Luke 23
1 Then the whole group got up and took Jesus to Pilate, [the Roman governor].
| ئاندىن [كېڭەشمىدىكىلەرنىڭ] ھەممىسى ئورنىدىن تۇرۇشۇپ، ئۇنى [ۋالىي] پىلاتۇسنىڭ ئالدىغا ئېلىپ بېرىشتى. |
2 They began to accuse Jesus, saying, “We [(exc)] have determined that this fellow has caused political trouble in our country. He has been [telling people that they should] not pay taxes to the Roman government [MTY]. Also, he says that he is the Messiah, a king!”
| ئۇ يەردە ئۇلار ئۇنىڭ ئۈستىدىن شىكايەت قىلىپ: ــ ئۆزىنى مەسىھ، يەنى پادىشاھ دەپ ئاتىۋېلىپ، خەلقىمىزنى ئازدۇرۇپ ۋە قۇترىتىپ، قەيسەرگە باج-سېلىق تاپشۇرۇشنى توسقان بۇ ئادەمنى بايقاپ ئۇنى تۇتتۇق، ــ دېيىشتى. |
3 Pilate asked him, “Do you [(sg) claim that you are] the King of the Jews?” He replied, “[It is] as you have [just] now said.”
| پىلاتۇس ئۇنىڭدىن: ــ سەن يەھۇدىيلارنىڭ پادىشاھىمۇسەن؟ ــ دەپ سورىدى. ئۇ: ــ ئېيتقىنىڭدەك، ــ دەپ جاۋاب بەردى. |
4 Pilate said to the chief priests and [the rest of] the crowd, “I do not conclude that this man is guilty of any crime.”
| ئاندىن پىلاتۇس باش كاھىنلار بىلەن كۆپچىلىككە: ــ بۇ ئادەمدىن بىرەر شىكايەت قىلغۇدەك ئىشنى تاپالمىدىم، ــ دېدى. |
5 But they kept insisting, “He is inciting the people [to riot]! He has been teaching his [ideas] throughout all of Judea [district]. He started [doing it] in Galilee [district] and now he is doing it here!”
| لېكىن ئۇلار تېخىمۇ قەتئىي ھالدا: ــ ئۇ گالىلىيەدىن تارتىپ تاكى بۇ يەرگىچە، پۈتكۈل يەھۇدىيەدىمۇ تەلىم بېرىش بىلەن خەلقنى قۇترىتىدۇ. |
6 When Pilate heard that, he asked, “Is this man from Galilee [district]?”
| پىلاتۇس «گالىلىيە» دېگەن سۆزنى ئاڭلاپ: ــ بۇ كىشى گالىلىيەلىكمۇ؟ ــ دەپ سورىدى |
7 When they told him that Jesus was [from Galilee, which was the district] that Herod [Antipas] ruled, [he told them] to take Jesus to Herod [Antipas], because Herod was in Jerusalem at that time.
| ۋە ئۇنىڭ ھېرود [خاننىڭ] ئىدارە قىلغان ئۆلكىدىن كەلگەنلىكىدىن خەۋەر تېپىپ، ئۇنى ھېرودقا يوللاپ بەردى (ئۇ كۈنلەردە ھېرودمۇ يېرۇسالېمدا ئىدى). |
8 [So they did]. When Herod saw Jesus, he was very happy. He [had heard about Jesus], and he had been hoping for a long time that he could see Jesus perform a miracle.
| ھېرود ئەيسانى كۆرگەندە ئىنتايىن خۇشال بولدى. چۈنكى ئۇ ئۇزۇندىن بېرى ئۇنىڭغا دائىر كۆپ ئىشلارنى ئاڭلاپ، ئۇنىڭدىن بىر مۆجىزە كۆرۈش ئۈمىدىدە بولۇپ، ئۇنى كۆرۈش پۇرسىتىنى ئىزدەۋاتاتتى. |
9 So he asked Jesus many questions, but Jesus did not reply [to any of them].
| ئۇ ئەيسادىن كۆپ سوئاللارنى سورىدى، لېكىن ئۇ ھېرودقا بىر ئېغىزمۇ جاۋاب بەرمىدى. |
10 The chief priests and men who taught the [Jewish] laws stood near Jesus, accusing him very strongly.
| باش كاھىنلار ۋە تەۋرات ئۇستازلىرى يېقىن تۇرۇپ ئۇنىڭ ئۈستىدىن ھە دەپ ئەرز-شىكايەت قىلىۋاتاتتى. |
11 Then Herod and his soldiers (made fun of/ridiculed) [Jesus]. They put gorgeous clothes on him [to mock him as being a king]. Then Herod sent him back to Pilate.
