Luke 9
1 He called the twelve together and gave them power and authority over all demons, and to cure diseases.
Тунчи Исусо акхарда Пэхкэрэн дэшудуен апостолонэн и дэня лэнди бари зор тэ вытрадэ бэнгэн и тэ састярэ насвалимэндар.
2 He sent them out to preach God’s Kingdom and to heal the sick.
Тунчи бичалда лэн тэ розпхэнэ пала Дэвлэхкэрэ Тхагарима и тэ састярэ насвалэн.
3 He said to them, “Take nothing for your journey—no staffs, nor wallet, nor bread, nor money. Don’t have two tunics each.
Вов пхэнда лэнди: — Нисо на лэнтэ дэ дром: ни дэсто, ни траста, ни мандро, ни рупь, ни инте екх гад.
4 Into whatever house you enter, stay there, and depart from there.
Дэ саво цэр тумэ заджяна, котэ аченпэ и котарь джян дэ дром.
5 As many as don’t receive you, when you depart from that city, shake off even the dust from your feet for a testimony against them.”
А кала тумэн на прылэна, тунчи джян кодэлэ форостар тай обмарэн прахо тумарэ пурэндар. И мэк кода авэла шпэра важ лэн.
6 They departed and went throughout the villages, preaching the Good News and healing everywhere.
Вонэ джиле пав гавэн, пхэнэнас Бахтало Лав и пав всавэрэ тхана састярэнас насвалэн.
7 Now Herod the tetrarch heard of all that was done by him; and he was very perplexed, because it was said by some that John had risen from the dead,
Дума пала кода вса доджиля Иродостэ, саво сля тетрархо. Вов на джянгля, сар када тэ полэ. Койсавэ мануша пхэнэнас, со када Иоанно Болдэмари отджювдиня мулэндар.
8 and by some that Elijah had appeared, and by others that one of the old prophets had risen again.
Авэр пхэнэнас, со када Илья авиля, а тритэ — со отджювдиня екх думутнэ англунарендар.
9 Herod said, “I beheaded John, but who is this about whom I hear such things?” He sought to see him.
Тай пхэнда Иродо: — Мэ отчиндом шэро Иоанности, а ко исин Кадэва, пала Ка мэ шунав? И родэлас тэ дыкхэ Исусо.
10 The apostles, when they had returned, told him what things they had done. He took them and withdrew apart to a desert region of a city called Bethsaida.
Апостолуря рисиле Исусостэ и розпхэндэ Лэсти, со вонэ тердэ. Вов стидэня лэн, и вонэ джиле форостэ, саво акхарэлпэ Вифсаида, еджинэ, би манушэн.
11 But the multitudes, perceiving it, followed him. He welcomed them, spoke to them of God’s Kingdom, and he cured those who needed healing.
Нэ мануша уджянгле пала кода тай джиле пала Исусо. Вов прылиля лэн тай дэдуманя лэнца пала Дэвлэхкэрэ Тхагарима. И касти сля трэбуни тэ састярэпэ, Вов састярэлас.
12 The day began to wear away; and the twelve came and said to him, “Send the multitude away, that they may go into the surrounding villages and farms and lodge and get food, for we are here in a deserted place.”
Кала диво сля пашэ рятятэ, дэшудуй апостолуря поджиле Исусостэ тай пхэндэ Лэсти: — Отмук манушэн, мэк джян вонэ дэ пашунэн гаворэн и гавэн, тэ аракхэн, тев лэнди тэ ратярэ и со лэнди тэ ха. Кодэлэсти со амэ катэ дэ шуки пхув.
13 But he said to them, “You give them something to eat.” They said, “We have no more than five loaves and two fish, unless we should go and buy food for all these people.”
Исусо пхэнда лэнди: — Тумэ дэн лэнди тэ ха. Вонэ пхэндэ: — Амэндэ исин кици панч мандрэ и дуй маче. Чи амэнди тэ джя тай тэ тинэ всавэрэнди хамо?
14 For they were about five thousand men. He said to his disciples, “Make them sit down in groups of about fifty each.”
А котэ стидэнепэ кици екхэн муршэн пашэ панч пхангля. Исусо пхэнда Пэхкэрэ сиклярнэнди: — Пхэнэн манушэнди, мэк розмарэнпэ пав пандэша манушэн и бэшэн.
15 They did so, and made them all sit down.
Вонэ тердэ кади, и всавэрэ бэшле.
