Romans 4
1 Abraham is the [revered] ancestor of us [Jews]. So think about what we can conclude [from what happened to Abraham about how God can erase the record of our sins]. [RHQ]
Abraham var forfaðir Gyðingaþjóðarinnar. Hvernig kemur nú þetta að frelsast fyrir trú, heim og saman við það sem við vitum um hann?
2 If it was because of Abraham’s doing [good] things that the record of his sins was erased {that [God] erased the record of his sins}, Abraham could then have been able to boast [about that to people], but he would not have [had any basis to] boast to God [about it].
Leit Guð á hann sem saklausan og réttlátan mann vegna góðverka hans? Ef svo hefði verið þá hefði Abraham haft ástæðu til að hrósa sér. En frammi fyrir Guði hafði hann alls ekkert til að hrósa sér af,
3 [Remember that] in the Scriptures it is written {someone wrote} [PRS] that Abraham believed what God [promised] [RHQ], and as a result the record of his sins was erased {[God] erased the record of his sins}.
en hins vegar segir í Gamla testamentinu: „Abraham trúði Guði, “og það er ástæða þess að Guð strikaði yfir syndir hans og úrskurðaði hann réttlátan.
4 If we receive wages for work that we do, those wages are not considered to be a gift. Instead, they [are considered] to be what we have earned. [Similarly, if God erases the record of our sins because we did things to earn God’s favor], we would not consider that [God’s erasing the record of our sin] was [a gift. Instead, we would consider it as what we had earned].
En ávann Abraham sér ekki rétt til að komast til himna með öllum sínum góðu verkum? Nei, því að hjálpræðið er alltaf óverðskulduð gjöf. Ef einhver gæti unnið sér inn fyrir því með góðverkum, þá væri það ekki lengur ókeypis! Það er gefið þeim sem ekki hafa unnið fyrir því. Guð segir beinlínis: „Syndarinn er sýknaður í mínum augum, ef hann treystir því að Kristur frelsi hann frá dómi mínum yfir syndinni.“
5 But suppose that we do not do things [to gain God’s acceptance]. Suppose that we instead trust [in God], who erases the record of sins of wicked people. Then the erasing of the record of our sins because of our trusting [in Christ] is considered to be a gift to us, [not something that we earned].
6 Similarly, it is as David wrote [in the Psalms] about people being happy whose record of sins God has erased even though they have not done things [to earn it. David wrote]:
Davíð konungur ræddi um þetta og lýsti gæfu hins óverðuga syndara sem Guð hefur úrskurðað saklausan.
7 [God] is pleased with people whose sins have been {whose sins [he] has} forgiven, and whose sins he [has decided] to forget [DOU].
Hann sagði: „Sæll er sá sem fær syndir sínar fyrirgefnar og afmáðar.
8 [God] causes to be happy the people whose sins he no longer keeps a record of.
Mikil er gæfa þess manns sem Guð sýknar.“
9 As for our being happy [because God has erased the record of our sins], (it is not something that [only] we Jews [can experience]./is it [MTY] something that [only] we Jews [can experience]?) [RHQ] [No, it is] also something that non-Jews [can experience] [MTY]. [What is written in the Scriptures], that it was because Abraham trusted [in God] that the record of his sins was erased {[God] erased the record of his sins}, [also shows that this is true].
Nú spyr ég: Er þessi blessun einungis handa þeim sem trúa á Krist og halda samtímis lög Gyðinga, eða er hún einnig ætluð þeim sem ekki halda lög Gyðinga, en treysta einungis á Krist? Hvernig var það með Abraham? Við tölum um að hann hafi hlotið þessa blessun vegna trúar sinnar, en var það vegna hennar einnar? Var það kannski líka vegna þess að hann fór eftir gyðinglegum siðum?
