Matthew 13
1 The same daye wet Iesus out of ye house and sat by the seesyde
Шу күни Әйса өйдин чиқип, деңиз бойида олтиратти.
2 and moch people resorted vnto him so gretly yt he wet and sat in a shippe and all the people stode on ye shoore.
Әтрапиға топ-топ адәмләр олишивалғачқа, у бир кемигә чиқип олтарди. Пүткүл халайиқ болса деңиз бойида турушатти.
3 And he spake many thynges to the in similitudes sayinge: Beholde ye sower wet forth to sowe.
У уларға тәмсилләр билән нурғун һекмәтләрни ейтип бирип, мундақ деди: — Мана, уруқ чачқучи уруқ чачқили [етизға] чиқипту.
4 And as he sowed some fell by ye wayessyde and the fowlles came and devoured it vp.
Уруқ чачқанда уруқлардин бәзилири чиғир йол үстигә чүшүпту, қушлар келип уларни йәп кетипту.
5 Some fell apo stony groude where it had not moche erth and a none it sproge vp because it had no depth of erth:
Бәзилири теши көп, тописи аз йәрләргә чүшүпту. Туприғи чоңқур болмиғачқа, тезла үнүп чиқипту,
6 and when ye sunne was vp it cauht heet and for lake of rotynge wyddred awaye.
лекин күн чиқиши биләнла аптапта көйүп, йилтизи болмиғачқа қуруп кетипту.
7 Some fell amoge thornes and the thornes sproge vp and chooked it.
Бәзилири тикәнләрниң арисиға чүшүпту, тикәнләр өсүп майсиларни боғувапту.
8 Parte fell in good groud and brought forth good frute: some an hudred fold some sixtie fold some thyrty folde.
Бәзилири болса яхши тупраққа чүшүпту. Уларниң бәзилири йүз һәссә, бәзилири атмиш һәссә, йәнә бәзилири оттуз һәссә һосул берипту.
9 Whosoever hath eares to heare let him heare.
Қулиқи барлар буни аңлисун!
10 And the disciples came and sayde to him: Why speakest thou to the in parables?
Мухлислири келип, униңдин: — Сән немә үчүн уларға тәмсилләр арқилиқ тәлим берисән? — дәп сориди.
11 He answered and sayde vnto them: it is geve vnto you to knowe ye secretes of the kyngdome of heve but to the it is not geve.
У уларға мундақ җавап бәрди: — Силәр әрш падишалиғиниң сирлирини билишкә муйәссәр қилиндиңлар, лекин уларға несип қилинмиди.
12 For whosoever hath to him shall be geven: and he shall have aboundance. But whosoever hath not: fro hym shalbe takyn awaye even that he hath.
Чүнки кимдә бар болса, униңға техиму көп берилиду, униңда молчилиқ болиду; амма кимдә йоқ болса, һәтта униңда бар болғанлириму униңдин мәһрум қилиниду.
13 Therfore speake I to them in similitudes: for though they se they se not: and hearinge they heare not: nether vnderstonde.
Уларға тәмсил билән сөзлишимниң сәвәви шуки, улар қарисиму көрмәйду, аңлисиму тиңшимайду һәм һәқиқий чүшәнмәйду.
14 And in the is fulfilled ye Prophesie of Esayas which prophesie sayth: with the eares ye shall heare and shall not vnderstonde and with the eyes ye shall se and shall not perceave.
Буниң билән Йәшая пәйғәмбәр ейтқан бешарәттики муну сөзләр әмәлгә ашурулди: — «Силәр аңлашни аңлайсиләр, бирақ чүшәнмәйсиләр; Қарашни қарайсиләр, бирақ көрмәйсиләр.
15 For this peoples hertes are wexed grosse and their eares were dull of herynge and their eyes have they closed lest they shulde se with their eyes and heare with their eares and shuld vnderstonde with their hertes and shuld tourne that I myght heale them.
Чүнки мошу хәлиқниң жүригини май қаплап кәткән, Улар аңлиғанда қулақлирини еғир қиливалған, Улар көзлирини ухлиғандәк жумувалған; Ундақ болмисиди, улар көзлири билән көрүп, Қулиқи билән аңлап, Көңли билән чүшинип, Өз йолидин яндурулуши билән, Мән уларни сақайтқан болаттим.
16 But blessed are youre eyes for they se: and youre eares for they heare.
Лекин, көзлириңлар бәхитликтур! Чүнки улар көриду; қулиқиңлар бәхитликтур! Чүнки улар аңлайду.
17 Verely I say vnto you that many Prophetes and perfaicte me have desired to se tho thinges which ye se and have not sene the: and to heare tho thinges which ye heare and have not herde the.
