Luke 9
1 He called the twelve together and gave them power and authority over all demons, and to cure diseases.
Iyang gitawag ang dose sa pagtigom, ug nihatag kanilag gahom ug katungod nga idumala ang mga dimonyo ug pag-ayo sa nagbalatian.
2 He sent them out to preach God’s Kingdom and to heal the sick.
Iyang gipadala sila aron isangyaw ang gingharian sa Dios ug ayuhon ang mga nagbalatian.
3 He said to them, “Take nothing for your journey—no staffs, nor wallet, nor bread, nor money. Don’t have two tunics each.
Siya miingon kanila, ''sa inyong paglakaw ayaw kamo pagdala sa bisan unsa, ni tungkod, ni pitaka, ni tinapay, ni kuwarta, ni duha ka mga sinina.
4 Into whatever house you enter, stay there, and depart from there.
Bisan unsa nga balay ang inyong masudlan, pabilin didto hangtod nga kamo mobiya gikan nianang dapita.
5 As many as don’t receive you, when you depart from that city, shake off even the dust from your feet for a testimony against them.”
Alang niadtong wala modawat kaninyo, kung kamo mobiya gikan sa siyudad, padpari ninyo ang abug nga anaa gikan sa inyong mga tiil usa kini ka pagpamatuod batok kanila.
6 They departed and went throughout the villages, preaching the Good News and healing everywhere.
Ug sila milakaw padulong ngadto sa mga kabalayan, nga nagsangyaw sa maayong balita ug nag-ayo sa mga tawo bisan asa.
7 Now Herod the tetrarch heard of all that was done by him; and he was very perplexed, because it was said by some that John had risen from the dead,
Karon si Herodes, ang pangulo sa maong distrito, nakadungog sa tanang nahitabo ug labihan ang iyang kabalaka, tungod kay gisulti sa uban nga si Juan Tigbawtismo nabanhaw gikan sa mga patay,
8 and by some that Elijah had appeared, and by others that one of the old prophets had risen again.
sumala sa uban si Elias mitungha, sumala sa uban usa sa karaang propeta nga nabanhaw pag-usab.
9 Herod said, “I beheaded John, but who is this about whom I hear such things?” He sought to see him.
Miingon si Herodes, ''Ako nang giputlang ug ulo si Juan, apan kinsa man kining akong nadunggan mahitungod nianang mga butanga?'' ug si Herodes nisulay sa pagpangita kang Jesus.
10 The apostles, when they had returned, told him what things they had done. He took them and withdrew apart to a desert region of a city called Bethsaida.
Sa dihang ang usa sa mga sinugo mibalik, sila miingon kaniya sa tanang butang nga ilang gibuhat. Gidala nila uban kaniya, nibiya siya nga nag-inusara ngadto sa siyudad nga gitawag Betsaida.
11 But the multitudes, perceiving it, followed him. He welcomed them, spoke to them of God’s Kingdom, and he cured those who needed healing.
Apan ang katawhan nakadungog bahin niini ug misunod kaniya, ug iya silang gidawat, ug nakigsulti kanila bahin sa gingharian sa Dios, ug iyang giayo kadtong nanginahanglan ug kaayohan.
12 The day began to wear away; and the twelve came and said to him, “Send the multitude away, that they may go into the surrounding villages and farms and lodge and get food, for we are here in a deserted place.”
Sa dihang hapit na mahuman ang usa ka adlaw, ug ang napulo ug duha niadto kaniya ug miingon, ''palakwa ang mga panon aron makaadto sila sa mga nagpalibot nga mga baryo ug palibot sa mga lugar aron sa pagpangitag matulogan ug makan-an, tungod kay ania man kita sa kamingawan nga dapit.''
13 But he said to them, “You give them something to eat.” They said, “We have no more than five loaves and two fish, unless we should go and buy food for all these people.”
Apan siya miingon kanila, ''Hatagi ninyo sila sa ilang pagkaon.'' Sila miingon, ''Wala na kitay subra pa sa lima kabuok nga tinapay ug duha ka isda, gawas kung mopalit kita ug pagkaon alang niining tanang pundok sa katawhan.''
14 For they were about five thousand men. He said to his disciples, “Make them sit down in groups of about fifty each.”
Adunay lima ka libo nga mga lalaki nga tua didto. Siya miingon sa iyang mga disipulo, ''Ipalingkod sila ug pundoka sa tig-singkuwinta ang matag-usa.''
15 They did so, and made them all sit down.
Unya ila kanang gihimo, ug ang tanang katawhan nanglingkod.
16 He took the five loaves and the two fish, and looking up to the sky, he blessed them, broke them, and gave them to the disciples to set before the multitude.
