Acts 2
1 In the course of the Festival at the close of the Harvest the disciples had all met together,
Đến ngày lễ Ngũ tuần, môn đồ nhóm họp tại một chỗ.
2 when suddenly there came from the heavens a noise like that of a strong wind rushing by; it filled the whole house in which they were sitting.
Thình lình, có tiếng từ trời đến như tiếng gió thổi ào ào, đầy khắp nhà môn đồ ngồi.
3 Then there appeared tongues of what seemed to be flame, separating, so that one settled on each of them;
Các môn đồ thấy lưỡi rời rạc từng cái một, như lưỡi bằng lửa hiện ra, đậu trên mỗi người trong bọn mình.
4 and they were all filled with the Holy Spirit, and began to speak with strange ‘tongues’ as the Spirit prompted their utterances.
Hết thảy đều được đầy dẫy Đức Thánh Linh, khởi sự nói các thứ tiếng khác, theo như Đức Thánh Linh cho mình nói.
5 Now there were then staying in Jerusalem religious Jews from every country in the world;
Vả, bấy giờ có người Giu-đa, kẻ mộ đạo, từ các dân thiên hạ đến, ở tại thành Giê-ru-sa-lem.
6 and, when this sound was heard, numbers of people collected, in the greatest excitement, because each of them heard the disciples speaking in his own language.
Lúc tiếng ấy vang ra, dân chúng chạy đến, ai nấy đều sững sờ vì mỗi người đều nghe các môn đồ nói tiếng xứ mình.
7 They were utterly amazed, and kept asking in astonishment: “What! Are not all these men who are speaking Galileans?
Chúng đều sợ hãi và lấy làm lạ mà rằng: Hết thảy người nói đó, há chẳng phải là người Ga-li-lê sao?
8 Then how is it that we each of us hear them in our own native language?
Vậy thì, sao chúng ta nghe ai nấy đều nói tiếng riêng của xứ chúng ta sanh đẻ?
9 Some of us are Parthians, some Medes, some Elamites; and some of us live in Mesopotamia, in Judea and Cappadocia, in Pontus and Roman Asia,
Nào người Bạt-thê, Mê-đi, Ê-la-mít, kẻ ở tại Mê-sô-bô-ta-mi, Giu-đê, Cáp-ba-đốc, Bông, A-si,
10 in Phrygia and Pamphylia, in Egypt and the districts of Libya adjoining Cyrene; some of us are visitors from Rome,
Phi-ri-gi, Bam-phi-ly, Ê-díp-tô, đất Li-by gần Sy-ren, nào kẻ từ Rô-ma đến,
11 either Jews by birth or converts, and some are Cretans and Arabians — yet we all alike hear them speaking in our own tongues of the great things that God has done.”
cả người Giu-đa hoặc người mới theo đạo Giu-đa, người Cơ-rết và A rạp nữa, chúng ta đều nghe họ lấy tiếng chúng ta mà nói những sự cao trọng của Đức Chúa Trời.
12 They were all utterly amazed and bewildered. “What does it mean?” they asked one another.
Ai ai đều sợ hãi, không biết nghĩ làm sao, bèn nói với nhau rằng: Việc nầy là nghĩa làm sao?
13 But there were some who said with a sneer: “They have had too much new wine.”
Nhưng có kẻ lại nhạo báng rằng: Họ say rượu mới đó.
14 Then Peter, surrounded by the eleven other Apostles, stood up, and, raising his voice, addressed the crowd. “Men of Judea,” he began, “and all you who are staying in Jerusalem, let me tell you what this means. Mark well my words.
Bấy giờ, Phi-e-rơ đứng ra cùng mười một sứ đồ, cất tiếng nói với dân chúng rằng: Hỡi người Giu-đa, và mọi người ở tại thành Giê-ru-sa-lem, hãy biết rõ điều nầy, và lắng tai nghe lời ta.
15 These men are not drunk, as you suppose; for it is only now nine in the morning! No!
Những người nầy chẳng phải say như các ngươi ngờ đâu, vì bây giờ mới là giờ thứ ba ban ngày.
16 This is what is spoken of in the prophet Joel —
Nhưng ấy là điều đấng tiên tri Giô-ên đã nói tiên tri rằng:
17 ‘It shall come about in the last days,’ God says, ‘That I will pour out my Spirit on all mankind; Your sons and your daughters shall become Prophets, Your young men shall see visions, And your old men dream dreams;
Đức Chúa Trời phán: Trong những ngày sau rốt, Ta sẽ đổ Thần ta khắp trên mọi xác-thịt; Con trai và con gái các ngươi đều sẽ nói lời tiên tri, Bọn trai trẻ sẽ thấy điềm lạ, Và các người già cả sẽ có chiêm bao.
