Matthew 18
1 About that time we disciples approached Jesus and said, “Who [among us will be] the most important when God [MTY/EUP] [makes you] king?”
१त्यावेळेस शिष्य येशूकडे आले आणि त्यांनी विचारले, “स्वर्गाच्या राज्यात सर्वात महान कोण?”
2 Jesus called a child to come, and he placed that child in our midst.
२तेव्हा त्याने एका लहान बालकाला आपल्याजवळ बोलावून त्यांच्यामध्ये उभे केले,
3 He said, “Think about this: If you [(pl)] do not change [the way you(pl) think] and become [as humble] as little children, you [(pl)] will surely not go to the place where God [MTY/EUP] rules.
३आणि म्हटले, “मी तुम्हास खरे सांगतो, तुमच्यात बदल होऊन तुम्ही बालकासारखे झाल्याशिवाय स्वर्गाच्या राज्यात तुमचा प्रवेश होणारच नाही.
4 The people who become as humble as this child [or any child] is, will be the most important people among those over whom God rules.
४म्हणून जो कोणी आपणाला या बालकासारखे लीन करतो तोच स्वर्गाच्या राज्यात सर्वाहून महान आहे.
5 Also, when those who, [because they love] me, welcome [a] child like this one, [God considers] that they are welcoming me.”
५आणि जो कोणी अशा एका लहान बालकाला माझ्या नावाने स्वीकारतो, तो मला स्वीकारतो.
6 “If you cause someone who believes in me to sin, [even if it is someone who is socially unimportant like] this little child, [God will severely punish you]. If a heavy stone were fastened around your neck and you were thrown into the deep waters of the sea, [people would consider that you had been severely punished. But God will punish] you more severely [than that if you cause someone to sin]
६परंतु जो कोणी माझ्यावर विश्वास ठेवणाऱ्या या लहानातील एकाला अडखळण आणील त्याच्या गळ्यात जात्याची मोठी तळी बांधून त्यास समुद्राच्या खोल पाण्यात बुडविणे हे त्याच्या हिताचे आहे.
7 It will be terrible for those [MTY] who cause others to stop believing in me. [God will punish them eternally]. It is inevitable that there will be [those who] cause others to stop believing in me. But it will be horrible for everyone who does that.
७अडखळण्याच्या कारणामुळे जगाला धिक्कार असो! तरी अशा काही गोष्टी होत राहणारच, पण जे लोक या अडखळण्याला कारणीभूत होतील त्यांना फार हानीचे ठरेल.
8 So, if you [are wanting to use] one of your hands or feet to sin, [stop using that hand or foot! Even if you have to] cut it off [to avoid sinning, do it] [MET]! It is good [that you not sin and] go where you will live [with God eternally, even though while you are still here on earth] you are maimed or lame and do not have a hand or a foot. But it is not good that you continue to have your two hands and two feet [and do] [MTY] [the sinful things you want to, and as a result], you are thrown into [hell], where there is eternal fire burning. (aiōnios g166, questioned)
८जर तुमचा उजवा हात किंवा पाय तुम्हास पाप करण्यासाठी प्रवृत्त करीत असेल तर तो कापून टाका व फेकून द्या. दोन हात व दोन पाय असून सर्वकाळच्या कधीही न विझणाऱ्या अग्नीततुम्ही टाकले जाण्यापेक्षा व्यंग किंवा लंगडे होऊन सार्वकालिक जीवनात जावे जास्त बरे होईल. (aiōnios g166)
9 If what you see you [makes you want] to sin, [stop looking at those things! Even if you have to] gouge out one of your eyes and throw it away [to avoid sinning, do it] [HYP]! It is good [that you not sin and] go where you will live [with God eternally, even though while you are still here on earth] you have only one eye. But it is not good that you continue to have your two eyes [and do the sinful things you want to, and as a result], you are thrown {God throws you} into hell where there is eternal fire burning.” (Geenna g1067)
९जर तुमचा डोळा तुम्हास पाप करण्यासाठी प्रवृत्त करीत असेल तर तो उपटून फेकूनच द्या कारण एकच डोळा असला आणि तुम्हास सार्वकालिक जीवन मिळाले तर ते जास्त बरे आहे. दोन डोळ्यासह तुम्ही नरकात टाकले जाण्यापेक्षा ते जास्त बरे आहे. (Geenna g1067)
10 “Make an effort that you [(pl)] do not despise [even] one of these children. I tell you [(pl)] truly that [since] the angels [live] in heaven [in the presence of] my Father, [they will report to him if you mistreat the children].
