Judges 11
1 [There was a man] from [the] Gilead [region] named Jephthah. He was a great warrior. His father was also named Gilead. But his mother was a prostitute.
Karon si Jephte ang Galaadnon maoy usa ka gamhanang tawo sa kaisug, ug anak sa usa ka bigaon: ug si Galaad nanganak kang Jephte.
2 Gilead’s wife gave birth to several sons. When they grew up, they forced Jephthah to leave home, saying to him, “You are the son of a prostitute, [not the son of our mother]. So [when] our father [dies], you will not receive any of his property.”
Ug ang asawa ni Galaad nanganak kaniya ug mga anak nga lalake; ug sa diha nga nadagku na ang mga anak nga lalake sa iyang asawa ilang gihinginlan si Jephte, ug miingon kaniya: Ikaw dili makapanunod sa balay sa among amahan; kay ikaw anak nga lalake sa laing babaye.
3 So Jephthah ran away from his brothers, and he went to the Tob region. While he was there, some worthless men started to spend a lot of time with him.
Unya si Jephte mikalagiw gikan sa iyang mga kaigsoonan, ug mipuyo sa yuta sa Tob: ug didto nanagtigum kang Jephte ang mga kauban nga dautan, ug nanguban sila kaniya.
4 Some time later, the Ammon people-group started to fight against the Israelis.
Ug nahitabo sa wala madugay nga ang mga anak sa Ammon naghimo ug pakiggubat batok sa Israel.
5 When that happened [DOU], the leaders of [the] Gilead [region] went to Jephthah to bring him back from the Tob region [to their area].
Ug mao kadto, nga, sa diha nga ang mga anak sa Ammon naghimo ug pakiggubat batok sa Israel, ang mga anciano sa Galaad miadto sa pagkuha kang Jephte gikan sa yuta sa Tob;
6 They said to him, “Come [with us] and lead our army, and [help us to] fight against the men from the Ammon people-group!”
Ug sila ming-ingon kang Jephte: Umari ka ug ikaw mapangulo namo aron kami makigaway sa mga anak sa Ammon.
7 But Jephthah replied, “You hated me [RHQ] previously! You forced me to leave my father’s house! So why are you coming to me now, [asking me to help you] when you are experiencing trouble?”
Ug si Jephte miingon sa mga anciano sa Galaad: Wala ba kamo maligutgut kanako, ug maghingilin kanako gikan sa balay sa akong amahan? Ug nganong nanganhi kamo kanako karon sa diha nga anaa kamo sa kalisud?
8 The leaders from Gilead replied, “[Yes, we are having trouble, and] that is the reason that we have come to you now. If you come with us and [help us to] fight against the Ammon people-group, [after we defeat them, we will appoint] you to be the leader of all us people in [the] Gilead [region].”
Ug ang mga anciano sa Galaad miingon kang Jephte: Sa ingon niini kami namalik na kanimo karon, aron ikaw mouban kanamo, ug makig-away sa mga anak sa Ammon; ug ikaw mamahimo nga among pangulo sa tanan nga nagpuyo sa Galaad:
9 Jephthah replied, “If I go back to Gilead with you to fight against the Ammon people-group, and if Yahweh helps us to defeat them, will you truly appoint me to be your leader?”
Ug si Jephte miingon sa mga anciano sa Galaad: Kong kamo magadala kanako pag-usab sa akong balay aron sa pag-away batok sa mga anak sa Ammon, ug si Jehova magatugyan kanila sa atubangan ko: Mahimo ba ako nga inyong pangulo?
10 They replied, “Yahweh is listening to everything that we say. [So he will punish us] if we do not do everything that you tell us to do.”
Ug ang mga anciano sa Galaad miingon kang Jephte: Si Jehova maoy magamatuod sa taliwala kanato; sa pagkatinuod sumala sa imong pulong mao man ang among pagabuhaton.
11 So Jephthah went with them back to [the] Gilead [region], and the people appointed him to be their leader and the commander of their army. And Jephthah solemnly promised to Yahweh there at Mizpah [to serve him well].
Unya si Jephte miadto kuyog sa mga anciano sa Galaad ug ang katawohan naghimo kaniya nga pangulo ug magbubot sa ibabaw kanila: ug si Jephte namulong sa tanan niyang mga pulong sa atubangan ni Jehova sa Mizpa.
