tiberias.
| پس از این رویداد، عیسی به آن سوی دریاچهٔ جلیل رفت (دریاچهٔ جلیل به دریاچهٔ تیبریه نیز معروف است)، |
2 A great multitude followed him, because they saw his signs which he did on those who were sick.
| و جمعیت انبوهی او را دنبال می‌کردند، زیرا نشانه‌های معجزه‌آسایی را که او با شفای بیماران به‌عمل می‌آورد، دیده بودند. |
3 Yeshua went up into the mountain, and he sat there with his disciples.
| آنگاه عیسی به تپه‌ای برآمد و با شاگردانش نشست. |
4 Now the Passover, the Jewish festival, was at hand.
| عید پِسَح یهودیان نیز نزدیک بود. |
5 Yeshua therefore, lifting up his eyes and seeing that a great multitude was coming to him, said to Philip, “Where are we to buy bread, that these may eat?”
| وقتی عیسی نگاه کرد و دید که جماعت بزرگی به سوی او می‌آیند، به فیلیپ فرمود: «از کجا نان بخریم تا این جماعت را سیر کنیم؟» |
6 He said this to test him, for he himself knew what he would do.
| عیسی این سؤال را از او کرد تا ببیند نظر او چیست، چون عیسی خود می‌دانست چه کند. |
7 Philip answered him, “Two hundred denarii worth of bread is not sufficient for them, that every one of them may receive a little.”
| فیلیپ جواب داد: «خروارها نان لازم است تا بتوانیم این جمعیت را سیر کنیم.» |
8 One of his disciples, Andrew, Simon Peter’s brother, said to him,
| یکی دیگر از شاگردان عیسی، آندریاس برادر شمعون پطرس، گفت: |
9 “There is a boy here who has five barley loaves and two fish, but what are these amongst so many?”
| «پسربچه‌ای اینجاست که پنج نان جو و دو ماهی دارد. ولی این به چه کار این جمعیت می‌آید؟» |
10 Yeshua said, “Have the people sit down.” Now there was much grass in that place. So the men sat down, in number about five thousand.
| عیسی فرمود: «بگویید همه بنشینند.» پس تمام جمعیت روی سبزه‌ها نشستند. فقط مردها در آن جمعیت، پنج هزار نفر بودند. |
11 Yeshua took the loaves, and having given thanks, he distributed to the disciples, and the disciples to those who were sitting down, likewise also of the fish as much as they desired.
| آنگاه عیسی نانها را برداشت، خدا را شکر کرد و داد تا بین مردم تقسیم کنند. با ماهیها نیز چنین کرد. مردم هر قدر خواستند خوردند. |
12 When they were filled, he said to his disciples, “Gather up the broken pieces which are left over, that nothing be lost.”
| وقتی همه سیر شدند، عیسی به شاگردان فرمود: «تکه‌های باقیمانده را جمع کنید تا چیزی تلف نشود.» |
13 So they gathered them up, and filled twelve baskets with broken pieces from the five barley loaves, which were left over by those who had eaten.
| پس آنها جمع کردند و از پس مانده‌های آن نان جو که مردم خورده بودند، دوازده سبد پر شد. |
14 When therefore the people saw the sign which Yeshua did, they said, “This is truly the Prophet who comes into the world.”
| وقتی مردم این معجزهٔ بزرگ را دیدند گفتند: «بدون شک این همان پیامبری است که ما چشم به راهش بوده‌ایم.» |
15 Yeshua therefore, perceiving that they were about to come and take him by force to make him king, withdrew again to the mountain by himself.
| وقتی عیسی دید که مردم می‌خواهند او را به زور ببرند و پادشاه کنند، از ایشان جدا شد و به تنهایی بر فراز کوهی برآمد. |
16 When evening came, his disciples went down to the sea.
| هنگام غروب، شاگردان عیسی به کنار دریاچه رفتند و به انتظار او نشستند. |
17 They entered into the boat, and were going over the sea to Capernaum. It was now dark, and Yeshua had not come to them.
| ولی وقتی دیدند هوا تاریک شده و عیسی هنوز از کوه باز نگشته، سوار قایق شدند و به طرف کَفَرناحوم، که در آن سوی دریاچه بود، حرکت کردند. |
18 The sea was tossed by a great wind blowing.
| در همان حال که پارو می‌زدند و جلو می‌رفتند، باد شدیدی وزیدن گرفت و دریاچه توفانی شد. |
19 When therefore they had rowed about twenty-five or thirty stadia, they saw Yeshua walking on the sea and drawing near to the boat; and they were afraid.
