Ruth 4
1 [Meanwhile], Boaz went up to the town gate and sat there. [That was the place where people met together to decide important matters]. When the man that Boaz had mentioned came there, the close relative of Ruth and Naomi’s dead husbands [who had a responsibility to take care of Naomi and Ruth], Boaz said to him, “My friend, come over here and sit down.” So the man went and sat down.
| بوئاز شەھەر دەرۋازىسىغا چىقىپ، شۇ يەردە ئولتۇردى. مانا، ئۇ ۋاقىتتا بوئاز ئېيتقان ھېلىقى ھەمجەمەتلىك ھوقۇقىغا ئىگە كىشى كېلىۋاتاتتى. بوئاز ئۇنىڭغا: ــ ئەي بۇرادەر، كېلىپ بۇ يەردە ئولتۇرغىن، دېۋىدى، ئۇ كېلىپ ئولتۇردى. |
2 Boaz then gathered ten of the elders of the town and asked them to sit down [there also]. After they sat down,
| ئاندىن بوئاز شەھەرنىڭ ئاقساقاللىرىدىن ئون ئادەمنى چاقىرىپ، ئۇلارغىمۇ: ــ بۇ يەردە ئولتۇرۇڭلار، دېدى. ئۇلار ئولتۇرغاندا |
3 he said to the man who had the responsibility to take care of Naomi, “Naomi has returned from Moab [region]. She wants to sell the field that belonged to our relative Elimelech.
| ئۇ ھەمجەمەتلىك ھوقۇقىغا ئىگە كىشىگە: ــ موئابنىڭ سەھراسىدىن يېنىپ كەلگەن نائومى قېرىندىشىمىز ئەلىمەلەككە تەۋە شۇ زېمىننى ساتماقچى بولۇۋاتىدۇ. |
4 I thought that I should tell you about that, and suggest that you buy it, while these elders who are sitting here are listening. If you are willing to buy the property, do that. But if you do not want to buy it, tell me, so that I will know. I am suggesting this to you because you are the one who has the first right to buy it, and I am the one who has the second/next right to buy it.” The man replied, “I will buy it!”
| سس شۇڭا مەن مۇشۇ ئىشنى ساڭا خەۋەرلەندۈرمەكچى ئىدىم، شۇنداقلا مۇشۇ يەردە ئولتۇرغانلارنىڭ ئالدىدا ۋە خەلقىمنىڭ ئاقساقاللىرىنىڭ ئالدىدا «بۇنى سېتىۋالغىن» دېمەكچىمەن. سەن ئەگەر ھەمجەمەتلىك ھوقۇقىغا ئاساسەن ئالاي دېسەڭ، ئالغىن؛ ھەمجەمەتلىك قىلماي، ئالمايمەن دېسەڭ، ماڭا ئېيتقىن، مەن بۇنى بىلەي؛ چۈنكى سەندىن [ئاۋۋال] باشقىسىنىڭ ھەمجەمەتلىك ھوقۇقى بولمايدۇ؛ ئاندىن سەندىن كېيىن مېنىڭ ھوقۇقۇم بار، دېدى. ئۇ كىشى: ــ ھەمجەمەتلىك قىلىپ ئۇنى ئالىمەن، دېدى. |
5 Then Boaz told him, “When you buy the land from Naomi, you will also be taking Ruth, [the woman] who is from Moab, [to be your wife], in order that she may [give birth to a son who will] inherit the property of her dead husband [MTY].”
| بوئاز ئۇنىڭغا: ــ ئۇنداقتا يەرنى نائومىنىڭ قولىدىن ئالغان كۈنىدە مەرھۇمنىڭ مىراسىغا ئۇنىڭ نامى بىلەن ئاتالغان بىرەر ئەۋلادى قالدۇرۇلۇشى ئۈچۈن مەرھۇمنىڭ ئايالى، موئاب قىزى رۇتنىمۇ ئېلىشىڭ كېرەك، ــ دېدى. |
6 Then the close relative [of Ruth’s dead husband] said, “[If that is so], I do not [want to] buy the field, because then my own [children] would not inherit the property; [Ruth’s children would inherit it]. You buy the property!”
