Luke 8
1 Shortly afterwards, Jesus went on a journey through the towns and villages, proclaiming the Good News of the Kingdom of God. With him went the Twelve,
Тунчи Исусо пхирэлас пав гавэн тай форонэн, сиклярэлас и розпхэнэлас Бахтало Лав пала Дэвлэхкэрэ Тхагарима. Паша Лэ сле дэшудуй апостолуря.
2 as well as some women who had been cured of wicked spirits and of infirmities. They were Mary, known as Mary of Magdala (from whom seven demons had been expelled),
Сле паша Лэстэ кади ж и джювля, савэндар Вов вытрадэня налачен тай састярда насвалимастар: Мария, савя акхарэнас Магдалина и савятар выджиле эфта бэнгэн,
3 and Joanna (the wife of Herod’s steward, Chuza), and Susannah, and many others — all of whom ministered to Jesus and his Apostles out of their means.
Иоанна, ромни Хузохкири, саво Иродостэ дыкхэлас пала цэр, Сусанна и бут аврэн джювлен, савэ подрицарэнас Исусо и сиклярнэн пэхкэрэ барвалимаґа.
4 Once, when a great crowd was collecting, and, when the people of town after town were flocking to Jesus, he spoke to them in the form of a parable:
Екхвар, кала паша Исусо стидэняпэ бут манушэн, савэ авэнас Лэстэ бутэ форонэндар, Вов пхэнда кацави дума:
5 “The sower went out to sow his seed; and, as he was sowing, some of the seed fell along the path and was trodden upon; and the wild birds ate it up.
— Выджиля мануш тэ чувэ ворзо дэ пхув. Кала чувэлас, екх ворзо пэля паша дром. И койсаво ворзо чирикля упралимахкэрэ похале, а койсаво мануша тасавдэ пурэнца.
6 Other seed fell upon rock, and, as soon as it began to grow, having no moisture, withered away.
Авэр ворзо пэля пэ барэн тай сиго бариля, нэ зашутиля, колэсти со котэ на сля пани.
7 Other seed fell in the middle of brambles, but the brambles grew up with it and choked it entirely.
Трито ворзо пэля машкар пусани чяр. Кодыя чяр бариля тай затасавда ворзо.
8 Other seed fell into rich soil, and grew, and gave a hundred-fold return.” After saying this, Jesus cried aloud: “Let him who has ears to hear with hear.”
Штарто ворзо пэля дэ лачи пхув, ваздэняпэ тай анда барило дэ шэл молы будэр. Тунчи Исусо пхэнда зоралэ ґласоґа: — Кастэ исин кана тэ шунэ, мэк шунэл!
9 His disciples asked Jesus the meaning of this parable.
Лэхкэрэ сиклярнэ пхучле Лэстар: — Сар тэ полэ кадэла лава?
10 “To you,” he said, “the knowledge of the hidden truths of the Kingdom of God has been imparted, but to others in parables only, that ‘though they have eyes they may not see, and though they have ears, they may not understand.’
Вов пхэнда: — Тумэнди дэно тэ джянэ чёраханэ лава пала Дэвлэхкэрэ Тхагарима. Ай аврэнди пхэнэлпэ дума, соб вонэ тэ дыкхэн и тэ на удыкхэн, тэ шунэн и тэ на полэн.
11 This is the parable — The seed is God’s Message.
Акэ сар трэбуни тэ полэ кадыя дума. Ворзо — када исин Дэвлэхкоро Лав.
12 By the seed which fell along the path are meant those who hear the Message; but then comes the Devil and carries away the Message from their minds, to prevent their believing it and being saved.
Ворзо, саво пэля паша дром, када исин мануша, савэ шунэн Лав. Нэ лэндэ авэл баро бэнг тай чёрэл Лав лэнгэрэ їлэндар, соб вонэ тэ на патян и тэ на фирисарэнпэ.
13 By the seed which fell upon the rock are meant those who, as soon as they hear the Message, welcome it joyfully; but they have no root, and believe it only for a time, and, when the time of temptation comes, they draw back.
Ворзо, саво пэля пэ барэн, када мануша, савэ шунэн Лав тай прылэн лошаґа, нэ лэндэ нэнай корни. И набут вряма вонэ патян. Нэ кала авэл пхари вряма и вонэ зумавэнпэ, тунчи вонэ отджян Дэвлэстар.
14 By that which fell among the brambles are meant those who hear the Message, but who, as they go on their way, are completely choked by this world’s cares and wealth and pleasures, and bring nothing to perfection.