Iyang gikuha ang lima ka tinapay ug duha ka isda, ug nihangad sa langit, gipanalanginan niya kini, ug gipikaspikas sa ginagmay, ug gihatag niya sa mga disipulo aron ihatag ngadto sa mga panon.
17 They ate and were all filled. They gathered up twelve baskets of broken pieces that were left over.
Silang tanan nakakaon ug nangabusog, ug gikuha ang salin sa pagkaon ug nakapuno kinig napulo ug duha ka mga basket.
18 As he was praying alone, the disciples were near him, and he asked them, “Who do the multitudes say that I am?”
Kini nahitabo, sa dihang nag-ampo siya nga nag-inusara, ang mga disipulo diha uban niya, ug siya nangutana kanila, nga nag-ingon, “Unsa ang giingon sa kadaghanan bahin sa kong kinsa ako?”
19 They answered, “‘John the Baptizer,’ but others say, ‘Elijah,’ and others, that one of the old prophets has risen again.”
Mitubag sila, nga nag-ingon, “Si Juan nga Tigbawtismo, apan ang uban nag-ingon si Elias, ug ang uban nag-ingon nga usa sa mga propeta sa karaang panahon nga nabanhaw pag-usab.”
20 He said to them, “But who do you say that I am?” Peter answered, “The Christ of God.”
Siya miingon kanila, ''Apan kinsa ako kung kamo ang pasultihon?'' Mitubag si Pedro, ''Ang Cristo nga gikan sa Dios.''
21 But he warned them and commanded them to tell this to no one,
Apan nagpasidaan kanila, Si Jesus miingon ngadto kanila nga dili kini isulti kang bisan kinsa,
22 saying, “The Son of Man must suffer many things, and be rejected by the elders, chief priests, and scribes, and be killed, and the third day be raised up.”
tungod kay gisulti nga ang Anak sa Tawo mag-antos sa daghang mga butang, siya isalikway sa mga katigulangan ug sa mga pangulong pari ug eskriba, pagapatyon, ug mabuhi pag-usab sa ika tulo ka adlaw.
23 He said to all, “If anyone desires to come after me, let him deny himself, take up his cross, and follow me.
Giingnan niya silang tanan, ''Kung kinsa kadtong gusto mosunod kanako, siya kinahanglan musalikway sa iyang kaugalingon, mupas-an sa iyang kaugalingon nga krus matag-adlaw, ug mosunod kanako.
24 For whoever desires to save his life will lose it, but whoever will lose his life for my sake will save it.
Si bisan kinsa nga mosulay sa pagluwas sa iyang kinabuhi mawad-an niini, apan si bisan kinsa kadtung nawad-an sa ilang kinabuhi tungod nako, siya maluwas niini.
25 For what does it profit a man if he gains the whole world, and loses or forfeits his own self?
Unsa man ang kaayohan sa tawo, kung maangkon niya ang tibuok kalibutan, apan mawad-an siya o mapildi sa iyang kaugalingon?
26 For whoever will be ashamed of me and of my words, of him will the Son of Man be ashamed when he comes in his glory, and the glory of the Father, and of the holy angels.
Kung kinsa man kadtong maulaw kanako ug sa akong pulong, siya usab ikaulaw sa Anak sa Tawo kung siya moadto sa iyang kaugalingong himaya, ug ang himaya sa Amahan ug sa balaang mga Angel.
27 But I tell you the truth: There are some of those who stand here who will in no way taste of death until they see God’s Kingdom.”
Apan ako muingon kanimo sa pagkatinuod, adunay uban diha kaninyo nga motindug dinhi, ug dili makatilaw sa kamatayon hangtud nga makita nila ang gingharian sa Dios.''
28 About eight days after these sayings, he took with him Peter, John, and James, and went up onto the mountain to pray.
Niabot kini ug walo ka adlaw human si Jesus ming-ingun niining mga pulonga, gidala niya sila ni Pedro, Juan, ug Santiago, ug niadto siya saka sa bukid aron sa pag-ampo.
29 As he was praying, the appearance of his face was altered, and his clothing became white and dazzling.
Samtang siya nag-ampo, ang iyang panagway nausab, ug ang iyang bisti nahimung puti ug nagsidlak.
30 Behold, two men were talking with him, who were Moses and Elijah,
Tan-awa dunay duha ka lalaki nga nakigsulti uban kaniya! sila mao si Moses ug Elias,
31 who appeared in glory and spoke of his departure, which he was about to accomplish at Jerusalem.
nga makita nga mahimayaon. Sila naghisgot mahitungod sa iyang pagbiya, diin matuman pa lamang ngadto sa Jerusalem.