Мән силәргә шуни бәрһәқ ейтип қояйки, бурунқи нурғун пәйғәмбәрләр вә һәққаний адәмләр силәрниң көргиниңларни көрүшкә интизар болған болсиму уларни көрмигән; силәрниң аңлиғиниңларни аңлашқа интизар болған болсиму уларни аңлимиған.
18 Heare ye therfore ye similitude of the sower.
Әнди уруқ чачқучи тоғрисидики тәмсилниң мәнасини аңлаңлар:
19 Whosoever heareth the worde of ye kingdome and vnderstondeth it not ther cometh the evyll ma and catcheth awaye yt which was sowne in his hert. And this is he which was sowne by the wayesyde.
Әгәр бири [әрш] падишалиғиниң сөз-каламини аңлап туруп чүшәнмисә, Шәйтан келип униң көңлигә чечилған сөзни елип кетиду. Бу дәл чиғир йол үстигә чечилған уруқлардур.
20 But he yt was sowne in ye stony groude is he which heareth the worde of God and anone wt ioye receaveth it
Ташлиқ йәрләргә чечилған уруқлар болса, улар сөз-каламни аңлап, хошаллиқ билән дәрһал қобул қилғанларни көрситиду.
21 yet hath he no rottes in him selfe and therfore dureth but a season: for assone as tribulacion or persecucion aryseth because of the worde by and by he falleth.
Һалбуки, қәлбидә һеч йилтиз болмиғачқа, пәқәт вақитлиқ мәвҗут болуп туриду; сөз-каламниң вәҗәдин қийинчилиқ яки зиянкәшликкә учриғанда, улар шуан йолдин чәтнәп кетиду.
22 He yt was sowne amoge thornes is he yt heareth ye worde of God: but the care of this worlde and the dissaytfulnes of ryches choke ye worde and so is he made vnfrutfull. (aiōn g165)
Тикәнләрниң арисиға чечилғини шундақ адәмләрни көрсәткәнки, улар сөз-каламни аңлиғини билән, лекин бу дунияниң әндишилири вә байлиқниң езиқтуруши [қәлбидики] сөз-каламни боғуветиду-дә, улар һосулсиз қалиду. (aiōn g165)
23 He which is sowne in ye good grounde is he yt heareth ye worde and vnderstodeth it which also bereth frute and bringeth forth some an. C. folde some sixtie folde and some. xxx. folde.
Лекин яхши йәргә чечилған уруқлар болса — сөз-каламни аңлап чүшәнгән адәмләрни көрситиду. Бундақ адәмләр һосул бериду, бириси йүз һәссә, бириси атмиш һәссә, йәнә бириси оттуз һәссә һосул бериду.
24 Another similitude put he forth vnto the sayinge: The kyngdome of heve is lyke vnto a man which sowed good seed in his felde.
У уларниң алдида йәнә бир тәмсилни баян қилди: — — Әрш падишалиғи худди етизиға яхши уруқни чачқан бир адәмгә охшайду.
25 But whyll men slepte ther came his foo and sowed tares amoge ye wheate and wet his waye.
Амма кишиләр уйқиға чөмгән чағда, дүшмини келип буғдай арисиға күрмәк уруқлирини чечиветип, кетипту.
26 When ye blade was sproge vp and had brought forth frute the appered ye tares also.
Әнди майсилар өсүп, башақ чиқарғанда, күрмәкму ашкарлинишқа башлапту.
27 The servauntes came to the housholder and sayde vnto him: Syr sowedest not thou good seed in thy closse fro whece the hath it tares?
Ғоҗайинниң чакарлири келип униңға: — «Әпәнди, сиз етизиңизға яхши уруқ чачқан әмәсмидиңиз? Күрмәкләр нәдин келип қалди?» дәпту.
28 He sayde to the the envious ma hath done this. Then ye servauntes sayde vnto him: wilt thou then yt we go and gader them?
Ғоҗайин: «Буни бир дүшмән қилған» — дәпту. Чакарлар униңдин: «Сиз бизни берип уларни отиветиңлар демәкчиму?» — дәп сорапту.
29 But he sayde nay lest whill ye go aboute to wede out ye tares ye plucke vppe also wt them ye wheate by ye rottes:
«Яқ, » — дәпту ғоҗайин, «ундақ қилғанда күрмәкләрни юлғанда, буғдайларниму жулуветишиңлар мүмкин.
30 let bothe growe to gether tyll harvest come and in tyme of harvest I wyll saye to the repers gather ye fyrst ye tares and bind the in sheves to be bret: but gather the wheete into my barne.