| ھېرود خان ۋە ئۇنىڭ لەشكەرلىرى ئۇنى خارلاپ مەسخىرە قىلىشىپ، ئۇنىڭغا شاھانە تون-كىيىم كىيدۈرۈپ، ئۇنى يەنە پىلاتۇسنىڭ ئالدىغا قايتۇرۇپ يوللىدى. |
12 Until that time Herod and Pilate had been very hostile to each other, but that very day they became friends.
| مانا شۇ كۈندىن باشلاپ، پىلاتۇس بىلەن ھېرود دوست بولۇپ قالدى؛ چۈنكى ئىلگىرى ئۇلار ئارىسىدا ئاداۋەت بولغانىدى. |
13 Pilate then gathered together the chief priests and other [Jewish] leaders and the crowd [that was still there].
| ۋالىي پىلاتۇس باش كاھىنلارنى، [يەھۇدىي] ھۆكۈمدارلارنى ۋە خالايىقنى يىغىپ، |
14 He said to them, “You brought this man to me, saying that he had caused trouble among the people. But [I want you to know that] after having examined him while you were listening, I do not conclude that he is guilty of any of the things that you are accusing him about.
| ئۇلارغا: ــ سىلەر بۇ ئادەمنىڭ ئۈستىدىن «خەلقنى ئازدۇرىدۇ ۋە قۇترىتىدۇ» دەپ شىكايەت قىلىپ ئۇنى ئالدىمغا تارتىپ كەلدىڭلار. مانا، مەن سىلەرنىڭ ئالدىڭلاردا ئۇنى سوراق قىلغىنىم بىلەن، ئۇنىڭدىن سىلەر شىكايەت قىلغان جىنايەتلەردىن بىرىنىمۇ تاپالمىدىم. |
15 [Obviously] Herod did not [conclude that] either, because he sent him back to me [without punishing him]. [So it] is clear that this man has not done anything for which we [(inc)] should kill him.
| ھېرودمۇ تاپمىدى؛ چۈنكى مەن سىلەرنى ئۇنىڭ ئالدىغا ئەۋەتتىم. مانا، ئۇنىڭدا ئۆلۈمگە لايىق ھېچقانداق جىنايەت يوق ئىكەن. |
16 So I will [have my soldiers] flog him and then release him.”
| شۇڭا مەن ئۇنى جازالاپ، ئاندىن قويۇپ بېرىمەن، ــ دېدى |
| (ئۇنىڭ ھەر قېتىملىق [ئۆتۈپ كېتىش] ھېيتىدا، [يەھۇدىي] [مەھبۇسلاردىن] بىرىنى ئۇلارغا قويۇپ بېرىش مەجبۇرىيىتى بار ئىدى). |
18 But the whole crowd shouted, “Execute this man! Release Barrabas for us [(exc)]!”
| لېكىن كۆپچىلىك تەڭلا چۇقان سېلىشىپ: ــ بۇنى يوقىتىڭ! بىزگە بارابباسنى قويۇپ بېرىڭ! ــ دېيىشتى |
19 Barrabas was a man who had tried to persuade people in the city to rebel [against the Roman government. While doing that], he had murdered [someone]. So he had been put {they had put him} in prison, [where he was waiting to be executed].