| ھەمجەمەت كىشى: ــ ئۇنداق بولسا ھەمجەمەتلىك ھوقۇقۇمنى ئىشلىتىپ [ئېتىزنى] ئالسام بولمىغۇدەك؛ ئالسام ئۆز مىراسىمغا زىيان يەتكۈزگۈدەكمەن. ھەمجەمەتلىك ھوقۇقىنى سەن ئۆزۈڭ ئىشلىتىپ، يەرنى سېتىۋالغىن؛ مەن ئىشلىتەلمەيمەن دېدى. |
7 At that time, it was the custom in Israel, when a person bought property that belonged to another person, that the man who was selling the property would take off one of his sandals and give it to the one who was buying the property. That was the way they finalized sales in Israel.
| قەدىمكى ۋاقىتلاردا ئىسرائىلدا ھەمجەمەتلىك ھوقۇقىغا ياكى ئالماشتۇرۇش-تېگىشىش ئىشىغا مۇناسىۋەتلىك مۇنداق بىر رەسىم-قائىدە بار ئىدى: ــ ئىشنى كەسمەك ئۈچۈن بىر تەرەپ ئۆز كەشىنى سېلىپ، ئىككىنچى تەرەپكە بېرەتتى. ئىسرائىلدا سودا-سېتىقنى بېكىتىشتە مانا مۇشۇنداق بىر ئۇسۇل بار ئىدى. |
8 So that close relative said to Boaz, “You buy the field yourself!” And he took off [one of] his sandals [and gave it to Boaz].
| شۇڭا ھەمجەمەت ھوقۇقىغا ئىگە كىشى بوئازغا: ــ سەن ئۇنى ئالغىن، دەپ، ئۆز كەشىنى سېلىۋەتتى. |
9 Then Boaz said to the elders and all the [other] people [who were there], “Today you have all seen that I have bought from Naomi all the property that belonged to [her dead husband] Elimelech and [his dead sons] Mahlon and Chilion.
| بوئاز ئاقساقاللارغا ۋە كۆپچىلىككە: ــ سىلەر بۈگۈن مېنىڭ ئەلىمەلەككە تەۋە بولغان ھەممىنى، شۇنداقلا كىليون بىلەن ماھلونغا تەۋە بولغان ھەممىنى نائومىنىڭ قولىدىن ئالغىنىمغا گۇۋاھتۇرسىلەر. |
10 I am also taking Ruth, [the woman] from Moab, Mahlon’s widow, to be my wife, in order that she may give birth to a son who will inherit the property of the dead man. In that way, Elimelech’s name will continue [LIT] among the members of his family and among all the people of this town. Today you all are witnesses [of what I have done].”
| ئۇنىڭ ئۈستىگە مەرھۇمنىڭ نامى قېرىنداشلىرى ئارىسىدىن ۋە شەھىرىنىڭ دەرۋازىسىدىن ئۆچۈرۈلمەسلىكى ئۈچۈن مەرھۇمنىڭ مىراسىغا ئۇنىڭ نامى بولغان [بىرەر ئەۋلادى] قالدۇرۇلسۇن ئۈچۈن ماھلوننىڭ ئايالى، موئاب قىزى رۇتنى خوتۇنلۇققا ئالدىم. سىلەر بۈگۈن بۇنىڭغا گۇۋاھتۇرسىلەر، دېدى. |
11 All the elders and the [others] who were sitting at the [town] gate [agreed, and one of them] said, “[Yes, ] we are witnesses. We hope/desire that Yahweh will enable this woman, who will be coming into your home, to give birth to many children, as Rachel and Leah did. They are the women from whom all [us] people [MTY] of Israel are descended. We hope that you will become rich in the clan of Ephratah, and become famous [MTY] [here] in Bethlehem.
| دەرۋازىدا تۇرغان ھەممە خەلق بىلەن ئاقساقاللار: ــ بىز گۇۋاھتۇرمىز. پەرۋەردىگار سېنىڭ ئۆيۈڭگە كىرگەن ئايالنى ئىسرائىلنىڭ جەمەتىنى بەرپا قىلغان راھىلە بىلەن لېياھ ئىككىسىدەك قىلغاي؛ سەن ئۆزۈڭ ئەفراتاھ جەمەتى ئىچىدە باياشات بولۇپ، بەيت-لەھەمدە نام-ئىززىتىڭ زىيادە بولغاي؛ |
12 We hope/desire that Yahweh will enable you and this young woman to have many descendants. And we hope/desire that your family will be as important as the family of your ancestor Perez, the son of Judah and Tamar.”