१०सावध असा. ही लहान मुले यांना कमी समजू नका कारण मी तुम्हास सांगतो की, स्वर्गात त्यांचे देवदूत माझ्या स्वर्गातील पित्याचे मुख नेहमी पाहतात.
११आणखी, जे हरवलेले त्यास तारावयास मनुष्याचा पुत्र आला आहे.”
12 What do you [(pl)] think [you would do in the following situation]? If you had 100 sheep and one of them got lost, you would surely leave the 99 sheep [that are] on the hill and go and search for the lost one [RHQ], would you not?
१२जर एखाद्या मनुष्याजवळ शंभर मेंढरे आहेत आणि त्यांच्यापैकी एक मेंढरू हरवले तर तो नव्याण्णव मेंढरे टेकडीवर सोडून देईल आणि ते हरवलेले एक मेंढरू शोधायला जाईल की नाही?
13 If you found it, I affirm to you [(pl)] that you would rejoice very much. You would be happy that 99 sheep did not stray away, but you would rejoice even more [because you had found] the sheep that had strayed away.
१३आणि जर त्या मनुष्यास हरवलेले मेंढरू सापडले तर त्यास कधीही न हरवलेल्या नव्याण्णव मेंढरांबद्दल वाटणाऱ्या आनंदापेक्षा त्या एकासाठी जास्त आनंद होईल. असे मी तुम्हास खरे सांगतो,
14 In the same way [that shepherds do not want one of] their [sheep to stray away], so [God], your Father in heaven, does not want [even] one of these children to go to hell.” (questioned)
१४तशाच प्रकारे, या लहान मुलांपैकी एकाचा अगदी लहानातील लहानाचा ही नाश व्हावा अशी तुमच्या स्वर्गीय पित्याची इच्छा नाही.
15 “If a fellow believer sins [against you], go [to him], and when you two are alone, reprove him [for sinning against you]. If that person listens to you [and feels sorry that he has sinned against you], you will have restored [your friendship with] that person.
१५जर तुझा भाऊ तुझ्यावर अन्याय करील, तर जा अणि त्यास तुझ्यावर काय अन्याय झाला ते एकांतात सांग. जर त्यांने तुझे ऐकले तर त्यास आपला बंधू म्हणून परत मिळवला आहेस.
16 If that person will not listen to you [nor feel sorry that he has sinned against you], go get one or two other people [who will listen to what you both have to say]. Have them go with you so that [what is written] {[Moses wrote]} [in the Scriptures might happen: ] ‘[When one person accuses another in some matter], it should be confirmed by [at least] two or three people {[at least] two or three people should confirm it} [before that person can be declared] guilty {[before they declare that person guilty]}.’
१६पण जर तो किंवा ती तुझे ऐकत नसेल तर एकाला किंवा दोघांना तुझ्याबरोबर घे, यासाठी की जे काही झाले त्याविषयी साक्ष द्यायला दोन किंवा तीन जण तेथे असतील,
17 If the one who has sinned against you will not listen to them [or does not feel sorry that he has sinned against you], tell that to the congregation [so that they can rebuke him]. If that person will not listen to the congregation [or feel sorry that he has sinned against you, exclude him from being a member of your congregation, just like] you [would exclude] pagans, tax collectors, [and others who do not believe in God and sin greatly].