| (بارابباس بولسا شەھەردە توپىلاڭ كۆتۈرگەنلىكى ۋە قاتىللىق قىلغانلىقى ئۈچۈن زىندانغا تاشلانغان مەھبۇس ئىدى). |
20 Because Pilate wanted to release Jesus, he tried to persuade the crowd again.
| شۇنىڭ بىلەن پىلاتۇس ئەيسانى قويۇپ بېرىشنى خالاپ، كۆپچىلىككە يەنە سۆز قىلغىلى تۇردى. |
21 But they kept shouting, “[Command your soldiers to] kill him by nailing him to a cross!/Have him crucified!”
| لېكىن ئۇلار جاۋابەن يەنە چۇقان سېلىشىپ: ــ كرېستلىگىن، ئۇنى كرېستلىگىن! ــ دەپ ۋارقىراشتى. |
22 He [spoke to them] a third time and asked them, “Why? What crime has he committed? I have concluded that he has done nothing for which he deserves to die. So I will [have my soldiers] flog him and then release him.”
| [پىلاتۇس] ئۈچىنچى قېتىم ئۇلارغا: ــ نېمىشقا؟ ئۇ زادى نېمە يامانلىق قىلغان؟ مەن ئۇنىڭدىن ئۆلۈمگە لايىق ھېچ جىنايەت تاپالمىدىم. شۇنىڭ ئۈچۈن مەن ئۇنى جازالاپ، قويۇپ بېرىمەن، ــ دېدى. |
23 But they kept insisting. They shouted loudly that [Jesus] should be nailed {that [Pilate] should [have his soldiers] nail [Jesus]} to a cross. Finally, because they continued to shout [PRS] [so loudly],
| بىراق ئۇلار يەنىلا ھە دەپ چۇقان سېلىشىپ: «ئۇ كرېستلەنسۇن!» دەپ تەلەپ قىلىپ چىڭ تۇرۇۋالدى. ئۇلارنىڭ ھەمدە باش كاھىنلارنىڭ چۇقانلىرى ئاخىر كۈچلۈك كەلدى. |
24 Pilate decided to do what the crowd requested.
| پىلاتۇس ئۇلارنىڭ تەلىپى بويىچە ئادا قىلىنسۇن دەپ ھۆكۈم چىقاردى. |
25 The man who had been {whom they had} put in prison because he had rebelled [against the government] and who had murdered [someone], he released! That was the man whom the crowd had asked him [to release]. He handed Jesus over [to the soldiers], to do what [the crowd] wanted.
| ۋە ئۇلارنىڭ تىلىگىنىنى، يەنى توپىلاڭ كۆتۈرۈش ۋە قاتىللىق ئۈچۈن زىندانغا تاشلانغاننى قويۇپ بېرىپ، ئەيسانى ئۇلارنىڭ خاھىشىغا تاپشۇرۇپ بەردى. |
26 As the soldiers were taking [Jesus] away, they seized a man named Simon, [who was] from Cyrene [city in Africa]. He was returning [to Jerusalem] from out in the countryside. They [took from Jesus the cross that he had been carrying. Then] they put it on Simon’s shoulders, and [told him to] carry it behind Jesus.
| ۋە ئۇلار ئۇنى ئېلىپ كېتىۋاتقاندا، يولدا كۇرىنى شەھىرىلىك سىمون ئىسىملىك بىر كىشى سەھرادىن كېلىۋاتاتتى؛ ئۇلار ئۇنى تۇتۇۋېلىپ، كرېستنى ئۇنىڭغا كۆتۈرگۈزۈپ، ئەيسانىڭ كەينىدىن ماڭدۇردى. |
27 A large crowd followed Jesus. The crowd included many women who were beating their breasts [to show how sad they were], and wailing for him.
| ئەيسانىڭ كەينىدە زور بىر توپ خەلق، شۇنداقلا ئۇنىڭغا ئېچىنىپ يىغا-زار كۆتۈرۈشىۋاتقان ئاياللارمۇ ئەگىشىپ كېلىۋاتاتتى. |
28 But Jesus turned to them and said, “You women of Jerusalem, do not cry for me! Instead, cry because of [what is going to happen to] yourselves and your children!
| لېكىن ئەيسا كەينىگە بۇرۇلۇپ ئۇلارغا: ــ ئەي يېرۇسالېمنىڭ قىزلىرى! مەن ئۈچۈن يىغلىماڭلار، بەلكى ئۆزۈڭلار ۋە بالىلىرىڭلار ئۈچۈن يىغلاڭلار! |
29 I want you to know that there will soon be a time when people will say, ‘Women [SYN] who have never borne children or nursed babies are fortunate!’
