Acts 19
1 While Apollos was at Corinth, Paul, having passed through the upper country, came to Ephesus and found certain disciples.
Дэ кодыя вряма, кала Аполлосо сля дэ Коринфо, Павло проджиля пав плаехкэрэ тхана тай авиля дэ Эфесо. Котэ вов дыкхляпэ койсавэ сиклярнэнца.
2 He said to them, “Did you receive the Holy Spirit when you believed?” They said to him, “No, we haven’t even heard that there is a Holy Spirit.”
— Прылиле тумэ Свэнто Фано, кала патине? — пхучля вов. — Амэ и на шундэ пала кода, со исин Свэнто Фано, — пхэндэ кодэла.
3 He said, “Into what then were you baptized?” They said, “Into John’s baptism.”
Тунчи Павло пхучля: — Сар жэ тумэ сле болдэ? — Кади, сар сиклярда Иоанно, — пхэндэ вонэ.
4 Paul said, “John indeed baptized with the baptism of repentance, saying to the people that they should believe in the one who would come after him, that is, in Christ Jesus.”
Павло пхэнда: — Иоанно болдэлас, кала мануш прыджянэлас пэхкоро бэзимо. Вов прыакхарэлас манушэн тэ патя дэ Кодэлэ, Касти трэбуни тэ авэ пала лэ, дэ Исусо.
5 When they heard this, they were baptized in the name of the Lord Jesus.
Кала вонэ ушундэ пала када, тунчи болдэнепэ важ Рае Исусохкоро Лав.
6 When Paul had laid his hands on them, the Holy Spirit came on them and they spoke with other languages and prophesied.
И кала Павло тховда пэ лэн васта, пэ лэндэ сджиля Свэнто Фано. Тунчи вонэ ачиле тэ дэдумэ авэр чибэнца и тэ пхэнэ Дэвлэстар.
7 They were about twelve men in all.
Всавэрэн лэн сля паша дэшудуй манушэн.
8 He entered into the synagogue and spoke boldly for a period of three months, reasoning and persuading about the things concerning God’s Kingdom.
Павло трин чёна бидаракоро пхэнэлас дэ синагога. Вов дэдуманя манушэнца пала Дэвлэхкоро Тхагаримо тай допхэнэлас лэнди.
9 But when some were hardened and disobedient, speaking evil of the Way before the multitude, he departed from them and separated the disciples, reasoning daily in the school of Tyrannus.
Нэ койсавэ лэндар мижонас и отпхэнэнаспэ тэ патя, тай дэдумэнас англа всавэрэн, со Дром Раехкоро на исин чячюно. Тунчи Павло ачявда лэн. Вов вытидэня сиклярнэн и кожно диво дэдуманя лэнца дэ Тираннохкири школа.
10 This continued for two years, so that all those who lived in Asia heard the word of the Lord Jesus, both Jews and Greeks.
Кади процырдэняпэ дуй бэрша, и всавэрэ иудея тай грекуря, савэ джювдэ дэ Цыкни Азия, шундэ Раехкоро Лав.
11 God worked special miracles by the hands of Paul,
Дэвэл терэлас Павлохкэрэ вастэнца фартэ барэ дывуря.
12 so that even handkerchiefs or aprons were carried away from his body to the sick, and the diseases departed from them, and the evil spirits went out.
Насвалэ лэнаспэ кхоснэндэ тай кущикэндэ, савэн майанглал лэласпэ Павло, тай высастёнас всавэрэ дукхэндар, тай мижэ фануря выджянас лэндар.
13 But some of the itinerant Jews, exorcists, took on themselves to invoke over those who had the evil spirits the name of the Lord Jesus, saying, “We adjure you by Jesus whom Paul preaches.”
Койсавэ иудеенгэрэ джянимаря, савэ пхирэнас пав дромэн, кала вытрадэнас мижо фано манушэндар, прыакхарэнас Лав Рае Исусохкоро. Вонэ пхэнэнас: — Прыпхэнав тумэнди важ Исусо, пала Савэ розпхэнэл Павло.
14 There were seven sons of one Sceva, a Jewish chief priest, who did this.
Када терэнас и эфта Скевахкэрэ чявэ. А Скева сля иудеенгоро англуно рашай.