१७जर तो मनुष्य लोकांचेही ऐकणार नाही तर मंडळीलाही गोष्ट कळव. जर तो मनुष्य मंडळीचेही ऐकणार नाही, तर मग तो तुला परराष्ट्रीय किंवा एखाद्या जकातदारासारखा समज.
18 Keep this in mind: Whatever you decide on earth [about punishing] or [not punishing a member of your congregation] is what has also been decided by [God] in heaven {what [God] in heaven has also decided}.
१८मी तुम्हास खरे सांगतो, जे काही तुम्ही पृथ्वीवर बांधाल ते स्वर्गात बांधले जाईल. पृथ्वीवर मोकळे कराल ते स्वर्गात मोकळे केले.
19 Also note this: If [at least] two of you [who live] here on earth agree together about something you ask [God] for [DOU], [God], my Father [who is] in heaven, will give you what you ask for.
१९तसेच मी तुम्हास खरे सांगतो की, जर पृथ्वीवर तुमच्यापैकी दोघांचे कोणत्याही गोष्टीविषयी एकमत झाले तर त्याकरता एकत्रित होऊन विनंती करतील तर ती. माझ्या स्वर्गातील पित्याकडून त्यांच्यासाठी केली जाईल;
20 [This is true], because wherever [at least] two or three of you assemble because you believe in me [MTY], I am [spiritually] present with you. I [will hear what you ask for and I will ask God to do it for you].”
२०कारण जिथे दोघे किंवा तिघे जर माझ्या नावाने एकत्र जमले असतील तेथे त्यांच्यांमध्ये मी आहे.
21 Then Peter approached [Jesus] and said to him, “How many times must I forgive a fellow believer who [keeps on] sinning against me? [If he keeps asking me to forgive him, must I forgive him] as many as seven times?”
२१नंतर पेत्र येशूकडे आला आणि त्याने विचारले, “प्रभू, जर माझा भाऊ माझ्यावर अन्याय करीत राहिला तर मी त्यास किती वेळा क्षमा करावी? मी त्यास सात वेळा क्षमा करावी काय?”
22 Jesus said to him, “I tell you [that the number of] times [you must forgive someone is] not just up to seven, but [you must] ([forgive him] 77 times/never stop forgiving him).
२२येशूने उत्तर दिले, “मी तुला सांगतो, फक्त सातच वेळा नाही तर उलट त्याने तुझ्यावर साताच्या सत्तरवेळा अन्याय केला तरी तू त्यास क्षमा करीत राहा.”
23 [In order to illustrate] why [you should do this], I [will tell you a story in which] God [MTY/EUP], [who cares for] the people whose lives he rules over, is compared {I compare God, [who cares for] the people whose lives he rules over} to a king [and his officials]. That king told [some of his servants that he wanted] his officials to pay what they owed him.
२३म्हणूनच स्वर्गाच्या राज्याची तुलना एका राजाशी करता येईल. आपले जे चाकर आपले देणे लागत होते त्यांच्याकडून त्या राजाने पैसे परत घेण्याचे ठरवले.
24 [So those officials were brought to the king to] settle [their accounts with him]. [One of the officials who were brought] owed the king several million dollars.
२४जेव्हा त्याने पैसे जमा करायला सुरूवात केली, तेव्हा एक देणेकरी ज्याच्याकडे लक्षावधी रुपयांचे कर्ज होते त्यास त्याच्याकडे आणण्यात आले.
25 But because he did not have [enough money] to pay [what he owed], the king demanded that he, his wife, his children and all he possessed be sold [to someone else, and that the king] be repaid [with] {receive} [the money that was paid for them].
२५त्या देणेकऱ्याकडे राजाचे पैसे परत करण्यासाठी काहीच नव्हते, तेव्हा मालकाने आज्ञा केली की त्याला, त्याच्या पत्नीला, त्याच्या मुलांना आणि जे काही त्याच्याकडे आहे ते सर्व विकले जावे आणि जे पैसे येतील त्यातून कर्जाची परतफेड व्हावी.
