Luke 15
1 The tax-gatherers and the outcasts were all drawing near to Jesus to listen to him;
Do Jezusa przychodzili wszyscy nieuczciwi poborcy podatkowi oraz inni ludzie znani z grzesznego życia—i uważnie słuchali Go.
2 but the Pharisees and the Teachers of the Law found fault. “This man always welcomes outcasts, and takes meals with them!” they complained.
Oburzeni faryzeusze i nauczyciele religijni mówili: —Dlaczego on się zadaje z takimi ludźmi?!
3 So Jesus told them this parable —
Jezus odpowiedział im przypowieścią:
4 “What man among you who has a hundred sheep, and has lost one of them, does not leave the ninety-nine out in the open country, and go after the lost sheep till he finds it?
—Kto z was, mając sto owiec, nie zostawi dziewięćdziesięciu dziewięciu i nie szuka jednej, zaginionej na pustkowiu, tak długo, aż ją znajdzie?
5 And, when he has found it, he puts in on his shoulders rejoicing;
A znalazłszy, kładzie ją na swoje ramiona i z radością
6 and, on reaching home, he calls his friends and his neighbours together, and says ‘Come and rejoice with me, for I have found my sheep which was lost.’
wraca do domu! Zaprasza wtedy przyjaciół oraz sąsiadów i mówi: „Cieszcie się razem ze mną! Znalazłem zgubioną owcę!”.
7 So, I tell you, there will be more rejoicing in Heaven over one outcast that repents, than over ninety-nine religious men, who have no need to repent.
Zapewniam was, że w niebie jest większa radość z jednego zagubionego grzesznika, który się opamięta i wróci do Boga, niż z dziewięćdziesięciu dziewięciu prawych, którzy nie zbłądzili!
8 Or again, what woman who has ten silver coins, if she loses one of them, does not light a lamp, and sweep the house, and search carefully until she finds it?
Jezus mówił dalej: —Jeśli kobieta zgubi jedną ze swoich dziesięciu cennych monet, to czy nie zapala w domu światła, nie sprząta i nie przeszukuje wszystkich miejsc tak długo, aż znajdzie zgubę?
9 And, when she has found it, she calls her friends and neighbours together, and says ‘Come and rejoice with me, for I have found the coin which I lost.’
A wtedy zwołuje przyjaciółki i sąsiadki i mówi: „Cieszcie się razem ze mną! Znalazłam zgubioną monetę!”.
10 So, I tell you, there is rejoicing in the presence of God’s angels over one outcast that repents.”
Tak właśnie cieszą się Boży aniołowie, gdy jeden grzesznik opamięta się i wróci do Boga.
11 Then Jesus continued: “A man had two sons;
Jezus opowiedział też następną historię: —Pewien człowiek miał dwóch synów.
12 and the younger of them said to his father ‘Father, give me my share of the inheritance.’ So the father divided the property between them.
Młodszy z nich powiedział: „Ojcze, daj mi już teraz przypadającą na mnie część majątku”. Ojciec zgodził się; podzielił majątek i przekazał synom.
13 A few days later the younger son got together all that he had, and went away into a distant land; and there he squandered his inheritance by leading a dissolute life.
Kilka dni później młodszy zabrał swoją część i udał się w podróż do dalekiego kraju. Niebawem, prowadząc rozwiązłe życie, roztrwonił cały majątek.
14 After he has spent all that he had, there was a severe famine through all that country, and he began to be in actual want.
Po pewnym jednak czasie w kraju tym zapanował dotkliwy głód, który i jemu dał się we znaki.
15 So he went and engaged himself to one of the people of that country, who sent him into his fields to tend pigs.
Wtedy postarał się u miejscowego rolnika o pracę przy świniach.
16 He even longed to satisfy his hunger with the bean-pods on which the pigs were feeding; and no one gave him anything.
Był tak bardzo wygłodniały, że chciał się żywić tym, co jadły świnie, ale nawet tego nikt mu nie dawał.
17 But, when he came to himself, he said ‘How many of my father’s hired servants have more bread than they can eat, while here am I starving to death!