18 Yes, even on the slaves — for they are mine — both men and women, I will in those days pour out my Spirit, And they shall become Prophets;
Phải, trong những ngày đó, ta sẽ đổ Thần ta khắp trên các đầy tớ trai và gái ta, Chúng nó đều nói lời tiên tri;
19 And I will show wonders in the heavens above, And signs on the earth below — Blood and fire and mist of smoke;
Ta lại sẽ tỏ ra sự lạ lùng ở trên trời, Và dấu lạ ở dưới đất; Tức là máu, lửa, và luồng khói;
20 The sun shall become darkness, And the moon blood-red, Before the Day of the Lord comes — that great and awful day.
Mặt trời sẽ biến nên tối tăm, Mặt trăng hóa ra máu, Trước ngày lớn và vinh hiển của Chúa chưa đến;
21 Then shall every one who invokes the Name of the Lord be saved.’
Và lại ai cầu khẩn danh Chúa thì sẽ được cứu.
22 Men of Israel, listen to what I am saying. Jesus of Nazareth, a man whose mission from God to you was proved by miracles, wonders, and signs, which God showed among you through him, as you know full well —
Hỡi người Y-sơ-ra-ên, hãy nghe lời nầy: Đức Chúa Jêsus ở Na-xa-rét, tức là Người mà Đức Chúa Trời đã dùng làm việc quyền phép, sự lạ và dấu lạ ở giữa các ngươi, để làm chứng cho Người trong vòng các ngươi, như chính các ngươi đều biết.
23 He, I say, in accordance with God’s definite plan and with his previous knowledge, was betrayed, and you, by the hands of lawless men, nailed him to a cross and put him to death.
Người đó bị nộp theo ý định trước và sự biết trước của Đức Chúa Trời, các ngươi đã mượn tay độc ác mà đóng đinh Người trên thập tự giá và giết đi.
24 But God released him from the pangs of death and raised him to life, it being impossible for death to retain its hold upon him.
Nhưng Đức Chúa Trời đã khiến Người sống lại, bứt đứt dây trói của sự chết, vì nó không thể giữ Người lại dưới quyền nó.
25 Indeed it was to him that David was referring when he said — ‘I have had the Lord ever before my eyes, For he stands at my right hand, that I should not be disquieted.
Bởi chưng vua Đa-vít có nói về Người rằng: Tôi từng thấy Chúa ở trước mặt tôi luôn, Vì Ngài ở bên hữu tôi, hầu cho tôi chẳng bị rúng động chút nào.
26 Therefore my heart was cheered, and my tongue told its delight; Yes, even my body, too, will rest in hope;
Bởi cớ đó, lòng tôi vui vẻ, lưỡi tôi mừng rỡ, Và xác thịt tôi cũng sẽ yên nghỉ trong sự trông cậy;
27 For thou wilt not abandon my soul to the Place of Death, Nor surrender me, your holy one, to undergo corruption. (Hadēs g86)
Vì Chúa sẽ chẳng để linh hồn tôi nơi Aâm phủ, Và chẳng cho Đấng Thánh của Ngài hư nát đâu. (Hadēs g86)
28 Thou have shown me the path to life, Thou wilt fill me with gladness in your presence.’
Chúa đã cho tôi biết đường sự sống; Cũng sẽ cho tôi đầy lòng vui mừng trước mặt Ngài.
29 Brothers, I can speak to you the more confidently about the Patriarch David, because he is dead and buried, and his tomb is here among us to this very day.
Hỡi anh em, ta thật có thể nói cách vững vàng với anh em về tổ Đa-vít rằng người đã chết và chôn rồi, ngày nay mồ mả người còn ở giữa chúng ta.
30 David, then, Prophet as he was, knowing that God ‘had solemnly sworn to him to set one of his descendants upon his throne,’ looked into the future,
Nhưng, vì người là đấng tiên tri, và biết Đức Chúa Trời đã thề hứa với người sẽ cho một hậu tự người ngồi trên ngai mình,
31 and referred to the resurrection of the Christ when he said that ‘he had not been abandoned to the Place of Death, nor had his body undergone corruption.’ (Hadēs g86)
thì người đã thấy trước và nói trước về sự sống lại của Đấng Christ rằng: Ngài chẳng bị để nơi Aâm phủ, và xác thịt Ngài chẳng thấy sự hư nát. (Hadēs g86)
32 It was this Jesus, whom God raised to life; and of that we are ourselves all witnesses.
Đức Chúa Jêsus nầy, Đức Chúa Trời đã khiến sống lại, và chúng ta thảy đều làm chứng về sự đó.
