Luke 16
1 Jesus also said to the disciples, “There was a certain rich man who had a manager, and it was reported to him that this manager was wasting his possessions.
Mówił też do swoich uczniów: Pewien bogaty człowiek miał szafarza, którego oskarżono przed nim, że trwoni jego dobra.
2 So the rich man called him and said to him, 'What is this that I hear about you? Give an account of your management, for you can no longer be manager.'
Zawołał go i powiedział: Cóż to słyszę o tobie? Zdaj sprawę z twego zarządzania, bo już więcej nie będziesz mógł zarządzać.
3 The manager said to himself, 'What should I do, since my master is taking away my management job? I do not have strength to dig, and I am ashamed to beg.
Wtedy szafarz powiedział sobie: Co ja zrobię, skoro mój pan pozbawia mnie zarządu? Kopać nie mogę, żebrać się wstydzę.
4 I know what I will do, so that when I am removed from my management job, people will welcome me into their houses.'
Wiem, co zrobię, żeby [ludzie] przyjęli mnie do swoich domów, gdy zostanę odsunięty od zarządzania.
5 Then the manager called for each one of his master's debtors, and he asked the first one, 'How much do you owe to my master?'
Przywołał więc do siebie każdego z dłużników swego pana i zapytał pierwszego: Ile jesteś winien memu panu?
6 He said, 'A hundred baths of olive oil.' He said to him, 'Take your bill, sit down quickly, and write fifty.'
A on odpowiedział: Sto baryłek oliwy. I powiedział mu: Weź swój zapis, siadaj szybko i napisz pięćdziesiąt.
7 Then the manager said to another, 'How much do you owe?' He said, 'A hundred cors of wheat.' He said to him, 'Take your bill, and write eighty.'
Potem zapytał drugiego: A ty ile jesteś winien? A on mu odpowiedział: Sto korców pszenicy. I powiedział mu: Weź swój zapis i napisz osiemdziesiąt.
8 The master then commended the unrighteous manager because he had acted shrewdly. For the children of this world are more shrewd in dealing with their own people than are the children of light. (aiōn g165)
I pochwalił pan niesprawiedliwego szafarza, że roztropnie postąpił. Bo synowie tego świata w swoim pokoleniu są roztropniejsi od synów światłości. (aiōn g165)
9 I say to you, make friends for yourselves by means of unrighteous wealth, so that when it is gone, they may welcome you into the eternal dwellings. (aiōnios g166)
I ja wam mówię: Zyskujcie sobie przyjaciół mamoną niesprawiedliwości, aby, gdy ustaniecie, przyjęto was do wiecznych przybytków. (aiōnios g166)
10 He who is faithful in very little is also faithful in much, and he who is unrighteous in very little is also unrighteous in much.
Kto jest wierny w najmniejszym, i w wielkim jest wierny, a kto w najmniejszym jest niesprawiedliwy, i w wielkim jest niesprawiedliwy.
11 If you have not been faithful in using unrighteous wealth, who will trust you with true wealth?
Jeśli więc w niesprawiedliwej mamonie nie byliście wierni, któż wam powierzy to, co prawdziwe?
12 If you have not been faithful in using other people's property, who will give you money of your own?
A jeśli w cudzym nie byliście wierni, któż wam da wasze [własne]?
13 No servant can serve two masters, for either he will hate the one and love the other, or else he will be devoted to one and despise the other. You cannot serve God and wealth.”
Żaden sługa nie może dwom panom służyć, gdyż albo jednego będzie nienawidził, a drugiego miłował, albo jednego będzie się trzymał, a drugim wzgardzi. Nie możecie służyć Bogu i mamonie.
14 Now the Pharisees, who were lovers of money, heard all these things, and they ridiculed him.
Słuchali tego wszystkiego również faryzeusze, którzy byli chciwi, i naśmiewali się z niego.
15 He said to them, “You justify yourselves in the sight of men, but God knows your hearts. That which is exalted among men is detestable in the sight of God.
I powiedział im: Wy sami siebie usprawiedliwiacie przed ludźmi, ale Bóg zna wasze serca. To bowiem, co ludzie poważają, obrzydliwością jest w oczach Boga.
