Luke 15
1 Many [HYP] tax collectors and [others whom people considered to be] habitual sinners kept coming to Jesus to listen to him teach.
Intussen kwamen alle tollenaars en zondaars naar Hem toe, om Hem te horen.
2 The Pharisees and men who taught the [Jewish] laws [who were there] [SYN] began to grumble, saying, “This man welcomes sinners and he also [defiles himself by eating] with them!”
Maar de farizeën en schriftgeleerden mopperden, en zeiden: Hij ontvangt zondaars, en eet met hen.
3 So Jesus told them this parable:
Toen sprak Hij tot hen deze gelijkenis:
4 “Suppose that one of you had 100 sheep. If one of them were lost, (you [(sg)] would certainly leave the 99 sheep in the pasture, and go and search for the one lost sheep until you found it./would you not leave the 99 sheep in the pasture, and go and search for the one lost sheep until you found it?) [RHQ]
Wie van u, die honderd schapen heeft, en er een van verliest, laat niet de negen en negentig andere achter in de woestijn, en gaat het verlorene zoeken, totdat hij het terugvindt?
5 When you [(sg)] found it, you would put it on your shoulders and be happy.
En als hij het gevonden heeft, legt hij het verheugd op zijn schouders;
6 When you brought it home, you would call together your friends and neighbors and say to them, ‘Be happy with me, because I have found my sheep that was lost!’
en thuis gekomen, roept hij vrienden en buren bijeen, en zegt hun: Verheugt u met mij; want ik heb mijn verloren schaap teruggevonden.
7 I tell you [(pl)] that similarly [God] will be very happy about each and every sinner who turns from doing evil. God is not happy about 99 people who [think that they] are [IRO] righteous and think that they do not need to turn from doing evil.
Ik zeg u: Zó zal er meer vreugde zijn in de hemel over één zondaar die zich bekeert, dan over negen en negentig rechtvaardigen, die geen bekering behoeven.
8 Or, suppose that a woman has ten [very valuable] silver coins. If she loses one of them, (she will certainly light a lamp and sweep the floor and search carefully until she finds it!/will she not light a lamp and sweep the floor and search carefully until she finds it?) [RHQ]
Of welke vrouw, die tien drachmen bezit, en één drachme verliest, steekt niet een lamp aan, veegt niet het huis, en zoekt niet zorgvuldig, totdat zij ze vindt?
9 When she finds it, she will call together her friends and neighbors and say, ‘Be happy with me, [because] I have found the coin that I lost!’
En als zij ze gevonden heeft, roept ze vriendinnen en buren bijeen, en zegt: Verheugt u met mij, want ik heb mijn verloren drachme gevonden.
10 I tell you that similarly the angels will be happy about [even just] one sinner who turns from doing evil.”
Zó, zeg Ik u, is er vreugde bij de engelen Gods over één zondaar, die zich bekeert.
11 Then [Jesus told them this parable to compare what the Pharisees and teachers of the Jewish law thought about those who turn from their sinful behavior with what God thinks about such people]. He said, “A certain man had two sons.
Nog sprak Hij: Een man had twee zonen.
12 One day the younger son said to his father, ‘Father, [I do not want to wait until you(sg) die]. Give me now the share of your property that belongs to me!’ So the man divided his property between his two sons.
De jongste van beiden zei tot den vader: Vader, geef mij het deel der goederen, dat me toekomt. En hij verdeelde zijn vermogen onder hen.
13 A few days later, the younger son [sold his share]. He gathered his money and other things together and went to a country far away. There he spent all his money foolishly in reckless/wild living.
Een paar dagen later pakte de jongste zoon alles bijeen, en vertrok naar een ver land. Daar verkwistte hij zijn vermogen door een losbandig leven.
14 After he had spent all his money, there was a great famine throughout that country. And soon he did not have enough [food to] eat.
Maar toen hij er alles had doorgejaagd, kwam er een grote hongersnood in dat land, en begon hij gebrek te lijden.
15 So he went to one of the landowners in that area and asked for work. The man sent him to work taking care of the pigs in his field.
En hij ging zich verhuren aan een der burgers van dat land; en deze stuurde hem naar zijn velden, om zwijnen te hoeden.
16 [Because he was very hungry], he would have been glad to eat the bean pods that the pigs ate. But no one gave him anything to eat.
Nu had hij zo graag zijn buik willen vullen met de schillen, die de zwijnen aten; maar niemand, die ze hem gaf.