Ворзо, саво пэля дэ пусани чяр, када мануша, савэ ашунэн Лав. Нэ пэ годя лэндэ кици, сар тэ джювэ пэ кадыя люмля и сар тэ затерэ барвалимо, и соб тэ авэл драго важ лэнгоро трупо. Вса када полокхэ авэл и затасавэл Лав, и мануша на анэн барило.
15 But by that in the good ground are meant those who, having heard the Message, keep it in the good, rich soil of their hearts, and patiently yield a return.
Ворзо, саво пэля дэ лачи пхув, када мануша, савэ шунэн Лав, рицарэн лэ дэ лачё и пативало їло, вса пэрэлиджян и кодэлэсти анэн барило.
16 No man sets light to a lamp and then covers it with a bowl or puts it underneath a couch, but he puts it on a lamp-stand, so that anyone who comes in may see the light.
Кала пхабарэн лампа, тунчи на тховэн ла тала вакхор чи тала пато. Нэ тховэн упрэ, соб мануша, савэ заджян, тэ дыкхэн одуд.
17 Nothing is hidden which will not be brought into the light of day, not ever kept hidden which will not some day become known and come into the light of day.
Нэнай нисо гаравдо, со на авэла аракхло, нэнай нисо чёрахано, со на авэла уджянгло и на выджяла аври.
18 Take care, then, how you listen. For, to all those who have, more will be given; while, from all those who have nothing, even what they seem to have will be taken away.”
Дыкхэн, сар тумэ шунэн! Кодэлэсти, кастэ исин, инте дэлапэ. А кастэ нэнай, лэстар залэлапэ и кода, со вов думисарэл, со лэстэ исин.
19 Presently Jesus’ mother and brothers came where he was, but they were not able to join him on account of the crowd.
Тунчи авиле Исусостэ Лэхкири дэй тай Лэхкэрэ пхрала и на поджиле Лэстэ, важ кода со паша Лэ стидэняпэ фартэ бут манушэн.
20 So word was brought to him — ‘Your mother and your brothers are standing outside, wanting to see you.’
Тай пхэндэ Лэсти: — Дэй Тири тай пхрала Тирэ ачен аври и камэн тэ дыкхэ Тут.
21 His reply, spoken to them all, was: “My mother and my brothers are those who listen to God’s teaching and do what it bids.”
Исусо пхэнда лэнди: — Мури дэй тай Мурэ пхрала исин кодэла, савэ шунэн Дэвлэхкоро Лав и терэн кади, сар вов пхэнэл.
22 One day about that time, Jesus got into a boat with his disciples and said to them: “Let us go across the lake.”
Екхвар Исусо заджиля дэ лодка Пэхкэрэ сиклярнэнца тай пхэнда лэнди: — Авэн пэ авэр риг. Тай лагле.
23 So they put off. While they were sailing, Jesus fell asleep. A squall swept down upon the lake, and their boat was filling and they were in danger.
Кала вонэ джянас пав пане пэ лодка, Исусо засута. Ваздэняпэ бари барвал пэ пане, лодка пхэрдэня панеґа, и вонэ ачиле тэ тасё.
24 So the disciples came and roused him. “Sir, Sir,” they cried, “we are lost!” Jesus rose and rebuked the wind and the rushing waves, and they fell, and a calm followed.
Поджиле Исусостэ, джюнгавдэ Лэ и пхэндэ: — Сиклимари! Сиклимари! Амэ хасявах! Исусо вщиля, запхэнда барваляти и барэ панести, саво ваздэласпэ. Тунчи барвал и пани улилепэ, и вса заачиля мулком.
25 “Where is your faith?” he exclaimed. But in great awe and amazement they said to one another: “Who can this be, that he commands even the winds and the waves, and they obey him?”
Тунчи Исусо пхэнда сиклярнэнди: — Тев тумаро патявимо? Вонэ фартэ дарэне, и лэнди на заджялас дэ шэрэ, со када терэлпэ. И вонэ кици пхэнэнас екх екхэсти: — Ко исин Кадэва, со и барваляти запхэнэл, и панести, и вонэ кандэн Лэ?
26 And they reached the country of the Gerasenes, which is on the opposite side to Galilee;
Тай авиле дэ пхув Гераса, сави исин пэ авэр риг Галилеятар.
27 and, on getting ashore, Jesus met a man, who had demons in him, coming out of the town. For a long time this man had worn no clothing, and he had not lived in a house, but in the tombs.