16 He took the five loaves and the two fish, and looking up to the sky, he blessed them, broke them, and gave them to the disciples to set before the multitude.
Исусо лиля панч мандрэ и дуй маче, подыкхля дэ упралима, наисарда Дэвлэ пала хама, розпхагля мандро и мачё пэ которэн тай дэня сиклярнэнди, соб вонэ тэ роздэн манушэнди.
17 They ate and were all filled. They gathered up twelve baskets of broken pieces that were left over.
Всавэрэ хале и чялиле, и стидэне дэшудуй трасты которэнца, савэ ачилепэ.
18 As he was praying alone, the disciples were near him, and he asked them, “Who do the multitudes say that I am?”
Екхвар, кала Исусо ачиляпэ Еджино и мангляпэ, сиклярнэ поджиле Лэстэ. Тунчи Исусо пхучля лэндар: — Пала кастэ динэн Ман мануша?
19 They answered, “‘John the Baptizer,’ but others say, ‘Elijah,’ and others, that one of the old prophets has risen again.”
Вонэ пхэндэ: — Пала Иоанно Болдэмаре, ай авэр — пала Илья. А тритэ пхэнэн, со када отджювдиня екх думутнэ англунарендар.
20 He said to them, “But who do you say that I am?” Peter answered, “The Christ of God.”
Вов пхучля лэндар: — А тумэ пала ка Ман прылэн? Пётро пхэнда: — Пала Христо Дэвлэхкэрэ.
21 But he warned them and commanded them to tell this to no one,
Нэ Исусо запхэнда лэнди тэ дэдумэ пала кода.
22 saying, “The Son of Man must suffer many things, and be rejected by the elders, chief priests, and scribes, and be killed, and the third day be raised up.”
Тунчи Вов дэдуманя лэнди, со Манушыканэ Чявэсти трэбуни авэла тэ ха бари грыжа, со Лэстар отпхэнэнапэ пхурэдэра, англунэ рашая тай сиклимаря пав Упхэнима, со Лэ умарэна, нэ пэ трито диво Вов отджювдёла мулэндар.
23 He said to all, “If anyone desires to come after me, let him deny himself, take up his cross, and follow me.
А всавэрэнди пхэнда: — Кала ко камэл тэ джя пала Ман, тунчи отпхэнпэ еджино пэстар, лэ пэхкоро трушул кожно диво и джя пала Ман.
24 For whoever desires to save his life will lose it, but whoever will lose his life for my sake will save it.
Ко камэл тэ фирисарэ пэхкоро води, кодэва хацарэла лэ. А ко хацарэла пэхкоро води важ Ман, кодэва сфирисарэла лэ.
25 For what does it profit a man if he gains the whole world, and loses or forfeits his own self?
Сави бахт кодэлэстар, со мануш затерэла всавиря люмля, а еджино хасявэла чи терэла пэсти бида?
26 For whoever will be ashamed of me and of my words, of him will the Son of Man be ashamed when he comes in his glory, and the glory of the Father, and of the holy angels.
Ко ладжяла Мандар чи Мурэ лавэндар, кодэлэстар ладжяла и Чяво Манушыкано, кала авэла дэ Пэхкири слава, дэ слава Дадэхкири и свэнтононэ ангелонэнгири слава.
27 But I tell you the truth: There are some of those who stand here who will in no way taste of death until they see God’s Kingdom.”
Чячимаґа пхэнав тумэнди: ачен катэ мануша, савэ инте ды мэрима дыкхэна Дэвлэхкоро Тхагаримо.
28 About eight days after these sayings, he took with him Peter, John, and James, and went up onto the mountain to pray.
Кала проджиля пашэ охто дивэ, Исусо лиля Пэґа Пётро, Иаково тай Иоанно и джиля пэ плай тэ мангэпэ.
29 As he was praying, the appearance of his face was altered, and his clothing became white and dazzling.
И кала мангляпэ, парувдапэ англа лэн муй Лэхкоро, тай їда Лэхкири кади парниля, со дукхано сля тэ дыкхэ.
30 Behold, two men were talking with him, who were Moses and Elijah,
Тай акэ, авиле дуй мурша, савэ дэдумане Лэґа. Када сле Моисеи тай Илья.
31 who appeared in glory and spoke of his departure, which he was about to accomplish at Jerusalem.
Вонэ авиле дэ бари слава и пхэнэнас, со Исусости трэбуни авэла тэ джя дэ Ерусалимо и тэ ачявэ кадыя люмля.