Бу иккиси орма вақтиғичә биллә өссун, орма вақтида, мән ормичиларға: — Алди билән күрмәкләрни айрип жиғип, бағлап көйдүрүшкә қоюңлар, андин буғдайларни жиғип амбиримға әкириңлар, дәймән» — дәпту ғоҗайин.
31 Another parable he put forthe vnto the sayinge. The kyngdome of heve is lyke vnto a grayne of mustard seed which a ma taketh and soweth in his felde
У уларға йәнә бир тәмсилни ейтти: — Әрш падишалиғи худди бир адәм қолиға елип етизиға чачқан қича уруғиға охшайду.
32 which is ye leest of all seedes. But when it is groune it is the greatest amoge yerbes and it is a tree: so yt the bryddes of the ayer come and bylde in the brauches of it.
Қича уруғи дәрвәқә барлиқ уруқларниң ичидә әң кичик болсиму, у һәр қандақ зираәттин егиз өсүп, дәрәқ болиду, һәтта асмандики қушларму келип униң шахлирида угулайду.
33 Another similitude sayde he to them. The kyngdome of heven is lyke vnto leve which a woman taketh and hydeth in. iii. peckes of meele tyll all be levended.
У уларға йәнә бир тәмсилни ейтти: — Әрш падишалиғи худди бир аял қолиға елип үч җавур унниң арисиға йошуруп, таки пүтүн хемир болғичә сақлиған ечитқуға охшайду.
34 All these thynge spake Iesus vnto the people by similitudes and with oute similitudes spake he nothinge to them
Әйса бу ишларниң һәммисини тәмсилләр билән көпчиликкә баян қилди. У тәмсилсиз һеч қандақ тәлим бәрмәйтти.
35 to fulfyll that which was spoke by the Prophet sayinge: I wyll ope my mouth in similitudes and wyll speake forth thinges which have bene kepte secrete from the begynninge of the worlde.
Буниң билән пәйғәмбәр арқилиқ алдин-ала ейтилған муну сөзләр әмәлгә ашурулди: — «Ағзимни тәмсил сөзләш билән ачимән, Аләм апиридә болғандин бери йошурунуп кәлгән ишларни елан қилимән».
36 Then sent Iesus ye people awaye and came to housse. And his disciples came vnto him sayinge: declare vnto vs the similitude of the tares of the felde.
Шуниңдин кейин, у көпчиликни йолға селиветип өйгә кирди. Мухлислири йениға келип униңдин: — Етизлиқтики күрмәк тоғрисидики тәмсилни бизгә шәрһләп бәрсәң, — дәп өтүнди.
37 Then answered he and sayde to them. He that soweth the good seed is the sonne of man.
У әнди уларға җавап берип мундақ деди: — Яхши уруқни чачқан киши Инсаноғлидур.
38 And ye felde is the worlde. And the chyldre of the kingdome they are ye good seed. And the tares are the chyldren of ye wicked.
Етизлиқ болса — дуния. Яхши уруқ болса [әрш] падишалиғиниң пәрзәнтлиридур, лекин күрмәк рәзил болғучиниң пәрзәнтлиридур.
39 And the enemye that soweth the is ye devell. The harvest is ye end of the worlde. And the repers be ye angels. (aiōn g165)
Күрмәк чачқан дүшмән — Иблистур. Орма оруш вақти — заман ахиридур. Ормичилар — пәриштиләрдур. (aiōn g165)
40 For eve as the tares are gaddred and bret in ye fyre: so shall it be in ye ende of this worlde. (aiōn g165)
Күрмәкләр жулунуп, отта көйдүрүветилгинидәк, заман ахиридиму әнә шундақ болиду. (aiōn g165)
41 The sonne of man shall send forth his angels and they shall gather out of his kyngdome all thinges that offende and them which do iniquite
Инсаноғли пәриштилирини әвәтип, улар инсанларни гунаға аздурғучиларниң һәммисини, шундақла барлиқ итаәтсизлик қилғучиларни өз падишалиғидин шаллап чиқип,
42 and shall cast them into a furnes of fyre. There shalbe waylynge and gnasshing of teth.
хумданниң лавулдап турған отиға ташлайду. У йәрдә жиға-зерәлар көтирилиду, чишлирини ғучурлитиду.
43 Then shall the iuste men shyne as bryght as the sunne in ye kyngdome of their father. Whosoever hath eares to heare let him heare.
У чағда һәққанийлар Атисиниң падишалиғида худди қуяштәк җулалиниду. Аңлиғидәк қулиқи барлар буни аңлисун!