12 Jephthah sent some messengers to the king of the Ammon people-group. They asked the king, “What have we [done to make you angry, with the result] that your army is coming to fight [against the people] in our land?”
Ug si Jephte nagpadala ug mga sulogoon ngadto sa hari sa anak sa Ammon, nga nagaingon: Unsay imong labut kanako, nga ikaw mianhi sa pagpakig-away batok sa akong yuta?
13 The king replied, “[We have come to fight against you Israelis because] you took our land when you came here from Egypt. You took all our land east of the Jordan [River], from the Arnon [River in the south] to the Jabbok [River in the north]. So if you now give it back to us, there (will be peace between us/we will not fight against you).”
Ug ang hari sa mga anak sa Ammon mitubag sa mga sulogoon ni Jephte: Tungod kay ang Israel mikuha sa akong yuta sa diha nga siya mianhi gikan sa Egipto, gikan sa Arnon bisan hangtud sa Jaboc, ug ngadto sa Jordan. Busa karon, sa ingon niini iuli kadtong mga yutaa pag-usab sa kalinaw.
14 [The messengers returned to Jephthah and told him what the king had said]. So Jephthah sent the messengers to the king again.
Ug si Jephte nagpadala sa mga sulogoon pag-usab ngadto sa hari sa mga anak sa Ammon;
15 They said to him, “This is what Jephthah says: ‘It is not [true] that we Israelis took the land from the Moab people-group and the Ammon people-group.
Ug siya miingon kaniya: Sa maong pagkaagi namulong si Jephte: Wala kuhaa sa Israel ang yuta sa Moab, ni ang yuta sa mga anak sa Ammon;
16 When the Israeli people came out of Egypt, they walked through the desert to the Red Sea, and then [walked across it and traveled to Kadesh town at the border of the Edom region].
Apan sa diha nga ming-anhi sila gikan sa Egipto, ug nga ang Israel miagi sa kamingawan ngadto sa Dagat nga Mapula, ug miabut sa Cades;
17 They sent messengers to the king of the Edom people-group, to say to him, “Please allow us Israelis to walk across your land.” But the king of the Edom people-group refused. Later we sent the same message to the king of the Moab people-group, but he also refused to allow the Israelis to go through his land. So the Israelis stayed at Kadesh [for a long time].
Unya ang Israel nagpadala ug mga sulogoon ngadto sa hari sa Edom, nga nagaingon: Tuguti ako, naghangyo ako kanimo, sa pag-agi sa imong yuta. Apan ang hari sa Edom wala mamati. Ug sa maong pagkaagi siya nagpadala ngadto sa hari sa Moab; apan siya wala bumuot; ug ang Israel mipuyo sa Cades.
18 Then the Israelis went into the desert and walked outside the borders of the Edom and Moab regions. They walked east of the Moab region, east of the Arnon [River, which is the eastern border of the Moab region]. They did not cross that river to enter [the] Moab [region].
Unya sila minglatas sa kamingawan, ug minglibut sa yuta sa Edom, ug sa yuta sa Moab, ug ming-abut nga miagi duol sa silangan nga utlanan sa yuta sa Moab, ug mingpahamutang sa laing pikas sa Arnon; apan wala sila moanhi sa sulod sa utlanan sa Moab kay ang Arnon maoy utlanan sa Moab.
19 ‘Then the Israelis sent a message to Sihon, the king of the Amor people-group, who lived in Heshbon [city]. They asked him, “Will you please allow us Israeli people to cross through your land to arrive at the land to which we [are going].”
Ug ang Israel nagpadala ug mga sulogoon ngadto kang Sihon, hari sa mga Amorehanon, ang hari sa Hesbon; ug ang Israel miingon kaniya: Paagia kami, nagahangyo kami kanimo, latas sa imong yuta ngadto sa akong dapit.
20 But Sihon did not trust the Israelis; [he thought that they would steal some of the things in his land]. So he gathered all his troops and they set up their tents at Jahaz [village] and then they attacked the Israelis.
Apan si Sihon wala sumalig sa Israel sa pagpaagi sulod sa iyang utlanan; hinonoa si Sihon nagtapok sa tanan niyang katawohan ug nagpahaluna sa Jaas, ug nakig-away batok sa Israel.
21 But Yahweh, the God whom we Israelis [worship], enabled the Israeli army to defeat [IDM] Sihon and his army. Then they (took possession of/started to live in) all the land where the Amor people-group had lived.
