Mark 4
1 Another time Jesus began to teach [people] alongside Lake [Galilee. As he was doing that, a very large crowd gathered around him. Because people were jostling him], he got into a boat in the lake [so that he could speak to the crowd better. Then he sat in it and began to teach the crowd from the boat]. At the same time, the crowd was on the shore close to the lake.
Đức Chúa Jêsus lại khởi sự giảng dạy nơi bờ biển; có một đoàn dân đông lắm nhóm lại xung quanh Ngài, Ngài bước lên trong một chiếc thuyền và ngồi đó, còn cả đoàn dân thì ở trên đất nơi mé biển.
2 Then he taught them many parables. While he was teaching them, he told them [this]:
Ngài lấy thí dụ dạy dỗ họ nhiều điều, và trong khi dạy, Ngài phán rằng:
3 “Consider [well the meaning of this illustration]: A man/farmer went out [to his field] to sow [some seeds].
Hãy nghe. Có người gieo giống đi ra đặng gieo.
4 As he was scattering them [over the soil], some [of the] seeds fell on the path. Then some birds came and ate those seeds.
Khi đang gieo, một phần giống rơi dọc đường, chim đến ăn hết.
5 Other [seeds] fell on ground where there was not much soil [on top of] rock. Very soon the [seeds] sprouted because [the sun warmed] the moist soil quickly where it was not deep.
Một phần khác rơi nhằm nơi đất đá sỏi, chỉ có ít đất thịt, tức thì mọc lên, vì bị lấp không sâu;
6 But after the sun shone [on those young plants], they became scorched. Then they withered because they did not have [deep] roots.
nhưng khi mặt trời đã mọc, thì bị đốt, và bởi không có rễ, nên phải héo.
7 As the farmer sowed, other [seeds] fell on [ground that contained roots of] thorny plants. [The] seeds [grew, but] the thorny plants also grew up and crowded out [the] good [plants. So the plants] produced no grain.
Một phần khác rơi nhằm bụi gai; gai mọc rậm lên làm cho nghẹt ngòi, và không kết quả.
8 But as the farmer sowed, other [seeds] fell on good soil. As a result, they sprouted, they grew well, and then they produced [plenty of] grain. [Some] plants bore 30 [grains]. [Some] bore 60 [grains]. [Some] bore 100 [grains].”
Một phần khác nữa rơi nhằm nơi đất tốt, thì kết quả, lớn lên và nẩy nở ra; một hột ra ba chục, hột khác sáu chục, hột khác một trăm.
9 Then Jesus said, “If you want to understand this [MTY], you should consider [carefully what I have just said].”
Ngài lại phán rằng: Ai có tai mà nghe, hãy nghe.
10 [Later], when only the twelve [disciples] and a few [other] people were with him, they asked him about the parables.
Khi Đức Chúa Jêsus ở một mình, những kẻ xung quanh Ngài cùng mười hai sứ đồ hỏi Ngài về các lời thí dụ.
11 He said to them, “People have not understood before [the new message] about how God wants to rule people’s lives. It is to you that this is being made known {that I am making this known}. But I tell about this [only] (in parables/figuratively) to those who have not [yet invited God to rule their lives].
Ngài phán rằng: Sự mầu nhiệm của nước Đức Chúa Trời đã tỏ ra cho các ngươi; nhưng về phần người ngoài, thì dùng cách thí dụ để dạy mọi sự,
12 As a result [it is true what a prophet has written], Although they see [what I do], they do not perceive [what it means] [DOU]. Although they hear [what I say], they do not understand [what it means] [DOU]. So they do not (repent/turn away from their sinful behavior) in order that they would be forgiven {[God] would forgive them}.”
hầu cho họ xem thì xem mà không thấy, nghe thì nghe mà không hiểu; e họ hối cải mà được tha tội chăng.
13 He also said to them, “([I am disappointed that] you do not understand this illustration!/Can you not understand this illustration?) [RHQ] [If you do not understand] this, (you will certainly not understand any of the [other] illustrations!/how will you understand any of the [other] illustrations?) [RHQ] [Nevertheless, I will explain it to you].
Đoạn, Ngài phán rằng: Các ngươi không hiểu thí dụ ấy sao? Vậy thì thế nào hiểu mọi thí dụ được?