15 The evil spirit answered, “Jesus I know, and Paul I know, but who are you?”
Нэ мижо фано пхэнда лэнди: — Джянав Исусо, тай Павло джянав. А ко тумэ кацавэ?
16 The man in whom the evil spirit was leaped on them, overpowered them, and prevailed against them, so that they fled out of that house naked and wounded.
Тай мануш, дэ саво сля мижо фано, чутапэ пэ лэн кацавя зораґа, со домарда лэн всавэрэн и вонэ вынашле цэрэстар нангэ тай зранглэ.
17 This became known to all, both Jews and Greeks, who lived at Ephesus. Fear fell on them all, and the name of the Lord Jesus was magnified.
Кала пала када уджянгле иудея тай грекуря, савэ джювдэ дэ Эфесо, лэн всавэрэн обхутилда дар, тай вонэ ачиле тэ отлиджяпэ Рае Исусохкэрэ Лавэстэ баря пативаґа.
18 Many also of those who had believed came, confessing and declaring their deeds.
Бут савэ лэндар патине, авэнас тай оттердо прыджянэнаспэ дэ пэхкэрэн рындонэн.
19 Many of those who practiced magical arts brought their books together and burned them in the sight of all. They counted their price, and found it to be fifty thousand pieces of silver.
Бут мануша, савэ майанглал залэнас врэжаґа, анэнас пэхкэрэ джянимахкэрэ лила и англал всавэрэн спхабарэнас лэн. Кала биндэ, сави цимин сля всавэрэ спхабардэ лилэндэ, тунчи выджиля пандэша пхангля рупь.
20 So the word of the Lord was growing and becoming mighty.
Кади Дэвлэхкоро лав розджяласпэ тай лэлас зор.
21 Now after these things had ended, Paul determined in the Spirit, when he had passed through Macedonia and Achaia, to go to Jerusalem, saying, “After I have been there, I must also see Rome.”
Пала кадэлэ всавэрэ Павло прылиля дэ гындо тэ заджя пав Македония тай Ахаия, ай тунчи тэ ладэ дэ Ерусалимо. — Сар мэ авава дэ Ерусалимо, манди трэбуни тэ попэрав и дэ Римо, — пхэнда вов.
22 Having sent into Macedonia two of those who served him, Timothy and Erastus, he himself stayed in Asia for a while.
Вов бичалда дэ Македония дон пэхкэрэн амалэн, Тимофее тай Эрасто, а еджино пэ койсави вряма ачиляпэ дэ Цыкни Азия.
23 About that time there arose no small disturbance concerning the Way.
Тунчи сля баро ваздимо важ Раехкэрэ Дромэ.
24 For a certain man named Demetrius, a silversmith who made silver shrines of Artemis, brought no little business to the craftsmen,
Мануш, савэ акхарэнас Димитрии и саво залэласпэ рупунэ рындонэнца, терэлас рупастар храмуря, кацавэ, сар храмо, тев тэлёнас дэвляти пав лавэ Артемида. И кадэлэґа вов дэлас тэ затерэ и авэр пэхкэрэ амалэнди.
25 whom he gathered together with the workmen of like occupation, and said, “Sirs, you know that by this business we have our wealth.
Вов акхарда лэн и аврэн кацавэн бутярнэн дэ кадэва рындо тай пхэнда: — Тумэ джянэн, со кадыя бути дэл амэнди лачё затиримо.
26 You see and hear that not at Ephesus alone, but almost throughout all Asia, this Paul has persuaded and turned away many people, saying that they are no gods that are made with hands.
Нэ тумэ дыкхэн и шунэн, со кадэва Павло пэрэцэрдэня пэ пэхкири риг тай слиджялда годятар бутэн манушэн, савэ джювэн на кацик дэ Эфесо, нэ пав всавири Цыкни Азия. Вов пхэнэл, со дэвэла, савэ стердэ вастэнца, — на дэвэла.
27 Not only is there danger that this our trade come into disrepute, but also that the temple of the great goddess Artemis will be counted as nothing and her majesty destroyed, whom all Asia and the world worships.”
Када лиджял колэстэ, со на кацик амари бути на авэла дэ патива, нэ и храмо, тев тэлён баря дэвляти Артемидати, нисо на ачела. Тай еджини дэвли, савяти тэлён всавири Цыкни Азия и всавири люмля, хацарэла пэхкири патив.
