Matthew 5
1 On seeing the crowds of People, Jesus went up the hill; and, when he had taken his seat, his disciples came up to him;
Đức Chúa Jêsus xem thấy đoàn dân đông, bèn lên núi kia; khi Ngài đã ngồi, thì các môn đồ đến gần.
2 and he began to teach them as follows:
Ngài bèn mở miệng mà truyền dạy rằng:
3 “Blessed are the poor in spirit, for theirs is the Kingdom of Heaven.
Phước cho những kẻ có lòng khó khăn, vì nước thiên đàng là của những kẻ ấy!
4 Blessed are the mourners, for they shall be comforted.
Phước cho những kẻ than khóc, vì sẽ được yên ủi!
5 Blessed are the gentle, for they shall inherit the earth.
Phước cho những kẻ nhu mì, vì sẽ hưởng được đất!
6 Blessed are those who hunger and thirst for righteousness, for they shall be satisfied.
Phước cho những kẻ đói khát sự công bình, vì sẽ được no đủ!
7 Blessed are the merciful, for they shall find mercy.
Phước cho những kẻ hay thương xót, vì sẽ được thương xót!
8 Blessed are the pure in heart, for they shall see God.
Phước cho những kẻ có lòng trong sạch, vì sẽ thấy Đức Chúa Trời!
9 Blessed are the peacemakers, for they shall be called Sons of God.
Phước cho những kẻ làm cho người hòa thuận, vì sẽ được gọi là con Đức Chúa Trời!
10 Blessed are those who have been persecuted in the cause of righteousness, for theirs is the Kingdom of Heaven.
Phước cho những kẻ chịu bắt bớ vì sự công bình, vì nước thiên đàng là của những kẻ ấy!
11 Blessed are you when people taunt you, and persecute you, and say everything evil about you — untruly, and on my account.
Khi nào vì cớ ta mà người ta mắng nhiếc, bắt bớ, và lấy mọi điều dữ nói vu cho các ngươi, thì các ngươi sẽ được phước.
12 Be glad and rejoice, because your reward in Heaven will be great; for so men persecuted the Prophets who lived before you.
Hãy vui vẻ, và nức lòng mừng rỡ, vì phần thưởng các ngươi ở trên trời sẽ lớn lắm; bởi vì người ta cũng từng bắt bớ các đấng tiên tri trước các ngươi như vậy.
13 It is you who are the salt of the earth; but, if the salt should lose its strength, what will you use to restore its saltiness? It is no longer good for anything, but is thrown away, and trampled underfoot.
Các ngươi là muối của đất; song nếu mất mặn đi, thì sẽ lấy giống chi mà làm cho mặn lại? Muối ấy không dùng chi được nữa, chỉ phải quăng ra ngoài và bị người ta đạp dưới chân.
14 It is you who are the Light of the world. A town that stands on a hill cannot be hidden.
Các ngươi là sự sáng của thế gian; một cái thành ở trên núi thì không khi nào bị khuất được:
15 Men do not light a lamp and put it under the corn-measure, but on the lamp-stand, where it gives light to every one in the house.
cũng không ai thắp đèn mà để dưới cái thùng, song người ta để trên chân đèn, thì nó soi sáng mọi người ở trong nhà.
16 Let your light so shine before the eyes of your fellow men, that, seeing your good actions, they may praise your Father who is in Heaven.
Sự sáng các ngươi hãy soi trước mặt người ta như vậy, đặng họ thấy những việc lành của các ngươi, và ngợi khen Cha các ngươi ở trên trời.
17 Do not think that I have come to do away with the Law or the Prophets; I have not come to do away with them, but to complete them.
Các ngươi đừng tưởng ta đến đặng phá luật pháp hay là lời tiên tri; ta đến, không phải để phá, song để làm cho trọn.
18 For I tell you, until the heavens and the earth disappear, not even the smallest letter, nor one stroke of a letter, shall disappear from the Law until all is done.
Vì ta nói thật cùng các ngươi, đang khi trời đất chưa qua đi, thì một chấm một nét trong luật pháp cũng không qua đi được cho đến khi mọi sự được trọn.
19 Whoever, therefore, breaks one of these commandments, even the least of them, and teaches others to do so, will be the least-esteemed in the Kingdom of Heaven; but whoever keeps them, and teaches others to do so, will be esteemed great in the Kingdom of Heaven.