32 Now Peter and those who were with him were heavy with sleep, but when they were fully awake, they saw his glory, and the two men who stood with him.
Karon si Pedro ug niadtong uban kanila nakatulog pag-ayo. Apan sa diha nga nakamata na sila, ilang nakita ang iyang himaya ug ang duha mitindog uban kaniya.
33 As they were parting from him, Peter said to Jesus, “Master, it is good for us to be here. Let’s make three tents: one for you, one for Moses, and one for Elijah,” not knowing what he said.
Nahitabo kini samtang sila nagpahilayo na gikan kang Jesus, miingon si Pedro ngadto kaniya, ''Agalon, maayo kay ania kami ug mas maayo siguro nga maghimo kami ug tulo ka mga silonganan. Atung himuon ang usa alang kanimo, ang usa alang kang Moses, ang usa alng kang Elias.'' Wala siya makasabot kung unsa ang iyang gipanulti bahin niini.
34 While he said these things, a cloud came and overshadowed them, and they were afraid as they entered into the cloud.
Sa dihang iyang gisulti kining mga butanga, ang panganod mitabon kanila; ug sila nahadlok sa dihang gilibotan sila sa panganod.
35 A voice came out of the cloud, saying, “This is my beloved Son. Listen to him!”
Ang tingog nadungog nila gikan sa panganod nga nag-ingon, ''Kini akong pinili nga Anak. Paminaw kaniya.''
36 When the voice came, Jesus was found alone. They were silent, and told no one in those days any of the things which they had seen.
Sadihang ang tingog natapos na, nag-inusara nalang si Jesus. Sila nagpabilin nga hilom, ug ni adtong mga adlawa walay usa kanila nga nisulti bahin niining mga butanga nga ilang nakita.
37 On the next day, when they had come down from the mountain, a great multitude met him.
Kini nahitabo, pagkasunod adlaw, sa dihang milugsong na sila gikan sa bukid, dihay dako nga panon sa katawhan nga nitagbo niya.
38 Behold, a man from the crowd called out, saying, “Teacher, I beg you to look at my son, for he is my only born child.
Tan-awa, dihay usa ka tawo diha sa panon nga mihilak nga nag-ingon, ''Magtutudlo, ako nag pakiluoy nimo sa pagtan-aw sa akong anak nga lalaki, tungod kay siya bugtong nako nga anak.
39 Behold, a spirit takes him, he suddenly cries out, and it convulses him so that he foams; and it hardly departs from him, bruising him severely.
Tan-awa ang espiritu mikuha kaniya, ug diha diha mitiyabaw siya, ug mupalit-ad lit-ad kini niya ug nagbula-bula ang iyang baba. Kini mobiya kaniya nga adunay kalisod, ginasakit kaayo siya niini kung kini mohawa.
40 I begged your disciples to cast it out, and they couldn’t.”
Nag hangyo na ako sa imung mga disipulo aron mugola kini gikan kaniya apan wala nila kini mahimo.''
41 Jesus answered, “Faithless and perverse generation, how long shall I be with you and bear with you? Bring your son here.”
Mitubag si Jesus ug miingon, ''Kamo nga dili matinuohon ug madunoton nga kaliwat, hangtud kanos-a paman ako magpabilin ug makig-uban kaninyo ug muantos? Dalha ang imong anak nga lalaki diri.''
42 While he was still coming, the demon threw him down and convulsed him violently. But Jesus rebuked the unclean spirit, healed the boy, and gave him back to his father.
Samtang ang bata nagpadulong, ang demonyo nagpaumod kaniya ug mipalamba-lamba kaniya pag-ayo. Apan gibadlong ni Jesus ang dili hinlo nga espiritu, ug naayo ang bata nga lalaki, ug gihatag niyag balik sa iyang amahan.
43 They were all astonished at the majesty of God. But while all were marveling at all the things which Jesus did, he said to his disciples,
Silang tanan nahibulong sa pagkadako sa Dios. Apan sa anaa pa sila sa ilang katingala sa tanang butang nga iyang gihimo, siya miingon sa iyang mga desipulo,
44 “Let these words sink into your ears, for the Son of Man will be delivered up into the hands of men.”
''Ibutang ninyo kining mga pulonga ilawom sa inyong mga dalunggan, kay ang Anak sa Tawo itugyan ngadto sa mga kamot sa mga tawo.''
45 But they didn’t understand this saying. It was concealed from them, that they should not perceive it, and they were afraid to ask him about this saying.
Apan wala nila masabti unsay ginapasabot nining pulonga, ug kini natago gikan kanila, ug sila dili makasabot niini. sila mangahadlok sa pag-pangutana bahin niining pulonga.