14 [In the illustration that I told you], the man who sows [seeds represents someone who] declares God’s message [DOU].
Người gieo giống ấy là gieo đạo.
15 [Some people are like] the path on which [some of] the seeds fell. When they hear [the message], Satan comes at once and causes them to forget what they have heard.
Những kẻ ở dọc đường là kẻ đã chịu đạo gieo nơi mình; nhưng vừa mới nghe đạo, tức thì quỉ Sa-tan đến, cướp lấy đạo đã gieo trong lòng họ đi.
16 [Some people are like the ground where the soil was not very deep over] rock. When they hear [God’s] message, they immediately accept it with joy.
Cũng vậy, những người chịu giống gieo nơi đất đá sỏi, là những kẻ nghe đạo, liền vui mừng chịu lấy;
17 But, because [the message does not penetrate deeply] [MET] [into their hearts/inner beings, they] believe it for [only a short time. They are like the plants that] did not have deep roots. When others treat such people badly or cause them to suffer because [they believe], those people [who are suffering] soon stop believing God’s message.
song vì trong lòng họ không có rễ, chỉ tạm thời mà thôi, nên nỗi gặp khi vì cớ đạo mà xảy ra sự cực khổ, bắt bớ, thì liền vấp phạm.
18 [Some people are like] the [soil that had roots of] thorny weeds in it. [Although] those people hear [God’s] message,
Còn những kẻ chịu giống gieo nơi bụi gai, là kẻ đã nghe đạo;
19 they desire to be rich, and they desire to own many other things. So they worry [only] about material things. The result is that they forget [God’s] message and they do not do [the things that God wants them to do]. (aiōn g165)
song sự lo lắng về đời nầy, sự mê đắm về giàu sang, và các sự tham muốn khác thấu vào lòng họ, làm cho nghẹt ngòi đạo, và trở nên không trái. (aiōn g165)
20 [But some people] are like the good soil. They hear [God’s] message and they accept it [and they believe] it. [Then they do the things that God wants them to do. They are like the good plants that produced] 30, 60 or 100 [grains].”
Nhưng, những người chịu giống gieo vào nơi đất tốt, là kẻ nghe đạo, chịu lấy và kết quả, một hột ra ba chục, hột khác sáu chục, hột khác một trăm.
21 He also told them [another parable], saying, “(People certainly do not [light] an oil lamp and then bring it [in the house] in order that it may be put {someone may put it} under a container or under a bed./Would anyone [light] an oil lamp and then bring it [in the house] in order that it may be put {someone may put it} under a container or under a bed?) [RHQ] (No, [they light it] in order that it may be put {someone may put it} in a place [where it lights the house].[/Wouldn’t they light it] in order that it may be put {someone may put it} in a place [where it lights the house]?) [RHQ]
Ngài lại phán cùng họ rằng: Có ai đem đèn để dưới cái thùng hoặc dưới cái giường chăng? Há chẳng phải để trên chân đèn sao?
22 [Similarly], there are some [parts of God’s message] that people do not know. [But he intends that] people will understand all the things that they do not know [now].
Vì chẳng có điều chi kín mà không phải lộ ra, chẳng có điều chi giấu mà không phải rõ ràng.
23 If you want to understand this, you should consider [carefully] what you [have just heard].”
Nếu ai có tai mà nghe, hãy nghe!
24 Then he said to them, “Consider carefully what you hear [me say to you], for [God] will let you [understand] to the same degree that you [consider what I say]. [He] will let you [understand] even more than that.
Ngài lại phán rằng: Hãy cẩn thận về điều mình nghe. Người ta sẽ đong cho các ngươi bằng lường các ngươi đã đong cho, và thêm vào đó nữa.
25 Those who [consider what I say] and understand it, [God] will enable them to understand more. But those who do not [consider carefully what I say], they will forget even what they already know.”
Vì sẽ ban thêm cho kẻ nào có; nhưng kẻ nào không có, sẽ bị cất lấy điều mình đã có.
26 Jesus also said, “God [has the power to change] people who let him rule their lives. I [will illustrate how that can happen] [MET]. A man planted seeds in the ground.
Ngài lại phán rằng: Nước Đức Chúa Trời cũng như một người vải giống xuống đất;
27 Afterwards he slept each night and rose each day [without worrying about the seeds]. [During that time] the seeds sprouted and grew in a way that he did not understand, because by itself the soil [caused the plants to grow and produce grain].
người ngủ hay dậy, đêm và ngày, giống cứ nẩy chồi mọc lên, mà người không biết thể nào.