Кала Исусо выджиля лодкатар, авиля Лэстэ форостар екх мануш, дэ савэ бэшэнас бэнга. Вов бут вряма пхирэлас нанго и джювэлас на дэ цэр, нэ дэ склепо, тев мулэн гаравэнас.
28 Catching sight of Jesus, he shrieked out and threw himself down before him, and in a loud voice exclaimed: “What do you want with me, Jesus, Son of the Most High God? I beseech you not to torment me.”
Кала вов удыкхля Исусо, чутапэ Лэхкэрэ пурэндэ тай затиписиля зоралэ ґласоґа: — Со Тути трэбуни мандар, Исусо, Чяво Дэвлэ Барэдэрэхкэрэ? Мангав Тут, на тер манди бида!
29 For Jesus was commanding the foul spirit to come out from the man. On many occasions it had seized him, and, even when secured with chains and fetters, and watched, he would break through anything that bound him, and be driven by the demon into the Wilds.
Вов типисиля, колэсти со Исусо прыпхэнда нажужэсти тэ выджял манушэстар. Ай нажужо бут вряма марэлас кадэлэ манушэ, кади, со пхандэнас лэхкэрэ васта и пурэ ланцоґа и дыкхэнас пала лэ. Нэ вов розчинэлас ланцуря, и бэнг традэлас лэ дэ мален.
30 “What is your name?” Jesus asked. “Legion,” he answered (for many demons had taken possession of him);
Исусо пхучля лэстар: — Сар тиро лав? Вов пхэнда: — Легионо, — колэсти со бут бэнгэн заджиле дэ лэ.
Тай мангле Исусо, соб Вов тэ на бичалэл лэн дэ хасютно тхан. (Abyssos g12)
32 There was a drove of many pigs close by feeding upon the hill-side; and the demons begged Jesus to give them leave to enter into them. Jesus gave them leave.
Котэ пэ плай чяравэнаспэ фартэ бут балэн, тай бэнга мангле Исусостар, соб лэнди тэ заджя дэ балэн. Исусо домукля лэнди.
33 They came out from the man and took possession of the pigs; and the drove rushed down the steep slope into the lake and were drowned.
Бэнга выджиле манушэстар тай заджиле дэ балэн. Тунчи всавэрэ балэ чутэпэ плаестар дэ пане тай потасиле.
34 When the men who tended them saw what had happened, they ran away, and carried the news to the town, and to the country round.
Чукняря, савэ чяравэнас балэн, удыкхле, со тердапэ, и тунчи прастэне и розпхэндэ пала кода дэ форо и пав гавэн.
35 The people went out to see what had happened, and, when they came to Jesus, they found the man from whom the demons had gone out, sitting, clothed and in his right mind, at Jesus’ feet; and they were awe-struck.
Кала стидэнепэ мануша, соб тэ дыкхэ, со тердапэ, воне авиле Исусостэ тай дыкхле, со мануш, дэ кастэ сле бэнга, бэшэл дэ пурэн Исусостэ, урявдо и дэ пэхкиря годя, тай фартэ дарэне.
36 Those who had seen it told them how the possessed man had been delivered;
Ай кодэла, савэ еджинэ дыкхле, сар вса от када тердапэ, розпхэндэ лэнди, сар састярдапэ мануш, дэ савэ сле бэнга.
37 upon which all the people in the neighbourhood of the Gerasenes asked Jesus to leave them, for they were terrified. Jesus got into a boat and returned.
Всавэрэ мануша кадэла пхуятар, сави акхарэлпэ Гераса, мангле Исусо, соб Вов тэ джял лэндар, колэсти со фартэ дарэне. Вов заджиля дэ лодка тай рисиля павпалэ.
38 The man from whom the demons had gone out begged Jesus to let him be with him; but Jesus sent him away.
Мануш, дэ савэ сле бэнга, мангля тэ джял лэсти Исусоґа. Нэ Исусо отмукля лэ тай пхэнда:
39 “Go back to your home,” he said, “and relate the story of all that God has done for you.” So the man went through the whole town and proclaimed, as he went, all that Jesus had done for him.
— Рисяв пэстэ цэрэ и розпхэн, со терда туґа Дэвэл. Мануш джиля и всавэрэнди дэ форо розпхэнэлас, со терда лэсти Исусо.
40 On his return, Jesus was welcomed by the people; for everyone was looking out for him.
Кала Исусо рисиля павпалэ, мануша прылиле Лэ, колэсти со вонэ дожутярэнас Исусо.
