Proverbs 15

1 A gentle answer turns away wrath, but a harsh word stirs up anger.

१शांतीच्या उत्तराने राग निघून जातो, पण कठोर शब्दामुळे राग उत्तेजित होतो.

2 The tongue of the wise commends knowledge, but the mouths of fools gush out folly.

२सुज्ञाची जिव्हा सुज्ञानाची प्रशंसा करते, पण मूर्खाचे मुख मूर्खपणा ओतून टाकते.

3 Yahweh’s eyes are everywhere, keeping watch on the evil and the good.

३परमेश्वराचे नेत्र सर्वत्र असतात, ते चांगले आणि वाईट पाहत असतात.

4 A gentle tongue is a tree of life, but deceit in it crushes the spirit.

४आरोग्यदायी जीभ जीवनाचा वृक्ष आहे, परंतु कपटी जीभ आत्म्याला चिरडणारी आहे.

5 A fool despises his father’s correction, but he who heeds reproof shows prudence.

५मूर्ख आपल्या वडिलांचे शिक्षण तुच्छ लेखतो, पण जो विवेकी आहे तो चुकीतून सुधारतो.

6 In the house of the righteous is much treasure, but the income of the wicked brings trouble.

६नीतिमानाच्या घरात मोठे खजिने आहेत, पण दुष्टाची कमाई त्यास त्रास देते.

7 The lips of the wise spread knowledge; not so with the heart of fools.

७ज्ञानाचे ओठ विद्येविषयीचा प्रसार करते, पण मूर्खाचे हृदय असे नाही.

8 The sacrifice made by the wicked is an abomination to Yahweh, but the prayer of the upright is his delight.

८दुष्टाच्या अर्पणाचा परमेश्वर द्वेष करतो, पण सरळांची प्रार्थना त्याचा आनंद आहे.

9 The way of the wicked is an abomination to Yahweh, but he loves him who follows after righteousness.

९दुष्टांच्या मार्गाचा परमेश्वरास वीट आहे, पण जे नीतीचा पाठलाग करतात त्यांच्यावर तो प्रीती करतो.

10 There is stern discipline for one who forsakes the way. Whoever hates reproof shall die.

१०जो कोणी मार्ग सोडतो त्याच्यासाठी कठोर शासन तयार आहे, आणि जो कोणी सुधारणेचा तिरस्कार करतो तो मरेल.

11 Sheol and Abaddon are before Yahweh— how much more then the hearts of the children of men! (Sheol h7585)

११अधोलोक आणि विनाशस्थान परमेश्वरापुढे उघडे आहे; तर मग मनुष्यजातीच्या वंशाची अंतःकरणे त्याच्या दृष्टीपुढे किती जास्त असली पाहिजेत? (Sheol h7585)

12 A scoffer doesn’t love to be reproved; he will not go to the wise.

१२निंदकाला शिक्षेची चीड येते; तो सुज्ञाकडे जात नाही.

13 A glad heart makes a cheerful face, but an aching heart breaks the spirit.

१३आनंदी हृदय मुख आनंदित करते, पण हृदयाच्या दुःखाने आत्मा चिरडला जातो.

14 The heart of one who has understanding seeks knowledge, but the mouths of fools feed on folly.

१४बुद्धिमानाचे हृदय ज्ञान शोधते, पण मूर्खाचे मुख मूर्खताच खाते.

15 All the days of the afflicted are wretched, but one who has a cheerful heart enjoys a continual feast.

१५जुलूम करणाऱ्याचे सर्व दिवस दुःखकारक असतात, पण आनंदी हृदयाला अंत नसलेली मेजवाणी आहे.

16 Better is little, with the fear of Yahweh, than great treasure with trouble.

१६पुष्कळ धन असून त्याबरोबर गोंधळ असण्यापेक्षा ते थोडके असून परमेश्वराचे भय बाळगणे चांगले आहे.