Vậy, ai hủy một điều cực nhỏ nào trong những điều răn nầy, và dạy người ta làm như vậy, thì sẽ bị xưng là cực nhỏ trong nước thiên đàng; còn như ai giữ những điều răn ấy, và dạy người ta nữa, thì sẽ được xưng là lớn trong nước thiên đàng.
20 Indeed I tell you that, unless your religion is above that of the Teachers of the Law, and Pharisees, you will never enter the Kingdom of Heaven.
Vì ta phán cho các ngươi rằng, nếu sự công bình của các ngươi chẳng trổi hơn sự công bình của các thầy thông giáo và người dòng Pha-ri-si, thì các ngươi chắc không vào nước thiên đàng.
21 You have heard that to our ancestors it was said — ‘Thou shalt not commit murder,’ and ‘Whoever commits murder shall be liable to answer for it to the Court.’
Các ngươi có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ giết ai; và rằng: Hễ ai giết người thì đáng bị tòa án xử đoán.
22 I, however, say to you that any one who cherishes anger against his brother shall be liable to answer for it to the Court; and whoever pours contempt upon his brother shall be liable to answer for it to the High Council, while whoever calls down curses upon him shall be liable to answer for it in the fiery Pit. (Geenna g1067)
Song ta phán cho các ngươi: Hễ ai giận anh em mình thì đáng bị tòa án xử đoán; ai mắng anh em mình rằng: Ra-ca, thì đáng bị tòa công luận xử đoán; ai mắng anh em mình là đồ điên, thì đáng bị lửa địa ngục hành phạt. (Geenna g1067)
23 Therefore, when presenting your gift at the altar, if even there you remember that your brother has some grievance against you,
Aáy vậy, nếu khi nào ngươi đem dâng của lễ nơi bàn thờ, mà nhớ lại anh em có điều gì nghịch cùng mình,
24 leave your gift there, before the altar, go and be reconciled to your brother, first, then come and present your gift.
thì hãy để của lễ trước bàn thờ, trở về giảng hòa với anh em trước đã; rồi hãy đến dâng của lễ.
25 Be ready to make friends with your opponent, even when you meet him on your way to the court; for fear that he should hand you over to the judge, and the judge to his officer, and you should be thrown into prison.
Khi ngươi đi đường với kẻ nghịch mình, phải lập tức hòa với họ, kẻo họ nộp ngươi cho quan án, quan án giao ngươi cho thầy đội, mà ngươi phải ở tù.
26 I tell you, you will not come out until you have paid the last penny.
Quả thật, ta nói cùng ngươi, ngươi trả còn thiếu một đồng tiền, thì không ra khỏi tù được.
27 You have heard that it was said — ‘Thou shalt not commit adultery.’
Các ngươi có nghe lời phán rằng: Ngươi chớ phạm tội tà dâm.
28 I, however, say to you that any one who looks at a woman with an impure intention has already committed adultery with her in his heart.
Song ta phán cho các ngươi biết: Hễ ai ngó đàn bà mà động tình tham muốn, thì trong lòng đã phạm tội tà dâm cùng người rồi.
29 If your right eye is a snare to you, take it out and throw it away. It would be best for you to lose one part of your body, and not to have the whole of it thrown into the Pit. (Geenna g1067)
Vậy nếu con mắt bên hữu xui cho ngươi phạm tội, thì hãy móc mà quăng nó cho xa ngươi đi; vì thà chịu một phần thân thể ngươi phải hư, còn hơn là cả thân thể bị ném vào địa ngục. (Geenna g1067)
30 And, if your right hand is a snare to you, cut it off and throw it away. It would be best for you to lose one part of your body, and not to have the whole of it go down to the Pit. (Geenna g1067)
Lại nếu tay hữu xui cho ngươi phạm tội, thì hãy chặt mà liệng nó cho xa ngươi đi; vì thà chịu một phần thân thể ngươi phải hư, còn hơn là cả thân thể vào địa ngục. (Geenna g1067)
31 It was also said — ‘Let any one who divorces his wife serve her with a notice of separation.’
Lại có nói rằng: Nếu người nào để vợ mình, thì hãy cho vợ cái tờ để.