33 And now that he has been exalted to the right hand of God, and has received from the Father the promised gift of the Holy Spirit, he has begun to pour out that gift, as you yourselves now see and hear.
Vậy, sau khi Ngài đã được đem lên bên hữu Đức Chúa Trời, và từ nơi Cha đã nhận lấy Đức Thánh Linh mà Cha đã hứa ban cho, thì Ngài đổ Đức Thánh Linh ra, như các ngươi đang thấy và nghe.
34 It was not David who went up into Heaven; for he himself says — ‘The Lord said to my master: “Sit on my right hand,
Vì vua Đa-vít chẳng hề lên trời, nhưng chính người có nói: Chúa đã phán cùng Chúa tôi rằng: Hãy ngồi bên hữu ta,
35 Till I put your enemies as a footstool under thy feet.”’
Cho đến chừng nào ta để kẻ thù nghịch ngươi dưới chân ngươi, đặng làm bệ cho ngươi.
36 So let the whole nation of Israel know beyond all doubt, that God has made him both Lord and Christ — this very Jesus whom you crucified.”
Vậy, cả nhà Y-sơ-ra-ên khá biết chắc rằng Đức Chúa Trời đã tôn Jêsus nầy, mà các ngươi đã đóng đinh trên thập tự giá, làm Chúa và Đấng Christ.
37 When the people heard this, they were conscience-smitten, and said to Peter and the rest of the Apostles: “Brothers, what can we do?”
Chúng nghe bấy nhiêu lời, trong lòng cảm động, bèn hỏi Phi-e-rơ và các sứ đồ khác rằng: Hỡi anh em, chúng ta phải làm chi?
38 “Repent,” answered Peter, “and be baptized every one of you in the Faith of Jesus Christ for the forgiveness of your sins; and then you will receive the gift of the Holy Spirit.
Phi-e-rơ trả lời rằng: Hãy hối cải, ai nấy phải nhân danh Đức Chúa Jêsus chịu phép báp-tem, để được tha tội mình, rồi sẽ được lãnh sự ban cho Đức Thánh Linh.
39 For the promise is for you and for your children, and also for all those now far away, who may be called by the Lord our God.”
Vì lời hứa thuộc về các ngươi, con cái các ngươi, và thuộc về hết thảy mọi người ở xa, tức là bao nhiêu người mà Chúa là Đức Chúa Trời chúng ta sẽ gọi.
40 With many other words Peter enforced his teaching, while the burden of his exhortations was — “Save yourselves from the perverse spirit of this age.”
Phi-e-rơ lại lấy nhiều lời giảng nữa mà giục lòng và khuyên lơn chúng rằng: Các ngươi khá cứu mình thoát khỏi giữa dòng dõi gian tà nầy!
41 So those who accepted his teaching were baptized, and about three thousand people joined the disciples on that day alone.
Vậy, những kẻ nhận lời đó đều chịu phép báp-tem; và trong ngày ấy, có độ ba ngàn người thêm vào Hội thánh.
42 They devoted themselves to the teaching of the Apostles and to the Common Life of the Church, to the Breaking of the Bread and to the Prayers.
Vả, những người ấy bền lòng giữ lời dạy của các sứ đồ, sự thông công của anh em, lễ bẻ bánh, và sự cầu nguyện.
43 A deep impression was made upon every one, and many wonders and signs were done at the hands of the Apostles.
Mọi người đều kính sợ, vì có nhiều sự kỳ phép lạ làm ra bởi các sứ đồ.
44 All who became believers in Christ held everything for the common use;
Phàm những người tin Chúa đều hiệp lại với nhau, lấy mọi vật làm của chung.
45 they sold their property and their goods, and shared the proceeds among them all, according to their individual needs.
Bán hết gia tài điền sản mình mà phân phát cho nhau, tùy sự cần dùng của từng người.
46 Every day they devoted themselves to meeting together in the Temple Courts, and to the Breaking of Bread at their homes, while they partook of their food in simple-hearted gladness, praising God, and winning the good-will of all the people.
Ngày nào cũng vậy, cứ chăm chỉ đến đền thờ; còn ở nhà, thì bẻ bánh và dùng bữa chung với nhau cách vui vẻ thật thà,
47 And the Lord daily added to their company those who were in the path of Salvation.
ngợi khen Đức Chúa Trời và được đẹp lòng cả dân chúng. Mỗi ngày Chúa lấy những kẻ được cứu thêm vào Hội thánh.