41 And a man named Jaeirus, who was a President of the Synagogue, came to Jesus, and threw himself at Jesus’ feet, with entreaties that he would come to his house,
Тай акэ, авиля екх мануш, савэ акхарэнас Иаиро и саво сля пхурэдэр дэ синагога. Вов тэлэдэня Исусости дэ пурэн тай мангля, соб Исусо тэ авэл лэстэ цэрэ.
42 because his only daughter, who was about twelve years old, was dying. As Jesus was going, the people were pressing closely round him.
Кадэлэ манушэстэ сля кици екх чей, савяти сля пашэ дэшудуй бэрш, и вой мэрэлас насвалимастар. Исусо джиля лэстэ, и мануша всавэрэ ригэндар стасавэнас Лэ.
43 And a woman, who had suffered from haemorrhage for twelve years, and whom no one could cure,
Машкар кадэлэн манушэн сля екх джювли, савятар дэшудуй бэрш джиля рат. Вой отдэня састимаренди вса, со латэ сля, нэ нико ла на састярда.
44 came up behind and touched the tassel of his cloak. Instantly the haemorrhage ceased.
Тунчи вой поджиля павпалэ, лиляпэ подятэ Исусохкиря їдатар, и екхатар рат пэрэачиля тэ джя.
45 “Who was it that touched me?” Jesus asked; and, while everyone was denying having done so, Peter exclaimed: “Why, Sir, the people are crowding round you and pressing upon you!”
Исусо пхучля: — Ко лиляпэ Мандэ? Нэ нико на прыджянгляпэ. Тунчи Пётро пхэнда: — Сиклимари! Бут манушэн пашэ Тут и всавэрэ ригэндар Тут стасавэн.
46 “Somebody touched me,” said Jesus; “for I felt that power had gone out from me.”
Нэ Исусо пхэнда: — Койсаво мануш лиляпэ Мандэ, и Мэ шундом, со Мандар выджиля зор.
47 Then the woman, when she saw that she was discovered, came forward trembling, and threw herself down before him; and, in the presence of all the people, she told him her reason for touching him, and that she had been cured instantly.
Кодыя джювли удыкхля, со лати на выджиля тэ гаравэпэ, затинисиля, поджиля Исусостэ, тэлэдэня Лэсти дэ пурэн тай розпхэнда англа всавэрэн манушэн, сости вой лиляпэ Исусостэ и сар екхатар састярдапэ насвалимастар.
48 “Daughter,” he said, “your faith has delivered you. Go, and peace be with you.”
Исусо пхэнда лати: — Чей! Тиро патявимо тут састярда. Джя, и мэк авэл туґа пачя!
49 Before he had finished speaking, some one came from the house of the President of the Synagogue and said: “Your daughter is dead! Do not trouble the Teacher further.”
Кала Вов инте пхэнэлас кадэла лава, авиля екх мануш цэрэстар, тев джювда пхурэдэр дэ синагога, тай пхэнда лэсти: — Тири чей муля. Будэр на замисар Сиклимаре!
50 But Jesus, hearing this, spoke to the President: “Do not be afraid; only have faith, and she shall yet be delivered.”
Нэ Исусо шунда када тай пхэнда лэсти: — На дар, кици патя, и тири чей састярэлапэ.
51 When he reached the house, he did not allow any one to go in with him, except Peter, John, and James, and the child’s father and mother.
Кала авиле дэ цэр, Исусо запхэнда тэ заджя пордэ манушэнди, а лиля Пэґа кици Петро, Иаково тай Иоанно и чиёракэрэн дадэ и да.
52 And every one was weeping and mourning for her. “Do not weep,” Jesus said, “she is not dead; she is asleep.”
Всавэрэ ровэнас тай марэнас пэ дэ колинэн дэ баря грыжа. Нэ Исусо пхэнда лэнди: — На ровэн! Вой на муля, вой совэл.
53 They began to laugh at him, for they knew that she was dead.
И асанас Лэстар. Вонэ ж джянгле, со чиёры сля мули.
54 But, taking her by the hand, Jesus said in a loud voice: “Child, rise!”
Нэ Исусо лиля чиёра пала вастэ тай пхэнда: — Вщи, чиёры!
55 The child’s spirit returned to her, and she instantly stood up; and Jesus ordered them to give her something to eat.
Тай рисиля лакоро фано, и чиёры екхатар вщиля. Тунчи Исусо пхэнда, соб тэ дэн лати тэ ха.
56 Her parents were amazed, but Jesus impressed on them that they were not to tell any one what had happened.
Лакэрэ дад и дэй прылиле када пала дыво, нэ Исусо запхэнда лэнди тэ розпхэнэ пала кода, со стердапэ.