| هنوز بیش از پنج یا شش کیلومتر از ساحل دور نشده بودند که ناگهان در میان ظلمت و توفان، عیسی را دیدند که روی آب به طرف قایق راه می‌رود. همه وحشت کردند. |
20 But he said to them, “It is I. Don’t be afraid.”
| ولی عیسی به ایشان فرمود: «نترسید! منم!» |
21 They were willing therefore to receive him into the boat. Immediately the boat was at the land where they were going.
| وقتی خواستند او را سوار قایق کنند، متوجه شدند که قایق به ساحل رسیده است. |
22 On the next day, the multitude that stood on the other side of the sea saw that there was no other boat there, except the one in which his disciples had embarked, and that Yeshua hadn’t entered with his disciples into the boat, but his disciples had gone away alone.
| صبح روز بعد، آن سوی دریاچه، مردم بار دیگر جمع شدند تا عیسی را ببینند، زیرا دیده بودند که شاگردان عیسی با تنها قایقی که در آنجا بود آن محل را ترک گفته و عیسی را با خود نبرده بودند. |
23 However, boats from Tiberias came near to the place where they ate the bread after the Lord had given thanks.
| چند قایق دیگر نیز از تیبریه به محلی که خداوند نانها را برکت داد و مردم خوردند، رسیدند. |
24 When the multitude therefore saw that Yeshua wasn’t there, nor his disciples, they themselves got into the boats and came to Capernaum, seeking Yeshua.
| وقتی مردم متوجه شدند که نه عیسی در آنجا است و نه شاگردان، سوار قایق شده، خود را به کَفَرناحوم رساندند تا او را بیابند. |
25 When they found him on the other side of the sea, they asked him, “Rabbi, when did you come here?”
| وقتی به آنجا رسیدند و عیسی را پیدا کردند، پرسیدند: «استاد، کِی به اینجا آمدی؟» |
26 Yeshua answered them, “Most certainly I tell you, you seek me, not because you saw signs, but because you ate of the loaves and were filled.
| عیسی جواب داد: «حقیقت این است که شما برای خوراک نزد من آمده‌اید نه به سبب ایمان به من. |
27 Don’t work for the food which perishes, but for the food which remains to eternal life, which the Son of Man will give to you. For God the Father has sealed him.” (aiōnios g166)
| اینقدر در فکر چیزهای زودگذر این دنیا نباشید، بلکه نیروی خود را در راه کسب زندگی جاوید صرف کنید. این زندگی جاوید را پسر انسان به شما می‌بخشد، زیرا خدای پدر مُهر تأییدش را بر او زده است.» (aiōnios g166) |
28 They said therefore to him, “What must we do, that we may work the works of God?”
| گفتند: «چه باید بکنیم تا کارهای مورد نظر خدا را به انجام برسانیم؟» |
29 Yeshua answered them, “This is the work of God, that you believe in him whom he has sent.”
| عیسی فرمود: «خدا از شما می‌خواهد که به من که فرستادهٔ او هستم، ایمان آورید.» |
30 They said therefore to him, “What then do you do for a sign, that we may see and believe you? What work do you do?
| گفتند: «چه نشانۀ معجزه‌آسایی به‌عمل می‌آوری تا آن را ببینیم و به تو ایمان بیاوریم؟ چه عملی انجام می‌دهی؟ |
31 Our fathers ate the manna in the wilderness. As it is written, ‘He gave them bread out of heaven to eat.’”
| نیاکان ما در بیابان، مَنّا، آن نان معجزه‌آسا را خوردند، چنانکه نوشته شده:”او از آسمان بدیشان نان داد تا بخورند.“» |
32 Yeshua therefore said to them, “Most certainly, I tell you, it wasn’t Moses who gave you the bread out of heaven, but my Father gives you the true bread out of heaven.
| عیسی فرمود: «براستی به شما می‌گویم که این پدر من بود که به ایشان نان می‌داد، نه موسی. و اکنون نیز اوست که می‌خواهد نان حقیقی را از آسمان به شما ببخشد. |
33 For the bread of God is that which comes down out of heaven and gives life to the world.”
| این نان حقیقی را خدا از آسمان فرستاده است تا به مردم دنیا زندگی جاوید ببخشد.» |
34 They said therefore to him, “Lord, always give us this bread.”
| گفتند: «آقا، از این نان هر روز به ما بده.» |
35 Yeshua said to them, “I am the bread of life. Whoever comes to me will not be hungry, and whoever believes in me will never be thirsty.