44 Agayne ye kyngdome of heve is lyke vnto treasure hidde in the felde ye which a man fyndeth and hideth: and for ioy therof goeth and selleth all that he hath and byeth that felde.
— Әрш падишалиғи худди етизда йошурулған бир ғәзнигә охшайду. Уни тепивалғучи ғәзнини қайтидин йошуруп, ғәзниниң шат-хурамлиғи ичидә бар-йоқини сетиветип, шу етизни сетивалиду.
45 Agayne ye kyngdome of heve is lyke vnto a marchaunt that seketh good pearles
Йәнә келип, әрш падишалиғи есил үнчә-мәрвайитларни издигән содигәргә охшайду.
46 which when he had founde one precious pearle wet and solde all that he had and bought it.
Содигәр наһайити қиммәт баһалиқ бир мәрвайитни тапқанда, қайтип берип бар-йоқини сетиветип, у мәрвайитни сетивалиду.
47 Agayne the kyngdome of heve is lyke vnto a neet cast into ye see yt gadereth of all kyndes of fysshes:
— Йәнә келип, әрш падишалиғи деңизға ташлинип һәр хил белиқларни тутидиған торға охшайду.
48 which whe it is full men drawe to londe and sitte and gadre the good into vessels and cast the bad awaye.
Тор тошқанда, [белиқчилар] уни қирғаққа тартип чиқириду. Андин олтирип, яхши белиқларни илғивелип, қачиларға қачилап, әрзимәсләрни ташливетиду.
49 So shall it be at the ende of the worlde. The angels shall come oute and sever the bad from the good (aiōn g165)
Заман ахирида шундақ болиду. Пәриштиләр чиқип, рәзил кишиләрни һәққаний кишиләр арисидин айрийду (aiōn g165)
50 and shall cast them into a furnes of fyre: there shalbe waylinge and gnasshynge of teth.
вә хумданниң лавулдап турған отиға ташлайду. У йәрдә жиға-зерәлар көтирилиду, чишлирини ғучурлитиду.
51 Iesus sayde vnto them: vnderstonde ye all these thynges? They sayde ye Lorde.
Әйса улардин: — Бу ишларниң һәммисини чүшәндиңларму? дәп сориди. Чүшәндуқ, — дәп җавап бәрди улар.
52 The sayde he vnto them: Therfore every scribe which is taught vnto the kyngdome of heve is lyke an housholder which bryngeth forth out of hys treasure thynges bothe new and olde.
Андин у уларға: — Шуңа, әрш падишалиғиниң тәлимигә муйәссәр болуп мухлис болған һәр бир Тәврат устази худди ғәзнисидин йеңи һәм кона нәрсиләрни елип чиқип тарқатқучи өй ғоҗайиниға охшайду, — деди.
53 And it came to passe when Iesus had finisshed these similitudes yt he departed thece
Әйса бу тәмсилләрни сөзләп болғандин кейин, шундақ болдики, у йәрдин айрилип,
54 and came in to his awne coutre and taught them in their synagoges in so moche yt they were astonyed and sayde: whece cometh all this wysdome and power vnto him?
өз жутиға кәтти вә өз жутидики синагогта хәлиққә тәлим беришкә киришти. Буни аңлиған халайиқ интайин һәйран болушуп: — Бу адәмниң бунчивала даналиғи вә мөҗизә-карамәтлири нәдин кәлгәнду?
55 Is not this the carpeters sonne? Is not his mother called Mary? and his brethre be called Iames and Ioses and Simo and Iudas?
У пәқәт һелиқи яғаччиниң оғли әмәсму? Униң анисиниң исми Мәрйәм, Яқуп, Йүсүп, Симон вә Йәһудалар униң инилири әмәсму?
56 And are not his susters all here wt vs? Whece hath he all these thynge.
Униң сиңиллириниң һәммиси бизниң аримиздиғу? Шундақ екән, униңдики бу ишларниң һәммиси зади нәдин кәлгәнду? — дейишәтти.
57 And they were offended by him. The Iesus sayd to the a Prophet is not wt out honoure save in hys awne countre and amoge his awne kynne.
Шуниң билән улар униңға һәсәт-бизар билән қариди. Шуңа Әйса уларға мундақ деди: — Һәр қандақ пәйғәмбәр башқа йәрләрдә һөрмәтсиз қалмайду, пәқәт өз жути вә өз өйидә һөрмәткә сазавәр болмайду.
58 And he dyd not many miracles there for there vnbelefes sake.
Уларниң иман-ишәшсизлигидин у у йәрдә көп мөҗизә көрсәтмиди.