Opamiętał się wtedy i powiedział sobie: „Zwykli robotnicy mojego ojca mają jedzenia pod dostatkiem, a ja tu przymieram głodem!
18 I will get up and go to my father, and say to him “Father, I sinned against Heaven and against you;
Wrócę do domu i powiem: ‚Ojcze, zgrzeszyłem wobec Boga i wobec ciebie.
19 I am no longer fit to be called your son; make me one of your hired servants.”’
Nie jestem już godny nazywać się twoim synem, ale przyjmij mnie, proszę, do pracy w twoim gospodarstwie’”.
20 And he got up and went to his father. But, while he was still a long way off, his father saw him and was deeply moved; he ran and threw his arms round his neck and kissed him.
Wstał więc i wyruszył w drogę. Gdy był jeszcze daleko od domu, ojciec dostrzegł go i—ogarnięty współczuciem—wybiegł mu na spotkanie. Rzucił mu się na szyję i ucałował go.
21 ‘Father,’ the son said, ‘I sinned against Heaven and against you; I am no longer fit to be called your son; make me one of your hired servants.’
„Ojcze, zgrzeszyłem przeciw Bogu i przeciw tobie. Nie jestem już godny nazywać się twoim synem…”—zaczął.
22 But the father turned to his servants and said ‘Be quick and fetch a robe — the very best — and put it on him; give him a ring for his finger and sandals for his feet;
„Przynieście tu szybko najlepsze ubranie i przebierzcie go!”—rozkazał ojciec służbie. „Dajcie mu rodzinny pierścień na rękę i buty na nogi.
23 and bring the fattened calf and kill it, and let us eat and make merry;
Zabijcie też najdorodniejsze cielę! Musimy to uczcić.
24 for here is my son who was dead, and is alive again, was lost, and is found.’ So they began making merry.
Mój syn był bowiem jak martwy, ale ożył; był zgubiony, ale się odnalazł!”. I rozpoczęła się uczta.
25 Meanwhile the elder son was out in the fields; but, on coming home, when he got near the house, he heard music and dancing,
Tymczasem starszy syn pracował w polu. Wracając do domu, usłyszał odgłosy muzyki i tańców.
26 and he called one of the servants and asked what it all meant.
Zawołał więc jednego ze służących i spytał, co się wydarzyło.
27 ‘Your brother has come back,’ the servant told him, ‘and your father has killed the fattened calf, because he has him back safe and sound.’
„Twój brat powrócił cały i zdrowy. A ojciec z radości kazał przygotować na przyjęcie najdorodniejsze cielę”.
28 This made him angry, and he would not go in. But his father came out and begged him to do so.
Rozgniewało to starszego brata i nie chciał wejść do domu. Ojciec wyszedł więc do niego i prosił, aby jednak wszedł.
29 ‘No,’ he said to his father, ‘look at all the years I have been serving you, without ever once disobeying you, and yet you have never given me even a kid, so that I might have a merry-making with my friends.
Syn zaczął wtedy narzekać: „Już tyle lat uczciwie dla ciebie pracuję i nigdy nie zlekceważyłem twojego polecenia! Ale ty nie dałeś mi nawet koźlęcia, abym mógł przygotować przyjęcie i zaprosić swoich przyjaciół.
30 But, no sooner has this son of yours come, who has eaten up your property in the company of prostitutes, than you have killed the fattened calf for him.’
Gdy jednak wrócił ten wyrodny syn, który roztrwonił twoje pieniądze na prostytutki, ty przygotowałeś dla niego najdorodniejsze cielę!”.
31 ‘Child,’ the father answered, ‘you are always with me, and everything that I have is yours.
„Synku!”—rzekł ojciec. —„Ty zawsze jesteś ze mną i wszystko, co posiadam, należy już do ciebie.
32 We could but make merry and rejoice, for here is your brother who was dead, and is alive; who was lost, and is found.’”
Dzisiaj jednak mamy powód do radości, bo twój brat, który był jak martwy, ożył; był zgubiony, ale się odnalazł!”.