Ug si Jehova, ang Dios sa Israel, nagtugyan kang Sihon ug ang tanan niyang katawohan ngadto sa kamot sa Israel, ug ilang gidasmagan sila: busa ang Israel nagpanag-iya sa tanan nga yuta sa mga Amorehanon nga nanagpuyo niadtong yutaa.
22 The Israelis took all the land that belonged to the Amor people-group, from the Arnon [River in the south] to the Jabbok [River in the north], and from the desert [in the east] to the Jordan [River in the west].
Ug ilang gipanag-iya ang tanan nga utlanan sa mga Amorehanon sukad sa Arnon bisan hangtud sa Jaboc, ug sukad sa kamingawan bisan hangtud ngadto sa Jordan.
23 ‘It was Yahweh, the God whom we Israelis [worship], who forced the Amor people-group to leave as the Israelis advanced. So do you now think that you can force the Israelis to leave [RHQ]?
Busa karon si Jehova, ang Dios sa Israel, naghingilin sa mga Amorehanon sa atubangan sa iyang katawohan nga Israel, ug buot ba ikaw nga magpanag-iya niana?
24 You take the land that your god Chemosh has given to you. And we will live in the land that Yahweh our God has given to us!
Dili mo ba panag-iyahon kadtong gihatag kanimo ni Chemos nga imong dios sa pagpanag-iya? Busa bisan kinsa nga pagahinginlan ni Jehova nga among Dios gikan sa among atubangan, kanila magapanag-iya kami.
25 (You are no/Are you) better than Zippor’s son Balak, who was the king of the Moab people-group? He never [RHQ] quarreled with the Israeli people, and he never started to fight against us [RHQ]!
Ug karon ikaw maarang-arang pa ba kay kang Barac ang anak nga lalake ni Zipor, ang hari sa Moab? Nanlimbasug ba siya batok sa Israel kun nakig-away ba siya batok kanila?
26 For 300 years the Israeli people have lived in Heshbon and Aroer [cities in your region], and in the surrounding towns, and in all the cities along the Arnon [River]. Why have you people of the Ammon people-group not taken back those cities during all those years [RHQ]?
Samtang ang Israel nagpuyo pa sa Hesbon ug mga lungsod niini, ug sa Aroer ug sa mga lungsod niini, ug sa tanang mga ciudad nga anaa duol sa daplin sa Arnon totolo ka gatus ka tuig; busa nganong wala ninyo bawia sila sulod nianang panahona?
27 We have not sinned against you, but you are sinning against me by attacking me [and my army]. I trust that Yahweh, the great judge, will decide whether we Israelis are right, or whether you people of the Ammon people-group are right.’”
Ako sa ingon niini, wala makasala batok kanimo, apan ikaw nakabuhat ug kadautan kanako sa pagpakiggubat batok kanako: Si Jehova, ang Maghuhukom, maoy magahukom niining adlawa sa taliwala sa mga anak sa Israel ug sa mga anak sa Ammon.
28 But the king of the Ammon people-group did not pay attention to that message from Jephthah.
Apan ang hari sa mga anak sa Ammon wala mamati sa mga pulong ni Jephte nga iyang gipadala kaniya.
29 Then the Spirit of Yahweh took control of Jephthah. Jephthah went through [the] Gilead [region] and through the area where the tribe of Manasseh lived, [to enlist/gather men for his army]. [He finally gathered them together] in Mizpah [city] in [the] Gilead [region] to fight against the Ammon people-group.
Unya ang Espiritu ni Jehova mikunsad kang Jephte, ug miagi siya sa Galaad ug Manases, ug miagi sa Mizpa sa Galaad, ug gikan sa Mizpa sa Galaad siya miagi ngadto sa mga anak sa Ammon.
30 There Jephthah made a solemn promise to Yahweh. He said, “If you will enable my army to defeat [IDM] the Ammon people-group,
Ug si Jephte nagsaad ug usa ka panaad kang Jehova, ug miingon: Kong sa pagkatinuod ikaw magatugyan sa mga anak sa Ammon nganhi sa akong kamot.
31 when I return from the battle, I will sacrifice to you the first person who comes out of my house [to greet me]. It will be a sacrifice that will be completely burned [on the altar].”