| چۈنكى سىلەرگە شۇنداق ئېغىر كۈنلەر كېلىدۇكى، كىشىلەر: «تۇغماسلار، بالا كۆتۈرمىگەن قورساقلار ۋە ئېمىتمىگەن ئەمچەكلەر بەختلىكتۇر!» ــ دېيىشىدۇ. |
30 Then, [in order that they will not have to suffer greatly when their enemies destroy this city], people who are left in the city will say to the mountains, ‘Fall down on us!’ And people will say to the hills, ‘Cover us!’
| شۇ چاغدا كىشىلەر تاغلارغا: «ئۈستىمىزگە ئۆرۈل!»، دۆڭلۈكلەرگە: «ئۈستىمىزنى ياپ!» دەپ نىدا قىلىشىدۇ. |
31 [I am innocent] [MET]. [I am like] a living tree [that people do not try to burn. But the people of Jerusalem deserve that their enemies punish them. They are like] dry wood that is ready to [burn]. So if they [nail me to the cross], ([their enemies] will certainly do much worse things to them!/what worse things will happen to them?) [RHQ]”
| چۈنكى ئادەملەر ياپيېشىل دەرەخكە شۇنداق ئىشلارنى قىلغان يەردە، قۇرۇپ كەتكەن دەرەخكە نېمە ئىشلار بولار؟! ــ دېدى. |
32 Two other men who were criminals were also being led away {[The soldiers] also led away two other men who were criminals}. They were going to be executed {[The soldiers] were going to execute them} [with Jesus].
| ئىككى جىنايەتچىمۇ ئۆلۈمگە مەھكۇم قىلىنغىلى ئۇنىڭ بىلەن تەڭ ئېلىپ كېلىنگەنىدى. |
33 When they came to the place which is called ‘The Skull’, they nailed [Jesus] to a cross [after removing his clothes]. They did the same thing to the two criminals. They crucified one at the right [side of Jesus] and one at his left [side].
| ۋە ئۇلار «باش سۆڭەك» دەپ ئاتالغان جايغا كەلگەندە، ئۇ يەردە ئۇنى ۋە يەنە ئىككى جىنايەتچىنى، بىرىنى ئۇنىڭ ئوڭ يېنىدا ۋە يەنە بىرىنى سول يېنىدا كرېستكە تارتتى. |
34 Jesus prayed, “[My] Father, forgive them, because they do not realize [whom] they are doing [this to]!” Then [the soldiers] divided Jesus’ clothing by gambling with something like dice, [to decide which piece of clothing each one would get].
| ئەيسا: ــ ئى ئاتا، ئۇلارنى كەچۈرگىن، چۈنكى ئۇلار ئۆزىنىڭ نېمە قىلىۋاتقانلىقىنى بىلمەيدۇ، ــ دېدى. [لەشكەرلەر] چەك تاشلاپ، ئۇنىڭ كىيىملىرىنى بۆلۈشۈۋالدى. |
35 Many people stood nearby, watching. And the [Jewish] leaders (made fun of/ridiculed) [Jesus], saying, “He [said] [IRO] [that he] saved other people! If he is the Messiah, the one God has chosen, he should save himself!”
| خالايىق قاراپ تۇراتتى، يەھۇدىي ھۆكۈمدارلارمۇ يېنىدا تۇرۇپ ئۇنىڭغا دىمىغىنى قېقىپ مەسخىرە قىلىپ: باشقىلارنى قۇتقۇزۇپتىكەن! ئەگەر ئۇ راستتىن خۇدانىڭ مەسىھى، ئۇنىڭ تاللىۋالغىنى بولسا، ئۆزىنى قۇتقۇزۇپ باقسۇن! ــ دېيىشتى. |
36 The soldiers also ridiculed him because he [claimed to be a king]. They came up to him and offered him some sour wine.
| لەشكەرلەرمۇ ئۇنى مەسخىرە قىلىشىپ، يېنىغا بېرىپ ئۇنىڭغا سىركە تەڭلەپ: |
37 They said to him, “If you [(sg)] are the King of the Jews, save yourself!”
| ــ ئەگەر سەن يەھۇدىيلارنىڭ پادىشاھى بولساڭ، ئۆزۈڭنى قۇتقۇزۇپ باق! ــ دېيىشتى. |
38 [They] also [fastened on the cross] a sign [that stated] why [they] were nailing him to the cross. [But all it said was], ‘This is the King of the Jews’.