26 Then that official, [knowing that he did not have the money to pay that huge debt], fell on his knees [in front of the king] and begged him saying, ‘Be patient with me, and I will pay you all of it, [eventually].’
२६परंतु त्या चाकराने पाया पडून, गयावया करीत म्हटले, मला थोडी सवलत द्या. जे काही मी तुमचे देणे लागतो ते तुम्हास परत करीन.
27 The king, [knowing that the official could never pay all that huge debt], felt sorry for him. So he canceled his debt and released him.
२७त्या मालकाला आपल्या चाकराचा कळवळा आला, म्हणून त्याने त्या चाकराचे सर्व कर्ज माफ केले आणि त्यास सोडले.
28 Then this official went to another one of the king’s officials who owed him a bit less than a year’s wages. He grabbed him [by the throat], started choking him, and said to him, ‘Pay back what you owe [me]!’
२८नंतर त्याच चाकराचे काही शंभर चांदीचे नाणे देणे लागत असलेला दुसरा एक चाकर पहिल्या चाकराला भेटला. त्याने त्या दुसऱ्या चाकराचा गळा पकडला आणि तो त्यास म्हणाला, तू माझे जे काही पैसे देणे लागतोस ते सर्व आताच्या आता दे.
29 That official fell on his knees and begged him saying, ‘Be patient with me, and I will pay you all of it, [eventually].’
२९परंतु दुसरा चाकर गुडघे टेकून गयावया करीत म्हणाला, मला थोडी सवलत द्या. जे काही पैसे मी तुम्हास देणे लागतो ते परत करीन.
30 But this official kept refusing [to cancel that small debt that the man owed him]. Instead, he [caused that official to be] put in prison [and to stay there] until he could pay back all the money that he owed him.
३०पण पहिल्या चाकराने दुसऱ्या चाकराला सांभाळून घेण्यास साफ नकार दिला. उलट तो गेला आणि त्याने त्यास तुरूंगात टाकले. तेथे त्यास त्याचे कर्ज फिटेपर्यंत रहावे लागणार होते.
31 When the other officials [of the king] learned that this had happened, they felt very distressed. So they went to the king and reported in detail what had happened.
३१घडलेला हा प्रकार जेव्हा दुसऱ्या चाकरांनी पाहिला तेव्हा ते फार दुःखी झाले, तेव्हा ते गेले आणि त्यांनी जे सर्व घडले होते ते मालकाला सांगितले.
32 Then the king summoned the official [who had owed him several million dollars]. He said to him, ‘You wicked servant! I canceled that huge debt [that you owed me] because you begged me [to do so]
३२तेव्हा पहिल्या चाकराच्या मालकाने त्यास बोलावले व तो त्यास म्हणाला, “दुष्टा, तू माझे कितीतरी देणे लागत होतास, परंतु मी तुझे देणे माफ करावे अशी विनंती तू मला केलीस तेव्हा मी तुझे सर्व कर्ज माफ केले.
33 You should have been merciful [and canceled your fellow official’s debt], just like I was merciful to you [and canceled your debt] [RHQ]!’
३३म्हणून तू तुझ्याबरोबरच्या चाकरालाही तशीच दया दाखवायची होतीस?”
34 The king was very angry. He handed this official over to some jailers who would torture him severely until he paid all of the debt that he owed.”
३४मालक फार संतापला, शिक्षा म्हणून मालकाने पहिल्या चाकराला तुरूंगात टाकले आणि त्याने सर्व कर्ज फेडीपर्यंत त्यास तुरूंगातून सोडले नाही.
35 [Then Jesus continued by saying], “That is what my Father in heaven will do to you if you do not [feel merciful and] sincerely forgive a fellow believer [who sins against you].”
३५“जसे या राजाने केले तसेच माझा स्वर्गीय पिता तुमचे करील. तुम्ही आपल्या बंधूला मनापासून क्षमा केली नाही तर तुमचा स्वर्गीय पिताही तुम्हास क्षमा करणार नाही.”