Nan kini mamao gayud, nga bisan unsa nga mogula sa pultahan sa akong balay sa pagsugat kanako, sa diha nga ako magapauli sa kalinaw gikan sa mga anak sa Ammon, kana maiya ni Jehova, ug ako magahalad niana alang sa usa ka halad-nga-sinunog.
32 Then Jephthah [and his men] went from Mizpah to attack the Ammon people-group, and Yahweh enabled his army to defeat them.
Busa si Jephte miadto sa mga anak sa Ammon aron sa pagpakig-away batok kanila; ug si Jehova nagtugyan kanila ngadto sa iyang kamot.
33 Jephthah and his men killed them, from Aroer [city] all the way to the area around the city of Minnith. They destroyed 20 cities, as far as [the city of] Abel Keramim. So the Israelis [completely] defeated the Ammon people-group.
Ug gilaglag sila niya sukad sa Aroer hangtud nga midangat ka sa Minnith, bisan pa may kaluhaan ka ciudad ug ngadto sa Abel-queramim uban ang daku kaayong pagpamatay. Busa ang mga anak sa Ammon nalupigan sa atubangan sa mga anak sa Israel.
34 When Jephthah returned to his home in Mizpah, his daughter was the first one to come out of the house to meet him. She was [joyfully] playing a tambourine and dancing. She was his only child; he had no sons and no other daughters.
Ug si Jephte miabut sa Mizpa ngadto sa iyang balay; ug ania karon, ang iyang anak nga babaye migula sa pagsugat kaniya uban ang mga tulonggon ug mga pagsayaw: ug siya mao lamang ang iyang anak; gawas kaniya, siya walay anak nga lalake ni anak nga babaye.
35 When Jephthah saw his daughter, he tore his clothes [to show that he was very sad about what he was going to do]. He said to her, “My daughter, you have caused me to become very sad [DOU] because I made a solemn promise to Yahweh [to sacrifice the first one who came out of my house], and I must do what I promised.”
Ug nahitabo, sa diha nga siya na kakita kaniya, nga iyang gigisi ang iyang mga saput, ug miingon: Alaut ako, anak ko nga babaye! gipaubos mo gayud ako, ug ikaw maoy usa niadto kanila nga nagasamok kanako; kay gibungat ko ang akong baba kang Jehova, ug ako dili na makasibug.
36 His daughter said, “My father, you made a solemn promise to Yahweh. So you must do to me what you promised, because [you said that you would do that if] Yahweh helped you to defeat our enemies, the Ammon people-group.”
Ug siya miingon kaniya: Amahan ko, ikaw nagbungat sa imong baba kang Jehova; buhata kanako sumala niadtong migula sa imong baba, kay ingon nga si Jehova nanimalus alang kanimo sa imong mga kaaway, bisan sa mga anak sa Ammon.
37 Then she also said, “But allow me to do one thing. (First/before you do what you promised), allow me to go up into the hilly area and wander around for two months. Since I will never be married [and have children], allow me and my friends to go and cry together.”
Ug siya miingon sa iyang amahan: Pasagdi nga buhaton kining butanga kanako: pasagdi ako nga mag-inusara sa duha ka bulan, aron ako mopahawa ug moadto sa kabukiran, ug magbakho sa akong pagkaulay, ako ug ang akong mga kauban.
38 Jephthah replied, “All right, you may go.” So she left for two months. She and her friends stayed in the hills and they cried for her because she would never be married.
Ug siya miingon: Lakaw. Ug siya nagpapahawa kaniya sa duruha ka bulan: ug siya milakaw, siya ug ang iyang mga kauban, ug nagbakho sa iyang pagkaulay sa ibabaw sa kabukiran.
39 After two months, she returned to her father Jephthah, and he did to her what he had vowed. So his daughter never was married. Because of that, the Israelis now have a custom.
Ug nahitabo nga sa katapusan sa duruha ka bulan, siya mipauli ngadto sa iyang amahan, nga naghimo kaniya sumala sa iyang panaad nga iyang gisaad: ug siya wala makaila ug lalake. Ug kadto maoy usa ka batasan sa Israel,
40 Every year the young Israeli women go [into the hills] for four days to remember [and cry about what happened to] the daughter of Jephthah.
Nga ang mga anak nga babaye sa Israel magaadtoan tuigtuig sa pagpasidungog sa anak nga babaye ni Jephte ang Galaadhanon sa upat ka adlaw sulod sa usa ka tuig.