17 Finally he thought clearly about what he had done. He said to himself, ‘All of my father’s hired servants have plenty of food! They have more [SYN] than they can eat, but here I am dying because I do not have anything to eat [HYP]!
Toen kwam hij tot inkeer, en sprak: Hoeveel knechten van mijn vader hebben brood in overvloed, en ik sterf hier van honger.
18 So I will leave here and go back to my father. I will say to him, “Father, I have sinned against God [MTY, EUP] and against you [(sg)].
Ik wil opstaan en naar mijn vader gaan, en hem zeggen: Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u;
19 I am no longer worthy to be called {of [you] calling me} your son. Just hire me to be like one of the other hired servants.”’
ik verdien niet meer, uw zoon te heten; behandel me als een van uw knechten.
20 So he left there and went back to his father’s house. But while he was still some distance from the house, his father saw him. He pitied him. He ran to his son and embraced him and kissed him [on the cheek].
En hij stond op, en ging naar zijn vader. Nog was hij ver weg, toen zijn vader hem zag, en ten diepste ontroerd werd; hij vloog naar hem toe, viel om zijn hals, en overlaadde hem met kussen.
21 His son said to him, ‘Father, I have sinned against God [MTY/EUP] and against you. I am no longer worthy to be called {of [you] calling me} your son.’
De zoon sprak tot hem: Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u; ik verdien niet meer, uw zoon te heten.
22 But his father said to his servants, ‘Go quickly and bring to me the best robe [in the house]! Then put it on my son. Put a ring on his finger [to show that I am honoring him again as my son]! Put sandals on his feet [to show that I do not consider him to be a slave]!
Maar de vader zei tot zijn knechten: Gauw, haalt het beste kleed, en trekt het hem aan; doet hem een ring aan zijn hand, en schoenen aan zijn voeten;
23 Then bring the fat calf and kill it [and cook it]. We [(inc)] must eat and celebrate,
vooruit, slacht het gemeste kalf, en laat ons eten en vrolijk zijn.
24 because my son has returned! [It is as though] [MET] he was dead and is alive again! [It is as though] he was lost and now has been found!’ So they did that, and they all began to celebrate.
Want mijn zoon hier was dood en is levend geworden, hij was verloren en is teruggevonden. En ze begonnen feest te vieren.
25 While all that was happening, the man’s older son was out [working] in the field. When he came near to the house, he heard [people playing] music and dancing.
Zijn oudste zoon was op het land. Maar toen hij terugkeerde, dicht bij huis kwam, en muziek hoorde en dans,
26 He called one of the servants and asked what was happening.
riep hij een der knechten, en vroeg wat er gaande was.
27 The servant said to him, ‘Your [younger] brother has come [home] Your father has [told us to] kill the fat calf [to celebrate] because your brother has returned safe and healthy.’
Deze zei hem: Uw broer is gekomen; uw vader heeft het gemeste kalf geslacht, omdat hij hem behouden heeft teruggekregen.
28 [But] the older brother was angry. He refused to enter [the house]. So his father came out and pleaded with him [to come in].
Toen werd hij kwaad, en wilde niet naar binnen gaan. Zijn vader ging dus naar buiten, en drong er op aan.
29 But he replied to his father, ‘Listen to me! For many years I have worked for you like a slave. I always obeyed everything you told me to do. But you never even gave me a young goat, so that I could [kill it and cook it and] celebrate with my friends.
Maar hij antwoordde, en zei tot zijn vader: Zie, zoveel jaren dien ik u reeds, en nog nooit heb ik uw gebod overtreden; toch hebt ge mij nooit een bokje gegeven, om met mijn vrienden feest te vieren.
30 But this son of yours spent all the [money he got from] what you gave him. He spent it [to pay for sleeping with] prostitutes! Yes, now he has returned home, [but it is not fair that] you have told your [servants] to kill the fat calf [and cook it] for him!’
En nu die jongen van u is teruggekomen, die uw vermogen verbrast heeft met eerloze vrouwen, nu slacht ge voor hem het gemeste kalf.
31 But his father said to him, ‘My son, you have always been with me, and all my property [that I did not give to your brother] has been yours.
Maar hij zei hem: Kind, gij zijt altoos bij me, en al het mijne is het uwe.
32 But [it is as though] [MET] your brother was dead and is alive again! [It is as though] he was lost and now he has been found! So it is appropriate for us to be happy and celebrate!’”
Neen, feest en vreugde moet er zijn; want uw broer hier was dood, en is levend geworden, hij was verloren, en is teruggevonden.