| ئۇنىڭ ئۈستىدىكى [تاختايغا] گرېكچە، لاتىنچە ۋە ئىبرانىيچە ھەرپلەر بىلەن: «بۇ كىشى يەھۇدىيلارنىڭ پادىشاھىدۇر» دەپ يېزىپ قويۇلغانىدى. |
39 One of the criminals who was hanging [on a cross] began to insult Jesus, saying, “You [(sg) said that you] are the Messiah, so [you must be powerful]! So save yourself, and save us, too!”
| ئۇنىڭ بىلەن بىللە كرېستكە تارتىلغان ئىككى جىنايەتچىنىڭ بىرى ئۇنى ھاقارەتلەپ: ــ سەن مەسىھ ئەمەسمىدىڭ؟ ئەمدى ئۆزۈڭنىمۇ، بىزنىمۇ قۇتقۇزە! ــ دېدى. |
40 But the other [criminal] rebuked him, saying, “(You [(sg)] should be afraid of God [punishing you]!/Are you not afraid of God [punishing you]?) [RHQ] They are punishing him [and us] similarly.
| بىراق يەنە بىرى ئۇنىڭ گېپىگە تەنبىھ بېرىپ: سەن ئۆزۈڭ ئوخشاش ھۆكۈمنىڭ تېگىدە تۇرۇپ خۇدادىن قورقمامسەن؟ |
41 They have justly decided that we [(inc) two] must die. They are punishing us as we deserve [for the evil things that we did]. But this man has done nothing wrong!”
| بىزنىڭ جازالىنىشىمىز ھەقلىق، چۈنكى ئۆز قىلمىشلىرىمىزنىڭ تېگىشلىك جازاسىنى تارتتۇق؛ لېكىن بۇ كىشى ھېچقانداق ناتوغرا ئىش قىلمىغانغۇ! ــ دەپ جاۋاب بەردى. |
42 Then he said, “Jesus, [please] remember me [and take care of me] when you become king!”
| ئاندىن، ئۇ ئەيساغا: ــ ئى رەب، پادىشاھلىقىڭ بىلەن كەلگىنىڭدە، مېنى ياد قىلغىن، ــ دېدى. |
43 Jesus replied, “I want you [(sg)] to know that today you [(sg)] will be with me in the place where everyone is happy!” (OR, that today you will be with me in Paradise!)
| ئەيسا ئۇنىڭغا: ــ بەرھەق، مەن ساڭا ئېيتايكى، بۈگۈن سەن مەن بىلەن بىللە جەننەتتە بولىسەن، ــ دېدى. |
44 [Then it] was about noontime. It became dark over the whole land, [and it stayed dark] until three o’clock in the afternoon.
| ھازىر ئالتىنچى سائەت بولۇپ، پۈتۈن زېمىننى توققۇزىنچى سائەتكىچە قاراڭغۇلۇق باستى. |
45 There was no light from the sun. Then the [thick] curtain [that closed off the most holy place] in the Temple split into two pieces. [That signified that ordinary people could now go into the presence of God].
| قۇياش نۇرىنى بەرمىدى ۋە ئىبادەتخانىنىڭ پەردىسى توساتتىن ئوتتۇرىسىدىن يىرتىلىپ ئىككى پارچە بولۇپ كەتتى. |
46 [As that happened], Jesus shouted loudly, “Father, I put my spirit into your care [MTY]!” When he said that, he [EUP] died.
| ئەيسا قاتتىق ئاۋاز بىلەن نىدا قىلغاندىن كېيىن: ــ ئى ئاتا! روھىمنى قولۇڭغا تاپشۇردۇم، ــ دېدى-دە، تىنىقى توختاپ، جان ئۈزدى. |
47 When the officer [who supervised the soldiers who were executing Jesus] saw what happened, he praised God [for the way Jesus died], saying, “[I am] sure that this man had done nothing wrong!”