16 The law and the prophets were in effect until John came. From that time on, the gospel of the kingdom of God is preached, and everyone tries to force their way into it.
Prawo i Prorocy [byli] do Jana. Odtąd jest głoszone królestwo Boże i każdy się do niego gwałtem wdziera.
17 But it is easier for heaven and earth to pass away than for one stroke of a letter of the law to become invalid.
I łatwiej jest niebu i ziemi przeminąć, niż przepaść jednej kresce prawa.
18 Everyone who divorces his wife and marries another commits adultery, and he who marries one who is divorced from her husband commits adultery.
Każdy, kto oddala swoją żonę i żeni się z inną, cudzołoży, a kto żeni się z oddaloną przez męża, cudzołoży.
19 Now there was a certain rich man who was clothed in purple and fine linen and was enjoying every day his great wealth.
Był pewien bogaty człowiek, który ubierał się w purpurę i bisior i wystawnie ucztował każdego dnia.
20 A certain beggar named Lazarus was laid at his gate, covered with sores,
Był też pewien żebrak, imieniem Łazarz, który leżał u jego wrót owrzodziały;
21 and longing to eat what fell from the rich man's table. Even the dogs came and licked his sores.
Pragnął on nasycić się okruchami, które spadały ze stołu bogacza. Nadto i psy przychodziły i lizały jego wrzody.
22 It came about that the beggar died and was carried away by the angels to Abraham's side. The rich man also died and was buried,
I umarł żebrak, i został zaniesiony przez aniołów na łono Abrahama. Umarł też bogacz i został pogrzebany.
23 and in Hades, being in torment, he lifted up his eyes and saw Abraham far away and Lazarus at his side. (Hadēs g86)
A [będąc] w piekle i cierpiąc męki, podniósł oczy i ujrzał z daleka Abrahama i Łazarza na jego łonie. (Hadēs g86)
24 So he cried out and said, 'Father Abraham, have mercy on me and send Lazarus, that he may dip the tip of his finger in water and cool my tongue, for I am in anguish in this flame.'
Wtedy zawołał: Ojcze Abrahamie, zmiłuj się nade mną i poślij Łazarza, aby umoczył koniec swego palca w wodzie i ochłodził mi język, bo cierpię męki w tym płomieniu.
25 But Abraham said, 'Child, remember that in your lifetime you received your good things, and Lazarus in like manner evil things. But now he is comforted here, and you are in agony.
I powiedział Abraham: Synu, wspomnij, że za życia odebrałeś swoje dobro, podobnie jak Łazarz zło. A teraz on doznaje pociechy, a ty cierpisz męki.
26 Besides all this, a great chasm has been put in place, so that those who want to cross over from here to you cannot, and no one can cross over from there to us.'
I oprócz tego wszystkiego między nami a wami jest utwierdzona wielka przepaść, aby ci, którzy chcą stąd przejść do was, nie mogli, ani stamtąd przejść do nas.
27 The rich man said, 'I beg you, Father Abraham, that you would send him to my father's house—
A on powiedział: Proszę cię więc, ojcze, abyś posłał [go] do domu mego ojca.
28 for I have five brothers—in order that he may warn them, so that it may not be that they come into this place of torment.'
Mam bowiem pięciu braci – niech im da świadectwo, żeby i oni nie przyszli na to miejsce męki.
29 But Abraham said, 'They have Moses and the prophets; let them listen to them.'
Lecz Abraham mu powiedział: Mają Mojżesza i Proroków, niech ich słuchają.
30 The rich man replied, 'No, Father Abraham, but if someone would go to them from the dead, they will repent.'
A on odpowiedział: Nie, ojcze Abrahamie, lecz jeśli ktoś z umarłych przyjdzie do nich, będą pokutować.
31 But Abraham said to him, 'If they do not listen to Moses and the prophets, neither will they be persuaded if someone rises from the dead.'”
I powiedział do niego: Jeśli Mojżesza i Proroków nie słuchają, to choćby ktoś zmartwychwstał, nie uwierzą.