32 Now Peter and those who were with him were heavy with sleep, but when they were fully awake, they saw his glory, and the two men who stood with him.
Пётро и кодэла, савэ сле лэґа їтханэ, совэнас, а кала джюнгавдэпэ, удыкхле слава Исусохкири и дон муршэн, савэ аченас Лэґа.
33 As they were parting from him, Peter said to Jesus, “Master, it is good for us to be here. Let’s make three tents: one for you, one for Moses, and one for Elijah,” not knowing what he said.
Кала мурша ачиле тэ уджя, Пётро пхэнда Исусости: — Сиклимари! Сар мишто амэнди катэ! Тховаґа трин катуны, екх Тути, екх Моисеести и екх Ильясти. Ай еджино на полэлас, со пхэнэл.
34 While he said these things, a cloud came and overshadowed them, and they were afraid as they entered into the cloud.
И кала вов инте дэдуманя, авиля хмара и ушарда лэн упрал. Кала ж вонэ ачиле дэ хмара, лэн облиля бари дар.
35 A voice came out of the cloud, saying, “This is my beloved Son. Listen to him!”
Тай сля шундо ґласо хмаратар: — Када Чяво Муро вытидэно. Шунэн Лэ!
36 When the voice came, Jesus was found alone. They were silent, and told no one in those days any of the things which they had seen.
Кала ґласо пэрэачиля тэ дэдумэ, Исусо ачиляпэ Еджино. И сиклярнэ аченас мулком и никасти на розпхэнэнас, со дыкхле дэ кодыя вряма.
37 On the next day, when they had come down from the mountain, a great multitude met him.
Пэ авэр диво, кала вонэ сджянас плаестар, авиля Исусостэ гроза манушэн.
38 Behold, a man from the crowd called out, saying, “Teacher, I beg you to look at my son, for he is my only born child.
Екх мануш типисиля: — Сиклимари! Мангав Тут, подыкх пэ мурэ чяворэ! Мандэ вов екхоро исин.
39 Behold, a spirit takes him, he suddenly cries out, and it convulses him so that he foams; and it hardly departs from him, bruising him severely.
Дэ лэстэ заджял бэнгано фано и чяворо ачел тэ типисявэ. Нажужо марэл чяворэ кади, со лэхкэрэ мостар чюлён саля. И вов дэл тэ ха чяворэсти бари грыжа, и пхаро отмукэл лэ.
40 I begged your disciples to cast it out, and they couldn’t.”
Мэ манглём Тирэ сиклярнен, соб вонэ тэ вытрадэн нажужэ, нэ лэндэ нэнай зора.
41 Jesus answered, “Faithless and perverse generation, how long shall I be with you and bear with you? Bring your son here.”
Исусо пхэнда: — Мануша бипатявнэ и родо мусардэ їлэнца! Скици инте тэ авэ тумэнца? Скици инте тэ вырицарав тумэн? Ан кордэ пэхкэрэ чявэ!
42 While he was still coming, the demon threw him down and convulsed him violently. But Jesus rebuked the unclean spirit, healed the boy, and gave him back to his father.
Кала чяворо джялас Исусостэ, бэнг аравда лэ пэ пхув тай ачиля тэ марэ. Тунчи Исусо запхэнда нажужэсти, састярда чяворэ и отдэня лэ дадэсти.
43 They were all astonished at the majesty of God. But while all were marveling at all the things which Jesus did, he said to his disciples,
Всавэрэ дэнас дыво кодэлэсти, саво баро Дэвэл. И кала вонэ дэнас дыво кодэлэсти, со терда Исусо, Вов пхэнда Пэхкэрэ сиклярнэнди:
44 “Let these words sink into your ears, for the Son of Man will be delivered up into the hands of men.”
— Тховэн дэ тумарэ канэн кадэла лава: Чявэ Манушыканэ сиго здэна манушэнди дэ вастэн.
45 But they didn’t understand this saying. It was concealed from them, that they should not perceive it, and they were afraid to ask him about this saying.
Нэ вонэ инте на полиле, пала со Исусо дэдуманя. Лэнгири годи инте сля затерди, а тэ пхуче Исусостар, сар тэ полэ Лэхкоро лав, вонэ даранас.
46 An argument arose among them about which of them was the greatest.
Екхвар Лэхкэрэ сиклярнэ ачиле тэ хапэ екх екхэґа пала кода, ко лэндар исин барэдэр.