| ئۇ يەردە تۇرغان يۈزبېشى يۈز بەرگەن ئىشلارنى كۆرۈپ: ــ بۇ ئادەم ھەقىقەتەن دۇرۇس ئادەم ئىكەن! ــ دەپ خۇدانى ئۇلۇغلىدى. |
48 When the crowd of people who had gathered to see those events saw what happened, they returned [to their homes], beating their chests [to show that they were sorrowful].
| ۋە بۇ مەنزىرىنى كۆرۈشكە يىغىلغان بارلىق خەلق يۈز بەرگەن ئىشلارنى كۆرۈپ كۆكرەكلىرىگە ئۇرۇپ ئۆيلىرىگە قايتىشتى. |
49 All of Jesus’ friends, including the women who had come with him from Galilee [district], stood at a distance and saw everything that happened.
| ۋە ئۇنى تونۇيدىغان بارلىق كىشىلەر ۋە گالىلىيەدىن ئۇنىڭغا ئەگىشىپ كەلگەن ئاياللار يىراقتا تۇرۇپ، بۇ ۋەقەلەرگە قاراپ تۇردى. |
50 There was a man named Joseph who [came there]. He was from the town of Arimathea in Judea. He was a good and a righteous man, and he was a member of the [Jewish] Council.
| ۋە مانا شۇ يەردە كېڭەشمىدىكىلەردىن يۈسۈپ ئىسىملىك بىرى بار ئىدى. ئۇ ئۆزى ئاقكۆڭۈل ۋە ئادىل ئادەم بولۇپ، ئۇلارنىڭ مەسلىھەتىگە ۋە قىلغىنىغا قوشۇلمىغانىدى. ئۆزى يەھۇدىيە ئۆلكىسىدىكى ئارىماتىيا دېگەن بىر شەھەردىن بولۇپ، خۇدانىڭ پادىشاھلىقىنى تەلمۈرۈپ كۈتەتتى. |
51 But he had not agreed with the other Council [members] when they decided [to kill Jesus] and when they [planned how to] do it. He was waiting expectantly for [the time when] God [would send] his king to begin to rule.
52 He went to Pilate and asked [Pilate to permit him] to [take] Jesus’ body [and bury it. After Pilate allowed him to do that],
| ئۇ ئۆزى پىلاتۇسنىڭ ئالدىغا بېرىپ ئەيسانىڭ جەسىتىنى بېرىشنى تەلەپ قىلدى؛ |
53 he [and some others] took [Jesus’ body] down [from the cross]. They wrapped it in a linen cloth. Then they put his body in a tomb that he had [hired others to] dig out of a rock [cliff]. No one had ever put a body in it before.
| ۋە ئۇنى كرېستتىن چۈشۈرۈپ كاناپ بىلەن كېپەنلەپ، قورام تاشتىن ئويۇپ ياسالغان، ھېچكىم قويۇلمىغان بىر قەبرىگە دەپنە قىلدى. |
54 [They had to do it quickly because] that was [Friday], the day when [people] prepared [things for the Jewish day of rest]. (The Sabbath/The day of rest) was about to start [at sunset, so they had to finish burying Jesus’ body before sunset].
| بۇ «تەييارلىق كۈنى» بولۇپ، شابات كۈنى يېقىنلىشىپ قالغانىدى. |
55 The women who had come with [Jesus] from Galilee [district] followed [Joseph and the men who were with him]. They saw the tomb, and they saw how the men laid [Jesus’] body [inside it, and saw the men roll a huge stone across the entrance].
| ۋە ئۇنىڭ بىلەن گالىلىيەدىن كەلگەن ئاياللار [يۈسۈپكە] ئەگىشىپ، قەبرىنى ۋە ئۇنىڭ جەسەتىنىڭ قانداق قويۇلغىنىنى كۆردى. |
56 Then the women returned to the houses [where they were staying. That evening] they prepared spices and ointments to put [on Jesus’ body], but (on the Sabbath/on the Jewish rest day) they rested, according to what [Moses] had commanded.
| ئاندىن يېنىپ بېرىپ ئەتىرلەر ۋە خۇش پۇراقلىق بۇيۇملارنى تەييار قىلدى ۋە [تەۋراتتىكى] ئەمر بويىچە شابات كۈنى ئارام ئېلىشتى. |
