Esther 9
1 Now in the twelfth month, which is the month of Adar, on the thirteenth day, when the king's law and decree were about to be carried out, on the day when the enemies of the Jews hoped to gain power over them, it was reversed. The Jews gained power over those who hated them.
Karon sa ikapulo ug duha ka bulan, nga mao ang bulan sa Adar, sa ikanapulo ug tolo ka adlaw sa maong bulan, sa diha nga ang sugo sa hari ug ang iyang pagbulot-an haduol na nga pagatumanon, sa adlaw nga ang mga kaaway sa mga Judio naglaum nga makaghari kanila (apan nasuhi, nga kini nabalit-ad kay ang mga Judio naghari niadtong mga nagadumot kanila),
2 The Jews assembled in their cities throughout all the provinces of King Ahasuerus, to lay hands on those who tried to bring disaster on them. No one could stand against them, for the fear of them had fallen on all the peoples.
Ang mga Judio nagtigum sa ilang kaugalingon diha sa ilang mga ciudad nga minglukop sa tanang mga lalawigan ni hari Assuero, aron sa pagdapat sa ilang kamot niadtong nagapangita sa ilang kadaut: ug walay tawo nga makasukol kanila; kay ang kahadlok kanila miabut sa tanang mga katawohan,
3 All the officials of the provinces, the provincial governors, the governors, and the king's administrators, helped the Jews because the fear of Mordecai had fallen on them.
Ug ang tanang mga principe sa mga lalawighan, ug ang mga labawng punoan sa lalawigan, ug ang mga gobernador, ug sila nga naghimo sa bulohaton sa hari, mingtabang sa mga Judio; tungod kay ang pagkahadlok kang Mardocheo miabut kanila.
4 For Mordecai was great in the king's house, and his fame spread throughout all the provinces, for the man Mordecai was becoming great.
Kay si Mardocheo daku sa balay sa hari, ug ang iyang kadungganan milukop sa tanang mga lalawigan; kay ang tawo nga si Mardocheo nagaanam ug kadaku.
5 The Jews attacked their enemies with the sword, killing and destroying them, and did as they pleased to those who hated them.
Ug ang mga Judio nagpatay sa tanan nilang mga kaaway sa usa ka paghalabas sa pinuti, ug uban sa kamatay ug sa pagkalaglag, ug ilang gibuhat ang buot nilang buhaton niadtong nanagdumot kanila.
6 In the fortress of Susa itself the Jews killed and destroyed five hundred men.
Ug didto sa Susan nga mao ang palacio, ang mga Judio mingpatay ug minglaglag sa lima ka gatus ka tawo.
7 They killed Parshandatha, Dalphon, Aspatha,
Ug si Phorsandatha, ug si Dalphon, ug si Asphatha,
8 Poratha, Adalia, Aridatha,
Ug si Phoratha, ug si Ahalia, ug si Aridatha,
9 Parmashta, Arisai, Aridai, Vaizatha,
Ug si Pharmastha, ug si Arisai, ug si Aridai, ug si Vaizatha,
10 and the ten sons of Haman son of Hammedatha, the enemy of the Jews. But they did not take any plunder.
Ang napulo ka mga anak nga lalake ni Aman, anak nga lalake ni Amadatha, ang kaaway sa mga Judio ilang gipapatay; apan sa inagaw wala sila manghilabut.
11 That day the number of those killed in the fortress of Susa, was reported to the king.
Niadtong adlawa ang gidaghanon niadtong gipamatay didto sa Susan nga mao ang palacio gidala ngadto sa atubangan sa hari.
12 The king said to Queen Esther, “The Jews have killed five hundred men in the fortress of Susa, including the ten sons of Haman. What then have they done in the rest of the king's provinces? Now what is your petition? It will be granted you. What is your request? It will be granted to you.”
Ug ang hari miingon kang Ester nga reina: Ang mga Judio nakapatay ug nakalaglag ug lima ka gatus ka mga tawo didto sa Susan nga mao ang palacio, ug ang napulo ka mga anak nga lalake ni Aman; unsa man diay ang ilang gibuhat sa nahabilin sa mga lalawigan sa hari! Karon unsa man ang imong pangayoon? ug kini igahatag kanimo: Kun unsa pay uban mong ihangyo? ug kini pagabuhaton.