28 First the stalks [appeared]. Then the heads [appeared]. Then the full kernels in the heads [appeared].
Vì đất tự sanh ra hoa lợi: ban đầu là cây, kế đến bông, đoạn bông kết thành hột.
29 As soon as the grain was ripe he sent [people] [MTY] to harvest it because it was time to harvest [the grain].”
Khi hột đã chín, người ta liền tra lưỡi hái vào, vì mùa gặt đã đến.
30 [Jesus told them] another [parable. He] said, “I will tell you [RHQ] how the [number of people] whose lives God rules in a new way [will continue to grow] (OR, each continue to have more and more influence in this world). I hope [RHQ] that this illustration will show this [to you].
Ngài lại phán rằng: Chúng ta sánh nước Đức Chúa Trời với chi, hay lấy thí dụ nào mà tỏ ra?
31 [You know what happens to] mustard seeds when we plant them. Though mustard seeds are among the smallest of seeds, [here in Israel] they become large plants.
Nước ấy giống như một hột cải: khi người ta gieo, nó nhỏ hơn hết các hột giống trên đất;
32 After they are planted, they grow up and become larger than the other garden plants. They put out big branches so that birds are able to make nests in their shade.”
song khi gieo rồi, nó mọc lên, trở lớn hơn mọi thứ rau, và nứt ra nhành lớn, đến nỗi chim trời núp dưới bóng nó được.
33 Jesus used many such illustrations when he talked to the people about God. If they were able to understand [some, he kept telling them more].
Aáy bởi nhiều lời thí dụ như cách ấy mà Ngài giảng đạo cho họ, tùy theo sức họ nghe được.
34 He always used parables when he spoke to them. But he explained all [the illustrations] to his own disciples when he was alone with them.
Ngài chẳng hề giảng cho chúng mà không dùng thí dụ; nhưng, khi ở riêng, Ngài cắt nghĩa hết cho môn đồ mình.
35 On that same day, when the sun was setting, Jesus said to [his disciples], “Let’s cross over to the opposite side of [Lake Galilee in the boat].”
Đến chiều ngày ấy, Ngài phán cùng môn đồ rằng: Chúng ta hãy qua bờ bên kia.
36 So they left the crowd, [got in] the boat where Jesus [already] was, and left. [Other people] went with them in other boats.
Khi cho dân chúng tan về rồi, Đức Chúa Jêsus cứ ở trong thuyền, và môn đồ đưa Ngài đi; cũng có các thuyền khác cùng đi nữa.
37 A strong wind came up and the waves started coming into the boat! The boat was soon nearly full [of water]!
Vả, có cơn bão lớn nổi lên, sóng tạt vào thuyền, đến nỗi gần đầy nước;
38 Jesus was in the back part of the boat. He was sleeping, [with his head] on a cushion. So they woke him up and said to him, “Teacher! (You ought to be concerned that we are about to die!/Are you not concerned that we are about to die?) [RHQ]”
nhưng Ngài đang ở đằng sau lái, dựa gối mà ngủ. Môn đồ thức Ngài dậy mà thưa rằng: Thầy ôi, thầy không lo chúng ta chết sao?
39 So Jesus got up and rebuked the wind. Then he said to the lake, “Be quiet! Be still! [DOU]” The wind [immediately] blowing and then [the lake] became very calm.
Ngài bèn thức dậy, quở gió và phán cùng biển rằng: Hãy êm đi, lặng đi! Gió liền dứt và đều yên lặng như tờ.
40 He said to the disciples, “([I am disappointed that] you are afraid [like that]!/Why are you afraid [like that]?) [RHQ] Do you not yet believe [that I can protect you]?”
Đoạn, Ngài phán cùng môn đồ rằng: Sao các ngươi sợ? Chưa có đức tin sao?
41 They were very awestruck. They said to one another, “[Not only do the demons obey this man, but] even the wind and the waves obey him! “(What kind of man is he?/This man is [not like ordinary] people!) [RHQ]”
Môn đồ kinh hãi lắm, nói với nhau rằng: Vậy thì người nầy là ai, mà gió và biển cũng đều vâng lịnh người?