| عیسی جواب داد: «نان حیات من هستم. هر که نزد من آید، دیگر هرگز گرسنه نخواهد شد و هر که به من ایمان آوَرَد، هیچگاه تشنه نخواهد گردید. |
36 But I told you that you have seen me, and yet you don’t believe.
| ولی همان‌گونه که قبلاً گفتم، شما با اینکه مرا دیده‌اید، هنوز به من ایمان نیاورده‌اید. |
37 All those whom the Father gives me will come to me. He who comes to me I will in no way throw out.
| ولی بعضی نزد من خواهند آمد و ایشان کسانی هستند که پدرم، خدا به من داده است و ممکن نیست هرگز ایشان را از دست بدهم. |
38 For I have come down from heaven, not to do my own will, but the will of him who sent me.
| چون من از آسمان آمده‌ام تا آنچه را که خدا می‌خواهد انجام دهم، نه آنچه را که خودم می‌خواهم. |
39 This is the will of my Father who sent me, that of all he has given to me I should lose nothing, but should raise him up at the last day.
| و خدا از من می‌خواهد که هیچ‌یک از کسانی را که به من بخشیده، از دست ندهم، بلکه ایشان را در روز قیامت برخیزانم. |
40 This is the will of the one who sent me, that everyone who sees the Son and believes in him should have eternal life; and I will raise him up at the last day.” (aiōnios g166)
| چون خواست خدا این است که هر که پسر او را دید و به او ایمان آورد، زندگی جاوید بیابد، و من در روز قیامت او را برخواهم خیزانید.» (aiōnios g166) |
41 The Judeans therefore murmured concerning him, because he said, “I am the bread which came down out of heaven.”
| باز یهودیان لب به اعتراض گشودند، چون عیسی ادعا کرده بود نانی است که از آسمان آمده است. |
42 They said, “Isn’t this Yeshua, the son of Joseph, whose father and mother we know? How then does he say, ‘I have come down out of heaven’?”
| پس گفتند: «مگر این همان عیسی، پسر یوسف نیست؟ همهٔ ما پدر و مادرش را می‌شناسیم! حالا چطور شده که ادعا می‌کند از آسمان آمده است؟» |
43 Therefore Yeshua answered them, “Don’t murmur amongst yourselves.
| ولی عیسی جواب داد: «اینقدر اعتراض نکنید. |
44 No one can come to me unless the Father who sent me draws him; and I will raise him up in the last day.
| فقط کسی می‌تواند نزد من بیاید که پدرم خدا که مرا فرستاده است او را به سوی من جذب کند، و من در روز قیامت او را زنده خواهم ساخت. |
45 It is written in the Prophets, ‘They will all be taught by God.’ Therefore everyone who hears from the Father and has learnt, comes to me.
| همان‌طور که در کتب انبیا آمده است:”همه از خدا تعلیم خواهند یافت.“پس کسانی که صدای خدای پدر را بشنوند و راستی را از او بیاموزند، به سوی من می‌آیند. |
46 Not that anyone has seen the Father, except he who is from God. He has seen the Father.
| البته منظورم این نیست که کسی خدا را دیده است. هرگز! چون فقط من که از نزد او آمده‌ام، او را دیده‌ام. |
| «براستی به شما می‌گویم که هر که به من ایمان آورد، از همان لحظه، زندگی جاوید دارد. (aiōnios g166) |
48 I am the bread of life.
| من نان حیات هستم. |
49 Your fathers ate the manna in the wilderness and they died.
| پدران شما در بیابان آن نان را خوردند، اما عاقبت مردند. |
50 This is the bread which comes down out of heaven, that anyone may eat of it and not die.
| اما هر که از این نان آسمانی بخورد، تا به ابد زنده می‌ماند. |
51 I am the living bread which came down out of heaven. If anyone eats of this bread, he will live forever. Yes, the bread which I will give for the life of the world is my flesh.” (aiōn g165)
| آن نان زنده که از آسمان نازل شد، منم. هر که از این نان بخورد، تا ابد زنده می‌ماند. این نان همان بدن من است که فدا می‌کنم تا جهان حیات بیابد.» (aiōn g165) |
52 The Judeans therefore contended with one another, saying, “How can this man give us his flesh to eat?”
| یهودیان با شنیدن این سخن، بار دیگر سخت مشاجره کرده، به یکدیگر گفتند: «چه گفتۀ عجیبی! چطور می‌خواهد بدنش را به ما بدهد تا بخوریم؟» |
53 Yeshua therefore said to them, “Most certainly I tell you, unless you eat the flesh of the Son of Man and drink his blood, you don’t have life in yourselves.