10 ([Think about] when [God erased the record of Abraham’s sins]./When did [God erase the record of Abraham’s sins]?) [RHQ] (Consider whether [it happened] after someone circumcised [Abraham to mark him as one who belonged to God], or before someone circumcised him./[Did it happen] after [Abraham was] circumcised [to be marked as one who belonged to God], or before he was circumcised?) [RHQ] It happened before he was circumcised, not after he was circumcised.
Til þess að fá svar við þessari spurningu verðum við fyrst að svara annarri: Hvenær veitti Guð Abraham blessunina? Það var áður en hann varð Gyðingur, það er að segja áður en hann tók hina gyðinglegu vígslu sem kallast umskurn.
11 [Many years later, God commanded that] Abraham [be] circumcised. Abraham’s accepting that ritual simply showed [that he knew that God had accepted him]. [He knew that God] had [erased the record of his sins] because he trusted [in God] while he was still, [in effect, a non-Jew because] he had not been circumcised. [So we can understand that] Abraham became (a spiritual ancestor/like an ancestor) to [all] of us whose record of sins has been erased {whose sins [God] has erased the record of} because we believe [in God’s promise, even though some of us] are not circumcised.
Það var ekki fyrr en eftir að Guð hafði lofað að blessa hann, vegna trúar hans, að hann var umskorinn. Umskurnin var tákn þess að Abraham átti þá þegar trú og að Guð hafði tekið hann að sér og lýst því yfir að í sínum augum væri hann góður og réttlátur. Samkvæmt þessu er Abraham hinn andlegi faðir þeirra sem trúa og frelsast án þess að halda sig við lögin. Af þessu sjáum við að Guð réttlætir þá sem trúa, enda þótt þeir haldi ekki þessar reglur.
12 Likewise, Abraham is the [spiritual] ancestor of all us Jews who are not merely circumcised but who, more importantly, [believe in God’s promise] as our ancestor Abraham did, even before he was circumcised.
Abraham er einnig andlegur faðir hinna umskornu – Gyðinganna – og með því að athuga líf hans geta þeir séð að það er ekki þessi siðvenja – umskurnin – sem frelsar þá, heldur trúin. Eingöngu hennar vegna hlaut Abraham miskunn Guðs áður en hann var umskorinn.
13 God promised Abraham and his descendants that they would receive [the blessings that he promised to give to the people in] the world. But when he promised that, it was not because Abraham [obeyed] the laws [that God later gave to Moses]. Instead, it was because Abraham believed [that God would do what he promised that he would do]. As a result, God erased the record of his sins.
Ljóst er því að loforð Guðs um að hann ætlaði að gefa Abraham og afkomendum hans alla jörðina, var ekki gefið vegna þess að Abraham hlýddi lögum Guðs, heldur hins, að hann treysti Guði og því að hann stæði við heit sín.
14 If [we think that] it is those who [obey God’s] laws who will receive [what he has promised], it is useless [for us to trust in him. And what he] promised is worthless. [Remember that] it is [stated] in God’s law [PRS] [that] he will punish [people who do not perfectly obey them], and remember that wherever [MTY] laws exist, [people] disobey them [LIT].
Ef þið haldið því ennþá fram að blessun Guðs sé ætluð þeim einum sem halda lögin, þá segið þið þar með að loforð Guðs til þeirra sem trúa séu marklaus og að trúin sé heimska.
Sannleikurinn er hins vegar sá að ef við ætlum að ná blessun Guðs og hjálpræði með því að halda lög hans, þá köllum við að lokum reiði hans yfir okkur, því að okkur mun aldrei takast að halda þau. Eina leiðin til að komast hjá því að brjóta lög er sú að hafa engin lög!
16 So it is because [we] trust [in God that we will receive the things that he has promised]. [It is not because we perfectly obey God’s laws. He wants] (to [erase the record of our sins/to declare us no longer guilty]) without our earning it. As a result, what God now promises, he guarantees to give to all people who are [Abraham’s spiritual] descendants. [He promises to do that not only for us Jewish believers], who [have] God’s laws [and trust in him as Abraham did], but also for those [non-Jews who do not have God’s laws but] who trust [in him] as Abraham did. Abraham is the [spiritual] ancestor of all of us [believers].