| پەرۋەردىگار ساڭا بۇ ياش چوكاندىن تاپقۇزىدىغان نەسلىڭ تۈپەيلىدىن سېنىڭ جەمەتىڭ تامار يەھۇداغا تۇغۇپ بەرگەن پەرەزنىڭ جەمەتىدەك بولغاي! ــ دېدى. |
13 So Boaz took Ruth [home], and she became his wife. He (slept with/had sexual relations with) her [EUP] and Yahweh enabled her to become pregnant, and she gave birth to a son.
| ئاندىن بوئاز رۇتنى ئەمرىگە ئېلىپ، ئۇنىڭغا يېقىنلىق قىلدى. پەرۋەردىگار ئۇنىڭغا شاپائەت قىلىپ، ئۇ ھامىلىدار بولۇپ بىر ئوغۇل تۇغدى. |
14 The women [of Bethlehem] said to Naomi, “Praise Yahweh! Now he has given [LIT] you a grandson who will be the one who will have the responsibility to take care of you. We hope that he will become famous [MTY] throughout Israel.
| قىز-ئاياللار نائومىغا: ــ ئىسرائىلنىڭ ئارىسىدا ساڭا ھەمجەمەت-نىجاتكار نەسلىنى ئۈزۈپ قويمىغان پەرۋەردىگارغا تەشەككۈر-مەدھىيە قايتۇرۇلسۇن! شۇ نەسلىڭنىڭ نامى ئىسرائىلدا ئىززەت-ئابرۇيلۇق بولغاي! |
15 He will make you feel young again, and he will take care of you when you become old. Your daughter-in-law, who loves you, has given birth to a son, who will (be better to/do more for) you than [if you had] seven sons [of your own].”
| ئۇ ساڭا جېنىڭنى يېڭىلىغۇچى ھەم قېرىغىنىڭدا سېنى ئەزىزلىغۇچى بولىدۇ؛ چۈنكى سېنى سۆيىدىغان، ساڭا يەتتە ئوغۇلدىن ئەۋزەل بولغان كېلىنىڭ ئۇنى تۇغدى، ــ دېدى. |
16 Then Naomi took the baby and put him on her lap, and took care of him.
| نائومى بالىنى ئېلىپ، باغرىغا باستى ۋە ئۇنىڭغا باققۇچى ئانا بولدى. |
17 The women who were living near her said, “[It is as though] Naomi [now] has a son!” And they named him Obed. [Later], Obed became the father of Jesse, and [later] Jesse became the father of [King] David.
| ئۇنىڭغا قوشنا بولغان ئاياللار «نائومىغا بىر بالا تۇغۇلدى» دەپ، ئۇنىڭغا ئىسىم قويدى. ئۇلار ئۇنىڭغا «ئوبەد» دەپ ئات قويدى. ئۇ يەسسەنىڭ ئاتىسى بولدى، يەسسە داۋۇتنىڭ ئاتىسى بولدى. |
18 Here is [a list of] the ancestors of [King David]: Perez’s son was Hezron. Hezron’s son was Ram. Ram’s son was Amminadab. Amminadab’s son was Nahshon. Nahshon’s son was Salmon. Salmon’s son was Boaz. Boaz’s son was Obed. Obed’s son was Jesse. Jesse’s son was [King] David.
| پەرەزنىڭ نەسەبنامىسى تۆۋەندىكىدەكتۇر: ــ پەرەزدىن ھەزرون تۆرەلدى، |
| ھەزروندىن رام تۆرەلدى، رامدىن ئاممىناداب تۆرەلدى، ئاممىنادابتىن ناھشون تۆرەلدى، ناھشوندىن سالمون تۆرەلدى، |
| ئاممىنادابتىن ناھشون تۆرەلدى، ناھشوندىن سالمون تۆرەلدى، |
| سالموندىن بوئاز تۆرەلدى، بوئازدىن ئوبەد تۆرەلدى، |
| ئوبەدتىن يەسسە تۆرەلدى ۋە يەسسەدىن داۋۇت تۆرەلدى. |