13 Esther said, “If it pleases the king, let the Jews who are in Susa be permitted to carry out this day's decree tomorrow also, and let the bodies of Haman's ten sons be hanged on gallows.”
Unya miingon si Ester: Kong kini makapahimuot sa hari, itugot sa mga Judio nga anaa sa Susan ang pagbuhat ugma usab sumala sa sugo niining adlawa, ug ipabitay ang napulo ka mga anak nga lalake ni Aman sa bitayan.
14 So the king commanded that this be done. A decree was issued in Susa, and they hanged the ten sons of Haman.
Ug ang hari nagsugo niini aron pagabuhaton: ug ang usa ka pagbulot-an gihatag didto sa Susan; ug ilang gibitay ang napulo ka mga anak nga lalake ni Aman.
15 The Jews who were in Susa came together on the fourteenth day of the month of Adar, and killed three hundred more men in Susa, but laid no hands on the plunder.
Ug ang mga Judio nga didto sa Susan nanagtigum sa ilang kaugalingon sa pagtingub sa ikanapulo ug upat ka adlaw sa bulan sa Adar, ug gipamatay ang totolo ka gatus ka tawo sa Susan; apan sa inagaw wala sila manghilabut.
16 The rest of the Jews who were in the king's provinces came together to defend their lives, and they got relief from their enemies and killed seventy-five thousand of those who hated them, but they did not lay their hands on the valuables of those they killed.
Ug ang ubang mga Judio nga diha sa mga lalawigan sa hari nanagtigum sa ilang kaugalingon sa pagtingub, ug mingtindog sila tungod sa ilang kinabuhi, ug nakapahulay gikan sa ilang mga kaaway, ug niadtong nanagdumot kanila nakapatay sila ug kapitoan ug lima ka libo; apan sa inagaw wala sila manghilabut.
17 This happened on the thirteenth day of the month of Adar. On the fourteenth day they rested and made that a day of feasting and gladness.
Kini gibuhat sa ikanapulo ug tolo ka adlaw sa bulan sa Adar; ug sa ikanapulo ug upat ka adlaw sa maong bulan sila mingpahulay, ug gihimo kini nga usa ka adlaw sa combira ug kalipay.
18 But the Jews who were in Susa assembled together on the thirteenth and the fourteenth days. On the fifteenth day they rested and made it a day of feasting and gladness.
Apan ang mga Judio nga didto sa Susan nanagtigum sa pagtingub sa ikanapulo ug tolo ka adlaw niana; ug sa ikanapulo ug upat niana; ug sa ikanapulo ug lima ka adlaw sa maong bulan sila namahulay, ug gihimo kini nga usa ka adlaw sa combira ug kalipay.
19 That is why the Jews of the villages, who make their homes in the rural towns, observe the fourteenth day of the month of Adar as a day of gladness and feasting, and as a day on which they send gifts of food to one another.
Busa ang mga Judio sa mga balangay nga nanagpuyo sa mga dilikinutaan nga lungsod, naghimo sa ikanapulo ug upat ka adlaw sa bulan sa Adar usa ka adlaw sa kalipay ug pagcombira, ug usa ka maayong adlaw, ug sa pagpadala ug mga balin gikan sa usa ngadto sa lain.
20 Mordecai recorded these things and sent letters to all the Jews who were in all the provinces of King Ahasuerus, both near and far,
Ug si Mardocheo nagsulat niining mga butanga, ug nagpadala ug mga sulat sa tanang mga Judio nga didto sa tanang lalawigan sa hari nga si Assuero, ang sa nahaduol ug ang sa nahalayo.
21 obligating them to keep the fourteenth and the fifteenth day of Adar every year.
Aron sa pagsugo kanila nga sila magbantay sa ikanapulo ug upat ka adlaw sa bulan sa Adar, ug sa ikanapulo ug lima ka adlaw sa maong bulan, tuigtuig,
22 These were the days when the Jews got relief from their enemies, and the month when their sorrow turned to joy, and mourning into a day of celebration. They were to make them days of feasting and gladness, and of sending gifts of food to one another, and gifts to the poor.
Ingon nga ang mga adlaw diin ang mga Judio namahulay gikan sa ilang mga kaaway, ug sa bulan nga nahimo kanila nga kalipay gikan sa kasubo, ug gikan sa kasakit ngadto sa usa ka maayong adlaw; nga sila nagbuhat kanila ug mga adlaw sa combira ug kalipay, ug sa pagpadala ug mga bahin sa usa ug usa, ug mga gasa alang sa mga kabus.