46 An argument arose among them about which of them was the greatest.
Unya ang panaglalis misugod ngadto kanila mahitungod kung kinsa kanila ang labing labaw.
47 Jesus, perceiving the reasoning of their hearts, took a little child, and set him by his side,
Apan sa nahunahuna ni Jesus kung unsa ang tubag sa ilang kasing kasing, iyang gikuha ang gamay nga bata, ug gipalingkod sa iyang kiliran,
48 and said to them, “Whoever receives this little child in my name receives me. Whoever receives me receives him who sent me. For whoever is least among you all, this one will be great.”
ug miingon ngadto kanila, ''Kung ang usa modawat sama sa gamayng bata niini pinaagi sa akong ngalan, siya usab modawat kanako, kung ang usa ka tawo modawat kanako madawat usab niya ang nag padala kanako. Alang sa tawo nga pinaka ubos ninyong tanan, maoy usa ka labing dako.''
49 John answered, “Master, we saw someone casting out demons in your name, and we forbade him, because he doesn’t follow with us.”
Mitubag si Juan ug miingon, ''Agalon, kami nakakita ug usa ka tawo nga nang hingilin usab ug demonyo pinaagi sa imong ngalan, ug gipahunong namo siya, tungod kay wala siya misunod uban kanato.''
50 Jesus said to him, “Don’t forbid him, for he who is not against us is for us.”
Apan si Jesus mitubag kanila nga nag-ingon, ''Ayaw ninyo siya pahunonga, kay siya nga dili batok kaninyo alang kaninyo.''
51 It came to pass, when the days were near that he should be taken up, he intently set his face to go to Jerusalem
Sa dihang nahitabo kini, ang mga adlaw nagkaduol alang sa iyang sa pagkayab sa langit, nahitabo nga iyang giandam niya ang iyang kaugalingon sa pag-adto sa Jerusalem.
52 and sent messengers before his face. They went and entered into a village of the Samaritans, so as to prepare for him.
Siya nagpadala ug mga minsahiro una kaniya, ug sila miadto ug misulod sa baryo sa Samaritanhon sa pagpangandam alang kaniya.
53 They didn’t receive him, because he was traveling with his face set toward Jerusalem.
Apan ang katawhan didto wala midawat kaniya, tungod kay muadtoay man siya didto sa Jerusalem.
54 When his disciples, James and John, saw this, they said, “Lord, do you want us to command fire to come down from the sky and destroy them, just as Elijah did?”
Sa dihang ang iyang mga desipulo nga si Santiago ug Juan nakakita niini, sila miiingon, ''Ginoo, gusto ba nimo nga among manduan ang kalayo nga kini mukanaog gikan sa langit ug laglagon sila?''
55 But he turned and rebuked them, “You don’t know of what kind of spirit you are.
Apan siya milingi ug mibadlong kanila.
56 For the Son of Man didn’t come to destroy men’s lives, but to save them.” They went to another village.
Unya sila namiya ug nangadto sa laing baryo.
57 As they went on the way, a certain man said to him, “I want to follow you wherever you go, Lord.”
Sa dihang nagpadulong na sila sa ilang adtoan, dihay usa nga miingon kaniya, ''Ako mosunod kanimo bisan asa ka moadto.''
58 Jesus said to him, “The foxes have holes and the birds of the sky have nests, but the Son of Man has no place to lay his head.”
Si Jesus miingun kaniya, ''Ang mga milo adunay mga lungag, ug ang mga langgam sa kawanangan adunay mga salag, apan ang Anak sa Tawo walay kaunlanan sa iyang ulo.”
59 He said to another, “Follow me!” But he said, “Lord, allow me first to go and bury my father.”
Unya siya miingon sa uban nga tawo, ''Sunod kanako.'' Apan siya miingon, ''Ginoo, tuguti una ako sa pag lubong sa akung amahan.''
60 But Jesus said to him, “Leave the dead to bury their own dead, but you go and announce God’s Kingdom.”
Apan siya mitubag kaniya, ''biyai ang patay sa paglubong sa iyang kaugalingong patay, apan ikaw lakaw ug isangyaw bisan asa ang gingharian sa Dios.''
61 Another also said, “I want to follow you, Lord, but first allow me to say good-bye to those who are at my house.”
Laing tawo usab miingon, ''Ako musunod kanimo, Ginoo, apan tugoti una ako sa pagpananghid kanila nga anaa sa akong balay.''
62 But Jesus said to him, “No one, having put his hand to the plow and looking back, is fit for God’s Kingdom.”
Apan si Jesus mitubag kaniya, ''Walay usa, nga nagabutang sa iyang kamot diha sa daro nga sigig lingi sa luyo nga takos sa gingharian sa Dios.''