28 When they heard this they were filled with anger, and cried out, saying, “Great is Artemis of the Ephesians!”
Кала вонэ ушундэ када, тунчи мижыле тай ачиле тэ типисявэ: — Бари исин Артемида Эфесохкири!
29 The whole city was filled with confusion, and they rushed with one accord into the theater, having seized Gaius and Aristarchus, men of Macedonia, Paul’s companions in travel.
Тунчи всаворо форо подваздэняпэ. Мануша схутилдэ кодэлэн, ко авиля Павлоґа (када сле македонянуря Гаий тай Аристархо), и всавэрэ, сар екх, прастэне дэ театро.
30 When Paul wanted to enter in to the people, the disciples didn’t allow him.
Павло камля тэ выджя манушэндэ, нэ сиклярнэ на дэне лэсти.
31 Certain also of the Asiarchs, being his friends, sent to him and begged him not to venture into the theater.
И койсавэ Азиякэрэ пхурэдэра, амала Павлохкэрэ, пэрэдэне лэсти, соб тэ на авэл дэ театро.
32 Some therefore cried one thing, and some another, for the assembly was in confusion. Most of them didn’t know why they had come together.
Мануша, савэ стидэнепэ, выджянас годятар, колэсти со екх лэндар типисявэнас пала екхэ, ай авэр — пала аврэ. Бут манушэн на полэнас, и сости вонэ пордэ авиле.
33 They brought Alexander out of the multitude, the Jews putting him forward. Alexander beckoned with his hand, and would have made a defense to the people.
Лэнгэрэ стидэмастар выцырдэне пэ англал Александро — када тердэ иудеи. Александро сикавда манушэнди вастэґа, соб вонэ тэ заачен мулком, и камля тэ отрисарэ пэстар лэнгэрэ лава.
34 But when they perceived that he was a Jew, all with one voice for a time of about two hours cried out, “Great is Artemis of the Ephesians!”
Нэ кала всавэрэ уджянгле, со вов исин иудеи, упалэ ачиле фартэ тэ типисявэ: — Бари исин Артемида Эфесохкири! И типисявэнас паша дуй чясуря.
35 When the town clerk had quieted the multitude, he said, “You men of Ephesus, what man is there who doesn’t know that the city of the Ephesians is temple keeper of the great goddess Artemis, and of the image which fell down from Zeus?
Тунчи екх форохкэрэ пхурэдэрэндар ачиля тэ улэ лэн тай пхэнда: — Эфесянуря, чи на джянэл всавири люмля, со дэ форо Эфесо прыдыкхэн пала храмо, тев тэлён баря Артемидати тай свэнтонэ барэсти, саво тэлэдэня болыбнастар?
36 Seeing then that these things can’t be denied, you ought to be quiet and to do nothing rash.
Калэсти нико на запхэнэла. Важ кода тумэнди трэбуни тэ улэпэ тай тэ на терэ бибахт.
37 For you have brought these men here, who are neither robbers of temples nor blasphemers of your goddess.
Тумэ андэ кордэ манушэн, нэ ни екх лэндар на обчёрда храмо тай на пхэнда бибахтало лав пэ амаря дэвля.
38 If therefore Demetrius and the craftsmen who are with him have a matter against anyone, the courts are open and there are proconsuls. Let them press charges against one another.
А сар исин Димитриестэ и аврэ бутярнэндэ пав кадэва рындо, дэ со лэн тэ дошарэ, тунчи амэндэ исин сындуря тай проконсулы. Котэ пхэнэн, со исин тумэндэ екх пэ екхэ.
39 But if you seek anything about other matters, it will be settled in the regular assembly.
Кала исин тумэндэ, со тэ пхуче, мэк роздыкхэн када дэ упхэнимахкоро стидэмо.
40 For indeed we are in danger of being accused concerning today’s riot, there being no cause. Concerning it, we wouldn’t be able to give an account of this commotion.”
Тэ на дошарэн амэн авдивэ, со терах ваздимо, и амэнди на авэла, со тэ пхэнах.
41 When he had thus spoken, he dismissed the assembly.
Кадэла лавэнца вов розмукля лэнгоро стидэмо.