Blessun Guðs veitist okkur ókeypis fyrir trúna, sem gjöf. Við erum þess fullviss að okkur veitist hún, ef við trúum eins og Abraham, hvort sem við erum Gyðingar eða ekki, því að Abraham er faðir okkar allra að því er trúna varðar.
17 What is written {What [Moses] wrote} [in the Scriptures about what God promised Abraham shows that this is true]. [God said to him], “It is in order that you [(sg)] may be the ancestor of many ethnic groups that I have chosen you.” Romans 4:17b-22 God [guaranteed that he would give Abraham many descendants]. Abraham confidently believed that God [would do that],
Þetta á Gamla testamentið við þegar það segir að Guð hafi gert Abraham að föður margra þjóða. Guð vill taka á móti öllum sem treysta honum eins og Abraham gerði, hverrar þjóðar sem þeir eru. Loforðið sem hann fékk var frá sjálfum Guði, honum sem reisir hina dauðu og segir fyrir um atburði framtíðarinnar af nákvæmni eins og um liðinn tíma sé að ræða.
18 even though there was no physical reason for him to hope [that he would have descendants, because he and his wife were too old to bear children]. But God is the one who causes dead people to live again, and who talks about things that do not yet exist as already existing. [God said to Abraham], “You will have so many descendants that they will be [as impossible to count as the stars].” And Abraham believed that, and he believed that he would become the ancestor of many ethnic groups.
Þegar Guð sagði Abraham að hann mundi gefa honum son sem eignast mundi marga afkomendur og verða faðir mikillar þjóðar, þá trúði Abraham Guði, jafnvel þótt slíkt loforð virtist algjör fásinna.
19 He did not doubt [that God would do what he promised], even though he knew that his body was already [as incapable of begetting children as if he were] dead [MET] because he was about 100 years old. And [even though he realized that] Sarah had never been able to become pregnant [IDM],
Abraham var ekki áhyggjufullur þótt bæði hann, sem var á hundraðasta aldursári og Sara sem var níræð, væru komin úr barneign, því að hann treysti orðum Guðs óhikað.
20 he did not doubt at all that God [would do what he had] promised. Instead, he trusted [in God] more/very strongly, and he thanked God [for what God was going to do].
Abraham efaðist aldrei. Hann trúði Guði. Trú hans styrktist og hann þakkaði Guði fyrir þetta loforð löngu áður en það rættist.
21 He was also convinced {very sure} that the thing that God promised, God was able to do.
Hann var sannfærður um að Guði reyndist auðvelt að efna allt sem hann hefði lofað.
22 And that is the reason that the record of his sins was erased {[God] erased the record of his sins}.
Vegna trúar Abrahams fyrirgaf Guð honum syndir hans og sýknaði hann.
23 The words [in the Scriptures], “The record of his sins was erased {[God] erased the record of his sins},” are not only about Abraham.
Þessi mikilvæga yfirlýsing – að hann væri tekinn gildur vegna trúar sinnar og þar með viðurkenndur réttlátur – var ekki aðeins Abraham til góðs,
24 They were also written {[They] also wrote that} for us whose record of sins would be erased {[God] would erase}. They were written {[They] wrote it} for us who believe [God], the one who caused our Lord Jesus to become alive again after he died.
heldur okkur líka. Þetta er okkur trygging þess að Guð vilji taka okkur að sér á sama hátt og Abraham, það er að segja þegar við trúum loforðum Guðs, hans sem reisti Jesú upp frá dauðum.
25 Jesus allowed [men] to execute [MTY] him so that [God could forgive] our evil deeds. And [God] caused Jesus to live again because [God wanted to show that because of the death of Jesus he was able to] erase the record of our sins.
Jesús dó fyrir syndir okkar og reis síðan upp til að sætta okkur við Guð og gefa okkur réttlæti hans.