32 I, however, say to you that any one who divorces his wife, except on the ground of her unchastity, leads to her committing adultery; while any one who marries her after her divorce is guilty of adultery.
Song ta phán cùng các ngươi: Nếu người nào để vợ mà không phải vì cớ ngoại tình, thì người ấy làm cho vợ mình ra người tà dâm; lại nếu người nào cưới đàn bà bị để, thì cũng phạm tội tà dâm.
33 Again, you have heard that to our ancestors it was said — ‘Thou shalt not break an oath, but thou shall keep thine oaths as a debt due to the Lord.’
Các ngươi còn có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ thề dối, nhưng đối với Chúa, phải giữ vẹn lời thề mình.
34 I, however, say to you that you must not swear at all, either by Heaven, since that is God’s throne,
Song ta phán cùng các ngươi rằng đừng thề chi hết: đừng chỉ trời mà thề, vì là ngôi của Đức Chúa Trời;
35 or by the earth, since that is his footstool, or by Jerusalem, since that is the city of the Great King.
đừng chỉ đất mà thề, vì là bệ chân của Đức Chúa Trời; đừng chỉ thành Giê-ru-sa-lem mà thề, vì là thành của Vua lớn.
36 Nor should you swear by your head, since you cannot make a single hair either white or black.
Lại cũng đừng chỉ đầu ngươi mà thề, vì tự ngươi không thể làm cho một sợi tóc nên trắng hay là đen được.
37 Let your words be simply ‘Yes’ or ‘No’; anything beyond this comes from what is wrong.
Song ngươi phải nói rằng: phải, phải; không, không. Còn điều người ta nói thêm đó, bởi nơi quỉ dữ mà ra.
38 You have heard that it was said — ‘An eye for an eye and a tooth for a tooth.’
Các ngươi có nghe lời phán rằng: Mắt đền mắt, răng đền răng.
39 I, however, say to you that you must not resist wrong; but, if any one strikes you on the right cheek, turn the other to him also;
Song ta bảo các ngươi, đừng chống cự kẻ dữ. Trái lại, nếu ai vả má bên hữu ngươi, hãy đưa má bên kia cho họ luôn;
40 and, when any one wants to go to law with you, to take your coat, let him have your cloak as well;
nếu ai muốn kiện ngươi đặng lột cái áo vắn, hãy để họ lấy luôn cái áo dài nữa;
41 and, if any one compels you to go one mile, go two miles with him.
nếu ai muốn bắt ngươi đi một dặm đường, hãy đi hai dặm với họ.
42 Give to him who asks of you; and, from him who wants to borrow from you, do not turn away.
Ai xin của ngươi hãy cho, ai muốn mượn của ngươi, thì đừng trớ.
43 You have heard that it was said — ‘Thou shalt love thy neighbour and hate thy enemy.’
Các ngươi có nghe lời phán rằng: Hãy yêu người lân cận, và hãy ghét kẻ thù nghịch mình.
44 I, however, say to you — Love your enemies, and pray for those who persecute you,
Song ta nói cùng các ngươi rằng: Hãy yêu kẻ thù nghịch, và cầu nguyện cho kẻ bắt bớ các ngươi,
45 that you may become Sons of your Father who is in Heaven; for he causes his sun to rise upon bad and good alike, and sends rain upon the righteous and upon the unrighteous.
hầu cho các ngươi được làm con của Cha các ngươi ở trên trời; bởi vì Ngài khiến mặt trời mọc lên soi kẻ dữ cùng kẻ lành, làm mưa cho kẻ công bình cùng kẻ độc ác.
46 For, if you love only those who love you, what reward will you have? Even the tax-gatherers do this!
Nếu các ngươi yêu những kẻ yêu mình, thì có được thưởng gì đâu? Những kẻ thâu thuế há chẳng làm như vậy sao?
47 And, if you show courtesy to your brothers only, what are you doing more than others? Even the Gentiles do this!
Lại nếu các ngươi tiếp đãi anh em mình mà thôi, thì có lạ gì hơn ai? Người ngoại há chẳng làm như vậy sao?
48 You, then, must become perfect — as your heavenly Father is perfect.
Thế thì các ngươi hãy nên trọn vẹn, như Cha các ngươi ở trên trời là trọn vẹn.