| پس عیسی باز فرمود: «براستی به شما می‌گویم که تا بدن پسر انسان را نخورید و خون او را ننوشید، هرگز نمی‌توانید زندگی جاوید داشته باشید. |
54 He who eats my flesh and drinks my blood has eternal life, and I will raise him up at the last day. (aiōnios g166)
| ولی کسی که بدنم را بخورد و خونم را بنوشد زندگی جاوید دارد، و من در روز قیامت او را زنده خواهم ساخت. (aiōnios g166) |
55 For my flesh is food indeed, and my blood is drink indeed.
| چون بدنم خوراک واقعی و خونم نوشیدنی واقعی است. |
56 He who eats my flesh and drinks my blood lives in me, and I in him.
| به همین دلیل، هر که بدنم را بخورد و خونم را بنوشد، در من خواهد ماند و من در او. |
57 As the living Father sent me, and I live because of the Father, so he who feeds on me will also live because of me.
| من به قدرت پدرم خدا زندگی می‌کنم، همان که مرا به این جهان فرستاد. به همین شکل، کسی نیز که از من تغذیه می‌کند، به قدرت من زندگی خواهد کرد. |
58 This is the bread which came down out of heaven—not as our fathers ate the manna and died. He who eats this bread will live forever.” (aiōn g165)
| نان واقعی منم که از آسمان آمده‌ام. نانی که اجداد شما در بیابان خوردند، نتوانست ایشان را برای همیشه زنده نگه دارد. اما هر که از این نان بخورد، برای همیشه زنده خواهد ماند.» (aiōn g165) |
59 He said these things in the synagogue, as he taught in Capernaum.
| عیسی این سخنان را در کنیسه کَفَرناحوم بیان کرد. |
60 Therefore many of his disciples, when they heard this, said, “This is a hard saying! Who can listen to it?”
| درک این سخنان چنان سخت بود که حتی شاگردان عیسی نیز به یکدیگر می‌گفتند: «درک این تعلیم بسیار دشوار است. چه کسی می‌تواند آن را بپذیرد؟» |
61 But Yeshua knowing in himself that his disciples murmured at this, said to them, “Does this cause you to stumble?
| عیسی متوجه شد که شاگردان او نیز لب به اعتراض گشوده‌اند؛ پس به ایشان فرمود: «آیا سخنان من باعث آزار شما شده است؟ |
62 Then what if you would see the Son of Man ascending to where he was before?
| پس اگر ببینید که پسر انسان بار دیگر به آسمان، به جایی که قبلاً بود، بالا می‌رود، چه حالی به شما دست خواهد داد؟ |
63 It is the spirit who gives life. The flesh profits nothing. The words that I speak to you are spirit, and are life.
| فقط روح خداست که به انسان زندگی جاودانی می‌بخشد. از تلاشهای انسانی فایده‌ای حاصل نمی‌گردد. سخنانی که به شما گفتم، روح و حیات هستند. |
64 But there are some of you who don’t believe.” For Yeshua knew from the beginning who they were who didn’t believe, and who it was who would betray him.
| با این حال، بعضی از شما به من ایمان نخواهید آورد.» چون عیسی از همان ابتدا می‌دانست چه کسانی به او ایمان خواهند آورد و چه کسی به او خیانت خواهد کرد. |
65 He said, “For this cause I have said to you that no one can come to me, unless it is given to him by my Father.”
| پس گفت: «به همین دلیل گفتم فقط کسی می‌تواند نزد من بیاید که پدرم خدا او را به سوی من جذب کند.» |
66 At this, many of his disciples went back and walked no more with him.
| با شنیدن این سخن، بسیاری از پیروانش از او روی گرداندند و دیگر او را پیروی نکردند. |
67 Yeshua said therefore to the twelve, “You don’t also want to go away, do you?”
| آنگاه عیسی رو به آن دوازده شاگرد کرد و پرسید: «شما نیز می‌خواهید بروید؟» |
68 Simon Peter answered him, “Lord, to whom would we go? You have the words of eternal life. (aiōnios g166)
| شمعون پطرس جواب داد: «سرور ما، نزد که برویم؟ فقط تویی که با سخنانت به انسان زندگی جاوید می‌بخشی. (aiōnios g166) |
69 We have come to believe and know that you are the Messiah, the Son of the living God.”
| و ما ایمان آورده‌ایم و می‌دانیم که تویی آن قدّوسِ خدا.» |
70 Yeshua answered them, “Didn’t I choose you, the twelve, and one of you is a devil?”
| آنگاه عیسی فرمود: «من خودم شما دوازده نفر را انتخاب کردم؛ ولی یکی از شما بازیچه دست ابلیس است.» |
71 Now he spoke of Judah, the son of Simon Iscariot, for it was he who would betray him, being one of the twelve.
| عیسی درباره یهودا پسر شمعون اِسخریوطی سخن می‌گفت که یکی از آن دوازده شاگرد بود و در آخر به عیسی خیانت کرد. |