23 So the Jews continued the celebration they had begun, doing what Mordecai had written to them.
Ug ang mga Judio nanagbuhat sa pagpadayon sumala sa ilang nasugdan, ug sumala sa gisulat ni Mardocheo kanila;
24 At that time Haman son of Hammedatha the Agagite, the enemy of all the Jews, had plotted against the Jews to destroy them, and he threw Pur (that is, he threw lots), to crush and destroy them.
Tungod kay si Aman ang anak nga lalake ni Amadatha nga Agagehanon, ang kaaway sa tanang mga Judio, naglalang batok sa mga Judio aron sa paglaglag kanila, ug nagpagula ug Pur, nga mao ang rifa, aron sa pagut-ut kanila; ug sa paglaglag kanila.
25 But when the matter came before the king, he gave orders by letters that the wicked plan Haman developed against the Jews should come back on his own head, and that he and his sons should be hanged on the gallows.
Apan sa nahiabut ang maong butang sa atubangan sa hari, siya misugo pinaagi sa mga sulat nga ang iyang lalang nga dautan, nga iyang gilalang batok sa mga Judio, mosumbalik ra sa iyang ulo, ug nga siya ug ang iyang mga anak nga lalake pagabitayon sa bitayan.
26 Therefore they called these days Purim, after the name of Pur. Because of everything that was written in this letter, and everything that they had seen and that had happened to them,
Busa ilang gitawag kining mga adlawa nga Purim, gikan sa ngalan nga Pur. Busa tungod sa tanang mga pulong niining sulata, ug niadtong ilang nakita mahitungod niining maong butang, ug kadtong midangat kanila,
27 the Jews accepted a new custom and duty. This custom would be for themselves, their descendants, and everyone who joined them. It would be that they would celebrate these two days every year. They would celebrate them in a certain way and at the same time each year.
Ang mga Judio nagtukod, ug ilang gisaad alang sa ilang kaugalingon, ug sa ilang mga kaliwatan, ug sa tanan nga nanagpahiusa kanila, aron nga kini dili makawang, nga sila magabantay niining duruha ka adlaw sumala sa sinulat niini, ug sumala sa natudlong panahon niana, matag-tuig;
28 These days were to be celebrated and observed in every generation, every family, every province, and every city. These Jews and their descendants would never cease to faithfully observe these days of Purim, so that they should never forget them.
Ug nga kining mga adlawa pagahinumduman ug pagabantayan sa tagsatagsa ka kaliwatan, tagsatagsa ka panimalay, tagsatagsa ka lalawigan, ug sa tagsatagsa ka ciudad; ug nga niining mga adlawa sa Purim dili hikalimtan sa mga Judio, ni ang handumanan kanila mawala sa ilang mga kaliwatan.
29 Queen Esther daughter of Abihail and Mordecai the Jew wrote with full authority and confirmed this second letter about Purim.
Unya si Ester nga reina, ang anak nga babaye ni Abihail, ug si Mardocheo ang Judio, mingsulat inubanan sa tanang pagbulot-an aron sa pagpamatuod niining ikaduhang sulat sa Purim.
30 Letters were sent to all the Jews in the 127 provinces of the kingdom of Ahasuerus, wishing the Jews safety and truth.
Ug siya nagpadala ug mga sulat ngadto sa tanang mga Judio, ngadto sa usa ka gatus ug kaluhaan ug pito ka mga lalawigan sa gingharian ni Assuero, uban ang mga pulong sa pakigdait ug kamatuoran,
31 These letters confirmed the days of Purim at their appointed times, as Mordecai the Jew and Queen Esther obligated the Jews. The Jews accepted this obligation for themselves and their descendants, just as also they accepted times of fasting and lamenting.
Aron sa pagpamatuod niining mga adlaw sa Purim sa ilang natudlo nga mga panahon, sumala sa gisugo kanila ni Mardocheo nga Judio ug ni Ester nga reina, ug sumala sa ilang gitukod sa ilang kaugalingon, ug sa ilang kaliwatan mahitungod sa ilang mga pagpuasa ug sa ilang pagtu-aw.
32 The command of Esther confirmed these regulations regarding Purim, and it was written in the book.
Ug ang sugo ni Ester nagpamatuod niining mga butanga sa Purim: ug kini nahisulat sa basahon.