17 Better is a dinner of herbs, where love is, than a fattened calf with hatred.

१७पोसलेल्या वासराच्या तिरस्कारयुक्त मेजवाणीपेक्षा, जेथे प्रेम आहे तेथे भाजीभाकरी चांगली आहे.

18 A wrathful man stirs up contention, but one who is slow to anger appeases strife.

१८रागीट मनुष्य भांडण उपस्थित करतो, पण जो रागास मंद आहे तो मनुष्य भांडण शांत करतो.

19 The way of the sluggard is like a thorn patch, but the path of the upright is a highway.

१९आळशाची वाट काटेरी कुंपणासारखी आहे, पण सरळांची वाट राजमार्ग बनते.

20 A wise son makes a father glad, but a foolish man despises his mother.

२०शहाणा मुलगा आपल्या वडिलांना आनंदीत करतो. पण मूर्ख मनुष्य आपल्या आईला तुच्छ मानतो.

21 Folly is joy to one who is void of wisdom, but a man of understanding keeps his way straight.

२१बुद्धिहीन मनुष्य मूर्खपणात आनंद मानतो. पण जो समंजस आहे तो सरळ मार्गाने जातो.

22 Where there is no counsel, plans fail; but in a multitude of counselors they are established.

२२जेथे सल्ला नसतो तेथे योजना बिघडतात, पण पुष्कळ सल्ला देणाऱ्यांबरोबर ते यशस्वी होतात.

23 Joy comes to a man with the reply of his mouth. How good is a word at the right time!

२३मनुष्यास आपल्या तोंडच्या समर्पक उत्तराने आनंद होतो; आणि योग्यसमयीचे शब्द किती चांगले आहे!

24 The path of life leads upward for the wise, to keep him from going downward to Sheol. (Sheol h7585)

२४सुज्ञाने खाली अधोलोकास जाऊ नये म्हणून त्याचा जीवनमार्ग वर जातो. (Sheol h7585)

25 Yahweh will uproot the house of the proud, but he will keep the widow’s borders intact.

२५परमेश्वर गर्विष्ठांची मालमत्ता फाडून काढेल, परंतु तो विधवेच्या मालमत्तेचे रक्षण करतो.

26 Yahweh detests the thoughts of the wicked, but the thoughts of the pure are pleasing.

२६परमेश्वर पाप्यांच्या विचारांचा द्वेष करतो, पण दयेची वचने त्याच्या दुष्टीने शुद्ध आहेत.

27 He who is greedy for gain troubles his own house, but he who hates bribes will live.

२७चोरी करणारा आपल्या कुटुंबावर संकटे आणतो, पण जो लाचेचा तिटकारा करतो तो जगेल.

28 The heart of the righteous weighs answers, but the mouth of the wicked gushes out evil.

२८नीतिमान उत्तर देण्याआधी विचार करतो, पण दुष्टाचे मुख सर्व वाईट ओतून बाहेर टाकते.

29 Yahweh is far from the wicked, but he hears the prayer of the righteous.

२९परमेश्वर दुष्टांपासून खूप दूर आहे, पण तो नीतिमानांच्या प्रार्थना नेहमी ऐकतो.

30 The light of the eyes rejoices the heart. Good news gives health to the bones.

३०नेत्राचा प्रकाश अंतःकरणाला आनंद देतो, आणि चांगली बातमी शरीराला निरोगी आहे.

31 The ear that listens to reproof lives, and will be at home among the wise.

३१जर कोणीतरी तुम्हास जीवन कसे जगावे म्हणून सुधारतो त्याकडे लक्ष द्या, तुम्ही ज्ञानामध्ये रहाल.

32 He who refuses correction despises his own soul, but he who listens to reproof gets understanding.

३२जो कोणी शिक्षण नाकारतो तो आपल्या स्वत: लाच तुच्छ लेखतो, परंतु जो कोणी शासन ऐकून घेतो तो ज्ञान मिळवतो.

33 The fear of Yahweh teaches wisdom. Before honor is humility.

३३परमेश्वराचे भय हे सुज्ञतेचे शिक्षण देते, आणि आदरापूर्वी नम्रता येते.