47 Jesus, perceiving the reasoning of their hearts, took a little child, and set him by his side,
Исусо джянгля, со лэндэ пэ годен, тунчи Вов лиля цыкнэ чяворэ тай тховда паша Пэстэ.
48 and said to them, “Whoever receives this little child in my name receives me. Whoever receives me receives him who sent me. For whoever is least among you all, this one will be great.”
Тай пхэнда сиклярнэнди: — Ко прылэла кадэлэ чяворэ важ Мурэ Лавэ, кодэва Ман прылэла. Ай ко прылэла Ман, прылэла Кодэлэ, Ко Ман бичалда. Ко тумэндар исин цыкнэдэр всавэрэндар, кодэва авэла всавэрэндар барэдэр.
49 John answered, “Master, we saw someone casting out demons in your name, and we forbade him, because he doesn’t follow with us.”
Тунчи Иоанно пхэнда Лэсти: — Сиклимари! Амэ дыкхле манушэ, саво вытрадэл бэнгэн Тирэ Лавэґа, и запхэндэ лэсти кади тэ терэ. Кодэлэсти со вов на пхирэл амэнца їтханэ.
50 Jesus said to him, “Don’t forbid him, for he who is not against us is for us.”
Исусо дэдуманя: — На запхэнэн лэсти. Кодэла, савэ на ваздэнпэ пэ тумэн, кодэла пала тумэн.
51 It came to pass, when the days were near that he should be taken up, he intently set his face to go to Jerusalem
Кала поджялас вряма тэ ваздэпэ Исусости пэ упралима, Вов лиля Пэсти дэ гындо тэ джя дэ Ерусалимо.
52 and sent messengers before his face. They went and entered into a village of the Samaritans, so as to prepare for him.
Тунчи Исусо бичалда англал Пэстэ манушэн, и вонэ авиле дэ гав Самариякоро, соб вса важ Лэ тэ лачярэ.
53 They didn’t receive him, because he was traveling with his face set toward Jerusalem.
Нэ самарянуря на прылиле Исусо, колэсти со Вов джялас дэ Ерусалимо.
54 When his disciples, James and John, saw this, they said, “Lord, do you want us to command fire to come down from the sky and destroy them, just as Elijah did?”
Кала Исусохкэрэ сиклярнэ Иаково тай Иоанно дыкхле кода, вонэ пхэндэ: — Рае! Камэх, амэ пхэнаґа, соб тэ сджял яг упралимастар и тэ спхабарэл лэн?
55 But he turned and rebuked them, “You don’t know of what kind of spirit you are.
Нэ Исусо обрисиля лэндэ тай запхэнда када тэ терэ. И джиле дэ авэр гав.
56 For the Son of Man didn’t come to destroy men’s lives, but to save them.” They went to another village.
57 As they went on the way, a certain man said to him, “I want to follow you wherever you go, Lord.”
Кала вонэ джянас пав дром, екх мануш пхэнда Исусости: — Мэ джява пала Тут, курик Ту тэ на джях.
58 Jesus said to him, “The foxes have holes and the birds of the sky have nests, but the Son of Man has no place to lay his head.”
Исусо пхэнда лэсти: — Рувэндэ исин тхан, тев вонэ отцинён, и чириклендэ кади ж. Ай Манушыканэ Чявэстэ нэнай тхан, тев шэро тэ притховэ.
59 He said to another, “Follow me!” But he said, “Lord, allow me first to go and bury my father.”
Аврэ манушэсти Исусо пхэнда: — Джя пала Ман! Кодэва пхэнда: — Рае! Мук ман майанглал тэ гаравав мурэ дадэ!
60 But Jesus said to him, “Leave the dead to bury their own dead, but you go and announce God’s Kingdom.”
Исусо пхэнда лэсти: — Мэк мулэ гаравэн пэхкэрэн мулэн, а ту джя тай розпхэн пала Дэвлэхкэрэ Тхагарима!
61 Another also said, “I want to follow you, Lord, but first allow me to say good-bye to those who are at my house.”
Трито мануш пхэнда Исусости: — Рае! Мэ джява пала Тут, нэ дэ манди майанглал тэ джяв и тэ дыкхав муро їри.
62 But Jesus said to him, “No one, having put his hand to the plow and looking back, is fit for God’s Kingdom.”
Исусо пхэнда лэсти: — Мануш, саво лэлпэ пала плуго, нэ обрисявэлпэ павпалэ, на поджял важ Дэвлэхкэрэ Тхагарима.
